Πηγή: Red Jackets
Μην σας τρομάζουν οι ιδιοτροπίες του Ντόναλντ Τραμπ. Πίσω από τις συνηθισμένες του αλλαγές προσανατολισμού, τις αντιφατικές δηλώσεις και τις αλλαγές κατεύθυνσης, κρύβεται ένα θεμελιώδες όραμα: μόνο η Αμερική έχει σημασία. Τα υπόλοιπα δεν μετράνε τίποτα. Σε αυτό το σημείο, ο Τραμπ συμμερίζεται τις απόψεις των προκατόχων του, αλλά με δύο ουσιαστικές διαφορές.
Η πρώτη είναι ότι δεν βλέπει πλέον το νόημα να προσπαθεί να δικαιολογηθεί καταφεύγοντας στη συνήθη ιεραποστολική προπαγάνδα υπέρ των υψηλών ιδανικών («δημοκρατία και ελευθερία»). Δηλώνει ευθέως ότι πρόκειται για μια προσέγγιση τύπου «ή το παίρνεις ή το αφήνεις».
Η δεύτερη είναι ότι έχει κατανοήσει ξεκάθαρα ότι οι στρατιωτικές περιπέτειες κοστίζουν στις Ηνωμένες Πολιτείες πολύ περισσότερο από ό,τι αποφέρουν. Γι' αυτό θέλει όλα να γίνονται μέσω του εμπορίου.
Δεν είναι ούτε απομονωτιστής ούτε ειρηνιστής: γνωρίζει πολύ καλά ότι το «ήπιο εμπόριο» δεν αποκλείει την εμπορική επιθετικότητα, τον εμπορικό εκβιασμό ή την εμπορική κατάκτηση. Ο Τραμπ δεν ενδιαφέρεται ουσιαστικά ούτε για την πολιτική, ούτε για τη γεωπολιτική, ούτε για τις ιδέες, ούτε για τη διπλωματία, ούτε για τις διεθνείς σχέσεις. Ενδιαφέρεται μόνο για τις σχέσεις εξουσίας και τις επιχειρήσεις. Ως καλός διαπραγματευτής, δεν έχει ούτε φίλους ούτε εχθρούς κατ' αρχήν, αλλά εταίρους στην αγορά. Όλα, σύμφωνα με αυτόν, μπορούν να αγοραστούν ή να πουληθούν, συμπεριλαμβανομένης της Γάζας ή της Γροιλανδίας. Είναι επίσης ένας νεομερκαντιλιστής καπιταλιστής: σε κάθε εμπορική συμφωνία, πρέπει να υπάρχει ένας νικητής και ένας ηττημένος (είναι πάντα ένα παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος).
Τον περασμένο Φεβρουάριο, ο Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζ. Ντ. Βανς ταξίδεψε στο Μόναχο για να πει στους Ευρωπαίους όλα τα άσχημα πράγματα που σκεφτόταν γι' αυτούς. Πολλές από τις επικρίσεις του ήταν δικαιολογημένες, αλλά η υποκείμενη ιδέα ήταν ότι η περιφρόνηση για την Ευρώπη είχε γίνει μέρος του πιστεύω της αμερικανικής κυβέρνησης. Επιπλέον, αυτή την περιφρόνηση συμμερίζεται και ο Πούτιν, τροφοδοτούμενη από την εμπειρία. Λίγες εβδομάδες αργότερα, ο Ντόναλντ Τραμπ ταπείνωσε και χλεύασε τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο. Στον ΟΗΕ, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία ψήφισαν μαζί κατά των Γάλλων και των Βρετανών. Λίγο αργότερα, με τις εκπληκτικές δηλώσεις του για τους δασμούς, ο Αμερικανός πρόεδρος κήρυξε εμπορικό πόλεμο σε ολόκληρο τον κόσμο.
Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια ιστορική μετατόπιση, μια μετατόπιση που πολλοί δεν έχουν ακόμη κατανοήσει πλήρως. Για αρκετούς μήνες, γινόμαστε μάρτυρες από πρώτο χέρι της διάλυσης της «συλλογικής Δύσης», του τέλους της φιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης και της αποσύνδεσης της Ευρώπης από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Και επίσης της αρχής του τέλους της φιλελεύθερης εποχής: οι τέσσερις μεγάλες παγκόσμιες δυνάμεις (Ηνωμένες Πολιτείες, Κίνα, Ρωσία, Ινδία) μπορούν πλέον να θεωρηθούν, από πολλές απόψεις, «ανελεύθερες» δυνάμεις. Οι διεθνείς οργανισμοί και ο ΟΗΕ δεν έχουν στρατηγικό έλεγχο στις τρέχουσες συγκρούσεις, ο διατλαντικός δεσμός έχει διαλυθεί, η Ατλαντική Συμμαχία βρίσκεται σε κρίση και το ΝΑΤΟ (του οποίου η τελευταία σύνοδος κορυφής έμοιαζε με διαγωνισμό κολακειών σε αποπνικτική ατμόσφαιρα) πρόκειται να αφήσει την τελευταία του πνοή.
Θα ήταν σοβαρό λάθος να πιστεύουμε ότι, μετά το «διάλειμμα Τραμπ», μπορούμε να επιστρέψουμε στο status quo ante. Αυτό που έχει διαλυθεί δεν θα διορθωθεί. Ένας νέος Νόμος της Γης αναδύεται. Αυτό είναι ένα σημείο καμπής στην παγκόσμια ιστορία.
Η ισορροπία δυνάμεων έχει αντικαταστήσει παντού το δίκαιο, το οποίο τουλάχιστον έχει το πλεονέκτημα να διευκρινίζει τα πράγματα. Στην εποχή των μεγάλων αρπακτικών, αλλά και των Καισάρων, αφήνουμε πίσω μας την εποχή στην οποία μπορούσαμε να βασιστούμε σε κανόνες, κανόνες και διαδικασίες για την επίλυση προβλημάτων. Το διεθνές δίκαιο εξαφανίζεται όταν η ζωτική ανάγκη διατήρησης της μορφής ύπαρξης απειλείται και χτυπάει η ώρα των υπαρξιακών πολιτικών αποφάσεων. Αυτό δεν αποτελεί έκπληξη.
Το κρίσιμο κατώφλι της μεταβατικής περιόδου μεταξύ δύο εποχών έχει πλέον ξεπεραστεί. Η επιλογή είναι πιο ξεκάθαρη από ποτέ. Είτε ένας πλανήτης που κυβερνάται από μία μόνο ηγεμονική δύναμη, είτε ένα «πολυσύμπαν» που αρθρώνεται σε πολλαπλούς πόλους... Η εποχή των πολιτισμών πρόκειται να ξεκινήσει.
Ποια μαθήματα μπορούν να αντληθούν από την αποσύνδεση μεταξύ Ευρώπης και Αμερικής; Καταρχάς, όσοι υποστήριξαν χθες ότι ήταν λάθος για τους Ευρωπαίους να μεταθέσουν την ευθύνη της διασφάλισης της άμυνας και της ασφάλειάς τους στους Αμερικανούς είχαν δίκιο. Η «αμερικανική ομπρέλα» ήταν πάντα απατηλή. Η απόδειξη είναι εδώ: οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να εγκαταλείψουν τις δεσμεύσεις τους απέναντι στην Ευρώπη ανά πάσα στιγμή.
Εάν συμφωνήσουν σε αυτό, πρέπει να διπλασιάσουν τις προσπάθειές τους. Ναι, οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να εξοπλιστούν με αυτόνομους αμυντικούς πόρους και να υιοθετήσουν τον «αποτρεπτικό προστατευτισμό» στον εμπορικό πόλεμο της Ουάσιγκτον, και για να το κάνουν αυτό πρέπει να αυξήσουν σοβαρά τις αμυντικές τους δαπάνες. Αλλά είναι σαφές ότι τά παρατάνε μόνο απρόθυμα. Θα πρέπει να ξεκινήσουν σταματώντας να αγοράζουν από τους Αμερικανούς όπλα και αεροσκάφη που μπορούν να κατασκευάσουν οι ίδιοι. Σε μια εποχή που ο Μαρσέλ Γκοσέ σημειώνει ότι σχηματίζεται μια «παγκόσμια ομοσπονδία αυταρχικών καθεστώτων», οι Ευρωπαίοι προσκολλώνται στα μάντρα του παλιού τους κόσμου. Δεν έχουν ακόμη καταλάβει τι συμβαίνει, ειδικά τι τους συμβαίνει.
Η αμυντική Ευρώπη δεν είναι επομένως για το μέλλον. Ούτε η Ευρώπη του αύριο θα είναι σε θέση να υιοθετήσει το αντίστοιχο του Δόγματος Μονρόε, το οποίο θα συνεπαγόταν τη διάλυση όλων των αμερικανικών βάσεων στην Ευρώπη, την απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων και το κλείσιμο των ευρωπαϊκών θαλασσών σε μη ευρωπαϊκές ναυτικές δυνάμεις.
Το κρίσιμο κατώφλι της μεταβατικής περιόδου μεταξύ δύο εποχών έχει πλέον ξεπεραστεί. Η επιλογή είναι πιο ξεκάθαρη από ποτέ. Είτε ένας πλανήτης που κυβερνάται από μία μόνο ηγεμονική δύναμη, είτε ένα «πολυσύμπαν» που αρθρώνεται μεταξύ διαφορετικών πόλων εξουσίας, πολιτισμού και πολιτισμού - «μεγάλοι χώροι» που αντιστοιχούν στις κύριες περιοχές του κόσμου, καθεμία από τις οποίες κυβερνάται από τη χώρα που είναι πιο ικανή να ασκήσει την επιρροή της σε μια δεδομένη χωρική σφαίρα (τα «πολιτισμικά κράτη»). Η εποχή των πολιτισμών ανατέλλει.
Εάν η Ευρώπη δεν ανακάμψει, η τελική μάχη θα παιχτεί μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών, της Κίνας και της Ρωσίας.
arktosjournal.com, 8 Σεπτεμβρίου 2025
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου