Τετάρτη 24 Σεπτεμβρίου 2025

Ο Πάουελ και η Fed: Τούμπες ενάντια στο ρεύμα

Fabrizio Pezzani - 23/09/2025

Ο Πάουελ και η Fed: Τούμπες ενάντια στο ρεύμα


Πηγή: Φαμπρίτσιο Πετσάνι

Η σύγκρουση μεταξύ του Τραμπ και του προέδρου της Fed, Πάουελ, οδήγησε σε μείωση των επιτοκίων κατά 0,25%, πολύ μικρή για τα αιτήματα του Προέδρου. Στην πραγματικότητα, η σύγκρουση μεταξύ της Fed και του Τραμπ ξεκίνησε λίγο μετά την εκλογή του Τραμπ, όταν αυτός εφάρμοσε δασμούς σε χώρες που έχουν συναλλαγές με τις ΗΠΑ και στη συνέχεια ξεκίνησε τη σύγκρουση με μια επίμονη έκκληση προς τον Πάουελ να αναλάβει δράση για τη μείωση των επιτοκίων. 
Η θέση της Fed δικαιολογούνταν πάντα από τον Πάουελ, ο οποίος δήλωνε ότι μια μείωση θα ήταν δυνατή μόνο εάν ο πληθωρισμός και η αύξηση της απασχόλησης μειωνόταν. Ωστόσο, παρά τις επιφυλάξεις που εκφράστηκαν απέναντι σε οποιονδήποτε εκφοβισμό, φαινόταν ότι δεν υπήρχε περιθώριο για μείωση. Περιέργως, αυτό συμβαίνει τώρα που ο πληθωρισμός αυξάνεται και η ανεργία αυξάνεται - εν ολίγοις, μια εικόνα ακριβώς αντίθετη από τις δηλώσεις που μπλόκαραν οποιαδήποτε δράση για τα επιτόκια. Τα χρηματοοικονομικά παιχνίδια δεν τελειώνουν ποτέ και τα υπομένουμε σιωπηλά.
Ας προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε τι συμβαίνει στις ΗΠΑ, ξεκινώντας με το τερατώδες χρέος που φαίνεται να ωθείται προς τα 38 τρισεκατομμύρια δολάρια, σχεδόν τετραπλασιάζοντας το επίπεδο του 2010, και τις πληρωμές τόκων χρέους που σε τέσσερα χρόνια έχουν αυξηθεί από 500 δισεκατομμύρια δολάρια σε πάνω από 1 τρισεκατομμύριο δολάρια, περισσότερο από τις αμυντικές δαπάνες για πρώτη φορά στην ιστορία τους.
Οι ενέργειες του Τραμπ στόχευαν στην αύξηση των φορολογικών εσόδων μέσω δασμών, αλλά και στη μείωση του ιστορικού εμπορικού ελλείμματος των ΗΠΑ, το οποίο έχει οδηγήσει σε προβλήματα με την απασχόληση και το ισοζύγιο πληρωμών. Αλλά οι ΗΠΑ εισπράττουν λιγότερα από όσα ξοδεύουν και η έκθεση προβλέψεων για τον λόγο χρέους/ΑΕΠ δείχνει μια συνεχή ανοδική άνοδο με πρόβλεψη 130% ξεκινώντας από το 2026. Η έκθεση δείχνει ξεκάθαρα πώς ο δείκτης αυξάνεται σταθερά. Είναι σαφές ότι η μείωση των επιτοκίων μειώνει τις δαπάνες για πληρωμές τόκων, όπως προκύπτει από το ακόλουθο γράφημα:
Ωστόσο, η πολιτική της αδιάκοπης εκτύπωσης χαρτονομίσματος έρχεται σε σύγκρουση με τη μειωμένη ελκυστικότητα των TBUSA, τα οποία δυσκολεύονται περισσότερο να τοποθετηθούν και όσο πιο απαραίτητο είναι να τυπωθούν χαρτονομίσματα, τόσο υψηλότερο γίνεται το απόθεμα των TBUSA που πρέπει να τοποθετηθεί σε μια ολοένα και πιο άκαμπτη αγορά. Αναπόφευκτα, η αγορά κινείται εάν αυξηθούν τα επιτόκια, όπως συμβαίνει και αυτό έρχεται σε αντίθεση με τη μείωση των ίδιων των επιτοκίων.
Επιπλέον, η αδυναμία του δολαρίου, το οποίο υποτιμάται αργά υπό την πίεση των διεθνών αγορών που υποτιμούν την αδυναμία της χώρας και, ιδίως, την πολιτική αποδολαριοποίησης που ξεκίνησε η BRICS, η οποία μειώνει το πλεονέκτημα που είχε πάντα το δολάριο ως κύριο νόμισμα ανταλλαγής, συμβάλλει σε μια αύξηση του πληθωρισμού που φαίνεται να περνά απαρατήρητη.
Ο πληθωρισμός, που ήταν 2,9 τον Ιούλιο, μειώθηκε στο 2,4 τον Αύγουστο, αλλά αναμένεται να αυξηθεί στο 2,6, επομένως αυξάνεται. Οι ελιγμοί του Τραμπ σχετικά με τους δασμούς έχουν ωθήσει τους ανθρώπους να αγοράζουν αγαθά στο εξωτερικό για να τα αποθηκεύουν πριν τεθούν σε ισχύ οι δασμοί. Μάλιστα, οι αγορές αυξήθηκαν τους πρώτους μήνες του έτους, ξεκινώντας από τον Μάρτιο, και στη συνέχεια μειώθηκαν, όπως φαίνεται στο ακόλουθο γράφημα:
Επιπλέον, τα αγαθά που διακινούνται λόγω των δασμών έχουν αυξήσει τις τιμές τους εις βάρος της χαμηλότερης αγοραστικής δύναμης της μεσαίας τάξης και άλλων. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο πληθωρισμός αυξάνεται και πιθανότατα δεν θα σταματήσει, ειδικά στον αγροδιατροφικό τομέα όπου οι εργαζόμενοι, πολλοί από τους οποίους δεν είναι πάντα τακτικοί, έχουν εγκαταλείψει τις δουλειές τους από φόβο μήπως αποβληθούν. Στην Καλιφόρνια, η οποία παράγει το 30% των εν λόγω αγαθών, το 70% των εργαζομένων έχει φύγει και τα αγαθά δεν συγκομίζονται και έτσι καταλήγουν προς πώληση σε ακόμη υψηλότερες τιμές, αυξάνοντας τον πληθωρισμό με την απώλεια παραγωγών που κινδυνεύουν με πτώχευση. Ο αγροδιατροφικός τομέας, από τη φύση του, είναι συνδεδεμένος με την πραγματική οικονομία και, σε αντίθεση με τις μετοχές τεχνολογίας, δεν μπορεί να ζήσει με φούσκες, αλλά πρέπει να κρατάει τα πόδια του στο έδαφος. Η Tesla κεφαλαιοποιεί 75 φορές τα αναμενόμενα κέρδη και η Oracle φουσκώνει ακόμη περισσότερο σε μια μέρα λόγω παραγγελιών για Τεχνητή Νοημοσύνη και προσδοκιών που, ωστόσο, δεν είναι γνώση, αλλά αυτό είναι το παραπλανητικό παιχνίδι των οικονομικών.
Από την άλλη πλευρά, οι ΗΠΑ είναι δέσμιες της ίδιας τους της αλαζονείας και η επιχείρηση μετεγκατάστασης όλης της παραγωγής για τη μείωση του κόστους και την ενθάρρυνση των αυξήσεων στις τιμές των μετοχών που θα εκραγούν με υπερκεφαλαιοποιήσεις τις αναγκάζει να συνεχίσουν στην αλυσίδα εφοδιασμού σε ξένες χώρες με την άχρηστη ψευδαίσθηση της επιστροφής της παραγωγής στην πατρίδα τους, παρά τα στοιχεία που δείχνουν ότι μια διαδικασία που διήρκεσε 35 χρόνια, ξεκινώντας από τις αρχές της δεκαετίας του '90, καθιστά αδύνατη την αναδιάρθρωσή της βραχυπρόθεσμα και δημιουργεί πιθανή ανεργία που φαίνεται να αυξάνεται, όπως φαίνεται στο ακόλουθο γράφημα:
Οι ενέργειες της Fed, η οποία ίσως προσπάθησε να πείσει τον Τραμπ, κινούνται σε εξαιρετικά ολισθηρό και αντιφατικό έδαφος σε ένα πλαίσιο υψηλής απρόβλεπτης φύσης που υποδηλώνει ότι οι ενέργειες του Τραμπ θα μπορούσαν να γυρίσουν μπούμερανγκ τόσο για την απασχόληση όσο και για συμφέροντα που εξαρτώνται υπερβολικά από πολιτικές που στοχεύουν στο να τα κάνουν να κινηθούν προς την αντίθετη κατεύθυνση από την επιθυμητή.

Δεν υπάρχουν σχόλια: