του Marcello Veneziani
Eκείνη τήν λογική στην οποία εξακολουθούμε να βασιζόμαστε για να κατανοήσουμε και να διακρίνουμε. Αλλά είναι επίσης μια φθαρμένη έννοια στην πράξη, αν σκεφτούμε τη χρήση και την κατάχρησή της για να καθησυχάσει κανείς την τεμπελιά του, να μην αντιμετωπίσει τον κόσμο, να κλείσει τον εαυτό του στο δικό του περίβολο. Προσωπικά προτιμώ να αναφερθώ σε μια πιο ρευστή και ζωτική αρχή που είναι η παράδοση, όπου η συνέχεια συνεπάγεται αλλαγή, το πέρασμα γενεών από πατέρα σε γιο και όπου η αίσθηση της μετάδοσης αφορά όχι μόνο το παρελθόν αλλά και το μέλλον. Ας πούμε ότι ταυτότητα είναι για την παράδοση ό,τι το βουνό για τη θάλασσα . Ή, με μια πιο φιλοσοφική διατύπωση, η ταυτότητα αφορά το Είναι, η παράδοση βρίσκεται υπό κατασκευή. Ωστόσο, η αναγνώριση της ταυτότητας είναι η αναγνώριση σε κάθε άτομο και κοινότητα όχι μόνο ατομικών δικαιωμάτων αλλά ενός προσώπου, μιας ψυχής και μιας ιστορίας, σεβόμενος την αξιοπρέπειά τους στην ταυτότητα.
Μια φευγαλέα και μεταβαλλόμενη εποχή σαν τη δική μας, που χαρακτηρίζεται από την ταχύτητα και την ταχεία φθαρτότητα των πάντων, των αρχών, των δεσμών και της κατανάλωσης, χρειάζεται σταθερά σημεία ως αντίβαρο, πίστη που αψηφά την επισφάλεια και τις μεταβαλλόμενες μόδες. Σήμερα περισσότερο από ποτέ χρειάζεται να ξαναβρούμε τη χαρά των διαρκών πραγμάτων . Αυτή είναι, σε τελική ανάλυση, η αρχή που διέπει τη συντηρητική σκέψη και όταν κάποιος την ευτελίζει και τη γελοιοποιεί, αφανίζει τη νοημοσύνη και το φιλελεύθερό του πνεύμα, αλλά δεν υπονομεύει το μεγαλείο και την αξία αυτών των αρχών. Είναι τόσο δύσκολο να αποδεχτεί κανείς ότι υπάρχει μια συντηρητική σκέψη που βασίζεται στην ταυτότητα, όσο μια προοδευτική σκέψη που βασίζεται στη χειραφέτηση; Η παράδοση είναι θεμελιώδης ανάγκη της ανθρώπινης ψυχής, όσο τουλάχιστον είναι η κίνηση. Απαιτείται από τον άνθρωπο ευελιξία και σταθερότητα και δεν μπορεί να απαρνηθεί ένα από τα δύο ή να τα εφαρμόσει αντίστροφα. Κάθε κοινωνία χρειάζεται σταθερές δομές και μεταβαλλόμενα σχέδια.[ΤΟ ΚΙΝΗΤΟ ΑΚΙΝΗΤΟ]
Ο λόγος για τις πολιτικές ταυτότητες πρέπει να βασίζεται σε αυτές τις προϋποθέσεις. Κανείς δεν μπορεί εύλογα να σκεφτεί να ταριχεύσει δεξιά και αριστερά - και ίσως ακόμη και τον φιλελευθερισμό, που δεν είναι μια αιώνια ουσία αλλά μια ιστορική κατηγορία όπως κάθε άλλη. Και κανείς δεν μπορεί να σκεφτεί να θεμελιώσει μια πολιτική ταυτότητα σήμερα πάνω στον φασισμό ή τον κομμουνισμό. Είναι το παρελθόν, είναι μέρος της μνήμης. Δεξιά καί αριστερά χρησιμοποιούνται μόνο για την κατανόηση του άλλου χονδρικά αλλά είναι υπολειμματικές κατηγορίες. Η πολιτική που δεν έχει επαφή με την ιστορία και την παράδοση, με την ηθική και τις αξίες, υποβιβάζεται σε αυτό το άθλιο πράγμα που βρίσκεται κάτω από τα μάτια μας. Αν δεν εμψυχώνεται από εμφύλιο και ιδανικό πάθος, περιορίζεται σε δουλοπρέπεια και μικροπρέπεια, διαφθορά και κερδοσκοπία.
Η πολιτική έχει δύο θεμελιώδη καθήκοντα . Το ένα είναι να κυβερνάς μια χώρα, να την καθοδηγείς και να τη διοικείς , να αντιμετωπίζεις πρακτικά προβλήματα, να αποφασίζεις. Υπάρχει όμως και ένα άλλο καθήκον που δεν είναι γελοίο ή ξεπερασμένο, αλλά ουσιαστικό: η πολιτική είναι ο τόπος όπου οι μοναξιές μας, οι ατομικότητες μας συγκλίνουν σε έναν δημόσιο χώρο και σε κοινές επιλογές . Στην πολιτική, οι δημόσιες αξίες και τα κοινά οράματα εκφράζονται και αντιπροσωπεύονται και θεμελιώνεται η συνιθαγένεια. Προσέξτε, η πολιτική δεν είναι ο μόνος δημόσιος χώρος που εκφράζει κοινές αξίες, υπάρχουν άλλοι τομείς, άλλες κοινότητες. Και μετά, παράλληλα με τον δημόσιο χώρο, υπάρχει η ιδιωτική σφαίρα που αφορά την ιδιωτικότητά μας και τις ατομικές μας επιλογές.Η πολιτική είναι ο τόπος σύνθεσης όπου μάζες ατόμων αισθάνονται σαν λαός, συμμετέχουν στη δημόσια ζωή , νιώθουν ότι ανήκουν σε μια πόλη, χωρίς να αποκλείονται οι διαφορές. Όλα αυτά δεν προέκυψαν με δεσποτικά καθεστώτα ή με ολοκληρωτικές ιδεολογίες, όπως νομίζουν οι κοντόφθαλμοι ρεπόρτερ. γεννήθηκαν με την πολιτική, μάλιστα με τη σκέψη, γεννήθηκαν με τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη και μετά συνεχίστηκαν στους αιώνες. Πράγματι, περισσότερο: αυτός ο κοινός κόσμος είναι η ουσία της πολιτικής και η βάση κάθε πολιτισμού.
Σε αυτό το κλειδί, η πολιτική έκκληση στις ταυτότητες αποκτά νόημα. Ταυτότητες ανοιχτές και όχι κλειστές, κινητές και μη σταθερές, ταυτότητες που σέβονται η μία την άλλη στις διαφορές τους και δεν διεκδικούν να επιβάλλονται η μία στην άλλη. Η μεγαλύτερη επανάσταση, ευεργετική και αναίμακτη του εικοστού αιώνα, έγινε στο όνομα της ταυτότητας, της κυριαρχίας και της παράδοσης: εννοώ αυτή του Γκάντι. Από την οποία δεν προέκυψε επιστροφή στο παρελθόν αλλά αρμονικός εκσυγχρονισμός της Ινδίας. Η γαλλική ταυτότητα ήταν ο άξονας της ανατροπής του De Gaulle και ακόμη και η φιλελεύθερη Θάτσερ αντιστάθμισε τον οικονομικό φιλελευθερισμό της με τη συντηρητική υπεράσπιση της αγγλικής παράδοσης και ταυτότητας. Και η επανένωση των δύο Γερμανιών δεν βασίστηκε στην επιθυμία να επισκευαστεί η πληγή μιας ταυτότητας που χωρίστηκε με το ζόρι στα δύο;
Το ότι οι ταυτότητες είναι πολύτιμες και όχι στείρες ή επιβλαβείς, αποδεικνύεται αρνητικά από την απουσία τους στην πολιτική μας. Όταν δεν υπάρχουν ταυτότητες για σύγκριση, όταν δεν υπάρχει πολιτισμός και παράδοση του πολίτη πίσω από αυτό, όταν δεν υπάρχει πολιτισμός ως κοινό έδαφος, συμπεριλαμβανομένου του πολιτισμού των καλών τρόπων, γεννιέται αυτή η αποκρουστική πολιτική και η αντιπολιτική από την οποία όλοι απομακρυνόμαστε. Οι διαφορές δεν βασίζονται πλέον σε περιεχόμενα, σε διαφορετικές ευαισθησίες, σε ιδέες ή σε συγκεκριμένα θέματα της ζωής; αλλά στό μίσος, στά προσωπικά, στην κοινοτοπία και την κακία. Προτιμώ μια πολιτική που διαφέρει ως προς το πολιτικό περιεχόμενο και όχι στο περιεχόμενο των τηλεφωνικών υποκλοπών.
Μια φευγαλέα και μεταβαλλόμενη εποχή σαν τη δική μας, που χαρακτηρίζεται από την ταχύτητα και την ταχεία φθαρτότητα των πάντων, των αρχών, των δεσμών και της κατανάλωσης, χρειάζεται σταθερά σημεία ως αντίβαρο, πίστη που αψηφά την επισφάλεια και τις μεταβαλλόμενες μόδες. Σήμερα περισσότερο από ποτέ χρειάζεται να ξαναβρούμε τη χαρά των διαρκών πραγμάτων . Αυτή είναι, σε τελική ανάλυση, η αρχή που διέπει τη συντηρητική σκέψη και όταν κάποιος την ευτελίζει και τη γελοιοποιεί, αφανίζει τη νοημοσύνη και το φιλελεύθερό του πνεύμα, αλλά δεν υπονομεύει το μεγαλείο και την αξία αυτών των αρχών. Είναι τόσο δύσκολο να αποδεχτεί κανείς ότι υπάρχει μια συντηρητική σκέψη που βασίζεται στην ταυτότητα, όσο μια προοδευτική σκέψη που βασίζεται στη χειραφέτηση; Η παράδοση είναι θεμελιώδης ανάγκη της ανθρώπινης ψυχής, όσο τουλάχιστον είναι η κίνηση. Απαιτείται από τον άνθρωπο ευελιξία και σταθερότητα και δεν μπορεί να απαρνηθεί ένα από τα δύο ή να τα εφαρμόσει αντίστροφα. Κάθε κοινωνία χρειάζεται σταθερές δομές και μεταβαλλόμενα σχέδια.[ΤΟ ΚΙΝΗΤΟ ΑΚΙΝΗΤΟ]
Ο λόγος για τις πολιτικές ταυτότητες πρέπει να βασίζεται σε αυτές τις προϋποθέσεις. Κανείς δεν μπορεί εύλογα να σκεφτεί να ταριχεύσει δεξιά και αριστερά - και ίσως ακόμη και τον φιλελευθερισμό, που δεν είναι μια αιώνια ουσία αλλά μια ιστορική κατηγορία όπως κάθε άλλη. Και κανείς δεν μπορεί να σκεφτεί να θεμελιώσει μια πολιτική ταυτότητα σήμερα πάνω στον φασισμό ή τον κομμουνισμό. Είναι το παρελθόν, είναι μέρος της μνήμης. Δεξιά καί αριστερά χρησιμοποιούνται μόνο για την κατανόηση του άλλου χονδρικά αλλά είναι υπολειμματικές κατηγορίες. Η πολιτική που δεν έχει επαφή με την ιστορία και την παράδοση, με την ηθική και τις αξίες, υποβιβάζεται σε αυτό το άθλιο πράγμα που βρίσκεται κάτω από τα μάτια μας. Αν δεν εμψυχώνεται από εμφύλιο και ιδανικό πάθος, περιορίζεται σε δουλοπρέπεια και μικροπρέπεια, διαφθορά και κερδοσκοπία.
Η πολιτική έχει δύο θεμελιώδη καθήκοντα . Το ένα είναι να κυβερνάς μια χώρα, να την καθοδηγείς και να τη διοικείς , να αντιμετωπίζεις πρακτικά προβλήματα, να αποφασίζεις. Υπάρχει όμως και ένα άλλο καθήκον που δεν είναι γελοίο ή ξεπερασμένο, αλλά ουσιαστικό: η πολιτική είναι ο τόπος όπου οι μοναξιές μας, οι ατομικότητες μας συγκλίνουν σε έναν δημόσιο χώρο και σε κοινές επιλογές . Στην πολιτική, οι δημόσιες αξίες και τα κοινά οράματα εκφράζονται και αντιπροσωπεύονται και θεμελιώνεται η συνιθαγένεια. Προσέξτε, η πολιτική δεν είναι ο μόνος δημόσιος χώρος που εκφράζει κοινές αξίες, υπάρχουν άλλοι τομείς, άλλες κοινότητες. Και μετά, παράλληλα με τον δημόσιο χώρο, υπάρχει η ιδιωτική σφαίρα που αφορά την ιδιωτικότητά μας και τις ατομικές μας επιλογές.Η πολιτική είναι ο τόπος σύνθεσης όπου μάζες ατόμων αισθάνονται σαν λαός, συμμετέχουν στη δημόσια ζωή , νιώθουν ότι ανήκουν σε μια πόλη, χωρίς να αποκλείονται οι διαφορές. Όλα αυτά δεν προέκυψαν με δεσποτικά καθεστώτα ή με ολοκληρωτικές ιδεολογίες, όπως νομίζουν οι κοντόφθαλμοι ρεπόρτερ. γεννήθηκαν με την πολιτική, μάλιστα με τη σκέψη, γεννήθηκαν με τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη και μετά συνεχίστηκαν στους αιώνες. Πράγματι, περισσότερο: αυτός ο κοινός κόσμος είναι η ουσία της πολιτικής και η βάση κάθε πολιτισμού.
Σε αυτό το κλειδί, η πολιτική έκκληση στις ταυτότητες αποκτά νόημα. Ταυτότητες ανοιχτές και όχι κλειστές, κινητές και μη σταθερές, ταυτότητες που σέβονται η μία την άλλη στις διαφορές τους και δεν διεκδικούν να επιβάλλονται η μία στην άλλη. Η μεγαλύτερη επανάσταση, ευεργετική και αναίμακτη του εικοστού αιώνα, έγινε στο όνομα της ταυτότητας, της κυριαρχίας και της παράδοσης: εννοώ αυτή του Γκάντι. Από την οποία δεν προέκυψε επιστροφή στο παρελθόν αλλά αρμονικός εκσυγχρονισμός της Ινδίας. Η γαλλική ταυτότητα ήταν ο άξονας της ανατροπής του De Gaulle και ακόμη και η φιλελεύθερη Θάτσερ αντιστάθμισε τον οικονομικό φιλελευθερισμό της με τη συντηρητική υπεράσπιση της αγγλικής παράδοσης και ταυτότητας. Και η επανένωση των δύο Γερμανιών δεν βασίστηκε στην επιθυμία να επισκευαστεί η πληγή μιας ταυτότητας που χωρίστηκε με το ζόρι στα δύο;
Το ότι οι ταυτότητες είναι πολύτιμες και όχι στείρες ή επιβλαβείς, αποδεικνύεται αρνητικά από την απουσία τους στην πολιτική μας. Όταν δεν υπάρχουν ταυτότητες για σύγκριση, όταν δεν υπάρχει πολιτισμός και παράδοση του πολίτη πίσω από αυτό, όταν δεν υπάρχει πολιτισμός ως κοινό έδαφος, συμπεριλαμβανομένου του πολιτισμού των καλών τρόπων, γεννιέται αυτή η αποκρουστική πολιτική και η αντιπολιτική από την οποία όλοι απομακρυνόμαστε. Οι διαφορές δεν βασίζονται πλέον σε περιεχόμενα, σε διαφορετικές ευαισθησίες, σε ιδέες ή σε συγκεκριμένα θέματα της ζωής; αλλά στό μίσος, στά προσωπικά, στην κοινοτοπία και την κακία. Προτιμώ μια πολιτική που διαφέρει ως προς το πολιτικό περιεχόμενο και όχι στο περιεχόμενο των τηλεφωνικών υποκλοπών.
Ο φιλελεύθερος βέβαια ενδιαφέρεται λιγότερο για το θέμα των ταυτοτήτων και τον καταλαβαίνω, τον σέβομαι και δεν περιμένω να προσαρμοστεί σε αυτό το όραμα. Για έναν φιλελεύθερο, τα άτομα, οι συμβάσεις και οι αγορές έχουν μεγαλύτερη σημασία. Στην πολιτική ξέρω να διακρίνω το μέρος από το σύνολο, ξέρω ότι υπάρχουν διαφορετικές κουλτούρες, και πάνω απ' όλα πολιτισμοί, ακόμα και στην κεντροδεξιά. Καμία μείωση ad unum. Ζητώ προσοχή στις ταυτότητες, κυρίως από εκείνους που έχουν βασίσει την πολιτική τους λογική και συναίνεση σε αυτά τα ζητήματα, αλλά, για αυτόν τον λόγο, δεν χλευάζω και δέν περιφρονώ αυτούς που είναι ανθεκτικοί στις ταυτότητες. Ακολουθήστε το μονοπάτι σας, που δεν είναι δικό μου, αλλά μην προσποιηθείτε ότι μειώνετε τη διαφορετικότητά μας στον τρόπο σκέψης σας, πιστεύοντας ότι είναι ο μόνος σύγχρονος, παγκόσμιος, αδιαμφισβήτητος. Τελικά, αυτό διαφοροποιεί αυτούς που σέβονται την ελευθερία από εκείνους που ισχυρίζονται ότι είναι φιλελεύθεροι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου