Συνέχεια από: Τρίτη 13 Απριλίου 2021
Προλεγόμενα σε μία φιλοσοφική Χριστολογία.
Του Xavier Tilliette.
[Ενα πανόραμα του δρόμου που διήνυσε η αίρεση, από τόν νεοθωμισμό, μέχρι την ολοκλήρωσή της στα χέρια του Ζηζιούλα].
ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ.
ΕΡΙΣΤΙΚΗ-Ο ΝΕΟΘΩΜΙΣΜΟΣ.
Αφήνοντας την θέση του στην οικονομία του Αγίου Πνεύματος ο Χριστός κατέφυγε στην φιλοσοφία.
Το παράδειγμα του Πασκάλ.
Ο Πασκάλ ανήκει στη χωρία τών ανθρώπων, των οποίων ο Chestov είναι ένας υπερβολικός αντιπρόσωπος. Η επίθεσή του εναντίον τής φιλοσοφίας του Καρτέσιου δέν επιφέρει και την καταδίκη κάθε φιλοσοφίας. Η απολογητική που χρησιμοποίησε στηρίζεται στην Αποκάλυψη και την πίστη, αλλά απευθύνεται στον άπιστο, στον ελευθεριάζοντα. Έτσι πρέπει να τον αναζητήσει εκεί που βρίσκεται με την έννοια τής αδιαφορίας του, και της διασκεδάσεώς του, και να του μιλήσει σε μία γλώσσα κατανοητή σ'αυτόν, που θα σπάσει τον επιφανειακό πάγο του σκεπτικισμού για να φθάσει στην βαθειά αγωνία της υπάρξεως. Αυτό το "χιμαιρινό" αίνιγμα του ανθρώπου δέν δίνεται εξ' αρχής. Προκαλείται, και ξεθάβεται απο την Αποκάλυψη, αλλά το ανθρώπολογικό μέρος τής πορείας πρός την μεταστροφή έλκεται απο τον Χριστιανισμό. Το φώς του Χριστού έλαμψε και αμαυρώθη στις αβύσσους του ανθρώπου. Η "φιλοσοφία" του Πασκάλ είναι το πιό γνήσιο παράδειγμα μίας σκέψης καθορισμένης εξ' ολοκλήρου απο τον Χριστό, εμπνευσμένης απευθείας απο το Είναι του Χριστού. Η διατριβή του Σέστωβ, υπερβολική και μονομερής, διασώζει τον Πασκάλ. Ο Πασκάλ υπήρξε προσεκτικός, εν εγρηγόρσει, δέν υπέκυψε στον ύπνο της λογικής που γεννά τέρατα. Αλλά είναι αλήθεια επίσης ότι φοβάται ότι θα αποκοιμηθεί, ότι είναι πανικόβλητος απο μία άλλη μορφή ύπνου, τον ύπνο της υπάρξεως. Αυτός ο κόσμος είναι σαν μαγεμένος, ο άνθρωπος πάσχει απο μία "ακατανόητη γοητεία" και μία "υπερφυσική αποχαύνωση", είναι έτοιμος να πεθάνει απο στιγμή σε στιγμή, και αυτό τον αφήνει αδιάφορο και χωρίς ανησυχία, ώστε ενδιαφέρεται μόνον για τις δουλειές του και τις διακοπές του. Το μόνο πράγμα που τον ενδιαφέρει ειναι η τελευταία του σκέψη. Πώς είναι δυνατή μία τέτοια ηλιθιότητα; Το μοιραίο γεγονός είναι ότι ο άνθρωπος και η ζωή του ξετυλίγονται σε ένα είδος φαντασίας, σε ένα όνειρο λίγο ασταθές. Η διεφθαρμένη φύση χειροτερεύει αυτή την απουσία ουσίας. Φανερώνει παντού έναν Θεό που δέν υπάρχει πιά, άφαντο και στον άνθρωπο και έξω απο τον άνθρωπο. Και η αμαρτία εξηγεί αυτή την προκλητική συμπεριφορά που κατευθύνει σε μία σκληρότητα και σε μία υπερφυσική τυφλότητα!
Αυτή είναι η πλευρά ή το μέρος της ανθρώπινης μιζέριας. Ενάντια στα σκότη αυτής τής μίζερης καταστάσεως η φιλοσοφία αποδεικνύεται αδύναμη. Μόνον ο Χριστός μας ελευθερώνει, γνωρίζοντας μας ταυτόχρονα τον ίδιο τον Θεό και την απιστία μας, την διαφθορά μας και την λύτρωση μας. Η γνώση χωρίς τον Ιησού Χριστό είναι μάταιη και άγονη, η λογική είναι αδύναμη και ανίκανη. Εκεί όπου αποτυγχάνει η αλαζονεία της φιλοσοφίας, η Χριστιανική θρησκεία, η αρχαιότερη, η αληθινή, φέρει την απελευθέρωση και την σωτηρία.
Στην απολογητική λοιπόν εμφυτεύεται μία φιλοσοφική Χριστολογία με πρωτότυπη φυσιογνωμία, μία Χριστολογική λύση σαν μεταφυσικό συμπλήρωμα. Στον Θεό των φιλοσόφων και των σοφών, στον Θεό της Θεοδικείας, έχουμε την διαδοχή του αληθινού Θεού των ανθρώπων, του Ιησού Χριστού. Δέν υπάρχει πλέον ξεχωριστή φιλοσοφία, ούτε καθαυτή φιλοσοφία. Όλα πλέον τοποθετούνται στην σχέση τους με τον Ιησού Χριστό. Η απολογητική μάς θυμίζει ότι η Π και η Κ.Δ. Τον Θεωρούν το κέντρο τους, ότι ο Μωυσής και ο Ιώβ, ο Εβραίος και ο Εθνικός, θεωρούν τον Ιησού Χριστό το κοινό τους κέντρο και το αντικείμενό τους! Ανήκει στην κοινή μνήμη πλέον το απόσπασμα του οποίου η πυκνότης ισούται με την λαμπρότητα του!
"Βλασφημούν αυτό που αγνοούν".
"Εάν υπάρχει μία θρησκεία αληθινή πάνω στη γή η συμπεριφορά όλων των πραγμάτων πρέπει να τείνει πρός το κέντρο της, πρέπει αν είναι σε τέτοιο βαθμό το αντικείμενο και το κέντρο προς το οποίο τείνουν όλα τα πράγματα, ώστε όποιος γνωρίζει τις αρχές μπορεί να κατανοήσει όλη την φύση του ανθρώπου ειδικώς, και όλη την συμπεριφορά του κόσμου γενικώς. Ας ερευνήσουμε την τάξη τού κόσμου και θα δούμε αμέσως εάν όλα τα πράγματα δέν τείνουν στην επιβεβαίωση δύο κομβικών σημείων αυτής της θρησκείας. Ο Ιησούς Χριστός είναι το αντικείμενο του παντός και το κέντρο στο οποίο τείνει αυτό το πάν. Όποιος το γνωρίζει, γνωρίζει το νόημα όλων των πραγμάτων".
Μία αληθινή γνώση είναι εφικτή μόνον μέσω του Ιησού Χριστού. Αυτή είναι η πρόκληση που απευθύνει ο Πασκάλ, τόσο στους φιλοσόφους όσο και στους άπιστους. Τα τρία μεγάλα μεταφυσικά αντικείμενα, ο Θεός, ο κόσμος, ο άνθρωπος, ξεκαθαρίζουν μόνον με την γνώση του Ιησού Χριστού, με την προϋπόθεση ότι έχουμε μεταστραφεί σ'αυτόν. Ο Θεός που γνωρίζεται χωρίς τον Ιησού Χριστό, είναι ο Θεός του Θεϊσμού, ένα μάταιο είδωλο. Ο Ιησούς Χριστός μάς γνωρίζει τον Θεό, σαν έναν Θεό αγάπης και ελέους. Χωρίς τον Ιησού Χριστό ο κόσμος δέν θά υφίστατατο. Διότι ή θα καταστρεφόταν ή θα γινόταν μία κόλαση.
Ο Ιησούς Χριστός εξασφαλίζει στον κόσμο την σταθερότητά του, εάν δέ ο κόσμος ενωνόταν απευθείας με τον Θεό, η Θεότης θα έλαμπε απο όλα τα μέρη, χωρίς αντίρρηση. Αλλά αυτός ζεί και υπάρχει μέσω και για τον Ιησού Χριστό, και επομένως φέρει το μυστήριο του, τα ίχνη του: αμαρτία-λύτρωση, σκότος-φώς, την παρουσία ενός Θεού ο οποίος κρύπτεται. Τέλος ο άνθρωπος αυτό το ακατανόητο τέρας, βρίσκει στον Ιησού Χριστό το κλειδί και την λύση του μυστηρίου του. "Γνωρίζουμε τον εαυτό μας μόνον μέσω του Ιησού Χριστού".
Μία γνώση που είναι ταυτόχρονα και μία θεραπεία. Αυτός απεκάλυψε την φθορά τής φύσεως μας και την λύση που την ελευθερώνει. Όλες οι αντιφάσεις, οι οποίες καθιστούν τον άνθρωπο ένα αδιευκρίνιστο αίνιγμα, προσλαμβάνονται απο Αυτόν, αποθεώνονται και λύνονται. Η γνώση μέσω του Ιησού Χριστού, η πίστη, έχει την πηγή της στην γνώση του Ιησού Χριστού, τον λόγο υπάρξεως των πραγμάτων. Δέν μας δίνει μόνον τον λόγο τους, είναι η λογική η ίδια, η αλήθεια του παντός. Σ' αυτόν όλες οι αντιφάσεις εναρμονίζονται, διότι καθότι Θεός και άνθρωπος, είναι ο μεσάζων, το μεσαίο σημείο το οποίο ενώνει και ειρηνεύει τα αντίθετα, στον άνθρωπο και έξω απο τον άνθρωπο. Η γνώση του Ιησού Χριστού συνιστά το μέσον διά του οποίου βρίσκουμε και τον Θεό και την ματαιότητα μας.
Ας το επαναλάβουμε, κάθε άλλη γνώση εξέπεσε της αξίας της. Αυτό το μόνο σίγουρο, καλύπτεται απο μία σκιά. Οι βεβαιότητες που απορρέουν απο αυτή καλύπτονται απο το νέφος της πίστεως. Ο Θεός του Ιησού Χριστού είναι ένας κρυμμένος Θεός, Deus absconditus- Αυτή είναι η πεμπτουσία της θρησκευτικής εμπειρίας του Πασκάλ-και ο Ιησούς Χριστός ο ίδιος, ο Θεός των Χριστιανών, αληθινός Θεός των ανθρώπων, είναι ένας κρυμμένος Θεός, και ακόμη καλύτερα, ένας Θεός που κρύβεται, όπως μαρτυρούν οι προφητείες. Η βεβαιότης του Θεού δέν είναι μία βεβαιότης φυσική, είναι ένα σκούρο φώς το οποίο αφήνει τους μέν στην τυφλότητά τους και στα σκοτάδια τους, τους δέ άλλους στην ελπιδοφόρο τους αναζήτηση: Δέν είναι αλήθεια ότι όλα αποκαλύπτουν τον Θεό, δέν είναι αλήθεια ότι όλα τον κρύβουν. Αυτός αποκαλύπτεται σε όσους τον αναζητούν!
Ο Ιησους Χριστός είναι στην σκιά του κόσμου, τόσο που μπορεί να περάσει απαρατήρητος και παρ'όλα αυτά απαστράπτων στο βασίλειο της αγιότητος του, με το φώς της τάξεώς του.
Αυτή είναι η γνώση της ενσαρκώσεως, η γνώση του Σταυρού, ταυτόσημη με την μωρία του. Η γνώση της σοφίας του Θεού εν μυστηρίω την αποκεκρυμμένην (1 Κορ 2,7).
Συνεχίζεται
Αμέθυστος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου