Συνέχεια από Κυριακή, 28 Ιανουαρίου 2018
ΣΕΒ. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΚΑΙ ΑΓΙΟΥ ΒΛΑΣΙΟΥ ΙΕΡΟΘΕΟΥ
1. Τα χαρισματικά και τα κανονικά όρια της Εκκλησίας (συνέχεια)
Οι ιεροί Κανόνες, κατά τον μακαριστό Ηγούμενο της Ιεράς Μονής Οσίου Γρηγορίου Γεώργιο, είναι τα «μαρτύρια» του Θεού και δεν διαφέρουν από τις εντολές Του, αλλά είναι συνέχειά τους[45]. Οι ιεροί Κανόνες βοηθούν τον πεπτωκότα άνθρωπο να μένη σε ενότητα και αρμονική σχέση με τους αδελφούς του στην Εκκλησία[46]. «Οι Κανόνες υποδεικνύουν εις τον πιστόν τα όρια της Εκκλησίας εκτός των οποίων υπάρχει το χάος˙ ρυθμίζουν τας μεταξύ των διαφόρων χαρισματούχων λειτουργών και τάξεων αυτής σχέσεις, ώστε οι πάντες να εργάζωνται αρμονικώς δια την αύξησιν του ενός Σώματος του Χριστού˙ επιβάλλουν την ορθήν θεραπευτικήν μέθοδον δια τους τραυματίζοντας την ενότητα του Σώματος εκπίπτοντας από της Χριστιανικής πίστεως και ζωής»[47].
Με τους ιερούς Κανόνες των Τοπικών και Οικουμενικών Συνόδων ρυθμίζεται η ποιμαντική διακονία της Εκκλησίας ως προς την Ιερωσύνη, τη συνοδική δομή της Εκκλησίας και τη συνοδική διαχείριση των εκκλησιαστικών πραγμάτων, την ποιμαντική καθοδήγηση προς υπέρβαση της αμαρτίας, την αίρεση, το σχίσμα και την ενδεικνυόμενη ποιμαντική στάση προς τους αιρετικούς και σχισματικούς, τον μοναχισμό και τον κατά Χριστόν γάμον[48].
Η χαρισματική ζωή των Χριστιανών στην Εκκλησία ελέγχεται από τους θεουμένους Πατέρας κατά πόσον είναι κατά Θεόν, δια των ιερών Κανόνων, ώστε να ενεργή εκκλησιαστικά και όχι ανθρωποκεντρικά. Δεν μπορεί κανείς να αυτοσχεδιάζη και να αυθαδιάζη μέσα στην Εκκλησία, εν ονόματι μιας εμπαθούς ελευθερίας.
Επομένως, μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία συνδέονται στενά και ταυτίζονται τα χαρισματικά με τα κανονικά οριά Της, όπως φανερώνεται ιδιαιτέρως στο Μυστήριο της θείας Ευχαριστίας, πράγμα που θα δούμε πιο κάτω.
O π. Ιωάννης Ρωμανίδης σημειώνει ότι «η Εκκλησία ως Σώμα Χριστού είναι το κατοικητήριον της ακτίστου δόξης του Θεού. Τον Χρίστον δεν δυνάμεθα να τον ξεχωρίσωμεν από την Εκκλησίαν, ούτε την Εκκλησίαν από τον Χρίστον»[49]. «Εκτός της Εκκλησίας δεν υπάρχει σωτηρία. Ο Χριστός προσφέρει την σωστικήν χάριν εις όλους τους ανθρώπους. Όταν σώζεται κανείς έκτος της ορατής Εκκλησίας τούτο σημαίνει πως ο Χριστός ο ίδιος σώζει αυτόν. Εάν αυτός είναι μέλος ετερόδοξον, τότε σώζεται ούτος διότι τον σώζει ο Χριστός και ουχί η “Παραφυάς” εις την οποίαν ανήκει. Η σωτηρία του λοιπόν δεν επιτελείται από την Εκκλησίαν εις την οποίαν ανήκει διότι μία είναι η Εκκλησία ήτις σώζει, δηλ. ο Χριστός»[50].
Έτσι, υπάρχουν άνθρωποι και έκτος τής Εκκλησίας, ακόμη και εκτός του Χριστιανισμού, οι όποιοι πέρα από τα φυσικά χαρίσματα έχουν και μερικά χαρίσματα, τα οποία όμως ελέγχονται από θεουμένους Πατέρες, αν είναι φυσικά, συναισθηματικά, δαιμονικά ή πνευματικά. Εάν υπάρχουν εκτός της Εκκλησίας που έχουν όντως πνευματικά χαρίσματα, τότε αυτοί σώζονται από τον ίδιο τον Χριστό και όχι από την «Χριστιανικήν ομάδα και Ομολογίαν» στην όποια ανήκουν, διότι μόνον η Εκκλησία ως το Θεανθρώπινο Σώμα του Χριστού, που είναι πηγή της ακτίστου Χάριτος του Θεού, σώζει.
Στη συνέχεια θα δούμε τη σχέση μεταξύ των χαρισματικών και των κανονικών ορίων τής Εκκλησίας, όπως φανερώνεται στη σχέση μεταξύ Πεντηκοστής, Εκκλησίας και θείας Ευχαριστίας. Έτσι το θέμα αυτό θα τεθεί σε μια ευχαριστιακή προοπτική, στην οποία ενώνονται τα χαρισματικά με τα κανονικά όρια της Εκκλησίας.
Είναι ευνόητον ότι με όσα θα αναλυθούν επεκτείνουμε τη συζήτηση που γίνεται μεταξύ των χαρισματικών και των κανονικών ορίων τής Εκκλησίας και την προσδιορίζουμε στην ίδια την Εκκλησία και ιδιαιτέρως στην θεία Ευχαριστία, μέσα από την προοπτική της Πεντηκοστής. Αυτό φαίνεται έκδηλα τόσο στα τροπάρια της Εκκλησίας για την Πεντηκοστή, όσο και στις επιστολές του Αποστόλου Παύλου στις οποίες γίνεται λόγος για την ευχαριστιακή κοινότητα της Κορίνθου.
Τέλος 1ου κεφαλαίου
(Συνεχίζεται)
Σημειώσεις
45. ΑΡΧΙΜ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΑΨΑΝΗ, Καθηγουμένου της Ι. Μονής Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους, Η ποιμαντική Διακονία κατά τους Ιερούς Κανόνας, εκδ. Άθως, Πειραιεύς 1976, σελ. 64-65.
46. Ενθ’ ανωτ., σελ. 74.
47. Ενθ’ ανωτ., σελ. 74-75.
48. Ενθ’ ανωτ., σελ. 91 κ.εξ.
49. Protopresbyter JOHN ROMANIDES, An Outline Of Orthodox Patristic Dogmatics - Επίτομος Ορθόδοξος Πατερική Δογματική, Orthodox Theological Library, Edited and Translated with an Introduction and Bibliography by Protopresbyter George Dion. Dragas, Orthodox Research Institute, Rollinsford, New Hampshire 2004, σελ. 76.
50. Ενθ’ ανωτ., σελ. 78-80.
ΣΧΟΛΙΟ: Άγιος Συμεών ο Ν. Θεολόγος:
«Θα σας φανερώσω τώρα, όσο είναι δυνατόν, και με ποιον τρόπο ενώνονται με τον Χριστό όλοι οι Άγιοι και γίνονται ένα με αυτόν. Όλοι οι Άγιοι είναι κατά αλήθειαν μέλη Χριστού του Θεού, και ως μέλη πρέπει να είναι κολλημένοι με αυτόν και ενωμένοι με το σώμα του Χριστού, δια να είναι ο Χριστός κεφαλή, και όλοι οι Άγιοι ένας άνθρωπος. Και άλλοι από αυτούς αποπληρούσι τάξιν χειρών εργαζόμενοι έως άρτι και κάνοντας το πανάγιόν του Θέλημα αναπλάττοντες εξ’ αναξίων αξίους και φέροντες αυτούς πάλιν εις αυτόν. άλλοι δε είναι εις τάξιν ώμων του σώματος του Χριστού, και βαστάζουν ο ένας του άλλου τα βάρη ή σηκώνουν επάνω τους το χαμένο πρόβατο όταν βρεθεί, το οποίον περιτριγύριζε εδώ κι εκεί, εις όρη και βουνά και σε τόπους που δεν τους επισκέπτεται ο Κύριος, και με τούτον τον τρόπον εκπληρώνουν τον νόμον του Χριστού. και άλλοι είναι εις τάξιν στήθους και αναβρύουν εις τους διψώντας και πεινώντας την δικαιοσύνην του Θεού, το καθαρώτατον ύδωρ του λόγου της απορρήτου σοφίας και γνώσεως, ήγουν τους διδάσκουν τον λόγον του Θεού και τους δίδουν τον άρτον τον νοητόν που τρώγουν οι Άγιοι οι Αγγέλοι, δηλ. την Θεολογία, καθώς είναι επιστήθιοι και αγαπημένοι του. και άλλοι είναι εις τόπον κοιλίας και βάζουν μέσα εις τον κόλπον τους όλους τους ανθρώπους δια της αγάπης και δέχονται μέσα στα σπλάχνα τους πνεύμα σωτηρίας και έχουν διάθεσιν χωρητικήν των απορρήτων και κεκρυμμένων μυστηρίων αυτού. άλλοι είναι ωσάν μηρία και έχουν μέσα εις τον εαυτόν τους το γεννητικόν των θείων νοημάτων της μυστικής θεολογίας και γεννούν πάνω στη γη πνεύμα σωτηρίας δηλ. τον καρπόν του Αγίου Πνεύματος και σπέρνουν τον σπόρο της ευσεβείας εις τας καρδίας των ανθρώπων με τον λόγον της διδασκαλίας των. και άλλοι είναι ωσάν σκέλη και πόδια και δείχνουν ανδρείαν και υπομονήν εις τους πειρασμούς, σαν τον Ιώβ, και δεν σαλεύουν τελείως από την στάσιν που έχουν στα καλά, ούτε αποκάμουν αλλά βαστάζουν τα βάρη των χαρισμάτων αυτών, δηλ. των πειρασμών. Και τοιουτοτρόπως συναρμόζεται το σώμα της Εκκλησίας του Χριστού με τους απ’ αιώνος Αγίους του.»
Aμέθυστος
Με τους ιερούς Κανόνες των Τοπικών και Οικουμενικών Συνόδων ρυθμίζεται η ποιμαντική διακονία της Εκκλησίας ως προς την Ιερωσύνη, τη συνοδική δομή της Εκκλησίας και τη συνοδική διαχείριση των εκκλησιαστικών πραγμάτων, την ποιμαντική καθοδήγηση προς υπέρβαση της αμαρτίας, την αίρεση, το σχίσμα και την ενδεικνυόμενη ποιμαντική στάση προς τους αιρετικούς και σχισματικούς, τον μοναχισμό και τον κατά Χριστόν γάμον[48].
Η χαρισματική ζωή των Χριστιανών στην Εκκλησία ελέγχεται από τους θεουμένους Πατέρας κατά πόσον είναι κατά Θεόν, δια των ιερών Κανόνων, ώστε να ενεργή εκκλησιαστικά και όχι ανθρωποκεντρικά. Δεν μπορεί κανείς να αυτοσχεδιάζη και να αυθαδιάζη μέσα στην Εκκλησία, εν ονόματι μιας εμπαθούς ελευθερίας.
Επομένως, μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία συνδέονται στενά και ταυτίζονται τα χαρισματικά με τα κανονικά οριά Της, όπως φανερώνεται ιδιαιτέρως στο Μυστήριο της θείας Ευχαριστίας, πράγμα που θα δούμε πιο κάτω.
O π. Ιωάννης Ρωμανίδης σημειώνει ότι «η Εκκλησία ως Σώμα Χριστού είναι το κατοικητήριον της ακτίστου δόξης του Θεού. Τον Χρίστον δεν δυνάμεθα να τον ξεχωρίσωμεν από την Εκκλησίαν, ούτε την Εκκλησίαν από τον Χρίστον»[49]. «Εκτός της Εκκλησίας δεν υπάρχει σωτηρία. Ο Χριστός προσφέρει την σωστικήν χάριν εις όλους τους ανθρώπους. Όταν σώζεται κανείς έκτος της ορατής Εκκλησίας τούτο σημαίνει πως ο Χριστός ο ίδιος σώζει αυτόν. Εάν αυτός είναι μέλος ετερόδοξον, τότε σώζεται ούτος διότι τον σώζει ο Χριστός και ουχί η “Παραφυάς” εις την οποίαν ανήκει. Η σωτηρία του λοιπόν δεν επιτελείται από την Εκκλησίαν εις την οποίαν ανήκει διότι μία είναι η Εκκλησία ήτις σώζει, δηλ. ο Χριστός»[50].
Έτσι, υπάρχουν άνθρωποι και έκτος τής Εκκλησίας, ακόμη και εκτός του Χριστιανισμού, οι όποιοι πέρα από τα φυσικά χαρίσματα έχουν και μερικά χαρίσματα, τα οποία όμως ελέγχονται από θεουμένους Πατέρες, αν είναι φυσικά, συναισθηματικά, δαιμονικά ή πνευματικά. Εάν υπάρχουν εκτός της Εκκλησίας που έχουν όντως πνευματικά χαρίσματα, τότε αυτοί σώζονται από τον ίδιο τον Χριστό και όχι από την «Χριστιανικήν ομάδα και Ομολογίαν» στην όποια ανήκουν, διότι μόνον η Εκκλησία ως το Θεανθρώπινο Σώμα του Χριστού, που είναι πηγή της ακτίστου Χάριτος του Θεού, σώζει.
Στη συνέχεια θα δούμε τη σχέση μεταξύ των χαρισματικών και των κανονικών ορίων τής Εκκλησίας, όπως φανερώνεται στη σχέση μεταξύ Πεντηκοστής, Εκκλησίας και θείας Ευχαριστίας. Έτσι το θέμα αυτό θα τεθεί σε μια ευχαριστιακή προοπτική, στην οποία ενώνονται τα χαρισματικά με τα κανονικά όρια της Εκκλησίας.
Είναι ευνόητον ότι με όσα θα αναλυθούν επεκτείνουμε τη συζήτηση που γίνεται μεταξύ των χαρισματικών και των κανονικών ορίων τής Εκκλησίας και την προσδιορίζουμε στην ίδια την Εκκλησία και ιδιαιτέρως στην θεία Ευχαριστία, μέσα από την προοπτική της Πεντηκοστής. Αυτό φαίνεται έκδηλα τόσο στα τροπάρια της Εκκλησίας για την Πεντηκοστή, όσο και στις επιστολές του Αποστόλου Παύλου στις οποίες γίνεται λόγος για την ευχαριστιακή κοινότητα της Κορίνθου.
Τέλος 1ου κεφαλαίου
(Συνεχίζεται)
Σημειώσεις
45. ΑΡΧΙΜ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΑΨΑΝΗ, Καθηγουμένου της Ι. Μονής Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους, Η ποιμαντική Διακονία κατά τους Ιερούς Κανόνας, εκδ. Άθως, Πειραιεύς 1976, σελ. 64-65.
46. Ενθ’ ανωτ., σελ. 74.
47. Ενθ’ ανωτ., σελ. 74-75.
48. Ενθ’ ανωτ., σελ. 91 κ.εξ.
49. Protopresbyter JOHN ROMANIDES, An Outline Of Orthodox Patristic Dogmatics - Επίτομος Ορθόδοξος Πατερική Δογματική, Orthodox Theological Library, Edited and Translated with an Introduction and Bibliography by Protopresbyter George Dion. Dragas, Orthodox Research Institute, Rollinsford, New Hampshire 2004, σελ. 76.
50. Ενθ’ ανωτ., σελ. 78-80.
ΣΧΟΛΙΟ: Άγιος Συμεών ο Ν. Θεολόγος:
«Θα σας φανερώσω τώρα, όσο είναι δυνατόν, και με ποιον τρόπο ενώνονται με τον Χριστό όλοι οι Άγιοι και γίνονται ένα με αυτόν. Όλοι οι Άγιοι είναι κατά αλήθειαν μέλη Χριστού του Θεού, και ως μέλη πρέπει να είναι κολλημένοι με αυτόν και ενωμένοι με το σώμα του Χριστού, δια να είναι ο Χριστός κεφαλή, και όλοι οι Άγιοι ένας άνθρωπος. Και άλλοι από αυτούς αποπληρούσι τάξιν χειρών εργαζόμενοι έως άρτι και κάνοντας το πανάγιόν του Θέλημα αναπλάττοντες εξ’ αναξίων αξίους και φέροντες αυτούς πάλιν εις αυτόν. άλλοι δε είναι εις τάξιν ώμων του σώματος του Χριστού, και βαστάζουν ο ένας του άλλου τα βάρη ή σηκώνουν επάνω τους το χαμένο πρόβατο όταν βρεθεί, το οποίον περιτριγύριζε εδώ κι εκεί, εις όρη και βουνά και σε τόπους που δεν τους επισκέπτεται ο Κύριος, και με τούτον τον τρόπον εκπληρώνουν τον νόμον του Χριστού. και άλλοι είναι εις τάξιν στήθους και αναβρύουν εις τους διψώντας και πεινώντας την δικαιοσύνην του Θεού, το καθαρώτατον ύδωρ του λόγου της απορρήτου σοφίας και γνώσεως, ήγουν τους διδάσκουν τον λόγον του Θεού και τους δίδουν τον άρτον τον νοητόν που τρώγουν οι Άγιοι οι Αγγέλοι, δηλ. την Θεολογία, καθώς είναι επιστήθιοι και αγαπημένοι του. και άλλοι είναι εις τόπον κοιλίας και βάζουν μέσα εις τον κόλπον τους όλους τους ανθρώπους δια της αγάπης και δέχονται μέσα στα σπλάχνα τους πνεύμα σωτηρίας και έχουν διάθεσιν χωρητικήν των απορρήτων και κεκρυμμένων μυστηρίων αυτού. άλλοι είναι ωσάν μηρία και έχουν μέσα εις τον εαυτόν τους το γεννητικόν των θείων νοημάτων της μυστικής θεολογίας και γεννούν πάνω στη γη πνεύμα σωτηρίας δηλ. τον καρπόν του Αγίου Πνεύματος και σπέρνουν τον σπόρο της ευσεβείας εις τας καρδίας των ανθρώπων με τον λόγον της διδασκαλίας των. και άλλοι είναι ωσάν σκέλη και πόδια και δείχνουν ανδρείαν και υπομονήν εις τους πειρασμούς, σαν τον Ιώβ, και δεν σαλεύουν τελείως από την στάσιν που έχουν στα καλά, ούτε αποκάμουν αλλά βαστάζουν τα βάρη των χαρισμάτων αυτών, δηλ. των πειρασμών. Και τοιουτοτρόπως συναρμόζεται το σώμα της Εκκλησίας του Χριστού με τους απ’ αιώνος Αγίους του.»
Aμέθυστος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου