Κυριακή 16 Μαρτίου 2025

Η μεγάλη συμπαιγνία - Roberto Pecchioli


Όποιος ακούει τους κήρυκες του οικονομισμού, όπου μέτρο όλων των πραγμάτων είναι η αγορά, έχει την αίσθηση ότι ζει σε έναν παράλληλο κόσμο. Υποστηρίζουν ότι η αγορά δεν είναι ένας απρόσωπος μηχανισμός που διαχωρίζεται από τις ηθικές αναφορές. Παραδέχονται ότι υπάρχει επικράτηση του ωφελιμιστικού λόγου, αλλά τον εξυψώνουν γιατί είναι ικανός να εναρμονίσει και να λειτουργήσει τους εγωισμούς για λόγους ευημερίας και για το κοινό καλό. Η κοινωνία της αγοράς, επαναλαμβάνουν, δεν μπορεί να αγνοήσει τις κοινές αξίες μεταξύ των ατόμων. Ωστόσο, ο όρος άτομα αποκλείει την κοινοτική/συλλογική  διάσταση, ενώ η μόνη κοινή αξία γίνεται η κατανάλωση, δηλαδή η ίδια η αγορά, μιά ταυτολογία. Ο ανταγωνισμός είναι ένας αγώνας χωρίς περιορισμούς, αδιαφορία για τους άλλους, συνεχής μάχη. Δεν φαίνεται να είναι το καλύτερο των ιδανικών, πόσο μάλλον να γίνει αρχή ικανή να θεμελιώσει τη συνύπαρξη με στόχο το κοινό καλό.

Ο Μάρεϊ Ρόθμπαρντ (Murray Rothbard) -ο ηγέτης των αναρχοκαπιταλιστών- υποστήριξε το αξίωμα της μη επίθεσης σύμφωνα με το οποίο κανείς σε μια ελεύθερη κοινωνία δεν θα επιτεθεί στον άλλον. Η τάξη της αγοράς θα βασίζεται σε εθελοντικές σχέσεις που οδηγούνται από τον σεβασμό για τους άλλους και την περιουσία τους, την τοποθέτηση των δικαιωμάτων πάνω από τη βία και την αναγνώριση των άλλων πριν από την άρνησή τους. Γελοίο: πολλοί πόλεμοι έχουν γίνει για αποκλειστικά οικονομικούς λόγους και η φυσική επιθετικότητα των ανθρώπων ενισχύεται και δεν μετριάζεται από την αρχή του ανταγωνισμού. Υπάρχουν εκείνοι που ισχυρίζονται ότι τα οικονομικά μέσα, σε μια αποτελεσματική αγορά, είναι μη βίαια και σέβονται το νόμο. Μπορεί να είναι εγωιστές, αλλά ποτέ επιθετικοί προς τους άλλους γιατί είναι προς το συμφέρον τους να μην είναι έτσι. Η φιλελεύθερη κοινωνία απαιτεί ηθική για τον εαυτό της και καταλήγει να παράγει μια κουλτούρα αμοιβαίου σεβασμού. Μιά μυστηριώδης προτροπή (πρόκειται για παραπλανητική ρητορεία) που πιστεύεται μόνο με συμπαιγνία, δηλαδή τη κοινή δράση/σύμπραξη της πολιτικής και πολιτιστικής κοινωνίας (υπερδομή) στην υπηρεσία της οικονομικής κυριαρχίας (δομή).

Ο Μοντεσκιέ μίλησε για «γλυκό εμπόριο», πεπεισμένος ότι οι σχέσεις της αγοράς οδηγούν στη βελτίωση της ψυχής. Το παράδειγμα είναι χαρακτηριστικό μιας εργαλειακής, υποκριτικής νοοτροπίας: ένας επιχειρηματίας είναι συνήθως πιο ευγενικός από έναν ταχυδρομικό υπάλληλο γιατί τον συμφέρει να είναι έτσι. Μια συμπεριφορά που συνέστησε και ο Μπέντζαμιν Φράνκλιν, του οποίου ο ηθικισμός βασίστηκε στην ίδια υπόθεση: το να είσαι ειλικρινής παράγει κέρδος, τουλάχιστον σε μια κοινωνία που υποστηρίζεται από μια κοινή ηθική που σήμερα δεν υπάρχει. Πιο ρεαλιστικός, ο Άνταμ Σμιθ παραδέχτηκε ότι δεν είναι από την καλοσύνη του κρεοπώλη που θα αποκτήσουμε το κρέας, αλλά από το συμφέρον του. Ο Frédéric Bastiat πίστευε ότι σε μια κοινωνία ανταλλαγής, κάποιος θέτει τον εαυτό του στην υπηρεσία των άλλων επειδή αυτοί που βρίσκονται στην αγορά είναι στη διάθεση των άλλων και η επιτυχία τους συνδέεται με την ικανότητά τους να ικανοποιούν τις προσδοκίες του συνομιλητή. Μαγική σκέψη. Το μόνο ήθος θα συνίστατο στην τήρηση των συμβατικών δεσμεύσεων, που περιγράφονται λεπτομερώς στους αστικούς κώδικες.

Το εμπόριο δεν είναι καθόλου γλυκό. Ολόκληρη η ανθρώπινη ιστορία είναι απόδειξη αυτού. Είναι αλήθεια ότι το ρυθμιζόμενο εμπόριο παράγει ευημερία. Αλλά από αυτά τα στοιχεία προκύπτει το λάθος να πιστεύουμε ότι τα οφέλη του είναι η καθολική θεραπεία και ότι έχουν ακόμη και την ικανότητα να κάνουν τον πόλεμο αδύνατο. Το 1909, ο Άγγλος Norman Angell δημοσίευσε τη Μεγάλη Ψευδαίσθηση, στην οποία υποστήριξε ότι η εμπορική και οικονομική αλληλεξάρτηση των ευρωπαϊκών δυνάμεων καθιστούσε αδύνατο έναν νέο πόλεμο. Το βιβλίο είχε επιτυχία, αλλά το 1914 ξέσπασε ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος, το μακελειό που γονάτισε την Ευρώπη, ξεκινώντας την παρακμή της.

Οι σχέσεις ελεύθερων συναλλαγών (οι ελεύθερες εμπορικές σχέσεις) δεν είναι το γλυκόπικρο ελιξίριο του Dulcamara, όπως αποδεικνύεται από την τυραννική εκτροπή της ΕΕ, η οποία έχει πλέον αποκτήσει ψυχοπαθολογικά πολεμοχαρή χαρακτηριστικά. Ιδρύθηκε ως εμπορικός χώρος που άνοιξε μετά τη σφαγή του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, στόχος της ήταν να αποφύγει νέες συγκρούσεις δημιουργώντας δεσμούς που βασίζονται στις εμπορικές σχέσεις. Όμως, με τη μετατροπή της σε Ένωση, υπέστη μια μεταμόρφωση, μετατρεπόμενη στο τέρας που είναι σήμερα. Ένα γραφειοκρατικό θηρίο που στηρίζει τον πόλεμο σε ευρωπαϊκό έδαφος εις βάρος του. Προωθεί τις εσωτερικές συγκρούσεις με την παράνομη εισαγωγή εκατομμυρίων μεταναστών των οποίων η κουλτούρα είναι ασυμβίβαστη με την ευρωπαϊκή νοοτροπία. Η ζωή της, η δύναμή της, τρέφεται από την αποδυνάμωση των εθνών που τη συνθέτουν. Η ΕΕ είναι ο Κρόνος που καταβροχθίζει τα παιδιά της, γεωπολιτικά, νομικά και εμπορικά.

Τα πλεονεκτήματα του εμπορίου είναι αδιαμφισβήτητα, αλλά είναι ένα ανθρώπινο δημιούργημα, υποκείμενο στις κακίες, τις αρετές, τον εγωισμό και την έμφυτη βία του εφευρέτη του. Η επιθυμία να αποκτήσει κανείς, μέσα από την εργασία, τη δική του ευημερία και της κοινότητας ωφελεί αυτούς που συνεργάζονται σε αυτήν. Είναι η συνεργασία που επιτρέπει να βγαίνει νερό από τις βρύσες, τα τρόφιμα να υπάρχουν στα καταστήματα και να παρέχεται ηλεκτρικό ρεύμα όταν ανοίγει ο διακόπτης.

Λέγεται κοινό καλό και δεν έχει καμία σχέση με την κυρίαρχη αγορά. Η δυσανάλογη συσσώρευση χρημάτων και εξουσίας από λίγους αποτελεί απειλή για την ελευθερία. Η λεγόμενη κοινωνία των πολιτών είναι ανεπαρκής φραγμός, ένα ανεπαρκές ανάχωμα στην απρόσωπη βία της αγοράς. Χρειαζόμαστε την πολιτική κοινωνία, τις κυβερνήσεις και τους νομοθέτες, για να προστατεύσουν την ελευθερία και την ασφάλεια της κοινότητας. Αντίθετα, η δημόσια και κρατική διάσταση δέχεται επίθεση στα θεμέλιά της και οι πρωταγωνιστές της δεν είναι παρά μαριονέτες που τα νήματά τους κινούν ιδιώτες. Η μεγαλύτερη συμπαιγνία στην ιστορία.

Η συγκέντρωση δύναμης και πλούτου σε πολύ λίγα χέρια (το αντίθετο της ελεύθερης αγοράς!) καθιστά την τελευταία γενιά του καπιταλισμού θανάσιμο κίνδυνο. Μια μικρή ομάδα ατόμων έχει συσσωρεύσει τέτοια δύναμη που ελέγχει τα περισσότερα από τα κράτη. Ένας ακλόνητος φιλελεύθερος, ο Benjamin Constant εξήγησε το 1814 ότι το χρέος δεν είχε την ικανότητα να υποδουλώσει έθνη στην αρχαιότητα. «Η πίστωση δεν είχε την ίδια επιρροή μεταξύ των αρχαίων: οι κυβερνήσεις τους ήταν ισχυρότερες από τα άτομα. Σήμερα τα άτομα είναι πολύ ισχυρότερα από τις δημόσιες εξουσίες». Ήταν ήδη ξεκάθαρο πριν από δύο αιώνες. Από τότε, αυτή η ομάδα τραπεζιτών και χρηματιστών, που τώρα υποστηρίζεται από τους μεγάλους τεχνοκράτες και τους επικεφαλής των επενδυτικών ταμείων, έχει μεγαλώσει όσο ποτέ άλλοτε.

Ένα διαφωτιστικό παράδειγμα είναι η ιστορία του Κόζιμο των Μεδίκων (Cosimo de'Medici). Η δύναμή του στη Φλωρεντία βασίστηκε στην κατάκτηση της υπεροχής επί της παλιάς εμπορικής ολιγαρχίας. Εκτός από την οικονομία, έλεγχε τις τράπεζες, δηλαδή την πίστωση. Εξορίστηκε και αυτό προκάλεσε οικονομική κρίση λόγω της εξάρτησης ολόκληρης της κοινωνίας της Φλωρεντίας από τον Cosimo. Επέστρεψε με την υποστήριξη του λαού, και οι Μεδίκοι έδωσαν έναν αυταρχικό τόνο στη δημόσια ζωή της Φλωρεντίας ενώ, υπό την κάλυψη και το πρόσχημα της ευημερίας, η δημαγωγία αντικατέστησε τη δημοκρατία. Ωστόσο, ο Cosimo δεν ανέλαβε ποτέ πολιτικό αξίωμα.

Επί του παρόντος, μόνο το ταμείο Black Rock ελέγχει περιουσιακά στοιχεία αξίας άνω των έντεκα τρισεκατομμυρίων πεντακοσίων δισεκατομμυρίων δολαρίων ($11,5 τρισ.). Μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα έχουν υψηλότερο ΑΕΠ. Η εξάρτηση της πολιτικής κοινωνίας από τόσο εκτεταμένη εξουσία είναι προφανής, γεγονός που εξηγεί την ηθική υποβάθμιση των πολιτικών και πνευματικών ελίτ, που έχουν γίνει δουλοπρεπείς μαριονέτες, ομάδες ηγετών που έχουν έρθει στην εξουσία ήδη διεφθαρμένες ή έτοιμες για οποιαδήποτε διαφθορά. Γύρω τους ευδοκιμεί μια κάστα συμπαιγνιακών ακαδημαϊκών, επιστημόνων και εργαζομένων στην επικοινωνία. Ο Costanzo Preve τους όρισε ως την υποτελή τάξη μέσα στην κυρίαρχη τάξη.

Το εργαλείο που κάνει εφικτό το μέγεθος και την ένταση αυτής της δομής εξουσίας είναι η τεχνολογία, η αμεσότητα της ανταλλαγής πληροφοριών. Οι κυβερνώντες των διαφόρων δυνάμεων ενεργούν με συντονισμένο τρόπο για να αποσπάσουν οικονομικό κεφάλαιο από τους πολίτες μέσω των φόρων και του δόλιου μηχανισμού του χρέους, που μεταφέρεται επίσης στις μελλοντικές γενιές. «Εξαγωγική» ολιγαρχία ικανή να απαλλοτριώσει τον πλούτο όσων εργάζονται, λαών και ατόμων.


Δεν το κάνει παραδίδοντας βαλίτσες με χρήματα ή με μυστικές μεταφορές. Συμβαίνει ανοιχτά, ειδικά με την παγίδα του χρέους. Η συνεννόηση/σύμπραξη με το πολιτικό επίπεδο είναι εμφανής όπως στο σχέδιο επανεξοπλισμού 850 δις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα κεφάλαια δεν υπάρχουν· θα δημιουργηθούν ως δάνειο με πίστωση από το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Αντίθετα, η αποπληρωμή και οι πληρωμές τόκων θα γίνουν με πραγματικά χρήματα, που θα αντληθούν από τη δουλειά των λαών της Ευρώπης. Το χέρι που δίνει, είπε ο Ναπολέων, είναι ανώτερο από το χέρι που λαμβάνει. Αποφασίζει αν θα δώσει και για ποιους σκοπούς. Αυτό εξηγεί γιατί δεν υπάρχει χρηματοδότηση για δαπάνες έρευνας, βιομηχανικής πολιτικής, κοινωνικής πολιτικής, υγείας και εκπαίδευσης.

Οι πολιτικοί άρχοντες λαμβάνουν μέσα και προνόμια, βασικά ψίχουλα, ως πληρωμή για τη λεηλασία των εθνών για την ελευθερία και την ασφάλεια των οποίων είναι υπεύθυνοι. Υπομένουμε τα πάντα γιατί πιστεύουμε στα ψέματα, θυσιάζουμε την κοινή λογική και παραιτούμαστε από το να σκεφτόμαστε. Το αύριο θα μπορούσε να είναι χειρότερο: τρέμουμε από τις επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης στο μούδιασμα της συνείδησης και της προσωπικής ηθικής σχέσης με τα γεγονότα. Η τεχνολογία, η κόρη της νοημοσύνης, κάνει τη ζωή πιο εύκολη. Αλλά ένα όπλο που υπερασπίζεται τη ζωή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να διαπράξει ένα έγκλημα. Η τεχνολογία οδηγεί τις διαδικασίες συγκέντρωσης ισχύος/εξουσίας σε όλους τους οικονομικούς τομείς: την ενέργεια, τις τράπεζες, τα τρόφιμα, τον στρατό, τη βιομηχανία, την ψυχαγωγία. Όλα συγκλίνουν στην κορυφή της πυραμίδας.

Τα οφέλη του ελεύθερου εμπορίου εξαφανίζονται όταν οι εταιρείες φτάσουν σε ένα συγκεκριμένο μέγεθος. Οι μεγάλοι αρχίζουν να τρέφονται με τους μικρούς μέχρι να μείνουν λίγοι γίγαντες που το ενδιαφέρον τους είναι να σχηματίσουν καρτέλ. Μονοπώλια στα οποία η αύξηση των τιμών συνδυάζεται με τη μείωση της ποιότητας των προϊόντων και των υπηρεσιών. Οι μεγάλες συγκεντρώσεις γίνονται πεινασμένα τέρατα, εταιρίες μινώταυρων. Υπερφορτωμένοι με περιουσίες και με ιδιοκτησία αρχίζουν να καταβροχθίζουν τις πολιτείες με ακόρεστη όρεξη. Τα κέρδη πρέπει να αυξηθούν με κάθε κόστος και βραχυπρόθεσμα [ΟΙ ΓΝΩΣΤΕΣ ΕΠΤΑ ΠΛΗΓΕΣ ΤΩΝ ΦΑΡΑΩ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΟΗΣΙΑ ΜΑΣ]. Οι πολιτικοί άρχοντες, ανίσχυροι, μειονοτικοί/μειοψηφούντες εταίροι της μεγάλης συμπαιγνίας, δεν μπορούν να σταματήσουν τις διεργασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη, την τυραννία που μεγαλώνει εν τη απουσία οικονομικής και στρατιωτικής κυριαρχίας, όπως δίδαξε ο Μακιαβέλι πριν από πέντε αιώνες. Είναι καλό που κάποιος αμφισβητεί τον ΠΟΥ, την USAID, τα δισεκατομμυριούχα φιλανθρωπικά ιδρύματα του Τζορτζ Σόρος και του Μπιλ Γκέιτς, αλλά η απρόσωπη αδράνεια της Κυριαρχίας είναι τέτοιου μεγέθους και τόσο εκτεταμένη που δεν μπορεί να ανακοπεί.

Ο παγκόσμιος βάλτος είναι το άθροισμα των εθνικών βάλτων. Στη γεωπολιτική, της οποίας η οικονομία και το εμπόριο είναι κεντρικά στοιχεία, υπάρχουν μόνο συμφέροντα και η δύναμη επιβολής τους. Η μεγάλη συμπαιγνία έχει εντυπωσιακά παραδείγματα: η πρώτη πολυεθνική που αγόρασε ολόκληρα κράτη ήταν η American United Fruit Company, της οποίας η κύρια δραστηριότητα ήταν το εμπόριο μπανάνας.

Η γενική διαφθορά που οργάνωσε έδωσε αφορμή για την έκφραση «μπανανία», το κράτος που ξεπουλήθηκε σε ιδιωτικά συμφέροντα. Η μονοπωλιακή συγκέντρωση είναι τόσο ισχυρή λόγω της συμπαιγνίας της με την πολιτική κοινωνία. Υπάρχουν νόμοι κατά των κυρίαρχων θέσεων στην αγορά, αλλά δεν επιβάλλονται ή παρακάμπτονται εύκολα. Οι γίγαντες επιλέγουν πού (δεν) θα πληρώσουν φόρους μέσω ενός αδιαπέραστου δικτύου εταιρειών βιτρίνας και την κάλυψη φορολογικών παραδείσων που δημιουργήθηκαν για την αποφυγή φόρων και ελέγχων, την απόκρυψη ανείπωτων συνδέσεων και βρώμικων συναλλαγών. Ο λαός πληρώνει για όλους και συμπεριφέρεται σαν τη στρουθοκάμηλο που κρύβει το κεφάλι της και δεν βλέπει το σπαθί που θα της κόψει το λαιμό. Εκτός αν ξυπνήσει με την πραγματικότητα και ξεκινήσει μια Μεγάλη Επαναφορά που τερματίζει τη μεγάλη συμπαιγνία.


Robert PECCHIOLI 

La grande collusione  - 2 di Picche

Δεν υπάρχουν σχόλια: