Μανιφέστο τής Ομορφιάς

 Marcello Veneziani

Ι) Η ομορφιά είναι ο φίλος του μέτρου και ο εχθρός της καταπάτησης/υπερβολής.

Η ομορφιά είναι η δόξα του κόσμου που τραγουδιέται από το φως. Δεν υπάρχει ομορφιά στο σκοτάδι. Ακόμα και η νύχτα αποκτά λαμπρότητα αν φωτίζεται από το φως των άστρων ή από τη λάμψη του φεγγαριού. Το φως δίνει ζωή και δίνει μορφή στην ομορφιά. Και αναδεικνύει τα περιγράμματά της: γιατί όμορφο είναι αυτό που έχει όρια, μέτρα. Εχθρός της ομορφιάς είναι η απεραντοσύνη, η καταπάτηση. Ένα περίγραμμα μπορεί να προκαλέσει ένα βάθος και ένα όριο μπορεί να αναδείξει το απεριόριστο, καθώς το φως του άστρου αναδεικνύει το άπειρο μέγεθος του ουρανού και η αρμονία μιας μουσικής ενισχύει το θεϊκό μεγαλείο της σιωπής. Το αμέτρητο, αντίθετα, είναι η τρέλα των στοιχείων που προσποιούνται ότι μιμούνται το απεριόριστο μεγαλείο του θεού. Η ύβρις προκαλεί την απέραντη μαυρίλα του Τίποτα, την απόρριψη/αναίρεση των πραγμάτων στην περήφανη αχαλίνωσή/ασυδοσία τους. Το αμέτρητο/απεριόριστο παράγει το παραμορφωμένο.

ΙΙ) Η ομορφιά είναι φίλη του κόσμου και εχθρός της ουτοπίας.

Η ομορφιά είναι το άρωμα της πραγματικότητας, η ύλη που γεννιέται από τη μορφή. Η αίσθηση της ομορφιάς είναι η φιλία με τον κόσμο, ο γάμος με τη φύση, η συμφωνία με τη ζωή στις πιο οικείες της ίνες. Εχθρός της ομορφιάς είναι το όνειρο ενός καλύτερου κόσμου που αλλάζει ριζικά την ανθρώπινη φύση και την πόλη που κατοικείται από σημερινούς και πραγματικούς ανθρώπους. Όποιος ονειρεύεται την κατάργηση του πραγματικού κόσμου στο όνομα ενός μελλοντικού κόσμου καταδικάζει την ομορφιά του κόσμου και τη θυσιάζει σε μια μελλοντική καλή τύχη. Η ομορφιά ζει στα μέρη της ζωής. Η ουτοπία φαντάζεται ένα άλλο μέρος έξω από τους τόπους της πραγματικότητας, της ζωής, της ιστορίας. Φανταστείτε μια άκτιστη φύση, μια απαράβατη ιστορία και μέσα στον αντικατοπτρισμό μιας αγνότητας που δεν εκφράζεται από τον κόσμο, ξεανθίζει, μολύνει και καταστρέφει την ομορφιά hic et nunc.

ΙΙΙ) Η ομορφιά είναι ο φίλος του δώρου και ο εχθρός του κέρδους.

Η ομορφιά είναι εκδήλωση του είναι και όχι του έχειν, το μεγαλείο της δεν είναι μέσο ή διαπραγματευτικό χαρτί, αλλά είναι δωρεάν πλούτος που προσφέρεται στην ψυχή μέσα από τις θύρες των αισθήσεων. Η ομορφιά είναι ένα δώρο, μια σπατάλη ενέργειας, μια σπατάλη χώρου και χρόνου, μια έκχυση χάριτος. Η ομορφιά είναι υπέρτατα άχρηστη, γεννιέται στο χαριστικό ζώδιο του παιχνιδιού και όχι της αγοράς, δεν είναι λειτουργική. Η ανωτερότητά της έγκειται στην υπέρβαση της λογιστικής ζωής, στο ότι υπερβαίνει τους λογαριασμούς της ζωής. Η ουσιαστικότητά της βρίσκεται στην περίσσειά της. Ως αληθινή κυρία, η ομορφιά είναι άχρηστη, δεν εξυπηρετεί κανέναν σκοπό. Αλλά τή σερβίρουν αυτοί που ξέρουν να τήν αγαπούν.

IV) Η ομορφιά είναι φίλος της ιδιοφυΐας και εχθρός της μετριότητας.

Η ομορφιά είναι καθολική και προσφέρεται σε όλους, αλλά ο καθένας παίρνει την ομορφιά ανάλογα με την κατάταξή του. Γιατί η ομορφιά δεν κατεβαίνει τα σκαλιά του κόσμου, αλλά από κάθε θέση είναι δυνατόν να συλλάβει κανείς μια πτυχή της ομορφιάς. Όλοι μπορούν να απολαύσουν την ομορφιά αλλά δεν τη βλέπουν όλοι με τον ίδιο τρόπο, με το ίδιο φως. Υπάρχουν διαφορετικοί βαθμοί προσέγγισης της ομορφιάς, άμεσος και έμμεσος, διαμεσολαβημένος και άμεσος, ενεργητικός και παθητικός. Υπάρχουν εκείνοι που σμιλεύουν την ομορφιά και εκείνοι που απολαμβάνουν τη θέα. Υπάρχουν εκείνοι που αντιλαμβάνονται το προφανές νόημα της και εκείνοι που εμβαθύνουν στη βαθύτερη μήτρα της. Ποιος αντιλαμβάνεται τα αποτελέσματά της και που επιστρέφει στις απαρχές της. Η ιδιοφυΐα είναι αυτή που δημιουργικά είναι ο πράκτορας του ωραίου. Η ομορφιά είναι μια πυραμίδα που δείχνει προς τους ουρανούς της αριστείας, όχι προς τις φτωχογειτονιές της μετριότητας.

V) Η ομορφιά είναι ο φίλος της ελαφρότητας και ο εχθρός της βαρύτητας.

Το ωραίο είναι αναγωγικό, ανεβαίνει στην κορυφή και οδηγεί τους οπαδούς της στην κορυφή. Το άσχημο, από την άλλη, είναι καταιγιστικό, τραβάει προς τα κάτω γιατί κυριαρχεί στη βαρύτητα, τη δύναμη της βαρύτητας που δείχνει τη διεφθαρμένη, κοινότοπη, βέβηλη πλευρά του κόσμου. Η ομορφιά λαχταρά ύψη, πετάει στον αέρα, ελευθερωμένη από το παιχνίδι. Η ασχήμια, αντίθετα, είναι ένα κάλεσμα προς τα χαμηλά, που βγαίνει από την κόλαση, δεσμεύεται από τον ζυγό.

VI) Η ομορφιά είναι ο φίλος της ποικιλίας και ο εχθρός της ομοιομορφίας.

Η ομορφιά ενισχύει τις διαφορές, τον πλούτο της διαφορετικότητας. Η ομορφιά δεν είναι επανάληψη πόσο μάλλον  σειριακή αναπαραγωγή. Αλλά πάνω απ' όλα ομορφιά δεν είναι ομοιογένεια, μονοτονία, ομοιομορφία. Η ομορφιά ευδοκιμεί στην ιδιαιτερότητα, στο ανεπανάληπτο, στη συμφωνική ποικιλία των μορφών. Η ομοιόμορφη στολή, από την άλλη, είναι άπειρη επανάληψη, η ύπαρξη ως πλήξη και γραμμή συναρμολόγησης, η πρωτοκαθεδρία του αυτόματου.

VII) Η ομορφιά είναι φίλος της διάκρισης και εχθρός του χωρισμού.

Δεν υπάρχει ομορφιά στο αδιαφοροποίητο, μόνο χάος. Το όμορφο είναι αυτό που ξεχωρίζει, έχει τη δική του ταυτότητα. Αλλά το διακριτό δεν σημαίνει χωριστό: το κακό προκύπτει όταν το μέρος αποσύρεται από το σύνολο και ξεκινά από μόνο του: από ένα καρκινικό κύτταρο στην αξίωση για ατομισμό, το κακό είναι αυτό που αρνείται στον εαυτό του την αρμονία ενός κοινού τοπίου, ενός ολιστικού οράματος, με κοινοτική διάσταση· το ανοργάνωτο  είναι ο πατέρας του ανόργανου, ο χωρισμός είναι η μητέρα της ακοινωνησίας. Η ομορφιά είναι ένα άνοιγμα στον κόσμο, μια συμβολική γλώσσα για να επικοινωνήσει κανείς και να αναγνωρίσει τον εαυτό του σε μια κοινή πατρίδα. Η ομορφιά είναι συμβολική, ο χωρισμός είναι τό κακό.

VIII) Η ομορφιά είναι φίλη του μύθου και εχθρός της θεάς λογικής.

Η ομορφιά δεν είναι η κόρη της εποχής της, των σκοπών της και των δυστυχιών της. Η ομορφιά είναι μια απόδραση από τον βέβηλο χρόνο, από την εργαλειακή λογική και από τον καθημερινό μόχθο. Αντλεί τους πόρους του από ένα αρχέγονο, αρχετυπικό, πρωτότυπο γεγονός. Και με τη σειρά του δημιουργεί διαρροές από τον βέβηλο χρόνο και χώρο. Η ομορφιά διεγείρει (και διεγείρεται) τη μυθοποιητική ικανότητα. Η ομορφιά είναι το κατώφλι μεταξύ πραγματικότητας και μύθου.

ΙΧ) Η ομορφιά είναι φίλη του χώρου και εχθρός του χρόνου.

Η ομορφιά ταιριάζει στο στιγμιαίο και στο αιώνιο, όχι στη διάρκεια. Δεν υπάρχει πρόοδος στην ομορφιά. Γιατί η ομορφιά είναι μια διαχρονική αρμονία, είναι όραμα και όχι διαδοχή. Ο χρόνος μπορεί να διαφθείρει την ομορφιά, να τη φθείρει, αλλά δεν μπορεί να χαράξει την αποκάλυψή της, την ένταση της αποκάλυψής της, την έλευσή της στο φως. Η ομορφιά αντιστέκεται στον τοίχο του χρόνου, αρνείται τό γίγνεσθαι, γιά να παραμείνει μια λάμψη μιας στιγμής και μια υπόσχεση αιωνιότητας.

Χ) Η ομορφιά είναι ο φίλος του είναι και ο εχθρός του τίποτα, του μηδενός.

Το ωραίο και το καλό δεν συμπίπτουν στην επίγεια ζωή. Μερικές φορές μάλιστα συγκρούονται. Αλλά η υπερβατική προέλευση του ωραίου είναι η ίδια η υπερβατική προέλευση του καλού. Πράγματι, η ομορφιά είναι η νίκη του να είσαι πάνω από το τίποτα (η νίκη του όντος επί του μηδενός), της δημιουργικότητας έναντι της αποδημιουργίας, του θεμελίου έναντι της αποδόμησης. Η ομορφιά είναι γέννηση, μερικές φορές αναγέννηση, και όχι θάνατος. Είναι το πέρασμα από τη δύναμη στην πράξη και όχι από την πράξη στην ανικανότητα. Γιατί η ομορφιά είναι γόνιμη, το αντίθετό της είναι η στειρότητα. Στην ομορφιά ο κόσμος γίνεται αυτό που είναι, δεν ακολουθεί την αλλοτριωτική κλίση που ταξιδεύει από το είναι στο τίποτα. Ο καλλιτέχνης είναι η μαία του είναι.

Η αισθητή ομορφιά προκαλεί μέσα μας μια χαρά που γεμίζει τις αισθήσεις αλλά φτάνει σε υπερλογικές (υπεραισθητές) καταστάσεις που ονομάζουμε πνευματικές. Λες και η ομορφιά μπόρεσε να επικοινωνήσει με την ψυχή μέσω των αισθήσεων και ήταν σε θέση να προκαλέσει την καταγωγή μέσα από τόπους και χρόνους. Με τη βαθύτερη έννοια της, η ομορφιά είναι ιεροφάνεια, μια οπτασία του ιερού. Η ομορφιά είναι ο πιο εμφανής προάγγελος της ευδαιμονίας, ο επίγειος υπαινιγμός της ουράνιας τελειότητας, η προκαταβολή (πρόγευση) του ουρανού στη γη. Γιατί το Ωραίο με την πιο απόλυτη έννοια του είναι το σύμβολο του Καλού, δηλαδή το ορατό μισό της κάρτας. Το άλλο μισό κατοικεί στους ουρανούς.

Manifesto of Beauty - Marcello Veneziani (www-marcelloveneziani-com.translate.goog)