Σάββατο 19 Ιουλίου 2025

Η δυσφορία

από τον Μαρτσέλο Βενετσιάνι


Προσποιήσου, προσποιήσου, προσποιήσου, και θα προσποιηθούμε. Συγγνώμη για την παρωδία, αλλά πρέπει να ομολογήσω στον Εκδότη και σε όλους τους αναγνώστες της La Verità μια αυξανόμενη ανησυχία/δυσφορία και έναν άσχημο πειρασμό. Την ανησυχία/δυσφορία του να γράφω για τα τρέχοντα γεγονότα και τον πειρασμό να σταματήσω. Το μόνο που με κρατάει πίσω είναι η ακαταμάχητη επιθυμία να γράψω, ή μάλλον, η αδυναμία να παραμείνω σιωπηλός για να συνεχίσω να ζω και να υπάρχω στον κόσμο.
Τι είναι αυτό; Κάθε μέρα νιώθω πιο απόμακρος, ξένος, αηδιασμένος από το εγχώριο και διεθνές τοπίο που μας περιβάλλει. Δεν έχω σημεία αναφοράς, και επειδή δεν τολμώ να νιώθω ανώτερος από όλα αυτά (δεν έχω την έπαρση να πιστεύω πως είμαι ανώτερος από όλα αυτά), νομίζω ότι εγώ είμαι αυτός που κάνει λάθος και πρέπει να βγάλω τα λογικά συμπεράσματα. Στο κάτω κάτω είμαι απλώς ένας περιθωριακός παρατηρητής, κάποιος που παρακολουθεί τα πράγματα να συμβαίνουν από μια περιφερειακή σχισμή, και επομένως θα ήταν εντελώς άσχετο, αν όχι αδιάφορο, αν συνεχίσω να γράφω ή να σταματήσω.
Έρχεται μια στιγμή που συνειδητοποιείς ότι έχεις περάσει το κατώφλι που σου επιτρέπει να διακρίνεις τους δρώντες στο πεδίο, τους παράγοντες που παίζουν ρόλο - όχι μόνο το καλό από το κακό, αλλά ακόμη και το λιγότερο καλό ή το λιγότερο κακό, και ακόμη και το κακό από το χειρότερο. Όσο η Κουκούλα και οι άμεσες εκβολές/εκφάνσεις της ήταν επικεφαλής στο εσωτερικό και παγκοσμίως, όπως αποκαλούσα το κλίμα και την εξουσία που αποτελούν το κατεστημένο και το παγκόσμιο mainstream πριν από τρία χρόνια, ήταν σχετικά πιο εύκολο να στρέψεις το κριτικό σου βλέμμα στην εγχώρια και διεθνή εξουσία, στην κυρίαρχη κουλτούρα και τις ιδεολογίες που την υποστηρίζουν. Ακόμα και με όλες τις συνέπειες που αυτό συνεπαγόταν, συμπεριλαμβανομένης της περιθωριοποίησης και της σιωπής στις οποίες έχω συνηθίσει. Αλλά τώρα που η δεξιά βρίσκεται στην εξουσία στην Ιταλία για τρία χρόνια, τώρα που ο Τραμπ είναι στην εξουσία στις Ηνωμένες Πολιτείες, τώρα που η διεθνής κατάσταση είναι πιο αμφιλεγόμενη και λιγότερο ομοιόμορφη, θα πρέπει να δούμε τα πράγματα διαφορετικά, να δούμε νέες προοπτικές να αναδύονται, σημάδια αλλαγής και να καλλιεργήσουμε διαφορετικές προσδοκίες. Αντ' αυτού, η Κουκούλα επιμένει και παραμένει και δεν βλέπω τίποτα ελπιδοφόρο ή διαφορετικό από χθες. Ή μάλλον, για να είμαι πιο ακριβής, οτιδήποτε είναι διαφορετικό από χθες δεν είναι ελπιδοφόρο. Όλα τα άλλα συνεχίζονται όπως πριν.
Ο ρόλος της Ευρώπης στη διεθνή σκηνή είναι ζοφερός, αλλά οι πολιτικές του Τραμπ απέχουν πολύ από το να είναι ενθαρρυντικές. Πόσο μάλλον που μπορεί κανείς να ταυτιστεί με τη Ρωσία ή την Κίνα του Πούτιν. Μια αίσθηση απόλυτης αναρχίας εν μέσω παγκόσμιας μοναξιάς. Ο Τραμπ, πέρα από τους παράλογους δασμούς του, δεν έχει καταφέρει να σταματήσει τις συγκρούσεις σε όλο τον κόσμο, και γι' αυτό, φυσικά, ένα σοβαρό λάθος βαρύνει τους συνομιλητές του, από τον Πούτιν μέχρι τον Νετανιάχου. Όλα συνεχίζονται, συμπεριλαμβανομένων των βομβών και των σφαγών, και ο κόσμος δεν κάνει τίποτα για τις καθημερινές σφαγές στη Γάζα για πάνω από είκοσι μήνες, τη βιαιότητα της δολοφονίας πεινασμένων και διψασμένων παιδιών και τις επιθέσεις που στοχεύουν όλους τους γείτονές του στη Μέση Ανατολή. Και οι πρώτοι που υπερασπίζονται όλα αυτά είναι ακριβώς όσοι βρίσκονται στις «δεξιές» ή μετριοπαθείς πλευρές.
Όσο για τη Ρωσία, εκτός από την 
υποστήριξη/υιοθέτηση του ευρωατλαντικού επανεξοπλισμού και την αναζωογόνηση της Ουκρανίας, η δεξιά ιταλική κυβέρνηση λαμβάνει τα αμυντικά της μέτρα, ζητώντας από τον υπουργό Πολιτισμού Τζούλι να μην επιτρέψει σε έναν Ρώσο μαέστρο να εμφανιστεί στη συναυλία της Καζέρτας, έναν επικίνδυνο Δούρειο Ίππο για τον Πούτιν. Και προστατεύει την Ουκρανή σύζυγο του υπουργού Ούρσο, επιτρέποντάς της να παρακάμψει την ουρά στο αεροδρόμιο, για να μην δεχτεί επίθεση - υποθέτω και πάλι τους Ρώσους. Αυτά είναι μικρά περιστατικά, φυσικά, αλλά μικρά σημάδια ενός πονηρού τρόπου συμμόρφωσης ή εξίσου πονηρής αποκατάστασης των προνομίων της συνηθισμένης, παλιάς πολιτικής ελίτ (“ξέρεις ποιος είμαι εγώ”). Αλλά η συνολική εικόνα που προκύπτει είναι ζοφερή και δεν αφήνει περιθώρια διαφυγής. Οι αντίπαλοι αυτής της κυβέρνησης, είναι ίσως χειρότεροι, αλλά όχι καλύτεροι, το αντίθετο μάλιστα. Μια αριστερή κυβέρνηση δεν θα ήταν λύση. Αν μη τι άλλο, θα ήταν μια συνέχεια της καθοδικής πορείας, ίσως ένα βήμα χαμηλότερα.
Πάρα πολλά πράγματα δεν έχουν αλλάξει και δεν θα αλλάξουν ποτέ, ακόμη και με την έλευση μιας δεξιάς κυβέρνησης. Στην πραγματικότητα, γελάω με την κριτική από την αριστερά σε αυτήν την κυβέρνηση ως "κυρίαρχη"/"εθνικιστική", όταν δεν υπάρχει καθόλου ίχνος κυριαρχίας/εθνικισμού. Αν μη τι άλλο, συνεχίζει την τάση της υποταγής, η οποία είναι το ακριβώς αντίθετο και το πραγματικό νήμα συνέχειας για τη χώρα. Έχω προσπαθήσει, και προσπαθώ ακόμα, να δικαιολογήσω όλα όσα συμβαίνουν με ρεαλισμό. Και αυτό είναι ίσως το μόνο κλειδί για την επιβίωση, όχι μόνο για όσους βρίσκονται στην εξουσία αλλά και για όσους παρατηρούν. Αλλά γίνεται όλο και πιο δύσκολο να εμμείνουμε σε αυτό το πνεύμα, να καταπιούμε τα πάντα στο όνομά του. Και η επίμονη, ακαταμάχητη συμπάθεια που νιώθουμε για την πρωθυπουργό, η αναγνώριση των ικανοτήτων και της δέσμευσής της, μας οδηγεί ακόμα να επαναλαμβάνουμε, σαν μια πράξη ακλόνητης πίστης: καλύτερα αυτή από τους άλλους. Αλλά δεν μπορούμε να πάμε παραπέρα.
Όταν ένας ρεαλιστής, ένας άνθρωπος της παράδοσης, με έντονα ιδεαλιστικά και πολιτικά πάθη, βρίσκεται όλο και πιο αποξενωμένος από αυτόν τον εσωτερικό και διεθνή κόσμο γύρω του, αβοήθητος, όλο και πιο επαναστατικός, αναρχικός και αυτόνομος, τελικά αναρωτιέται: μπορούμε να συνεχίσουμε να αντιμετωπίζουμε αυτά τα πράγματα με αυτό το αυξανόμενο αίσθημα απογοήτευσης; Και κάθε κριτική που ασκείται στην κυβέρνηση ακολουθείται από την άρνηση παραχώρησης συνεντεύξεων σε εκείνα τα μέσα ενημέρωσης που επιδιώκουν να χρησιμοποιήσουν «δεξιά» κριτική για να επιτεθούν στην κυβέρνηση Μελόνι. Δεν θέλω να παίξω αυτό το παιχνίδι.
Φυσικά, η La Verità είναι μια σπάνια πλατφόρμα που σου επιτρέπει να διατηρήσεις την ελευθερία της κρίσης. Δεν σου ζητά να συμμορφωθείς ή να παραμείνεις σιωπηλός, σε αφήνει ελεύθερο να εκφράσεις τη διαφωνία σου. Έξω από εδώ, τα πράγματα είναι σαφώς χειρότερα. Αυτό που νιώθω μπορεί επίσης να είναι αποτέλεσμα μιας λανθασμένης κρίσης, μιας ψυχικής κατάστασης, ακόμη και της ηλικίας, ακόμα κι αν νιώθω ότι με οδηγεί μόνο η αγάπη για την αλήθεια.
Σε αυτό το σημείο, για να αποφευχθεί αυτό, κάποιος θα ήθελε να γράψει για κάτι άλλο, να ασχοληθεί με κάτι άλλο, για παράδειγμα, με βιβλία, ιδέες, συγγραφείς και θέματα από το παρελθόν. Αλλά ο πολιτισμός σήμερα είναι αποτυχημένος, λίγο ακολουθείται, λίγο κατανοείται, ανιαρός, άψυχος. Τελικά, λοιπόν, γράφω επειδή δεν μπορώ να σωπάσω. Το να σωπάσω είναι σαν να πεθαίνω. Αλλά πρέπει επίσης να προειδοποιήσω τη διεύθυνση της έκδοσης και τους αναγνώστες για αυτή την κατάσταση. Αν δεν σας αρέσει αυτός ο κόσμος, αυτό είναι δικό σας πρόβλημα, όχι του κόσμου.

Δεν υπάρχουν σχόλια: