ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ & ΑΝΤΙ-ΣΧΟΛΙΑ
ΣΤΟ: «ΟΝΤΩΣ ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ Η ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ»
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ
Διαβάζω προσεκτικά τα σχόλια των αναγνωστών, ιδιαίτερα τα ονομαστικά, σέβομαι τις απόψεις όλων, λέω μέσα μου «ευχαριστώ», και όπου νομίζω ότι χρειάζεται, διευκρινίζω, ή και … αντί-σχολιάζω ! Έτσι:
1. Με πολλή χαρά, και πιο πολλή αγάπη διευκρινίζω στο φίλτατο συνάδελφο Νίκο Μεσσαλά, νυν σεβαστό π. Νικόλαο:
α. Η 2η Οικουμενική Σύνοδος-Κων/λη 381-στηριζόμενη στο κλασσικό χωρίο του κατά Ιωάννη Ευαγγελίου: «Όταν έλθη ο Παράκλητος ον εγώ-ο Χριστός-πέμψω-θα στείλω- υμίνπαρά του Πατρός το Πνεύμα της Αληθείας, ο παρά του Πατρόςεκπορεύεται-εκπηγάζει»-15,26-το χωρίο, όπου στα δύο ρήματα«πέμπω» και «εκπορεύομαι» αντιδιαστέλλεται ευκρινέστατα η εν χρόνω αποστολή του Αγίου Πνεύματος από τον Υιό, εκ μέρους του Πατρός, από την αιώνια εκπήγαση-εκπόρευση αυτού αποκλειστικά από τον Πατέρα, με τη διατύπωση: «Και εις το Πνεύμα το Άγιον το κύριον το ζωοποιόν, το εκ του Πατρός εκπορευόμενον, τω συν Πατρί και Υιώ συμπροσκυνούμενον και συνδοξαζόμενον …», έλυσε το θέμα μια για πάντα ! Αλλαγή ή προσθήκη μπορούσε να γίνει μόνο από νέα Οικουμενική Σύνοδο.
β.. Για τους Μεγάλους Πατέρες της Εκκλησίας, Γρηγόριο το Θεολόγο, Μ. Βασίλειο, Ιωάννη το Χρυσόστομο, ακόμα και Ιωάννη το Δαμασκηνό, που αναφέρεις το filioque είναι ανύπαρκτο. Αφού, εμφανίζεται το 589 στην Ισπανία, και, μέχρι το 800 που ο βασιλιάς των Φράγκων Καρλομάγνος για αντί-Ανατολικούς λόγους, επιδιώκει, χωρίς αποτέλεσμα, να το εισαγάγει στη Δύση, σχεδόν κανένας δεν ασχολείται μ’ αυτό.
γ. Στη Σύνοδο της Κωνσταντινούπολης 879/880, προεξαρχόντων των, Πατριάρχη Φωτίου, λοιπών Πατριαρχών της Ανατολής, αλλά και του Πάπα Ιωάννη του 8ου , άρα από Ανατολική και Δυτική Εκκλησία απορρίπτεται η εισαγωγή του filioque στο Σύμβολο της Πίστεως ως αίρεσης. Αλλά ! Από το 1014 με απαίτηση και επιβολή του Φράγκου Βασιλιά Ερρίκου του 2ος το filioque εισάγεται στη Ρώμη και σε όλη τη Δύση-«Δες και «Επεκτάσεις στο γραπτό για την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο», Αναστάσιος, 13.5.2016.
δ. Στη διάρκεια των χιλίων ετών που ακολουθούν και ιεροί άνδρες στην Ανατολή και ορισμένες Σύνοδοι το κατήγγειλαν ως αίρεση, και από τούτο ορισμένοι ζηλωτές στιγματίζουν αιρετική τη Δυτική Χριστιανοσύνη.
ε. Όμως, σήμερα, 2016, χίλια και δυο χρόνια μετά, η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδοξίας, χωρίς να θέτει ως προϋπόθεση για Διάλογο με τους Δυτικούς την αποβολή του από κοινού, άλλωστε, αποβεβλημένου στην ανωτέρω Σύνοδο-879/880- filioque, άρα κρατώντας το στα υπόψη, έρχεται και λέει: «Αδελφοί, είσαστε σε λάθος-«ετερόδοξοι». Ωστόσο σας αποδεχόμαστε, όπως λέτε ότι είσαστε, Εκκλησία ή Ομολογία ! Και, συζητάμε μαζί σας ως ισότιμοι αδελφοί τα πάντα από την αρχή ! Αυτή την ανάγνωση κάνω στο 7υκεφάλαιο-«Η Εκκλησία εν διαλόγω»-του Μηνύματός της, σε συσχετισμό με την υιοθετηθείσα σχεδόν παμψηφεί διατύπωση: «Η Ορθόδοξη Εκκλησία αποδέχεται την ιστορική ονομασία άλλων ετεροδόξων Χριστιανικών Εκκλησιών και Ομολογιών». Μετά από αυτό, τι να διορθώσει κανείς; Μπορεί να το πει αίρεση;
στ. Αλλά και: «Το Τριαδικό μυστήριο είναι ασύλληπτο για τη διαλογιστική σκέψη. Πρέπει να το τιμούμε «εν σιγή», με τη σιωπή της αποφατικότητας-«Συ γαρ ει Θεός ανέκφραστος, απερινόητος, αόρατος,ακατάληπτος», Λειτουργία του Χρυσοστόμου. Πρέπει επίσης να ξεχωρίζουμε καθαρά την ενδοθεϊκή ζωή, όπου ο Πατήρ είναι αιώνια η μοναδική και υποστατική πηγή του Υιού και του Πνεύματος, από το οικονομικό-σωτήριο-σχέδιο της φανερώσεως μέσα στον κόσμο, όπου ο Υιός μεταδίδει το Πνεύμα»-Π. Ευδοκίμωφ, «Ορθοδοξία», σελ. 184 κε.
Επί πλέον. Ποια είναι αλήθεια η γνώση μας για την Ουσία-Φύση της Τριαδικής Θεότητας; Μόνο δυο λέξεις: «Πνεύμα ο Θεός»-Ιω.4,24- και,«ο Θεός Αγάπη εστί»-1ηΙω.4,8 ! Αυτές είναι το δικό μας, «καθώς ηδύναντο» του ύμνου της γιορτής της Μεταμόρφωσης του Κυρίου. Και κρίνονται, βέβαια, επαρκείς για να πιστέψουμε, «ότι Ιησούς εστίν ο Χριστός, ο Υιός του Θεού, και ίνα πιστεύοντες ζωήν έχητε εν τω ονόματι αυτού-Ιωαν.20,31. Είναι όμως επαρκείς για να τολμήσουμε να εγκλωβίσουμε την απροσπέλαστη θεία υπόσταση του Υιού και τη σχέση του με τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα στην άλφα ή βήτα, έτσι κι αλλιώς ανθρώπινη διατύπωση-όρο, τουτέστιν, όριο ασφαλείας, και να νομίσουμε ότι «πάει, τέλειωσε», αυτό ήταν όλο, και παύει να ανοίγεται μπροστά μας η άβυσσος της Τριαδικής Θεότητας;
2. Σχολιάζει ανώνυμος. «Άλλο πράγμα η ευφράδεια, άλλο πράγμα η Θεολογία. Άλλο … η μόρφωση, άλλο … η Φώτιση. Άλλο η ρητορεία, άλλο … η Δογματική Ακρίβεια. Άλλο … η Διανόηση, άλλο … η Αγιοπνευματική Εμπειρία». Ας μου συγχωρηθεί να πω:«Γλαυξ εις Αθήνας»! Και σε ύφος, «Αυτός έφα» ! «Ο επαΐων, ο εις και αυτή η αλήθεια» ! Αποφθεγματική βεβαιότητα, και πλησμονή σοφίας, παραδομένες στην ανωνυμία ! Κρίμα !
Παρά ταύτα, προσωπικό όφελος, και θερμές ευχαριστίες ! Στο μέτρο που, αν κατάλαβα καλά, αναγνωρίζει στο γραπτό-γράφοντα(;), «ευφράδεια», «μόρφωση», «ρητορεία», «διανόηση». Τι παραπάνω να ζητήσει κάποιος, που δεν ένιωσε ποτέ, πιο πολύ από το, «τίποτε του τίποτε»; Διό, όπως πάντα, και στην προκειμένη περίπτωση κάλυψε το κενό του, ας πούμε στα: «Άλλο … η Θεολογία … άλλο … η Δογματική Ακρίβεια», με τον Καθηγητή του της Δογματικής, Συμβολικής και Ιστορίας Δογμάτων στη Θεολογική της Αθήνας Ιωάννη Καρμίρη λέγοντα: «Η Ορθόδοξος Καθολική Εκκλησία εμμένει μέχρι σήμερον εις την αραχαιοπαράδοτον αγιοπατερικήν διδασκαλίαν, επαφιεμένη εις την ευσπλαχνίαν, την πανσοφίαν και την παντοδυναμίαν του πάντας ανθρώπους θέλοντος σωθήναι Θεού ότι: Και οι ευρισκόμενοι εκτός της Ορθοδόξου Εκκλησίας και βαπτισθέντες εις το Όνομα της Αγίας Τριάδος «και ούτω την δικαίωσιν αποκτήσαντες», εσωτερικώς ζουν εν τη καταστάσει της χάριτος, όπως και μη βαπτισθέντες, αλλ’ εν πίστει αναζητούντες τον αληθινόν Θεόν» !! Και, τα υπόλοιπα δύο: «Άλλο … η Φώτιση … άλλο … η Αγιοπνευματική Εμπειρία», κάλυψε με τον κάθε άλλο παρά άγευστο των τοιούτων Προηγούμενο της Αγιορείτικης Μονής Ιβήρων Αρχιμανδρίτη Βασίλειο(Γοντικάκη) λέγοντα: «Η Ορθοδοξία έχει την ευρυχωρία του Πνεύματος, που αγκαλιάζει την οικουμένη. Αυτός είναι ο τρόπος και ο σκοπός της ζωής της. Και αυτούς που ήλθαν … να την κτυπήσουν, να την αλλοιώσουν, και να επιβληθούν, τους βλέπει ως θύματα πλάνης. Τους βλέπει ως αδελφούς αδύνατους, που έχουν ανάγκη τη βοήθειά της. Έμαθε μόνο να αγαπά. Εδώ κρίνεται η γνησιότητα και η δύναμη της πίστεώς μας, γιατί ούτε την αλήθεια σώζουμε καταρώμενοι τους πεπλανημένους, ούτε προσφέρουμε αυτό που ζητά η ψυχή του ανθρώπου με φιλοφροσύνες».
Οπότε μπορεί και να ερωτήσει: «Μήπως χωρίς να το καταλάβει (;) ο ανώνυμος άφησε να φανεί, ότι μάλλον τον γοητεύει αυτό που ο Ηγούμενος Δοσίθεος ονομάζει, «πτωχοπροδρομικό ελλαδισμό και εκκλησιαστικό επαρχιωτισμό εν πλειοδοσία», ενώ τον ενοχλεί κάθε τι που μας πάει πέρα από αυτό, και για κάποιους λόγους δε «θέλει» να το πει»;
3. Έρχομαι και στον ανώνυμο που ενοχλήθηκε από το χαρακτηρισμό«Τετρακτύς», που χρησιμοποίησα, μάλιστα, όχι με την Πυθαγόρεια έννοια, αλλά με αυτή του εκκλησιαστικού ιστορικού Σωκράτη του Σχολαστικού: «Αύτη των κακολόγων Τετρακτύς»-Ε.Ι.6,13-για την πρωτοβουλία των τεσσάρων Επισκόπων και της επικουρικής Πανεπιστημιακής Τριανδρίας τους «να διαφωτίσουν, ως γράφει, το ποίμνιο», και του προτείνω: Να επανεξετάσει, αν όντως μπορεί να θεωρηθεί «διαφώτιση του ποιμνίου», αυτός ο εργώδης, οργιώδης, καταπελτικός, και κυμβαλικός ορυμαγδός, και, ο εκ προοιμίου στιγματισμός της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδοξίας ως «παρασυναγωγής των Οικουμενιστών», και άλλα «άνθη του κακού»,από κοντά και η εμφανής ευφροσύνη, που αναπηδά μόνο από τον τίτλο: «Η σύναξη των οικουμενιστών έληξε άδοξα πριν αρχίσει»; Και, να αναρωτηθεί, αν είναι αδελφικό και έντιμο, οι τέσσερις Επίσκοποι, από τη μια να στιγματίζουν οικουμενιστές τους μέλλοντες να μετάσχουν στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδοξίας αγίους αδελφούς τους, μέλη ως οι ίδιοι της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, αλλά και τους υπόλοιπους, και από την άλλη ως «προεστώτες» όπως και εκείνοι της Ευχαριστιακής Σύναξης, όχι σπάνια να συλλειτουργούν μαζί τους; Και πιο πολύ, μήπως ο στιγματισμός «οικουμενιστής» είναι μια αλιεία σε θολά νερά; Πιο ανοιχτά και καθαρά, μήπως είναι ένα α-νόητο, διάτρητο, όσο και επικίνδυνο «ταμπού αοριστίας», που παραφθείρει ύπουλα και κακοποιεί βάναυσα το βασικό χρέος της Ορθοδοξίας να ανοίγεται σε όλη την οικουμένη; Να ακολουθεί το παράδειγμα του Αποστόλου των Εθνών, ή πιο πολύ την εντολή του Χριστού: «Και ο εις το ους ακούετε, κηρύξατε επί των δωμάτων»;-«Αυτό που ακούτε ψιθυριστά στ’ αυτί, διακηρύξτε το από τους εξώστες»;-Ματθ.10,27. Και τέλος, μήπως κάποιοι δεν αντέχουν αυτά τα ωραία, μεγάλα και, αληθινά ανοίγματα, όπως δυστυχώς δεν είναι σπάνιο να συμβαίνει, και όχι με το αζημίωτο, στην Εκκλησία, και όχι μόνο δεν έχουν την ευθύτητα να το πουν, αλλά και κινούνται στη γραμμή που μπορεί να αναγνώσει πιο κάτω;
4. Σε ό, τι αφορά στο Μητροπολίτη Ναυπάκτου κ. Ιερόθεο. Μακριά από μένα ο τύπος και το πνεύμα κάποιων σχολίων που έγιναν. Παρακολουθώ από παλιά και το λόγο και το πνεύμα του, τον τιμώ και τον σέβομαι, μάλιστα, ως διακεκριμένο μέλος της Ιεραρχίας της Εκκλησίας μας. Και, ακριβώς γι αυτό, σε καθαρά προσωπικό επίπεδο, ως μεγαλύτερος σε ηλικία θεολόγος προς νεώτερο, χωρίς να τον ονομάσω-δεν είναι ο μόνος- δεν έκρυψα, ούτε κρύβω, ότι τον ήθελα πλησίστιο στο γραφόμενο από τον άγιο αδελφό του Επίσκοπο Αβύδου κ. Κύριλλο, τον και διακεκριμένο Πανεπιστημιακό Καθηγητή: «Όλες οι παραπάνω θέσεις αποτελούν απόψεις του συντάκτη του κειμένου αυτού, ο οποίος πρωτίστως εμπιστεύεται την Εκκλησία, όπως υποδεικνύει ο Μ, Βασίλειος. Θα ήταν οδυνηρή αστοχία να επιζητούμε να υπερβούμε τα όριά μας, εμπιστευόμενοι τη δική μας αλαζονεία, που οδηγεί με βεβαιότητα στην πλάνη».
Αυτά αποτελούν και έμμεση απάντηση και στα περί συγκεκριμένης ψηφισμένης διατύπωσης της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος για το θέμα «της σχέσης της Ορθοδοξίας με τον υπόλοιπο χριστιανικό κόσμο». Που, δεν ήταν, παρά όπως και των άλλων τοπικών Εκκλησιών μια απλήπρόταση για συζήτηση στο κυρίαρχο Σώμα, την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδοξίας, όπου δεσπόζει η δημοκρατική αρχή: «Η γνώμη των πλειόνων κρατείτω» ! Και δε χρειάζεται πολλή ταπείνωση για να αναγνωριστεί και καταγραφεί στους, Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο και Αρχιεπίσκοπο Αθηνών κ. Ιερώνυμο η ευθύνη και τιμή της πρωτοβουλίας υπέρβασης του προβλήματος, όταν, μάλιστα, αυτή εγκρίθηκε σχεδόν παμψηφεί !
5. Τέλος, επειδή τελευταία «ανθεί» και κρατύνεται παρ’ ημίν μια ιδιότυπη αιρεσιομανική δυναμική, πολλοί επιδίδονται σ’ αυτό το … «άθλημα», και όχι λίγοι καμώνονται και καμαρώνουν κάθε τόσο, ότι «βγάζουν λαγό»- αίρεση-πίσω από κάθε πέτρα και χορτάρι, τουτέστιν, πίσω από μια σκέψη, γνώμη, ή τάση, αγνοώντας ότι: «Η Ορθοδοξία ευνοεί και προστατεύει την μέγιστη ελευθερία των θεολογικών γνωμών μέσα στα πλαίσια της μιας παραδόσεως. Η Εκκλησία ξεπερνά κάθε σχολή, ενώ τις περιέχει όλες»-ενθ. ανωτ. «Ορθοδοξία»,σ. 241-παραθέτω αυτούσιο το πιο πάνω απόσπασμα του εκκλησιαστικού ιστορικού Σωκράτη του Σχολαστικού, που αναφέρεται στην τραγική περιπέτεια Ωριγένη του Αδαμάντινου, σε συσχετισμό με τις εναντίον Αγίου Ιωάννη του Χρυσόστομου αθλιότητες επισκόπων «αγίων» αδελφών του ως λίαν διδακτικό, προτάσσοντας τις εξής επισημάνσεις: 1. Το πόσο τιμούσαν τον άνδρα οι, Μέγας Βασίλειος και Άγιος Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός και Θεολόγος φαίνεται από το ότι ασκούμενοι στον Πόντο, και μελετούσαν τα έργα του, και συνέταξαν «Φιλοκαλία»-«Ανθολογία»-εκλεκτών κειμένων του. 2. Το αυτό και ο Μ. Αθανάσιος, ως αναφέρεται άλλωστε στο κείμενο, τον είχε σε μεγάλη τιμή. 3. Η καταδίκη του από τις 5η, 6η, και 7η Οικουμενικές Συνόδους ουσιαστικά ξεκίνησε από μια αναφορά του Αυτοκράτορα Ιουστινιανού στον Πατριάρχη Μηνά, για το σε έξαρση τότε θέμα του λεγόμενου … Ωριγενισμού, ας πούμε, νυν του …Οικουμενισμού, συγγνώμη, της … «παν-αίρεσης» του Οικουμενισμού ! 4. Τέλος ότι, και μετά και παρά την καταδίκη του: «Το περίεργον είναι ότι … ουδέποτε η Θεολογία εν τη Ανατολική Εκκλησία απεξενώθη εντελώς από των χαρακτηριστικών εκείνων τα οποία η προσωπικότης του-Ωριγένη-προσέδωσεν εις αυτήν»-Δημήτριος Μπαλάνος. Και. «Η θεολογούσα Εκκλησία γνωρίζει ότι, για θέματα που λύθηκαν οριστικά βραδύτερα, συχνά είχε μιλήσει οικοδομητικά ο Ωριγένης»-Στυλιανός Παπαδόπουλος, αείμνηστοι, παλαιότερος και νεώτερος, Καθηγητές της Πατρολογίας στη Θεολογική των Αθηνών. Και 5. Να κλείσω με τα εξής ωραία και τρυφερά για την καταδικασθείσα διδασκαλία του «περί αποκαταστάσεως των πάντων». «Η διδασκαλία αυτή δεν είναι παρά μια προσωπική γνώμη… Το θέμα μένει ανοιχτό, εξαρτώμενο ίσως από την ανθρώπινη αγάπη. Ο Άγιος Αντώνιος περιέχει μια διατύπωση από τις πιο βασικές: «Η αποκατάσταση δεν είναι μια διδασκαλία, αλλά η δέηση για τη σωτηρία όλων εκτός από εμένα τον δεόμενο, για τον οποίο μονάχα υπάρχει η κόλαση…» Ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης κάνει λόγο για τη λύτρωση ακόμα και των διαβόλων, ο Άγιος Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός αναφέρει την «αποκατάσταση» σε λόγο του, και ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής προτρέπει να τον τιμούμε «εν σιγή» επειδή το πνεύμα του όχλου δεν είναι ικανό να συλλαμβάνει το βάθος των λόγων.Δεν είναι φρόνιμο να ανοίγεται στους άφρονες η θέα προς την άβυσσο της ευσπλαχνίας»-Π.Ευδοκίμωφ, «Ορθοδοξία», σ.446. Και. Ωριγένη του Αλεξανδρινού, του και Αδαμάντινου, «Εις Μαρτύριον Προτρεπτικός»-Εισαγωγικά-Νεοελληνική απόδοση Αθ. Κοτ.-εκδ. «Τήνος». σ.26.
Ο Εκκλησιαστικός ιστορικός Σωκράτης ο Σχολαστικός, λοιπόν, αναφερόμενος στις λόγω και έργω αθλιότητες μανικών Επισκόπων εναντίον Αγίου Ιωάννη του Χρυσόστομου, κατά τα άλλα «αγίων αδελφών» του, τις συσχετίζει με όσα είχαν συμβεί ως τότε-5ος αιώνας-εις βάρος του Ωριγένη. Και σήμερα θα είχαν να ωφεληθούν πολύ: «Οι … φιλολοίδωροι … οι ευτελείς και αφ’ εαυτών μη δυνάμενοι φαίνεσθαι, εκ του ψέγειν τους εαυτών κρείττονας δείκνυσθαι βούλονται», αν κατόρθωναν να αναρωτηθούν μήπως, «ζήλον Θεού έχουσιν, αλλ’ ου κατ’ επίγνωσιν»-Ρωμ.10,2.
«Οία φησίν ο συγγραφεύς υπέρ Ωριγένους. Επειδή δε οι φιλολοίδωροι τους πολλούς συνήρπασαν, ως βλασφήμω μη προσέχειν τω Ωριγένη, μικρά διελθείν περί τούτων ουκ άκαιρον ηγούμαι. Οι ευτελείς και αφ’ εαυτών μη δυνάμενοι φαίνεσθαι, εκ του ψέγειν τους εαυτών κρείττονας δείκνυσθαι βούλονται. Τούτο πέπονθε πρώτος Μεθόδιος της εν Λυκία πόλεως λεγομένης Ολύμπου επίσκοπος, είτα Ευστάθιος, ο της εν Αντιοχεία προς ολίγον Εκκλησίας προστάς, και μετά ταύτα Απολινάριος, και το τελευταίον ο Θεόφιλος. Αύτη των κακολόγων τετρακτύς, ου κατά ταυτόν ελθόντες, τον άνδρα διέβαλον, άλλος γαρ δι’ άλλο επί την κατ’ αυτού κατηγορίαν εχώρησαν δεικνύντες έκαστοι, ως ο μη διέβαλλον, τούτο πάντως εδέξαντο. Επειδή γαρ άλλο άλλου δόγματος ο καθείς επελαμβάνοντο, δήλον ως έκαστος, ο μη έσκωπτεν, τούτο ως αληθές πάντως εδέχετο, τω αποσιωπάν επαινών τούτο ο μη διέβαλλε. Μεθόδιος μεν ουν πολλά καταδραμών του Ωριγένους, ύστερον ως εκ παλινωδίας θαυμάζει τον άνδρα εν τω διαλόγω ω επέγραψε «Ξενώνα». Εγώ δε τι και πλέον εκ της εκείνων αιτιάσεως εις σύστασιν Ωριγένους φημί. Οι γαρ κινήσαντες όσα περ ώοντο μέμψεως άξια, δι’ ων ως κακώς δόξαντα περί της Αγίας Τριάδος ουδ’ όλως εμέμψαντο, δείκνυνται περιφανώς την ορθήν ευσέβειαν μαρτυρούντες αυτώ. Ούτοι μεν ουν δια του μη μέμψασθαι μαρτυρούσιν αυτώ. Αθανάσιος δε, ο της «ομοουσίου» πίστεως υπερασπιστής, εν τοις κατά Αρειανών λόγοις μεγάλη τη φωνή μάρτυρα της οικείας πίστεως τον άνδρα καλεί, τους εκείνου λόγους τοις ιδίοις συνάπτων και λέγων: «Ο θαυμαστός», φησί, «και φιλοπονώτατος Ωριγένης τάδε περί του Υιού του Θεού τη ημετέρα δόξη μαρτυρεί, συναϊδιον αυτόν λέγων τω Πατρί» ! Έλαθον ουν εαυτούς οι λοιδορήσαντες Ωριγένην βλασφημήσαντες και τον επαινέτην αυτού Αθανάσιον»- Σωκράτη του Σχολαστικού Εκκλησιαστική Ιστορία 6,13.
Και σε ελεύθερο νεοελληνικό λόγο: «Αυτά λέει ο συγγραφέας υπέρ του Ωριγένη. Επειδή οι φιλοκατήγοροι συνάρπασαν τους πολλούς να μην προσέχουν ως βλάσφημα, όσα διδάσκει ο Ωριγένης, θεωρώ κατάλληλη τη στιγμή να ασχοληθώ λίγο με το θέμα. Οι μικροπρεπείς,μη έχοντας να επιδείξουν κάτι το άξιο λόγου, επιδιώκουν να δείξουν ότι είναι κι αυτοί κάτι, επικρίνοντας τους καλυτέρους τους. Αυτό έπαθε πρώτος ο επίσκοπος Ολύμπου, πόλης της Λυκίας Μεθόδιος, μετά ο Ευστάθιος, για λίγο καιρό επίσκοπος Αντιοχείας, μετά ο Απολλινάριος-Λαοδικείας-και τελευταίος ο Θεόφιλος-Αλεξανδρείας. Αυτή είναι η τετράδα των κακολόγων, που διαβάλλοντας καθένας τους τον άνδρα για διαφορετικό θέμα, απόδειχναν πως το υπόλοιπο που καθένας τους δεν το διέβαλε, ντε φάκτο ουσιαστικά το αποδεχόταν. Επειδή, δηλαδή, ο καθένας τους τον κατηγορούσε για διαφορετικό θέμα ή σημείο της διδαχής του, το άλλο για το οποίο δεν τον έσκωπτε, το δεχόταν ως αληθές και ορθό, με τη μαρτυρία της σιωπής. Έτσι ο Μεθόδιος Ολύμπου, αφού πρώτα κατηγόρησε τον Ωριγένη για πολλά, παλινωδώντας αργότερα, τον θαύμαζε και τον επαινούσε στο έργο του με τον τίτλο «Ξενώνας». Εγώ όμως πέρα από τις αιτιάσεις εκείνων, επισημαίνω και καταγράφω υπέρ του Ωριγένη ότι: Αυτοί που ανακίνησαν το θέμα θεωρώντας άξια μομφής κάποια σημεία της διδαχής του, με το να μη τον μεμφθούν καθόλου ως έχοντα λάθος αντίληψη για όσα δίδαξε περί της Αγίας Τριάδος, αποδείχνουν περιφανέστατα πως τον δέχονται να ομολογεί την ορθή πίστη. Και αυτοί βέβαια από το γεγονός ότι δεν τον μέμφονται σ’ αυτό, τον δέχονται ως ορθώς διδάσκοντα με τη μαρτυρία της σιωπής. Ο Αθανάσιος όμως ο κύριος και καίριος υπερασπιστής της περί Ομοουσίου του Υιού με τον Πατέρα πίστης της Εκκλησίας,στους κατά των Αρειανών λόγους του, με διαπρύσια φωνή ονομάζει τον άνδρα μάρτυρα-ομολογητή- της δικής του πίστης, συνάπτοντας και συσχετίζοντας τα δικά του λόγια, με τα λόγια εκείνου, όταν συγκεκριμένα λέει: «Ο άξιος θαυμασμού και εξαιρετικά φιλόπονος Ωριγένης, τα εξής απόλυτα σύμφωνα με τη δική μου αντίληψη για τη σχέση του Υιού με τον Πατέρα μαρτυρεί-ομολογεί, όταν ονομάζει τον Υιό συναϊδιο με τον Πατέρα». Πράγμα το οποίο σημαίνει ότι, στη μανία τους να λοιδορήσουν τον Ωριγένη,χωρίς να το καταλάβουν έκαναν το λάθος, να βλασφημήσουν και τον επαινέτη αυτού Μέγα Αθανάσιο».
Κατά ταύτα: «Ο έχων ώτα ακούειν, ακουέτω»-Λουκ.8,8. Και αλλιώς:«Τετύφλωκεν αυτών τους οφθαλμούς, και πεπώρωκεν αυτών την καρδίαν, ίνα μη ίδωσιν τοις οφθαλμοίς και νοήσωσιν τη καρδία, και στραφώσιν, και ιάσομαι αυτούς»-Ησ.6,9, Ιω.12,40.
Πάντα με, «την αγάπην την πρώτην, ην ουκ αφήκα»
Αθανάσιος Κοτταδάκης
1 σχόλιο:
Απίστευτος 'σοφιστής' και ηδονιστής της διαστρέβλωσης των εννοιών... Δίχως όριο...
Δημοσίευση σχολίου