ΓΙΑ ΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥΣ ΚΑΘΩΣ ΜΕΓΑΛΩΝΟΥΝ - Ο ANIMUS (5)

Συνέχεια από Δευτέρα 30Απριλίου

 JANE WHEELWRIGHT

ΓΙΑ ΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΆ ΤΟΥΣ ΚΑΘΩΣ ΜΕΓΑΛΩΝΟΥΝ - Ο ANIMUS
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6^Ο

 ΓΙΑ ΤΟ ΠΩΣ ΝΑ ΑΠΟΤΑΥΤΙΣΘΗ ΚΑΝΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ANIMUS 

Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να τον κάνης γνωστό σε μια γυναίκα, ιδιαίτερα σε μια διανοούμενη που θέλει να μάθη σχετικά με τον animus, είναι να την πείσης να διαβάση για τον animus. Έχω ανακαλύψει ότι πραγματικά χρειάζεται ένα βιβλίο για να πείσης (για…) τον animus. Χρειάζεται η τυπωμένη σελίδα, η κοινά αποδεκτή ετυμηγορία. Η γενικευμένη, συλλογικοποιημένη δήλωση φαίνεται να συναντά τον animus στο έδαφός του, και γι’ αυτόν τον λόγο είναι πολύ άσχημο που δεν υπάρχει περισσότερο γραπτό υλικό διαθέσιμο επάνω στο θέμα.  

Για να ασχοληθή με το πρόβλημα του animus μια γυναίκα πρέπει πρώτα να παραδεχθή ότι υπάρχει αυτό το πράγμα που λέγεται animus. Έπειτα, εάν το διάβασμα δεν βοηθάη, μπορεί να μάθη σχετικά με τον animus από μιαν προσωρινή διακοπή της σχέσης με έναν άνδρα, ο οποίος ενσαρκώνει την προβολή της του animus. Μια γυναίκα κυριευμένη από τη φανερή ή κρυφή ανάγκη να υποχρεώνη τον άνδρα ή τον φίλο της να ενσαρκώνουν το ιδανικό του animus της για το πώς πρέπει να είναι ένας άνδρας, ίσως να χρειασθή να αντιμετωπίση την περίπτωση να ερωτευθή ο σύντροφός της μιαν άλλη γυναίκα. Είναι σαν ο animus να προκαλή, απομακρύνοντας τον άνδρα, αυτήν την κατάσταση, όχι μόνο για να εκφράση τη δική του θέληση, αλλά  και για να δώση ίσως μια λύση στο αδιέξοδο. Ο animus σταμάτησε πια να κατοική στον άνδρα, και γύρισε εκεί από όπου ξεκίνησε (Σ.τ.Μ.: στην ψυχή της γυναίκας). Εξ αιτίας της απιστίας του άνδρα, η γυναίκα αποκτά γεύση της δικής της σκιάς, της άλλης γυναίκας, του «τί έχει αυτή που δεν έχω εγώ;». Αρχίζει επίσης να αποκτά κάποια γνωριμία με τη δική του σκιά, τη σκοτεινή του πλευρά, την απάτη του. Το πιο σπουδαίο είναι πως, μόλις ένας άνδρας αγαπηθή και εκτιμηθή από μιαν άλλη γυναίκα, η γυναίκα του μπορεί να αναγνωρίση την αξία του και τη μοναδικότητά του σαν ένα άτομο καθ’ εαυτό. (Εκτός αυτού, ένας άνδρας ερωτευμένος φαίνεται πολύ πιο επιθυμητός, αν και όχι για τον ίδιο τον εαυτό του, από ό,τι ένας πολιορκημένος σύζυγος!) 

Η σύζυγος, εάν δεν φύγη μακριά, πρέπει να εξετάση τις ελλείψεις της και τα ανεκπλήρωτα δυναμικά χαρακτηριστικά της, κάτω από το φως της άλλης γυναίκας. Τελικά, όταν θα αναγνώριση τα δυναμικά στοιχεία της σκιάς της, θα αποκτήση την εμπειρία του δημιουργικού της animus και τον δεσμό της με το Ταυτό. Θα δη τότε τη θηλυκή σκιά και τον αρσενικό animus σαν ξεχωριστές μορφές μέσα στην ίδια της την ψυχολογία. Θα αναγνωρίση ότι η άλλη  γυναίκα  ζη στην πραγματικότητα, εξωτερικά και για λογαριασμό της, ένα τμήμα της ζωής της που αυτή δεν το έχει ζήσει. Όταν δεν έχη συνείδηση της σκιάς της και του animus της, είναι εύκολο ο άνδρας της και μια άλλη γυναίκα να ζήσουν εξωτερικά για λογαριασμό της. 

Βλέπω αυτό το φαινόμενο της απώλειας ενός συντρόφου από μιαν άλλη γυναίκα να είναι η αρχή μιας αρχετυπικής κατάστασης, η οποία, εάν διατηρηθή μέχρι να έρθη στην πρώτη του κατάσταση ο γάμος, μπορεί να κάνη πολλά για τους συντρόφους στον αγώνα τους για την εξατομίκευση. Το ξεπέρασμα μιας τέτοιας κρίσης κάνει γνωστό και στον σύζυγο και στη σύζυγο το ότι η σχέση τους αποτελείται από μιαν τετραδικότητα: αυτός, αυτή, ο animus, η anima. Εάν ο γάμος διαρκέση, είναι μάλιστα δυνατόν να συμβή ένα είδος συνειδητής συνένωσης των αντιθέτων. Αλλά πριν μπορέση να συμβή αυτό, μια γυναίκα πρέπει να δη τον εαυτό της σαν μια ξεχωριστή, δυνητικά, ολότητα. Πάνω απ’ όλα, πρέπει να γνωρίση τη σκιά της, την ασυνείδητη πλευρά της. Ένα σύντομο διάγραμμα θα μπορούσε να έχη τότε ως εξής:

Καθώς αυτή αποκτά γνώση της θηλυκής σκιάς της, σχετίζεται μ’ αυτήν και προσπαθεί να την αφομοιώση, γίνεται πιο συνειδητοποιημένη, πιο ολοκληρωμένη, Με όμοιον τρόπο, καθώς αποκτά γνώση του εσωτερικού, αρσενικού της animus, σχετίζεται μαζί του και προσπαθεί να τον αφομοιώση, γίνεται περισσότερο ολοκληρωμένη. Μέσα από τη σκιά και τον animus κινείται τότε προς το Ταυτό, τη ρυθμιστική αρχή της ψυχής της. (Στο  παρελθόν η πόρνη εθεωρείτο σαν η γυναίκα-σκιά. Σήμερα το γήινο και το σεξουαλικό στοιχείο δεν είναι πια ταμπού. Ίσως η αυτοθυσιαζόμενη γυναίκα και/ή η ψυχρή γυναίκα να είναι σήμερα η σκιά). 

Μου φαίνεται πως ένας διασπαστικός animus ή μια ταύτιση με τον animus είναι ουσιαστικά για την εξατομίκευση της γυναίκας. Εάν αυτό είναι αλήθεια, πώς εξηγείται σύμφωνα μ’ αυτό η σύγχρονη τάση για βραχύβιες σχέσεις; Ελπίζω κι εγώ, κάποιος να μπορέση να μου το πη. 

Η απόσυρση της προβολής του animus σε μια συγκεκριμένη περίπτωση, μπορεί να γίνη ορατή στο εξής όνειρο: Μια ασθενής μου είδε πως παντρευόταν, αλλά ο γάμος γινόταν χωρίς γαμπρό. Οι γυναίκες ονειρεύονται επίσης μερικές φορές μιαν παρθενική γέννηση, όπου κανένας άνδρας δεν παίρνει μέρος. Αυτά τα όνειρα δείχνουν την εσωτερίκευση του animus, έναν εσωτερικό γάμο, σε αντίθεση με έναν εξωτερικό. Το εσωτερικά γεννημένο παιδί είναι καρπός των ψυχικών προσπαθειών της γυναίκας και αποτέλεσμα παρθενικής γέννησης. Αυτό το παραμυθιακό στοιχείο αναφέρεται στην αυτο-δημιουργία, που συμβαίνει όταν η προβολή τού animus αποσύρεται. Ο γάμος χωρίς γαμπρό είναι μια προεικόνιση της παρθενικής γέννησης. 

Μια γυναίκα καλλιτέχνης, που αποκόβεται από τον άνδρα που ενσάρκωνε την προβολή της του animus, μπορεί να κατακλυσθή από πολλά σχέδια και μορφές που ζητούν εξωτερική έκφραση. Μια διανοούμενη θα έχη ιδεώδη μέσα της, που θα είναι ανάγκη να πραγματοποιηθούν. Εάν αυτό το υλικό καταπιεσθή, μπορεί να ακολουθήση ένα αίσθημα κατάθλιψης και αναπηρίας. Για μερικές γυναίκες, το τέλειωμα ενός έργου που είχαν αρχίσει, το στρογγύλεμα, η συμπλήρωσή του παρά το συναίσθημα στενοχώριας που τη συνοδεύει, φαίνεται μερικές φορές να σημαίνουν ότι φροντίζουν με κάποιον τρόπο τον animus. Η αποδέσμευση από ένα σχέδιο ή ένα έργο είναι η καλύτερη δυνατή χρησιμοποίηση του animus. Ο εγκλωβισμός σ’ αυτό φαίνεται να τον ικανοποιή ή να τον βάζη με κάποιον τρόπο στην άκρη.

Μια αποξένωση από τους ανθρώπους, την οποία προκαλεί ο animus, μπορεί να γιατρευθή με την έκφραση κάποιου γνήσιου αισθήματος για κάποιον, ή με μιαν απλή δήλωση-επικοινωνία με τους άλλους, σχετικά με τα αισθήματα αποξένωσης. Ένας περίπατος στη φύση ή εκεί όπου υπάρχει συλλογική ανθρώπινη ατμόσφαιρα θα βοηθήση επίσης. Μια ασθενής μου που κατεχόταν από τον animus, μου είπε κάποτε ότι δεν είχε κανένα απολύτως αίσθημα για εμένα. Είμαι σίγουρη ότι αυτή ήταν μια ακριβής παρατήρηση εκ μέρους της, επειδή ο animus την είχε αποξενώσει από τους άλλους εντελώς. Έκανε κάποια σύνδεση μέσα της σχετική με εμένα, και αισθάνθηκε καλύτερα όταν θύμωσε τόσο ώστε να μου την πη. 

Μερικές φορές, όταν ένας συγκεκριμένος άνδρας αντιπροσωπεύη τον animus μιας γυναίκας, το να του γράψη κατά τη διάρκεια περιόδων αποχωρισμού (π.χ. επαγγελματικά ταξίδια) βοηθάει περισσότερο στο να αποσύρη την προβολή της ή να αντιμετωπίση την καταναγκαστική πλευρά του animus, από ό,τι μια πρόσωπο με πρόσωπο επικοινωνία. Επειδή η γυναίκα θέλει να μείνη συνδεδεμένος και να αισθάνεται καλά γι’ αυτήν ενώ είναι χωρισμένοι, δεν θα διακινδυνεύση να τον αποξενώση. Για να σχετισθή, θα χρειασθή να πειθαρχήση στον animus. Εάν του γράψη όταν εκείνος βρίσκεται μακριά, ο animus της δεν θα επηρεασθή από την anima του. Τα γράμματα μπορούν λοιπόν να βοηθήσουν. Όταν ξαναδιαβάζονται σε μια μεταγενέστερη ημερομηνία, αναγκάζουν να έρθη στην επιφάνεια η κατάλληλη επικοινωνία, πριν ακόμη η γυναίκα ελευθερωθή από τον επηρεασμό του animus. Είναι σαν τελικές πρόβες για την ώριμη σχέση. Δίνουν ιδέες για το τί μπορεί να είναι μια σχέση. 

Οι καθημερινές σπιτικές δουλειές και η ένταση, η προσπάθεια και ο χρόνος που απαιτούνται γι’ αυτές τις δουλειές, μπορούν να προωθήσουν τη δημιουργικότητα μιας γυναίκας. Το να φέρνης σε αντίθεση μιαν απασχόληση, όπως οι σπιτικές εργασίες ή η ύφανση, ή άλλες καλλιτεχνικές εκφράσεις που για αιώνες έχουν θεωρηθή γυναικείες δουλειές, με μιαν άλλη απασχόληση, όπως η πνευματική, δημιουργική έκφραση, δίνουν τη δυνατότητα σε μια γυναίκα να αισθάνεται ότι κάνει κάθε φορά «διακοπές» πηγαίνοντας από τη μια εργασία στην άλλη. Οι εναλλακτικές δραστηριότητες δημιουργούν μιαν ισορροπία των πλευρών του animus, τις οποίες αντιπροσωπεύουν τα χέρια και το κεφάλι, το σώμα και το πνεύμα, το συναίσθημα και η σκέψη, η αίσθηση και η ενόραση. Ιδανικά, οι δραστηριότητες που αντιπροσωπεύουν το στοιχείο της σχέσης και συνδέονται με την έκφραση του θηλυκού βιολογικού εγώ, χρειάζεται να έχουν την ίδια μεταχείριση με τις άλλες δημιουργικές δραστηριότητες, που προϋποθέτουν τη συνεργασία του animus. Γι’ αυτόν τον λόγο συμβουλεύω συχνά την απασχόληση με τις οικιακές εργασίες στις ασθενείς μου, εάν δεν έχουν ακόμη σταθεροποιηθή σ’ αυτές ενδιαφέροντα για κάποιο χόμπυ. Η ελπίδα μου είναι ότι η αρκετή σπιτική εργασία θα τις βοηθήση να κάνουν κάποια δημιουργική δουλειά, που να φέρνη στην επιφάνεια τον δημιουργικό animus μάλλον, παρά τον animus που δουλεύει σαν σκλάβος. Οι δουλειές του σπιτιού μπορούν να έχουν μια δημιουργική επίδραση στις γυναίκες που δεν έχουν την τάση της φυγής μέσα στο νοικοκυριό. Η αντίθετη συμβουλή μπορεί επίσης να φανή χρήσιμη, ανάλογα με την πλευρά της φύσης της, με την οποία η γυναίκα έχει καλλίτερες σχέσεις. Πρέπει να έχη κανείς υπόψη του την αρχή, ότι ένα είδος δραστηριότητας φέρνει στην επιφάνεια και σταθεροποιεί το αντίθετό του. 

Με παρόμοιο τρόπο ανακάλυψα ότι πρέπει να εφαρμόσω την ίδιαν αρχή στη δική μου ζωή, αφού δοκίμασα μια μακριά περίοδο σιωπής στη δημιουργική δραστηριότητας του animus. Κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων επαναφόρτισης, που εκδηλώνονται με κατάπτωση ή εσωστρέφεια, και όταν η libido κατευθύνεται προς τα μέσα, είναι σαν να έχη κουρασθή ο animus από την εξωστρεφή του δραστηριότητα και να έχη οπισθοχώρηση μέσα στο ασυνείδητο, και φαίνεται σαν να είναι καιρός να θέση τότε κανείς πάλι σε κίνηση τη δημιουργικότητά του με πιο εξωστρεφή τρόπο, ενώ άλλες φορές φαίνεται σαν να μη βιάζεται καθόλου ο δημιουργικός animus να επανεμφανισθή. 

Επειδή οι προσπάθειές μου να τον καλέσω στην επιφάνεια υποχρεώνοντας τον εαυτό μου να συγκεντρώση τις προσπάθειές του στη διανοητική δραστηριότητα είναι χωρίς αποτέλεσμα, έχω μάθει να ξαναδιαβάζω αυτό που έγραψα πριν εμφανισθή ο animus, μέχρι να αρχίση, είτε εξ αιτίας τής οικειότητας με το υλικό, ή επειδή το ενδιαφέρον έχει πάλι κεντρισθή, να επαναλειτουργή. Είναι μερικές φορές καλή ιδέα το να αφήνη κανείς τμήματα της προηγούμενης δουλειάς του ατελείωτα ή ανεπεξέργαστα. Ένα ερώτημα που χρειάζεται την προσοχή μας θα καθηλώση τον animus! Ανακάλυψα επίσης ότι, για να κάνω τον δημιουργικό μου animus να ξαναλειτουργήση (θα μπορούσε να πη κανείς: για να κάνω τους δημιουργικούς χυμούς να τρέξουν), χρειάζεται να χρησιμοποιήσω ένα διαφορετικό είδος αυτοπειθαρχίας. Έτσι, σε τέτοιες περιόδους ορίζω μιαν ημέρα εξωτερικής δραστηριότητας, που απαιτεί όλη μου την προσοχή και την ενέργεια: ψώνια, δουλειές του σπιτιού ή καλλιέργεια των σχέσεών μου με τους ασθενείς μου. Φαίνεται πως η επίκληση της αυτοπειθαρχίας σε ένα περισσότερο προσγειωμένο, και λιγότερο δαπανηρό διανοητικά, εξωτερικό επίπεδο, απελευθερώνει τον animus και τον κάνει να λειτουργήση ξανά στον χώρο των αυθεντικών ιδεών. 

Σε μιαν εσωστρεφή, διανοούμενη γυναίκα, συμβαίνει επίσης συχνά να συσσωρεύονται ιδέες στο ασυνείδητο χωρίς αυτή να το αντιλαμβάνεται, μετά την απόσυρση της libido του animus. Κάτι που βοηθάει μερικές φορές τον animus να ξαναρχίση να λειτουργή σ’ αυτόν τον τύπο της γυναίκας, είναι η ανάγκη να ανταποκριθή στις εξωτερικές απαιτήσεις, που προέρχονται πιθανόν από μια δουλειά ή ένα επάγγελμα, που να είναι ανάλογο με τα ενδιαφέροντά της. Οι απαιτήσεις και οι συγκρούσεις με τον εξωτερικό κόσμο προκαλούν τον animus να αναλάβη τον βοηθητικό του ρόλο. Εάν δεν τον επικαλεσθούμε συνειδητά, είναι πιθανόν να μείνη για πάρα πολύ χρόνο στο ασυνείδητο, όπου έχει αποσυρθή για να ξαναπάρη δυνάμεις, μετά από μιαν περίοδο έντονης προσπάθειας. Το πλεόνασμα της ενέργειας που συσσωρεύει ο animus ενώ βρίσκεται στο ασυνείδητο, θα έρθη τότε στην επιφάνεια με αρνητικόν τρόπο, και θα μπορούσε να οδηγήση και σε απώλεια της ισορροπίας, ή ακόμη και σε ταύτιση με τον animus. 

Η μερική επαγγελματική απασχόληση, που τη συμβούλεψα ήδη για άλλους λόγους, είναι μια ιδανική λύση για τις γυναίκες, επειδή σ’ αυτό το είδος εργασίας ο animus δεν χρησιμοποιείται μέχρι το σημείο που να κυριέψη και να εκμηδενίση το βιολογικό εγώ. 

Εάν ο animus γίνη τελικά αυτόνομος και πάρη τα ηνία, μπορεί να ξαναπάρη κανείς τον έλεγχο τού εγώ, περιγράφοντας αυθόρμητα, με ακρίβεια και προσοχή αυτό που συμβαίνει εκείνην τη στιγμή, και αναφέροντας τις σκέψεις και τα συναισθήματα που συνδέονται μ’ αυτό, με τον animus να βρίσκεται στη θέση του κυβερνήτη. Αυτό φαίνεται πως διασπά τη δύναμή του, ή πως του αφαιρεί τουλάχιστον την αυτονομία. Το πιο πιθανό είναι, αν είναι η γυναίκα ειλικρινής, να την κάνη να γνωρίση η περιγραφή τής εμπειρίας της τη σκιά της, που είχε ασυνείδητα συνδεθή με τον animus, δημιουργώντας τώρα μιαν κατάσταση αντιπαράθεσης δύο εναντίον ενός. Όταν ξέρη να διακρίνη και να ξεχωρίζη κανείς, προκαλεί τον animus με θετικό τρόπο, ώστε να απομακρύνη την αρνητική πλευρά, που έχει εμφανισθή μέσω της σκιάς. Διαφορετικά, προσκολλάται ο animus σε μιαν ακατανίκητη ανάγκη να παραπονιέται ή να κατακρίνη τους άλλους, ή και να επικρίνη τον εαυτό του. Εάν μπορή κανείς να εφαρμώση εντούτοις αυτήν την πειθαρχία, μπορεί να πάρη τις επικρίσεις που κάνει ο animus στους άλλους σαν αξιόλογες ενδείξεις περιοχών που χρειάζεται να εξερευνηθούν στον εαυτό του (!)· ή να πάρη τις αυτοεπικρίσεις σαν ενδείξεις των περιοχών που θα πρέπη να διερευνήση στους άλλους. Εάν οι αντικειμενικές και υποκειμενικές επικρίσεις μεταμορφώνονται σε αυτοέρευνα ή εξωτερικές διευκρινήσεις, υπάρχει ένα κέρδος από την πλευρά της συνειδητότητας, και ο animus στρέφεται προς μιαν εποικοδομητική λειτουργία. Το καλύτερο που μπορεί να κάνη μια γυναίκα με πρόβλημα σχετικό με τον animus, είναι να πάη σε μια γυναίκα ψυχαναλύτρια. Χρειάζεται ένας animus για να συλλάβη έναν animus. Ένας άνδρας ψυχαναλυτής τείνει να βυθιστή κάτω από την προβολή του animus. Mια γυναίκα είναι όμως άτρωτη σ’ αυτό. 

Μια ακόμη πρόταση που θα είχα να κάνω είναι, ότι για να κρατήση κανείς τον animus στη σωστή του θέση όταν προσπαθή να γράψη ή να κάνη δημιουργική εργασία, θα του είναι χρήσιμο να θυμάται ότι η δουλειά του γίνεται για ευχαρίστηση, ή για την προσωπική του ικανοποίηση, ή και από ανταπόκριση σε κάποιαν ανάγκη. Είναι πολύ σημαντικό να μη χρησιμοποιή κανείς τον animus για προσωπικό του κέρδος ή για να εντυπωσιάση τους άλλους (!). Για έναν εσωστρεφή τύπο, μια τέτοια δημιουργική εργασία τού animus έρχεται καλύτερα στην επιφάνεια όταν αφήνεται να είναι αυθόρμητη, να βγαίνη δηλ. κατ’ ευθείαν από το ασυνείδητο. Η καλύτερη πορεία που μπορεί να ακολουθήση κανείς είναι να προγραμματίση από την αρχή, ώστε το τελειωμένο προϊόν της εργασίας του να σταλή σε έναν ζωγράφο, ή να δημοσιευθή ή να βελτιωθή ίσως αργότερα, κοιταγμένο από μιαν πιο αντικειμενική οπτική γωνία. Μ’ αυτήν την πορεία διπλής κατεύθυνσης, που την ονομάζω εξωτερίκευση της εσωστρέφειάς μου, η ταύτιση με τη δημιουργική προσπάθεια (και μέσω αυτής με τον animus) μπορεί να παρακαμφθή.

Θα ήθελα τελικά να πω, ότι μπορεί κανείς να βοηθήση ένα παιδί να επιτύχη την αφομοίωση του animus ή της anima νωρίς στην ζωή του (της). Μπορεί  να διδάξη κανείς σε ένα παιδί τη γνώση του αυτοελέγχου, της επιμέλειας και της συγκέντρωσης, με σκοπό να χρησιμοποιήση την anima ή τον animus με τον σωστό τρόπο. Η διδασκαλία της γνώσης αυτών των χαρακτηριστικών θα αποτελούσε πρόοδο απέναντι σε μιαν ηθικιστική στάση, που τα παιδιά φαίνεται να την αντιπαθούν από ένστικτο. Ιδιαίτερα για τα κορίτσια, θα μπορούσε να τονίση κανείς την επιμονή, τη συνήθεια να περιορίζωνται στο θέμα με το οποίο ασχολούνται, και τη διορατικότητα, σε σχέση με την προετοιμασία τους για μελλοντική, επαγγελματική απασχόληση. Ενώ για τα αγόρια, η ευγένεια, η εκτίμηση των άλλων, η τέχνη του διαλόγου, και γενικά ένας σεβασμός για τον άλλον άνθρωπο θα βοηθούσε να αφομοιώσουν την anima. Όταν μεγαλώνη κανείς παιδιά έχοντας υπόψη του ότι τα συμπλέγματα του animus και της anima είναι σπουδαία για την ανάπτυξη και την ολοκλήρωση του ατόμου, και χρειάζεται γι’ αυτόν τον λόγο να αφομοιωθούν ή να εκπαιδευθούν και να αναπτυχθούν, γίνεται τότε περισσότερο πειστικός απέναντι τους.

(συνεχίζεται)

Αμεθυστος