Πέμπτη 6 Μαρτίου 2025

Καίριες επισημάνσεις του Ράμφου (μία ανάγνωση του)

Μανώλης Γ. Βαρδής

[προς αποφυγή παρεξηγήσεων και για λόγους δεοντολογίας επισημαίνω πως στον κ. Ράμφο ανήκουν μόνο οι φράσεις σε εισαγωγικά και με πλάγια γράμματα]

Νομίζω πως ξαναβρίσκουμε τον «καλό» Ράμφο. Αφορμή το άρθρο του στην Καθημερινή της Κυριακής (2 Μαρτίου 2025), με θέμα «Τα ιερογλυφικά του προέδρου Τραμπ».

Πράγματι, αναλύει πολύ εύστοχα την πορεία μετάλλαξης του φιλελευθερισμού των Δημοκρατικών στις ΗΠΑ προς τον ιστορικό σχετικισμό και τον δικαιωματισμό ως αποτέλεσμα της εργαλειοποίησης του χρόνου «με σκοπό ένα παρόν της στιγμής το οποίο κυνηγά τον εαυτό του». Η αποθέωση της στιγμής και ο κυρίαρχος χρόνος του «εμπρός» είναι μία πραγματικότητα που χαρακτηρίζει τη νέα μηχανική της τεχνολογίας και μια διεκπεραιωτική πολιτική, που ως τέτοια δεν μπορεί να «παράγει» ηγέτες, διότι η ηγεσία απαιτεί όραμα, άρα τη διασύνδεση παρελθόντος, παρόντος και μέλλοντος. Οι όποιες προσπάθειες και η ρητορική των δικαιωμάτων ανακαλούν βέβαια το παρελθόν, μόνο που αυτό είναι ένα παρελθόν απονευρωμένο και απόλυτα τιθασευμένο. Ουσιαστικά είμαστε στο ευρωπαϊκό περιβάλλον, όπου το κράτος (ως διοίκηση) κυριαρχεί, «το κράτος είναι μηχανική κατασκευή της οποίας οι ποσοτικοί προσδιορισμοί αναπτύσσουν δυνάμεις καταστροφικές των αξιών». Το ευρωπαϊκό κράτος -και ως Ε.Ε.- είναι το κληροδότημα της νεωτερικής αντικατάστασης της απόλυτης μοναρχίας, οπότε ως συνέπεια της εκκοσμίκευσης (και όχι αρχή της, αυτή είχε αρχίσει πολύ πιο πριν) πλέον υπάρχει μόνο ως ρυθμιστικό διοικητικό πλαίσιο. Στην περίπτωση που αυτό το κράτος υπηρετεί το έθνος», το οποίο «μπορεί να προσφέρει το τελολογικό στοιχείο που απαιτεί ο χρόνος», τότε τα πράγματα βαίνουν καλώς. Στη δική μας περίπτωση, μία τέτοια περίοδος- με τις όποιες αντιφάσεις και όρια της- ήταν η περίοδος της Βενιζελικής επέκτασης. Ο Ράμφος αξιολογεί θετικά το έθνος, διότι σε αυτό διαβλέπει μία «πραγματικότητα κατ’ εξοχήν αξιακή» και συνεκτική. Μάλιστα, θεωρεί ότι η του έθνους αξιακή και ανασχετική του μηδενισμού λειτουργία αχνοφαίνεται στην «υπογεννητικότητα και το μεταναστευτικό» που είναι «παρενέργειες του απωθημένου εθνικού αισθήματος». Άρα, αισθανόμαστε όλοι μας που ανήκουμε στο έθνος την υπαρξιακή απειλή της δημογραφικής συρρίκνωσης και της μεταναστευτικής επιδρομής ως φαινόμενο κατεξοχήν απειλητικό της ενότητας μας.

Και φτάνουμε στα Τέμπη και τον Τραμπ. Λέει ο Ράμφος «για τον Τραμπ και για τον μέσο Αμερικανό, ευοίωνο μέλλον προετοιμάζει η ενότητα κι ενότητα σφυρηλατεί η ιδέα του έθνους». Η εθνική νοηματοδότηση του Τραμπ μπορεί να μας ξενίζει, διότι δεν ταιριάζει στην περί έθνους εικόνα μας ο ατομικισμός του πλουτισμού και τα ολιγαρχικά λόμπι που περιβάλλον τον Πρόεδρο των ΗΠΑ. Ας δούμε όμως την πολιτική του λειτουργία. Τι κάνει ο Τραμπ; Κάνει κινήσεις και θέλει να εκφράσει μία ιδεολογία «ηθικοποίησης των πολιτικών αντανακλαστικών». Εκφράζει το ότι εμένα δεν με νοιάζει η νομική τεχνικότητα της συνύπαρξης των μειονοτήτων (φύλου, φυλετικού προσδιορισμού κ.λπ.), δεν με νοιάζει το ρυθμιστικό πλαίσιο, αλλά η αξιακή, με προοπτική χρόνου, ενότητα: θέλω να ανήκω -ως μέσος πολίτης- σε μία αξιακή και οργανική εθνική κοινότητα. Εδώ, κάποιος πολύ κριτικός θα μπορούσε ίσως να δει μία αμυδρή επιβίωση «οργανικότητας», που ήταν ίδιον του Μεσοπολέμου. Είναι αυτό που οι τεχνοκράτες ΗΠΑ και Ευρώπης ονοματίζουν ως «αντισυστημισμό». Και είναι αυτό που φοβούνται, διότι, για παράδειγμα, φαινόμενα όπως τα «Τέμπη» ξαφνικά ρηγματώνουν τη διαχειριστική «τακτοποίηση» και απαιτούν Δικαιοσύνη. Οι αρχές δεν εγκαλούνται γιατί απλά δεν κάναν καλά τη δουλειά τους. Μια χαρά την έκαναν για να «μπαζώσουν», αλλά γιατί οι ρυθμίσεις και οι σκοποί τους είναι μη-ηθικοί. Διασπούν την εθνική ενότητα και μένουν στο «κουκούλωμα» του παρόντος. Ο Τραμπ θα ήταν μαζί με τον «εκτεταμένο αντισυστημισμό» των Τεμπών στις «ψυχές των ανθρώπων», διότι μέσα σε δευτερόλεπτα, αλλά και για δύο στη συνέχεια χρόνια, οι (ύποπτες) τεχνικότητες μετρίων και διορισμένων υπαλλήλων θέλουν να αλλοιώσουν τη συνέχεια και το μέλλον του έθνους. Στο προσκλητήριο των νεκρών των Τεμπών ακούγονται τα ονόματα του έθνους. Στο «Κάνε την Αμερική Μεγάλη και πάλι» ο Ράμφος διαβάζει «έναν αναπροσανατολισμό της αμερικανικής κοινωνίας με υποβιβασμό του διαδικαστικού εν ονόματι της στροφής στο αξιακό». Για αυτούς, προφανώς, είναι διακύβευμα επιβίωσης της αυτοκρατορίας τους (έστω και περιορισμένης εκ των πραγμάτων). Για εμάς, τα διάφορα Τέμπη είναι το στοίχημα της επιβίωσης του έθνους μας.

Ο ζωγραφικός πίνακας που συμπληρώνει τη σελίδα ("Παραδοσιακό καφενείο") είναι έργο του Άγγελου Ραζή.


H AΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ. ΤΟ ΚΑΙΡΙΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΠΟΥ ΑΠΟΦΕΥΓΕΤΑΙ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ. ΠΩΣ ΓΕΝΝΑΤΑΙ Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ; ΕΑΝ Ο ΧΡΟΝΟΣ ΓΕΝΝΑ ΤΗΝ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΠΟΙΟΣ;

Δεν υπάρχουν σχόλια: