Συνέχεια από: Δευτέρα 9 Νοεμβρίου 2020
Β) Θεία πρόνοια και
Αγγελική πρόνοια.
Καθώς τα έθνη τής γής μοιράστηκαν ανάμεσα στους αγγέλους οι
οποίοι τα κυβερνούν, δεν προκύπτει ένα είδος κομματιάσματος τής Θείας Πρόνοιας
σε νέες πρόνοιες οι οποίες διατρέχουν τον κίνδυνο να αποτελέσουν διάφορα
ανεξάρτητα παρακλάδια;
Ο Διονύσιος έλαβε αυστηρά μέτρα για να προστατέψει και να
καταδικάσει μια τέτοια ερμηνεία τής θεωρίας του! Επαναλαμβάνει πολύ συχνά ότι
υπάρχει μία μόνον πρόνοια τής οποίας όλες οι άλλες δεν είναι παρά μία συμμετοχή
(μία γάρ εστιν ή πάντων αρχή και πρόνοια… Ούρ. Ιερ. 261 D : μίαν είναι
των όλων πρόνοιαν, απασών τών αοράτων και ορατών δυνάμεων υπερουσίως
υπεριδρυμένην). Οι άγγελοι δεν είναι δευτερεύουσες θεότητες (261 C: ετέρων Θεών),
αντίπαλοι τού Υψίστου! Και δεν πρέπει να υπολογίσουμε τον ρόλο τους διαφορετικά
από όσο τον υπολογίσαμε για κάθε μία από τις αγγελικές τάξεις. Έχουν τήν
αποστολή, από το ένα μέρος, να μεταφέρουν τον φωτισμό και την πνευματική
τελειότητα που δέχθηκαν από τον Θεό μέσω τής διαμεσολαβήσεως τών οκτώ πρώτων
ουρανίων τάξεων και από το άλλο να μεταστρέψουν τους ανθρώπινους νόες, με την
άμεση δράση τους στις κεφαλές τής δικής μας ιεραρχίας, στην μοναδική Θεία
πρόνοια, πηγής και τέλους κάθε θεώσεως. Αυτή την θεωρία, η οποία είναι ο ορισμός
ο ίδιος τής Ιεραρχίας, ο Διονύσιος την επιβεβαιώνει καθαρά σχετικά με το δικό
μας ιδιαίτερο πρόβλημα, στο χωρίο στο οποίο εισάγει την θεωρία του στούς
αγγέλους τών εθνών. “ [Η Τρίτη ουράνιος Ιεραρχία], μέσω τών βαθμών τής δικής
της τάξεως, προεδρεύει στις ανθρώπινες ιεραρχίες, έτσι ώστε να δημιουργούνται
με τάξη η πνευματική ανύψωσις προς τον Θεό, η μεταστροφή, η κοινωνία και η
ένωσις (η προς Θεόν αναγωγή και επιστροφή και κοινωνία και ένωσις) και
προκειμένου να δημιουργηθεί ταυτοχρόνως η προοδευτική κίνησις τού Θεού η οποία,
σύμφωνα με μία αγία τάξη, χαριτώνει ελεύθερα όλες τις ιεραρχίες με τα δώρα της
και τίς φωτίζει όλες, καθιστώντας τες ικανές να εισέλθουν εις κοινωνίαν μαζί
του”. Η διπλή μεσολάβηση, αναγωγή και απαγωγή, δεν θα μπορούσε να εκφραστεί
διαυγέστερα. Η τάξις τών αγγέλων, όπως και όλων των άλλων στην Ουράνιο Ιεραρχία,
δεν κρατά τίποτε για τον εαυτό της. Είναι, (κατά γράμμα), ο άγγελος τών Θείων
δώρων στούς ανθρώπους και ο άρχων, ηγεμών, τών ανθρώπων προς τον Θεό. (Οι
Ιερουρχούντες άγγελοι προς ταύτην αρχήν ανήγον τούς επομένους: ούρ. Ιερ. 261 Α,
και 260 Β, 261 Β : επιστατείν απέναντι στην δική μας ανθρώπινη ιεραρχία).
Γ) Βιβλικές ονομασίες και ερμηνείες τού Διονυσίου!
Εάν η συγχώνευση και η υποταγή τών αγγελικών νόων στην
μοναδική Πρόνοια τού Θεού δεν θέτει, ας πούμε κάποια προβλήματα, η συμφωνία με
τα βιβλικά ονόματα και με τις διάφορες ουράνιες τάξεις τών διαφόρων ιεραρχιών
θα είναι πιο πολύπλοκη. Τρείς κύριες δυσκολίες παρουσιάζονται: κατ’αρχάς,
Ησαΐας VI, 6 δηλώνει ότι ένα Σεραφείμ καθάρισε τα χείλη του Προφήτη:
τώρα με τους όρους τής θεωρίας τού Διονυσίου, μόνον ένας άγγελος μπορεί να έχει
επαφή με έναν προφήτη! Στην συνέχεια, τα πρώτα μέλη τής ανθρώπινης Ιεραρχίας
ονομάζονται πολύ συχνά άγγελοι : έτσι όμως αυτός ο όρος μπορεί να εφαρμοσθεί με
ακρίβεια μόνον στην τελευταία τάξη τής τρίτης ουράνιας Ιεραρχίας. Τέλος, όλες
οι ουράνιες ουσίες λαμβάνουν από κοινού το όνομα δυνάμεις, το οποίο ανήκει
ειδικά στην δεύτερη τάξη τής δεύτερης Ιεραρίας. Είναι αναγκαίο να δούμε σ’αυτές
τις προεκτάσεις και σ’αυτές τις ανταλλαγές όρων σημάδια ανακρίβειας στην γλώσσα
και στους ορισμούς του Διονυσίου; Είναι αναγκαίο να τις ερμηνεύσουμε σαν άλλα
τόσα σημεία μίας αδυναμίας για την οικοδομή που μάς προτείνει και τής οποίας εξετάσαμε κάθε στοιχείο; Δεν είναι αυτή η γνώμη τού συγγραφέως μας και μπορούμε
να δούμε τούς λόγους του καί τα επιχειρήματά του!
Κατ’αρχάς μάς προτείνονται για το χωρίο τού Ησαΐα δύο
εξηγήσεις οι οποίες σώζουν την δομή και τούς νόμους τής Ιεραρχίας. (ούρ. Ιερ.
Κεφάλαιο XIII). Σύμφωνα με την πρώτη εξήγηση, δεν πρόκειται εδώ για
έναν νού τής πρώτης τάξεως αλλά απλώς για έναν άγγελο. Ο όρος Σεραφείμ που τού αποδίδεται, δείχνει μόνον τήν καθαρκτική λειτουργία την οποία πραγματοποιεί
αυτός ο άγγελος στο όνομα τού Θεού: πλένει τις αμαρτίες με τήν φωτιά (διά την
πρηστήριον των ειρημένων αμαρτιών αναίρεσιν ουρ. Ιερ. 300 Β) και ξανά ανάβει
σ’αυτόν που καθάρισε τήν υπακοή στον Θεό (και την τού καθαρθέντος επί την Θείαν
υπακοήν αναζωπύρησιν). Αυτές οι μεταφορές, πύρινες και ενυπάρχουσες στην
καθαρκτική λειτουργία, οδήγησαν στο να ονομασθεί ο άγγελος καθαρτήριος
Σεραφείμ. Αλλά ανάμεσα σ’αυτόν τον άγγελο και τα Σεραφείμ τής πρώτης ουράνιας
Ιεραρχίας η διάκριση παραμένει πλήρης. Και βρισκόμαστε μπρός μόνον σ’ένα
φαινόμενο ομωνυμίας. (300 Β. Σεραφείμ ομωνυμία κληθήναι). Ο Διονύσιος στέκεται
επί μακρόν σε μία δεύτερη εξήγηση η οποία μάλλον έχει τήν προτίμησή του! Δεν
πρόκειται πλέον για ομωνυμία αλλά για μετοχή. Για να εκθέσουμε αυτό το σημείο πρέπει να
ξαναπάρουμε την θεωρία τής Θείας προόδου μέσω τών τάξεων τής Ιεραρχίας. Όπως η
ακτίνα τού ήλιου και η θερμότης τής φωτιάς, η Θεία δύναμις κοινωνείται στα
όντα, στο μέτρο κατά το οποίο αυτά τα όντα αναφέρονται σ’αυτή. Είναι ξεκάθαρο
λοιπόν ότι η πρώτη ουράνιος Ιεραρχία μετέχει στον υψηλότερο βαθμό σ’αυτή τήν
δύναμη την οποία μεταδίδει στις κατώτερες τάξεις. Κατά συνέπειαν οι κατώτερες
τάξεις πρέπει να αναφέρουν την δική τους μετοχή “κατ’ αρχάς στον Θεό, σαν πρώτη
αιτία (304 Α: επί Θεόν μέν ως αίτιον) και μετά στους πρώτους Θείους νόες, σαν
τους πρώτους υπουργούς και δασκάλους των Θείων μυστηρίων” (επί δε τους πρώτους
θεοειδείς νόας ως πρωτουργούς τών Θείων και διδασκάλους…. Εν μετουσία) Γι’αυτό
και ο καθαρκτικός άγγελος τού Ησαΐα αναφέρει την ενέργειά του στην πρώτη
ουράνιο Ιεραρχία, (300 C την οικείαν καθαρκτικήν Ιερουργίαν ο μέγας εκείνος
άγγελος επί Θεόν και μετά Θεόν επί τήν πρωτουργόν Ιεραρχίαν ανέθηκε), η οποία
μετέχει σαν απολύτως πρώτη στην θεαρχική καθαρότητα και η οποία είναι η πρώτη
και αναγκαία μεσότης απέναντι στις κατώτερες τάξεις!
Συνεχίζεται
Αμέθυστος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου