Η ΤΑΞΗ ΕΙΝΑI ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΔΕΞΙΑΣ Ή ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ;

Συμπαντική τάξη, κοσμική τάξη, κοινωνική τάξη: ποιά είναι η πολιτική απόχρωση της Τάξεως;

γράφει ο Θεόδωρος Λάσκαρης

Η έννοια της Τάξεως είναι τόσο σημαντική, ώστε οι Πυθαγόρειοι να ταυτίσουν τον ίδιο τον κόσμο με αυτή:Κόσμος=Τάξη. Αλλά και το φαινόμενο της ζωής είναι απόλυτα συνδεδεμένο με αυτή. Όταν ένας οργανισμός πεθαίνει, αυξάνεται ο βαθμός της εντροπίας του, δηλαδή της αταξίας που επικρατεί σε αυτόν, ενώ αντίθετα, όταν είναι υγιής μειώνει τον βαθμό εντροπίας του, δηλαδή διατηρεί αυξημένη τάξη.

Ως γνωστόν,  η πολιτική είναι η αντανάκλαση των πνευματικών, νοητικών, συγκινησιακών και βιολογικώντάσεων, επιθυμιών και αναγκών των ανθρώπων που απαρτίζουν μία κοινωνική ομάδα. Ο άνθρωπος , οι κοινωνικές ομάδες, είναι μέρος του κόσμου, μέρος του μικρόκοσμου. Ως εκ τούτου, οι δραστηριότητες τους  πρέπει να εναρμονίζονται με το «κοσμικό όλον» ώστε να μην προκαλούν διαταραχή στην κοσμική τάξη, κάτι που θα επέφερε την αύξηση της εντροπίας, και άρα μία διαδικασία που θα οδηγούσε στον κοσμικό θάνατο.

Το πολιτικό αρχέτυπο της Δεξιάς,  μπορούμε κάλλιστα να πούμε, ότι ταυτίζεται με την έννοια της τάξεως ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που ο Κόσμος , η Δημιουργία,  ταυτίζεται με την Τάξη. Η αιτία είναι απλή: η Δεξιά πολιτική θεμελιώνεται επάνω στην υπέρτατη μεταφυσική Αρχή, στον «Λόγο», δηλαδή στον ίδιο τον Δημιουργό της τάξεως. Η Δεξιά λοιπόν, όταν αναζητά την τάξη, όταν επιβάλλει την τάξη, όταν αποκαθιστά την τάξη, όταν ρυθμίζει με τάξη, στην ουσία προσπαθεί να βρίσκεται σε αρμονία με το κοσμικό σχέδιο της τάξης, που ο «Λόγος » δημιούργησε.

Ιεραρχία, διαχωριστικοί ρόλοι, έπαινος και τιμωρία, διαχωρισμός μεταξύ  ομοίων και ανόμοιων, αρμονία στις δομές, έλεγχος στις εκδηλώσεις των συναισθημάτων και των ορμών, όλα αυτά τα χαρακτηριστικά της Δεξιάς αντίληψης, έχουν, μεταξύ των άλλων, και την λειτουργία της διατήρησης της Κοσμικής τάξεως.

Το αριστερό πολιτικό αρχέτυπο, αντίθετα, ταυτίζεται με την  έννοια της αταξίας: η αριστερή ''θέση'' προήλθε, κατά ένα μεγάλο μέρος, από την άρνηση των πρώτων γνωστικών για τον δημιουργημένο κόσμο:ο ίδιος ο κόσμος αλλά και ότι υπάρχει σε αυτόν είναι κακό , ημιτελές, άχρηστο, ακατανόητο, και η επικρατούσα σε αυτόν τάξη δεν γίνεται αντιληπτή ως αρμονία, αλλά αποτελεί τα δεσμά, τις αλυσίδες που κρατούν στην ύπαρξη αυτό το μισητό σύμπαν. Ο γνωστικός λοιπόν, αρνούμενος την τάξη είναι σαν αρνείται, σαν να σπάζει εκείνα τα δεσμά που κρατούν όρθιο τον μισητό σε αυτόν κόσμο.

Όταν ο Δεξιός βλέπει ένα κοινωνικό σύνολο που αποτελείται από μία συνάθροιση ανθρώπων διαφορετικών καταγωγών και πολιτισμών, λευκών, μαύρων, κίτρινων, νοιώθει μία ενόχληση διότι αντιλαμβάνεται την  ύπαρξη μιας αταξίας, αντίθετα, ο αριστερός νοιώθει μία ανακούφιση, σχεδόν ευφραίνεται ,διότι αισθάνεται ότι δεν υπάρχουν φραγμοί, δεν υπάρχουν διαχωρισμοί , εμπόδια, εν τέλει, δεν υπάρχει τάξη.

Δομές χάους και τάξης

Η ακαταστασία στον ψυχικό και νοητικό κόσμο, είναι κάτι που ενοχλεί τον Δεξιό και όταν την διαπιστώσει προσπαθεί να επαναφέρει την τάξη στον εσωτερικό του κόσμο. Για τον αριστερό, οι εναλλαγές των συναισθημάτων, η ανεμπόδιστη έκφραση των ορμών, οι χαώδεις νοητικές περιπλανήσεις, θεωρούνται κάτι το φυσικό.

Όταν ο Δεξιός βλέπει άτομα στους δρόμους να φωνασκούν, να τρέχουν, να ωρύονται, να εισβάλουν μέσα σε κτήρια, να πετούν  αντικείμενα, νοιώθει ενοχλημένος και αγχωμένος διότι βλέπει την διασάλευση της τάξεως. Ο αριστερός όμως χαίρεται, ηδονίζεται, γιατί σε όλα αυτά βλέπει μία έκρηξη αταξίας, ένα γκρέμισμα  του αρμονικής ύφανσης της κοινωνίας.

Κάποιος όμως θα διερωτηθεί: και η αυστηρή τάξη των παλαιών κομμουνιστικών συστημάτων, όπως για παράδειγμα στη Σοβιετική Ένωση, στη Β. Κορέα κλπ, πως εξηγείται; Κατά πρώτον, αυτά τα συστήματα θεωρούσαν ότι είχαν εξωτερικούς και εσωτερικούς εχθρούς. Κατά συνέπεια, έπρεπε να αναπτύξουν μία τάξη στρατιωτικού τύπου, ώστε να μπορούν να αμύνονται έναντι αυτών των κινδύνων. Στην  περίπτωση όμως που δεν θα θεωρούσαν ότι κινδύνευαν από κάτι, τότε αυτού του είδους η τάξη θα εξέλειπε. Κατά δεύτερον, δεν πρέπει να συγχέουμε την έλλειψη ελευθερίας και την επιβολή, με την τάξη. Είναι εντελώς διαφορετικά πράγματα.

Πράγματι, στις σύγχρονες μαζικές δημοκρατίες, δηλαδή  στις σύγχρονες αριστερές κοινωνίες (των οποίων την αριστερή φύση έχουμε επισημάνει στο παλαιότερο άρθρο) παρατηρούμε μία ολοένα αυξανόμενη αταξία η οποία οδηγεί στην αποσύνθεση του κοινωνικού ιστού. Όπως λέει το δεύτερο αξίωμα της θερμοδυναμικής,  «η εντροπία, δηλαδή η αταξία ενός συστήματος τείνει, αν αφεθεί μόνο του, να αυξηθεί. Δηλαδή, δεν μπορεί από μόνο του ένα σύστημα να πάει σε κατάσταση μεγαλύτερης τάξης, αλλά τείνει σε κατάσταση μεγαλύτερης αταξίας.»  Οι σημερινές κοινωνίες όχι μόνον έχουν αφεθεί μόνες τους, δηλαδή χωρίς την διοχέτευση της απαραίτητης πνευματικής ενέργειας  και των πρότυπων δομικών μοντέλων , για να μπορούν να αντιστέκονται στα διαλυτικά φαινόμενα, αλλά ακόμη χειρότερα, οι  ίδιοι  οι  κυβερνόντες μεταδίδουν την αταξία του  δικού  τους  εσωτερικού  κόσμου στην υπόλοιπη κοινωνία.

Η τάξη που χαρακτήριζε τις παλαιότερες αστικές κοινωνίες, πριν δηλαδή από την έλευση της μαζικής δημοκρατίας και της  ''παρακμής  του  αστικού  πολιτισμού''  οφειλόταν, αφενός στον  ''απόηχο''  των  πατριαρχικών δομών  και  αφετέρου, στον ωφελιμιστικό ορθολογισμό και την αυτοπειθαρχία για την επιδίωξη της υλικής ευημερίας, που χαρακτήριζαν το πρώιμο αστικό  φιλελεύθερο πνεύμα (''συντηρητικός φιλελευθερισμός''), στοιχεία  που χάθηκαν από τον μεταμοντέρνο φιλελευθερισμό. Βέβαια, πρέπει να τονίσουμε ότι ο συντηρητικός φιλελευθερισμός έκανε την πρώτη μεγάλη ανατροπή της Τάξεως: αντικατέστησε το  πρωτείο της Θεολογίας με το πρωτείο της ανθρωπολογίας, ήτοι: σχετικοποίησε την Αλήθεια. Από εκεί και μετά, η πορεία προς την  Αταξία ήταν προδιαγεγραμμένη. 

Τώρα, όσον αφορά τις  αριστερές κοινωνίες του άλλου τύπου, δηλαδή τις μεταμοντέρνες καπιταλιστικές-φιλελεύθερες κοινωνίες, υπάρχει σε αυτές μία τάξη εξωτερικής-μηχανιστικής μορφής: η τάξη που αποσκοπεί στην λειτουργία του συστήματος, η τάξη της  αποτελεσματικότητας (επί του θέματος δείτε παλαιότερο άρθρο του Θεόδοτου εδώ). Ενώ, αντίθετα, η ''εσωτερική'' τάξη, δηλαδή η τάξη στον εσωτερικό κόσμο των ανθρώπων, καθώς και σε αυτόν που αποκαλείται ''προσωπικός  χώρος'', μειώνεται όλο και περισσότερο.

Σημείωση: Επειδή αναφέραμε ένα αξιόλογο βιβλίο, ''Η παρακμή του αστικού πολιτισμού''  του Π. Κονδύλη, θα θέλαμε να κάνουμε κάποιες διευκρινήσεις. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι είναι μία από τις καλύτερες κοινωνιολογικές μελέτες που κυκλοφορούν, έχει όμως ένα μειονέκτημα, τον ''ακαδημαϊσμό'': αντιμετωπίζει τα διάφορα ζητήματα μόνον διαμέσου μιας ''κοινωνικής μηχανιστικής'', δηλαδή, ερμηνεύει τα ιστορικά και κοινωνικά γεγονότα ως απλές συγκρούσεις οικονομικών συμφερόντων ή εξουσίας, καθώς και συγκρούσεις μεταξύ διαφορετικών ιδεών και φιλοσοφικών αντιλήψεων. Τα διάφορα ρεύματα, στον τομέα της φιλοσοφίας, της πολιτικής, της οικονομίας, της τέχνης, της ψυχολογίας, ερμηνεύονται πάντα ως προϊόντα των κοινωνικών διεργασιών και του νοητικού αυθόρμητου στοχασμού. Έτσι, για παράδειγμα, όταν ο Π. Κονδύλης αντιμετωπίζει το θέμα της ''πολιτιστικής επανάστασης'' του ’60,  το ερμηνεύει ως σύγκρουση μεταξύ κάποιων αόριστων αντι-αστικών κοινωνικών ομάδων και του αστικού κατεστημένου, ενώ σήμερα γνωρίζουμε ότι το ανατρεπτικό ρεύμα του ’60  ήταν η επανεμφάνιση του εβραϊκού γνωστικού εξτρεμισμού (δείτε παλαιότερο άρθρο του Θεόδοτου επί του θέματος εδώ). Την επικράτηση  της μοντέρνας  τέχνης  την ερμηνεύει και πάλι ως  το αποτέλεσμα της αντίδρασης μη αστικών καλλιτεχνικών κύκλων ενάντια στον αστικό πολιτισμό, ενώ γνωρίζουμε ότι ένα μέρος αυτού του ρεύματος τέχνης προωθήθηκε μέσα από σκοτεινούς- απόκρυφους  κύκλους αλλά και μυστικές υπηρεσίες (σχετικά δείτε εδώ). Θα μπορούσα να συνεχίσω και με άλλα παραδείγματα. Ο αναγνώστης λοιπόν, έχοντας κατά νου όλα αυτά, μπορεί να διαβάσει αυτό το αξιόλογο βιβλίο του Π. Κονδύλη που εξασκεί την σκέψη και προσφέρει  χρήσιμες  πληροφορίες.

Θεόδοτος