Χθες κυβερνήτες σήμερα στις κοινωνικές υπηρεσίες

Marcello Veneziani

Πηγή: Μαρτσέλο Βενετσιάνι

Δεν φαίνεται αληθινό. Ο επικεφαλής της Fiat, ο John Elkann, απόγονος της βασιλικής οικογένειας Agnelli, φέρεται να καταδικάζεται σε κοινωφελή εργασία στους Σαλεσιανούς στο Τορίνο. Έχουμε ξεπεράσει κατά πολύ την πτώση των θεών. Βλέπουμε την επαναπρόσληψή τους σε δημόσιες υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των τουαλετών. Μια παραβολή πρόκειται να ξεδιπλωθεί, μια παρακμή με πολλά σκαλοπάτια να κατεβαίνουν το ένα μετά το άλλο. Κάποτε, ακόμη και το να φανταστεί κανείς τον Άρχοντα της Fiat να καταδικάζεται σε κοινωφελή εργασία θα ήταν βλασφημία: δεν θα μπορούσες καν να το πεις ως αστείο και να τολμήσεις να κάνεις ένα παράδοξο αστείο γι' αυτό. Ένα θανάσιμο αμάρτημα, ένα ποινικό αδίκημα. Όλα όσα συνέβαιναν στη Fiat ήταν σε ελεύθερη ζώνη, ή τουλάχιστον υπερπροστατευμένα, σαν κάτω από το γυάλινο βάζο της Παναγίας. Δεν υπήρχε πολιτικός ηγέτης ή επικεφαλής εταιρείας που «δεν θα μπορούσε να μην γνωρίζει» τι συνέβαινε στο βασίλειό του. Εκτός από αυτόν, τον Δικηγόρο, ο οποίος, αν και παντοδύναμος και επομένως παντογνώστης, θα μπορούσε να μην γνωρίζει, λόγω μιας θεϊκής άγνοιας που επέτρεπε την απαλλαγή από τις ανησυχίες που απασχολούν τους θνητούς.
Για να περιοριστεί στους τρεις κάποτε διάσημους επιχειρηματίες, ο Μπερλουσκόνι κατέληξε στο στόχαστρο των δικαστών και παρέμεινε εκεί για μια ζωή, καταλήγοντας σε κοινωνικές υπηρεσίες. Ο Ντε Μπενεντέτι ελέγχθηκε και κουτσομπολεύτηκε, αλλά στη συνέχεια διέφυγε για λόγους που μπορούμε να διαισθανθούμε. Ο Τζάνι Ανιέλι παρέμεινε αλώβητος, legibus solutus, απαλλαγμένος από κάθε κίνδυνο μόλυνσης είτε από τα γεγονότα είτε από τις πεποιθήσεις των υφισταμένων του, όπως συνέβη με τους Βασιλιάδες Θαυματουργούς που είχαν επενδυθεί απευθείας από τον Θεό. Αλλά η παρακμή τής Φίατ ξεκίνησε ακόμη και υπό την ηγεσία του.
Τώρα βλέπετε ότι ο εγγονός του Agnelli κινδυνεύει να τεθεί υπό την φροντίδα των Σαλεζιανών για ένα χρόνο για την κοινωνική του αποκατάσταση μέσω κοινωνικών υπηρεσιών. Δηλαδή, του συνταγογραφείται μια θεραπεία ταπεινότητας για να αποτοξινωθεί από τον κυνισμό, την αλαζονεία και το τεκμήριο ασυλίας που απολάμβανε, μέσω της κληρονομιάς του, για πάρα πολλά χρόνια. Σε αντάλλαγμα, έλαβε έγκριση από την Εισαγγελία του Τορίνο για να ζητήσει αναστολή της διαδικασίας για φερόμενη φορολογική απάτη, με αναστολή, στο πλαίσιο της έρευνας για την κληρονομιά της γιαγιάς του, Marella Agnelli, χήρας του Gianni Agnelli, η οποία πέθανε το 2019. Τα αδέλφια του, Lapo και Ginevra, έλαβαν επίσης το πράσινο φως για να ζητήσουν την απόρριψη των κατηγοριών για ψευδείς φορολογικές δηλώσεις και απάτη εις βάρος του κράτους. Ο πρόεδρος της Stellantis διέφυγε την καταδίκη. Σε αντάλλαγμα, θα πρέπει να υπομείνει την ταπείνωση της τοποθέτησης σε κοινωνικές υπηρεσίες και να πληρώσει 183 εκατομμύρια ευρώ στις φορολογικές αρχές. Και θα πρέπει να επιστρέψει στο Τορίνο, μια πόλη που η FuFiat είχε εγκαταλείψει κατά τον μετασχηματισμό της σε FCA, η οποία συγχωνεύτηκε με την Stellantis. Εκτός από την κατάρρευση της εταιρείας σε όλα τα μέτωπα, ο Elkann ολοκλήρωσε την οριστική υποβάθμιση της FuFiat από μια βιομηχανική και αυτοκινητοβιομηχανική εταιρεία σε έναν χρηματοοικονομικό όμιλο με κυρίως κερδοσκοπικά συμφέροντα, όπου τα «πραγματικά» προϊόντα είναι απλώς μια σχετική και δευτερεύουσα μεταβλητή στις οικονομικές συναλλαγές (πόσο μάλλον οι εργαζόμενοι· είναι το χαμηλότερο κλιμάκιο, για να μείνουμε με τη μεταφορά της αυτοκινητοβιομηχανίας).
Η ιστορία του Agnelli τελειώνει με τον χειρότερο δυνατό τρόπο. Ο πρόωρος θάνατος του Giovannino Agnelli, που θεωρείται ο μόνος κληρονόμος με επιχειρηματική ικανότητα και οξυδέρκεια, μετά τον τραγικό θάνατο του Edoardo, και τη μακρά σειρά «κατάρων». Στη συνέχεια, οι Agnelli διεθνοποιήθηκαν ως οικογένεια, χάρη στους τρεις Elkann, γιους της τηλεοπτικής προσωπικότητας, δημοσιογράφου και συγγραφέα Alain και της κόρης του δικηγόρου, Margherita. Οι Elkann είναι μια ισχυρή παριζιάνικη εβραϊκή οικογένεια (ο παππούς τους ήταν ραβίνος). Οι νεαροί Elkann γεννήθηκαν στη Νέα Υόρκη. Ο πιο γνωστός από τους τρεις Elkann ήταν κάποτε ο Lapo, μια θρυλική φιγούρα, συχνά καρικατουριασμένη, με κάθε είδους απίστευτες περιπέτειες. Η αδερφή του, η Τζινέβρα, πιο διακριτική, παρά το γεγονός ότι είχε περιουσία ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων, απολάμβανε κρατική χρηματοδότηση για τις ταινίες της, οι οποίες στη συνέχεια απέφεραν λιγότερο από το ένα δέκατο των δημόσιων εσόδων τους, χρήματα που είχαν κλαπεί από άλλους, ίσως πιο άξιους αλλά σίγουρα λιγότερο πλούσιους, κινηματογραφιστές. Η νομική διαμάχη των Έλκαν με τη μητέρα τους, Μαργαρίτα Ανιέλι, σχετικά με την κληρονομιά και τη διαδοχή ήταν ιδιαίτερα άσχημη. Οι απάτες, τα τεχνάσματα και οι τρομερές δηλώσεις που έκανε ο γιος της, ο Τζον, εναντίον της μητέρας του. Μια ιστορία που αποτελεί παράδειγμα του χειρότερου είδους οικογενειοκρατίας, που αγγίζει τα όρια του γονεϊκού κανιβαλισμού και της τελετουργικής μητροκτονίας. Οι Ανιέλι κατέληξαν χειρότερα από την άλλη βασιλική οικογένεια του Τορίνο, τους Σαβοΐες.
Παρέμεινε παροιμιώδες, ακόμα κι αν δεν ειπώθηκε ποτέ στην τηλεόραση ή στις ιταλικές εφημερίδες, ότι η Fiat κοινωνικοποίησε τις ζημίες της αλλά ιδιωτικοποίησε τα κέρδη της. Και χρησιμοποίησε την ετικέτα της ιταλικότητας, αλλά ήταν έτοιμη να υψώσει μια ξένη σημαία και να μετακομίσει στο εξωτερικό για δημοσιονομικό κέρδος ή κόστος εργασίας. Ένας διαλείπων και μονομερής πατριωτισμός που ίσχυε για τους χρήστες αλλά όχι για την εταιρεία.
Πίσω από την ιστορία τους, ωστόσο, δεν βρίσκεται μόνο η παρακμή της Fiat, της βασιλικής οικογένειας Agnelli που κυριάρχησε στην Ιταλία τον εικοστό αιώνα. Περιλαμβάνει επίσης την παρακμή της ιταλικής βιομηχανίας, το τέλος των εθνικών εμπορικών σημάτων, από τα οποία σήμερα απομένουν μόνο τρεις ή τέσσερις μεγάλες εταιρείες τροφίμων, καθώς και ό,τι απομένει στους τομείς του design και της ένδυσης. Οι υπόλοιπες έχουν καταλήξει σε ερείπια ή σε ξένα χέρια. Αυτό που απομένει είναι οι άνθρωποι των σερβιτόρων και των μοδίστρων, που εκπροσωπούνται από μια ελίτ σεφ και στυλίστες, που διασκεδάζονται από μελωδικούς μουσικούς. Αλλά αν η εναλλακτική λύση είναι η δυναστεία Agnelli-Elkann, ζήτω η προλεταριακή Ιταλία και σε επιχειρηματικό επίπεδο, τιμή στον Giorgio Armani.

Ieri regnanti oggi ai servizi sociali

ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ. Η ΝΕΑ ΜΕΓΑΛΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΤΗΣ ΠΡΟΟΔΟΥ ΤΗΣ ΑΛΑΖΟΝΕΙΑΣ.