Απο το βιβλίο του Γ. Πατρώνου «Θεολογία και Ορθόδοξο βίωμα» εκδ. Δόμος
Κέντρο στην αρχαία Εκκλησία η μετάνοια, σε εμάς η εξομολόγηση.
Τελευταίο απόσπασμα
Πολλές φορές κατά το παρελθόν, στην Εκκλησιαστική μας ιστορία, είχε δημιουργηθεί η πεποίθηση για την ανάγκη μιας ουσιαστικής διάκρισης μεταξύ του μυστηρίου της μετανοίας και της εξομολογήσεως, απο την υπόθεση της πνευματικής καθοδήγησης. Τον 7ο αιώνα, ο Αναστάσιος Σιναϊτης συμβουλεύει : «Εξομολογησαι τω Θεώ δια των ιερέων τας αμαρτίας σου», και για το θέμα της πνευματικής καθοδήγησης συνιστά, παράλληλα, όπως ο πιστός ερευνήσει να βρεί κατάλληλον «πνευματικόν άνδρα», χωρίς να αναφέρει εάν αυτός θα είναι λαϊκός, μοναχός ή ιερωμένος, κάνοντας έτσι σαφή διάκριση μεταξύ των δύο λειτουργιών, τής μυστηριακής μετανοίας και τής παιδαγωγικής πνευματικής καθοδήγησης.
Είναι ανάγκη λοιπόν η εξομολόγηση να επανέλθει και πάλι στον λειτουργικό και μυστηριακό της χαρακτήρα, τής μετάνοιας, και η πνευματική καθοδήγηση να επανατοποθετήσει ώς πρώτη στο αξίωμα τόν σεβασμό της προσωπικής ελευθερίας και της προσωπικής ιδιαιτερότητας του κάθε καθοδηγημένου. Η πνευματική ελευθερία, για την οποία ο ίδιος ο Χριστός σταυρώθηκε, δέν απεμπολείται.
Τή ελευθερία ουν, ή Χριστος ημάς ηλευθέρωσε, στήκετε, και μη πάλιν ζυγώ δουλείας ενέχεσθε (Γαλ. 5,1).
Μην ξεχνούμε πώς συχνά παρουσιάζονται ανάμεσα μας ψευδαπόστολοι και ψευδάδελφοι, οι οποίοι επιδιώκουν κατασκοπήσαι την ελευθερίαν ημών ήν έχομεν εν Χριστό Ιησού, ίνα ημας καταδουλώσωντας (Γαλ. 2,4). Ο κάθε πιστός πρέπει να συνειδητοποιήσει πώς καλείται να εισέλθει είς την ελευθερίαν της δόξης των τέκνων του Θεού (Ρωμ.8,21).
Η πνευματική ζωή είναι μια προσωπική πορεία και προσωπική περιπέτεια, έξω απο διασφαλίσεις και κατοχυρώσεις. Πρόκειται για την πνευματική ανέλιξη και άνδρωση του ανθρώπου απο νήπιον εις άνδρα τέλειον (Α' Κορ. 13,11). Μια ελεγχόμενη πνευματική ζωή υπό στενή και καθημερινή καθοδήγηση ουσιαστικά απονευρώνει τον άνθρωπο και τον διατηρεί σε μια ανούσια πνευματική νηπιότητα, χωρίς εσωτερική υγεία και χωρίς τη χαρά της δημιουργίας.
Αμέθυστος
Κέντρο στην αρχαία Εκκλησία η μετάνοια, σε εμάς η εξομολόγηση.
Τελευταίο απόσπασμα
Πολλές φορές κατά το παρελθόν, στην Εκκλησιαστική μας ιστορία, είχε δημιουργηθεί η πεποίθηση για την ανάγκη μιας ουσιαστικής διάκρισης μεταξύ του μυστηρίου της μετανοίας και της εξομολογήσεως, απο την υπόθεση της πνευματικής καθοδήγησης. Τον 7ο αιώνα, ο Αναστάσιος Σιναϊτης συμβουλεύει : «Εξομολογησαι τω Θεώ δια των ιερέων τας αμαρτίας σου», και για το θέμα της πνευματικής καθοδήγησης συνιστά, παράλληλα, όπως ο πιστός ερευνήσει να βρεί κατάλληλον «πνευματικόν άνδρα», χωρίς να αναφέρει εάν αυτός θα είναι λαϊκός, μοναχός ή ιερωμένος, κάνοντας έτσι σαφή διάκριση μεταξύ των δύο λειτουργιών, τής μυστηριακής μετανοίας και τής παιδαγωγικής πνευματικής καθοδήγησης.
Είναι ανάγκη λοιπόν η εξομολόγηση να επανέλθει και πάλι στον λειτουργικό και μυστηριακό της χαρακτήρα, τής μετάνοιας, και η πνευματική καθοδήγηση να επανατοποθετήσει ώς πρώτη στο αξίωμα τόν σεβασμό της προσωπικής ελευθερίας και της προσωπικής ιδιαιτερότητας του κάθε καθοδηγημένου. Η πνευματική ελευθερία, για την οποία ο ίδιος ο Χριστός σταυρώθηκε, δέν απεμπολείται.
Τή ελευθερία ουν, ή Χριστος ημάς ηλευθέρωσε, στήκετε, και μη πάλιν ζυγώ δουλείας ενέχεσθε (Γαλ. 5,1).
Μην ξεχνούμε πώς συχνά παρουσιάζονται ανάμεσα μας ψευδαπόστολοι και ψευδάδελφοι, οι οποίοι επιδιώκουν κατασκοπήσαι την ελευθερίαν ημών ήν έχομεν εν Χριστό Ιησού, ίνα ημας καταδουλώσωντας (Γαλ. 2,4). Ο κάθε πιστός πρέπει να συνειδητοποιήσει πώς καλείται να εισέλθει είς την ελευθερίαν της δόξης των τέκνων του Θεού (Ρωμ.8,21).
Η πνευματική ζωή είναι μια προσωπική πορεία και προσωπική περιπέτεια, έξω απο διασφαλίσεις και κατοχυρώσεις. Πρόκειται για την πνευματική ανέλιξη και άνδρωση του ανθρώπου απο νήπιον εις άνδρα τέλειον (Α' Κορ. 13,11). Μια ελεγχόμενη πνευματική ζωή υπό στενή και καθημερινή καθοδήγηση ουσιαστικά απονευρώνει τον άνθρωπο και τον διατηρεί σε μια ανούσια πνευματική νηπιότητα, χωρίς εσωτερική υγεία και χωρίς τη χαρά της δημιουργίας.
Αμέθυστος
8 σχόλια:
Από το βιβλίο : "Η πνευματική ελευθερία, για την οποία ο ίδιος ο Χριστός σταυρώθηκε, δέν απεμπολείται.
Τή ελευθερία ουν, ή Χριστος ημάς ηλευθέρωσε, στήκετε, και μη πάλιν ζυγώ δουλείας ενέχεσθε (Γαλ. 5,1)"
Κυπριανός Χ : Πάλι θα αναγκαστώ να διορθώσω τον κ. Πατρώνο. Η ελευθερία "ή Χριστός ημάς ηλευθέρωσε" δεν είνα η πνευματική ελευθερία του κ. Πατρώνου. Δεν σταυρώθηκε γι΄ αυτή (του κ. Πατρώνου) ο Κύριος.
Το εδάφιο Γαλ. ε΄,1 υπομνηματίζεται δια των :
ε΄13.
β΄4.
δ΄5-9. 31.
1Κρ. ζ΄23 και
Πρ. ιε΄10
Ο ενδιαφερόμενος καλείται να τα αναζητήσει, εγώ δε περιορίζομαι σε ένα, στο ε΄13 ένθα η ελευθερία "ή Χριστός ημάς ηλευθέρωσε" αποπσαφηνίζεται με το :"Υμείς γάρ, επ΄ ελευθερία εκλήθητε, αδελφοί. μόνον μή τήν ελευθερίαν εις αφορμήν τή σαρκί, αλλά διά τής αγάπης δουλεύετε αλλήλοις".
Ο Π.Ν. Τρεμπέλας μεταφράζει : "... αδελφοί, προσεκλήθητε από τον Κύριο να είστε ελεύθεροι από κάθε δουλεία. Μόνον προσέξατε, μήπως εκλάβετε την ελευθερίαν ως πρόφασιν δια να ζήτε κατά τας επιθυμίας της σαρκός ... " κλπ.
Πνευματική ελευθερία έχει κάθε άνθρωπος και αυτή κανείς δεν μπορεί να του την αφαιρέσει: "τό πνεύμα όπου θέλει πνεί, καί τήν φωνήν αυτού ακούεις, αλλ΄ ουκ οίδας πόθεν έρχεται καί πού υπάγει"(Ιν. γ΄8)
(Παρένθεση. Αξιοσημείωτο ότι στην αναφορά αυτή του Ιησού οι κώδικες γράφουν με μικρό "π" το πνεύμα, ενώ λίγο πιό πάνω και λίγο πιό κάτω το γράφουν με Κεφαλαίο "Π").
Εκτός αν ο ενοχλητικός εγκεντρίζει το πνεύμα, την ελευθερία, την αλήθεια κ.ά. στο Χριστό και στο Σταυρό, και όχι στον παρεφθαρμένο Χριστό και τον αναποδογυρισμένο Σταυρό. Οπότε ακολουθείται η γνωστή και αποτελεσματική μέθοδος.
Κυριε Κυπριανέ, λέτε πάλι. Πότε διορθώσατε τον Πατρώνο και δέν το πήραμε χαμπάρι. Πρέπει να είστε προσεκτικός. Εννοείτε ότι ο Πατρώνος εννοεί την ελευθερία της σαρκός; Πρέπει να είστε προσεκτικός. Εννοεί να μήν σκλαβωθείτε ξανά σε ανθρώπους σαν τον Τρεμπέλα π.χ. Ο άνθρωπος μετά την πτώση έχει στη διάθεση του μόνο την επιλογή να μήν κάνει το κακό. Δέν μπορεί να ακολουθήσει το αγαθό. Ο άνθρωπος γεννιέται δούλος. Καταδικασμένος να αυτοαναφέρεται. Δέν καταλαβαίνουμε καλά εσείς τί είδους ελευθερία απολαμβάνεται.
1) "Ο άνθρωπος μετά την πτώση έχει στη διάθεση του μόνο την επιλογή να μήν κάνει το κακό. Δέν μπορεί να ακολουθήσει το αγαθό. Ο άνθρωπος γεννιέται δούλος."
- Και το ιερό Βάπτισμα; Του Χρίσματος κα της ιεράς Εξομολόγησης; Αυτά δεν τον ελευθερώνουν; Μήπως δεν ισχύουν και το ρηθέν : "νυνί δε ελευθερωθέντες από της αμαρτίας δουλωθέντες δε Θεώ έχετε τόν καρπόν υμών εις αγιασμόν, το δε τέλος ζωήν αιώνιον", είναι σχήμα λόγου - κατάπλασμα ψυχής.
Είμαστε ελεύθεροι από την αμαρτία, αρκεί να είμαστε δούλοι Κυρίου, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η εφάμαρτη ροπή που έχουμε άπαντες, παύει να μας συνοδεύει όλη μας τη ζωή συχνά κατατροπώνοντάς μας.
2) "Εννοείτε ότι ο Πατρώνος εννοεί την ελευθερία της σαρκός;"
- Όχι
3) "Πότε διορθώσατε τον Πατρώνο και δέν το πήραμε χαμπάρι."
- Σχήμα λόγου, αναφέρθηκα στο σχόλιο που άφησα στην προηγούμενη δική σας ανάρτηση από το βιβλίο που μας παρουσιάζετε σε συνέχειες.
Και σας είχαμε διορθώσει κ. Κυπριανέ. Δηλαδή θέλετε να πείτε πως ένας βαπτισμένος η ένας εξομολογημένος είναι ελεύθερος; Και αν δέχτηκε την χάρη, πόση ώρα την κράτησε; Δηλαδή θέλετε να πείτε πως ο κ. Πατρώνος δεν είναι Χριστιανός; Και δεν ξέρει τι λέει;
Λέει οτι η εξομολόγηση σαν ξεχωριστό μυστήριο δεν οδηγεί στην μετάνοια. Εμείς οι παλιοί Χριστιανοί είμαστε οι πρώτοι να το γνωρίζουμε. Η μήπως εσείς οδηγηθήκατε στην μετάνοια;
Καλησπέρα Αμέθυστε
το μεσημερι παρήγγειλα απο τον βιβλιοπώλη μου το βιβλιο του Πατρώνου Γ.
Α, επι της ευκαιριας και το "Η θρησκεια του μελλοντος' του π.Ρόουζ!
Εχω την περιεργεια να τα μελετησω!
Σε σενα πρωτάκουσα για τον Πατρώνο, ουτε που τον ηξερα τον ανθρωπο...
Αμέθυστος
1) Ερ. Δηλαδή θέλετε να πείτε πως ένας βαπτισμένος η ένας εξομολογημένος είναι ελεύθερος;
Απ. Ο βαπτισμένος είναι δυνητικά ελεύθερος. Ουσιαστικά ελεύθερος γίνεται αν αξιοποιήσει την Χάρι του αγ. Πνεύματος, τη σφραγίδα της Δωρεάς που του δόθηκε με το άγιον Βάπτισμα.
Ο εξομολογούμενος είναι ουσιαστικά ελεύθερος, αρκεί η Χάρις του αγ. Πνεύματος να μη τον εγκαταλείψει και η Μετάνοια να θεωρείται στιγμιαία. Ο βίος μας είναι μια διαρκής Μετάνοια, μια ακατάπαυστη Εξομολόγηση.
2) Ερ. Και αν δέχτηκε την χάρη, πόση ώρα την κράτησε;
Απ. Η Χάρι δεν είναι χρονικά μετρήσιμο μέγεθος εκτιμητέο από τρίτους. Είναι κάτι που δίδεται και μυστικά - όχι φανταχτερά - δέχεται ο πιστός. Είναι κάτι που ο ίδιος ζει και φαίνεται (από τους άλλους) κατά διάφορους τρόπους.
"Πας ο ών εκ της αληθείας ακούει μου της φωνής"
3) Ερ. Δηλαδή θέλετε να πείτε πως ο κ. Πατρώνος δεν είναι Χριστιανός;
Και δεν ξέρει τι λέει;
Απ. Όχι.
4) Ερ. Λέει οτι η εξομολόγηση σαν ξεχωριστό μυστήριο δεν οδηγεί στην μετάνοια.
Απ. Η εξομόληγηση δεν αποσπάται από τη μετάνοια. Εντελώς σχηματικά θα λέγαμε ότι η εξομολόγηση είναι το πρακτικό μέρος του θεωρητικού όλου της μετανοίας. Φυσικά, ο κυρίαρχος δυτικός (αιρετικός) χριστιανισμός δεν βλέπει τα πράγματα με αυτό το πρίσμα. Αλλά, ακόμη και αν τα βλέπει, η αίρεση τον τυφλώνει. Λέει, παραδείγματος χάριν, ότι μετάνοια είναι η μεταβολή του νού. Ετυμολογικά μπορεί να είναι σωστό, αλλά, άλλο τόσο σωστό είναι το να ζεί κανείς μετά (=μαζί με) του νοός : Με νούν Χριστού. Εκεί τελειώνει η μετάνοια και αρχίζει η Καινή κτίσις, είμαστε όμως άνθρωποι και αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε.
Φυσικά αγαπητέ Κυπριανέ είμαστε σέ τόσο άσχημη κατάσταση πού δέν καταλαβαίνουμε ούτε τί διαβάζουμε ούτε τί λέμε.
Η εξομολόγηση έγινε ξεχωριστό Μυστήριο όπως ο γάμος καί η βάπτιση, από τήν Θ.Λειτουργία.
Αυτό είναι όλο.
Πολλές φορές ο αγιασμός φεύγει πρίν ακόμη βγούμε από την εκκλησία.
Γιά όλους αυτούς τούς θλιβερώτατους λόγους, δηλ λόγω τής απόσυρσης τών Μυστηρίων από την Θ.Λειτουργία κατά τήν καθολική διδασκαλία, διδάσκει σήμερα ο Ζηζιούλας ότι η εκκλησία ταυτίζεται με τη Θ. Ευχαριστία.
Νά είστε προσεκτικός καί νά μήν κάνετε τόν έξυπνο.
Θα συμφωνούσα μαζί σου "αμέθυστε", χωρίς φυσικά να κάνω τον έξυπνο, αν οι συνθήκες του κοινού μας βίου ήταν διαφορετικές και τα ιερά Μυστήρια ήταν εντεταγμένα στη θεία Λειτουργία.
Ιστορικές γνώσεις δεν έχω για να γνωρίζω πότε και πώς άρχισε η απόσπασή τους από τη θεία Λατρεία. Δεν δυσκολεύομαι όμως να καταλάβω ότι πρακτικοί λόγοι το επέβαλλαν. Φαντάσου παραδείγματος χάριν, να γίνονταν ταυτόχρονα 15 γάμοι και άλλες τόσες βαπτίσεις με παράλληλη Εξομολόγηση. Η διάρκεια θα απαιτούσε ολόκληρη την ημέρα.
Δεν έχω υπόψη μου παρόμοια αντίδραση, όπως αυτή των αγίων Κολυβάδων για τα μνημόσυνα τις Κυριακές, αν υπήρξε ποτέ.
Αν εσύ γνωρίζεις κάτι περισσότερο θα μου ήταν πολύ χρήσιμο.
Πολλά πράγματα από την αρχαία Εκκλησία και τα πρώτα της βήματα έχουν αλλάξει. Μερικά από αυτά ήταν σοβαρά, άλλα όμως όχι, και έχω τη γνώμη, ότι δεν επέφεραν τόσο μεγάλη ζημιά όσο το ημερολόγιο και η μνημόνευση των κολύβων κατά την ημέρα του Κυρίου, την Κυριακή ημέρα, όπου στον όρθρο αναγινώσκεται πάντα αναστάσιμο Ευαγγέλιο - κι εμείς κάνουμε μνημόσυνα.
Αυτά ήταν θέματα που έπρεπε να λυθούν δια Συνόδου. Αλλά Σύνοδοι δεν έγιναν ή αν έγιναν ήταν ...
Καλύτερα να μη το γράψω.
Δεν υποστηρίζω την άποψη ότι αν όλα ήσαν κατά την οριζομένη τάξη και ακρίβεια της Εκκλησίας, θα είχαμε βγάλει φτερά και θα είμαστε άγγελοι. Θα είχαμε τις ίδιες εφάμαρτες ροπές και τάσεις. Φρονώ όμως ότι θα υπήρχε πλησμονή Χάριτος εκ μέρους του κλήρου και των πνευματικών. Κατ΄ επέκταση και στους πιστούς, ώστε ευκολότερα να καταλαβαίνουν αυτά που διαβάζουμε και αυτά που λέμε.
Υγίαινε
Δημοσίευση σχολίου