Ενοικιαζόμενες κυβερνήσεις.

Πηγή: Λόγιος Έρμης

Του Γιώργου Μαργαρίτη, Καθηγητή Σύγχρονης Πολιτικής & Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΠΘ)

Η πολιτική κινητικότητα που διαπιστώνεται τον τελευταίο καιρό αποτυπώνεται στην ειδησεογραφία με όρους πολιτικού παιγνίου στο εσωτερικό των πολιτικών κομμάτων, στον κυβερνητικό συνασπισμό ή στην αντιπολίτευση. Με τον ίδιο τρόπο αποτυπώνονται οι προβληματικές, όπως παρουσιάζονται, συζητήσεις με τους εκπροσώπους της τρόικας όπου το πρόβλημα προσδιορίζεται στη «σκλήρυνση» των τελευταίων. Οι αιτίες της δυσπραγίας οπωσδήποτε δεν ανήκουν στη σφαίρα των ενδιαφερόντων του συστήματος «ενημέρωσης».

Παρ’ όλα αυτά, ο συνδυασμός δύο ειδήσεων αρκεί για να προσδιορίσει την πηγή της δυστυχίας.

Η πρώτη από αυτές αφορά το καταστροφικό τέλος του «σεναρίου επιτυχίας», του περίφημου «success story»! Εάν δεν με απατά η μνήμη μου, η όλη επιτυχία ανάγεται στην επίτευξη «πρωτογενούς πλεονάσματος» με βάση το οποίο ενισχύεται η διαπραγματευτική θέση της Ελλάδας, οσονούπω εξέρχεται η χώρα του Μνημονίου και άρχεται η ανάπτυξη. Αμ πώς!

Η εξαπάτηση: Πρωτογενές πλεόνασμα δεν υπάρχει!

Σύμφωνα με το Δελτίο της Τραπέζης της Ελλάδος (Καθαρές δανειακές ανάγκες της Κεντρικής Διοίκησης) στο δεκάμηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2013,

τα έσοδα του προϋπολογισμού μειώθηκαν στα 37.993 εκατ. έναντι 39.080 εκατ. που ήταν το αντίστοιχο διάστημα του παρελθόντος έτους.
Τα έξοδα δε του προϋπολογισμού αυξήθηκαν σε 47.909 εκατ. έναντι 44.521 εκατ. την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.

Το τελικό αποτέλεσμα, συνυπολογιζομένων των λοιπών παραμέτρων (Προϋπολογισμός Δημοσίων Επενδύσεων, Τόκοι, Λογαριασμοί) ανέβασε το μεν έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού σε 9.094 εκατ. – έναντι 5.876 εκατ. του δεκαμήνου 2012 και τις δανειακές ανάγκες της κεντρικής διοίκησης σε 9.079 εκατ. έναντι 6.775 εκατ. το 2012.

Με απλά λόγια, τα ελλείμματα διογκώνονται και βαθαίνουν, γεγονός που εξηγεί τις σε μηνιαία βάση πλέον εκδόσεις εντόκων γραμματίων σημαντικού ύψους (1,2 – 1,3 δισ.), τα οποία φορτώνονται στις ελληνικές τράπεζες (με τι ανταλλάγματα;). Παραδόξως οι επαναλαμβανόμενες προσφυγές του υπουργείου Οικονομικών στα γκισέ των τραπεζών δεν χαίρει ιδιαίτερης δημοσιότητας.

Το δελτίο της ΤτΕ εξηγεί και τον μαγικό τρόπο, με τον οποίο το έλλειμμα μεταβαπτίζεται σε πλεόνασμα:

«Το ταμειακό πρωτογενές αποτέλεσμα του κρατικού προϋπολογισμού (-3.422 εκατ.) διαμορφώνεται σε πλεόνασμα (3.365 εκατ.) εάν συμπεριληφθούν έσοδα ύψους 1,5 δισ. από τη μεταφορά αποδόσεων ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου από τις κεντρικές τράπεζες του ευρωσυστήματος και αφαιρεθούν δαπάνες ύψους περίπου 5.278 εκατ. ευρώ που αφορούν την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών».

Παρά το δυσάρεστο γεγονός ότι η Εφορία μου ζητά να αποπληρώσω εντός του τελευταίου τριμήνου ποσά υπερδιπλάσια του αντίστοιχου οικογενειακού μου εισοδήματος, θεωρώ και εγώ τον οικογενειακό προϋπολογισμό πλεονασματικό καθώς συνυπολογίζω τα έσοδα που θα μου αποφέρει ο πρώτος λαχνός του πρωτοχρονιάτικου λαχείου!

Η δημοσιονομική επιδείνωση δεν απασχολεί τον πολιτικό διάλογο και δεν βρίσκει θέση στην πολυλογία των μέσων μαζικής «ενημέρωσης» για προφανείς πολιτικούς λόγους: το παραμύθι του πρωτογενούς πλεονάσματος είναι εξαιρετικά χρήσιμο τόσο στους κυβερνώντες (ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ.) όσο και στους άμεσους διεκδικητές της εξουσίας (ΣΥΡΙΖΑ). Οι μεν πρώτοι διατηρούνται στην εξουσία καλλιεργώντας την ελπίδα της όποιας «εξόδου», ο δε δεύτερος κάνει, στη βάση του «πλεονάσματος», πιο πειστική την χωρίς στόχους και πρόγραμμα πολυσυλλεκτική αναρρίχησή του στην εξουσία. Δεν χρειάζεται δηλαδή να απαντήσει στο δύσκολο πολιτικά ερώτημα του πώς θα αντιμετωπίσει τις τρομερές μαύρες τρύπες.

Η νέα συσσώρευση κεφαλαίου

Η πολιτική όμως δυσπραγία έχει και μια δεύτερη πηγή. Ο πολιτικός σχεδιασμός που έχει προεπιλεγεί για την αντιμετώπιση και του νέου αδιεξόδου οδηγεί απευθείας σε σκλήρυνση κάθε πλευράς της κοινωνικής πολιτικής και διευρύνει τα θύματα της τελευταίας. Ψήγματα των σχεδιασμών διαρρέουν –για «διερευνητικούς» λόγους- στην ειδησεογραφία.

Η Ελλάδα δεν αξιοποιεί, ακούστηκε, τις δυνατότητες που παρέχει η «ενοικίαση εργαζομένων». Και παρατίθενται τα «οφέλη»: ώς και 50% χαμηλότερες αμοιβές, καμία ασφαλιστική ή άλλη υποχρέωση του εργοδότη (θα είναι σαν τις οffshore – άντε βρες τον εργοδότη…), απολύσεις, προσλήψεις, όροι εργασίας και άλλα ενοχλητικά στη διάθεση του εργοδότη… Για να πειστούν δε οι τελευταίοι να υιοθετήσουν το μέτρο, το ελληνικό Δημόσιο αποφάσισε να «μπει μπροστά».

Στους 50.000 «ενοικιαζόμενους» που ενοικιάζονται σήμερα από τράπεζες, ΟΤΕ, ΕΛΤΑ, οργανισμούς, το Δημόσιο θα προσθέσει το 2014 άλλες 20.000, στην κεντρική μάλιστα δημόσια διοίκηση. Για τον λόγο αυτό «ανοίγει χώρο», διώκοντας «διαθέσιμους», «πλεονάζοντες» και ό,τι άλλο μηχανευτεί.

Η επίθεση στην εργασία δεν αρκεί από μόνη της για να φέρει την άνοιξη του καπιταλισμού στον τόπο μας. Οι εναπομείναντες εργαζόμενοι είναι πολύ λίγοι, μόλις 3.600.000. Και διακόσια ευρώ να τους κόψεις στο μηνιάτικο, το πρόσθετο πλεόνασμα που θα εξασφαλίσεις είναι μόλις εννιά δισεκατομμύρια ευρώ και αυτό σε ολόκληρο τον χρόνο. Για τον λόγο αυτό η αναγκαία για την καπιταλιστική ανάκαμψη συσσώρευση κεφαλαίου στρέφεται υποχρεωτικά και στην κατεύθυνση της αρπαγής–δήμευσης περιουσιών. Και να ο διάλογος για τους φόρους των ακινήτων και συνακόλουθα για πλειστηριασμούς και υποχρεωτικές δημεύσεις. Πάνω σε κτίρια και γη αμφίβολης πλέον ιδιοκτησιακής εξασφάλισης υπολογίζεται ότι θα ξεδιπλωθεί ένα πανηγύρι κερδοσκοπίας και «ευκαιριών» που τελικά θα αποδώσει ισχυρούς κεφαλαιούχους.

Ενοικιαζόμενες κυβερνήσεις, λοιπόν…

Να επιστρέψουμε εκεί από όπου ξεκινήσαμε, από την πολιτική δυσπραγία. Οι αριθμοί είναι σκληροί, οι πολιτικές που έχει ανάγκη η καπιταλιστική ανάκαμψη είναι ακόμα πιο σκληρές. Το εύκολο θύμα, το αναλώσιμο μέρος του συστήματος, είναι οι κυβερνήσεις και οι πολιτικές δυνάμεις που τις συγκροτούν. Πρόσωπα θα αποσυρθούν, κόμματα θα αλλάξουν ονομασία, ιδεολογία αν χρειαστεί, και στόχους. Αυτό προκαλεί τη δυσπραγία και τα συνακόλουθα σενάρια για αλλαγή σκηνικού. Ετούτες οι ταξικές πολιτικές για να ευδοκιμήσουν έχουν ανάγκη από ενοικιαζόμενους πολιτικούς και ενοικιαζόμενες κυβερνήσεις…

Γιώργος Μαργαρίτης, Καθηγητής Σύγχρονης Πολιτικής και Κοινωνικής Ιστορίας ΑΠΘ