Συνέχεια απο Πέμπτη 14 Ιουνίου 2018
Ο Σέργιος Μπουλγκάκωφ (1871-1944) πέρασε απο τον Μαρξισμό. Σχετίστηκε για αρκετό διάστημα με τον κύκλο του Μερεζκόφσκι. Επιστρέφοντας στην παραδοσιακή πίστη τής Εκκλησίας του, διατήρησε άραγε κάποια πτυχή Ιωακειμική, απο την Μαρξιστική περίοδο τής διάνοιας του; Κατ’αρχάς θα μπορούσαμε να το πιστέψουμε, διαβάζοντας, στο κλασσικό του βιβλίο για την Ορθοδοξία, το κεφάλαιο που είναι αφιερωμένο στην «Ορθοδοξία και αποκαλυπτική σκέψη»: «Υπάρχει στην Εκκλησία ένα μέλλον, δηλαδή ένας πραγματικός χρόνος, που περικλείει μία νέα δημιουργία, ή μήπως τα πάντα ολοκληρώθηκαν; Εάν πιστέψουμε την πνευματιστική ερμηνεία τής Αποκαλύψεως, που προσφέρεται από την Ιεραρχία, θα ομολογήσουμε πώς η ιστορία τής Εκκλησίας είναι εσωτερικώς τετελεσμένη και η Βυζαντινή Εκκλησία, πραγματικά, αισθάνθηκε για μεγάλο διάστημα "τόσο αμετάβλητη κάτω απο τον θόλο τού αυτοκράτορος" όσο η Δυτική Εκκλησία κάτω απο εκείνον τού Πάπα. Παρ’όλα αυτά η Ρωσική ψυχή, στο βάθος της, παρέμεινε προσβάσιμη στις αποκαλυπτικές προαισθήσεις τόσο στον φόβο, όσο και σε μία χαρούμενη ελπίδα. Διατηρείται στον λαό ένας θρύλος, τού Kiteze, την φωτεινή πόλη, βυθισμένη στα βάθη μίας λίμνης, αλλά ορατής στα μάτια που το αξίζουν. Κοντά στους μοντέρνους διανοουμένους βρίσκεται σαν την πεποίθηση ότι η Δευτέρα παρουσία του Χριστού απαιτεί την ολοκλήρωση τών χρόνων, όπως και η πρώτη, και επομένως η ζωή της Εκκλησίας πρέπει να φτάσει σε μία πληρότητα που είναι ακόμη άγνωστη.
Ο ΑΠΟΚΡΥΦΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΥ ΙΔΕΑΛΙΣΜΟΥ (18) ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ.
του HENRI DE LYBAC
ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΕΡΙΑ ΤΩΝ ΡΩΣΩΝ.
Γέννησε την Μετα-Πατερική «Ορθόδοξη» Θεολογία
Αλλ’όμως αυτή η μυστηριώδης καινοτομία πρέπει να φανερωθεί ολοκληρωτικά στα όρια τής Εκκλησίας της Κ.Δ, πρέπει να συνίσταται απο την διείσδυση όλης τής ζωής εκ μέρους τής επιρροής τής Εκκλησίας και να φέρει στο φώς τίς δυνάμεις τής δημόσιας Χριστιανικής ζωής».
Η αισιοδοξία τού Μπουλγκάκωφ είναι μία εσωτερική βεβαιότης, πιό δυνατή απο την εξωτερική βεβαιότητα, μία πρόσκληση να μήν απελπιζόμαστε, διότι η Βασιλεία τού Θεού πλησιάζει και το θέλημα Του πραγματοποιείται όπως στον ουρανό έτσι και στην γή. Σε κάθε περίπτωση είναι μία ριζική άρνηση να υποκύψει μπροστά στην επιτευχθείσα ήδη εκκοσμίκευση και στην κυριαρχία του αθεϊσμού. Όλο αυτό, ελπίζει, πώς είναι μόνον μία διαλεκτική στιγμή, μία αντι-θέση, η οποία πρέπει να συνεχιστεί με μία νέα σύνθεση. Η ιστορία τής Εκκλησίας έχει ακόμη μέλλον, υπάρχουν ακόμη προβλήματα που πρέπει να λυθούν. Εάν το πράσινο δένδρο τού Χριστιανισμού φαίνεται σήμερα αποξηραμένο, δέν οφείλεται στο γεγονός ότι ο κηπουρός ξερίζωσε όλες τις νεκρές ρίζες, ώστε καινούργιες να φυτρώσουν και να αναπτυχθούν πιό ζωηρά απο πρίν;
Αυτό δέν είναι ιωακειμισμός, είναι αισιοδοξία γεμάτη ενέργεια και κουράγιο (θα δούμε στην συνέχεια την αισιοδοξία όταν θα αναφερθούμε στον Ernst Bloch). Μία αισιοδοξία που παραμένει στο επίπεδο τής υπόθεσης. Αλλά η σκέψη τού Μπουλγκάκωφ εμφανίζεται ακόμη πιό καθαρά στην προσωπική θα λέγαμε μελέτη του, ο Παράκλητος. Τοποθετείται στην πεντηκοστή, δηλαδή στην καταγωγή την ίδια τού Χριστιανισμού, στην υποστατική;;; κάθοδο τού Αγίου Πνεύματος στον κόσμο, ολοκληρωτικώς ανάλογη με εκείνην του Λόγου ένεκεν της ενσαρκώσεως (πονηρές σκέψεις, εμφανώς μετα-πατερικές. Έχουμε δεί μερικές σε αντίστοιχες αναρτήσεις μας. Αλλά κατ’ουσίαν προτεσταντικές, καθότι ο προτεσταντισμός επέστρεψε στην πρώτη Εκκλησία, καταργώντας τους Αγίους. Όπως κινείται προτεσταντικά επίσης και η θεολογική Θεσ/νίκης. Η καινοτομία βρίσκεται στο γεγονός πώς αναφέρεται στην εμφάνιση τής υποστάσεως του Αγίου πνεύματος την Πεντηκοστή ξεχνώντας τον Ευαγγελισμό τής Θεοτόκου, όπως τον ξεχνούν όλοι οι Νεο-Ορθόδοξοι. Και ύπουλα εισάγει και εδραιώνει στην Ορθόδοξη Θεολογία, την ντροπή τής σχολαστικής θεολογίας, ιδίως του Ακινάτη, την Αναλογία).
Δέν υπονοεί καθόλου, όπως ο Ιωακείμ ντα Φιόρε και οι άπειροι μαθητές του, την υπόσχεση τού παρακλήτου που δίνει ο Ιησούς, αποχαιρετώντας τούς μαθητές του, σύμφωνα με το κατα Ιωάννην, αλλά επισημαίνει πώς : «η εσωτερική σχέση ανάμεσα στην ενσάρκωση τού Υιού και στην κάθοδο του Αγίου Πνεύματος βεβαιώνεται απο τον Χριστό κατά την διάρκεια τής τελευταίας ομιλίας, με μία δύναμη και με μία αυθεντία που μας αναγκάζει να την χρησιμοποιήσουμε σαν την αιχμή του δικού μας αναστοχασμού τού δόγματος». Με άλλα λόγια, τίποτε δέν μας επιτρέπει να σκεφθούμε πώς μία εποχή του πνεύματος έρχεται να αντικαταστήσει εκείνη του Χριστού. Μία παρόμοια ιδέα θα σήμαινε την απόλυτη μισοκατανόησή μας όλης τής Χριστιανικής αποκαλύψεως.
«Η κάθοδος του Υιού τού Θεού και η κάθοδος τού Αγίου Πνεύματος ή η Πεντηκοστή, δέν είναι διαφορετικοί βαθμοί αποκαλύψεως όσον αφορά το περιεχόμενο, όπως υπήρξαν η Π.Δ και η Κ.Δ. αντιθέτως η αποκάλυψή τους ταυτίζεται. Το Άγιο Πνεύμα αποκαλύπτει τον Χριστό και ο Χριστός ενεργεί και αποκαλύπτεται μέσω του Αγίου Πνεύματος (γεμίσαμε μεσάζοντες, μεσότητες). Έχουμε μία αποκάλυψη δι-μονοσήμαντη. Το Άγιο Πνεύμα είναι ας πούμε το διαφανές κέντρο όπου και μέσω του οποίου θεωρείται ο Λόγος. Το Θέμα τού λόγου τού Πέτρου που ακούστηκε την ημέρα της πεντηκοστής δέν είναι το πνεύμα, αλλά ολοκληρωτικώς και αποκλειστικώς ο Χριστός».
Όπως η ενσάρκωση, έτσι και η πεντηκοστή, συνεχίζει κατά μήκος τής ιστορίας. Η Καθολική ενέργεια του πνεύματος, εμψυχώνει τον Πέτρο, τον Παύλο και τον Ιωάννη μαζί με τους άλλους, τον καθένα σύμφωνα με την προσωπικότητά του. [Καί όχι γιά τήν οικοδομή τής εκκλησίας. Τό Αγιο Πνεύμα προστίθεται στήν προσωπικότητα] (Ο Κάντ καθορίζει τα νέα όρια του Θεού. Καί μέσω του προσώπου τώρα που είναι η προσωποποίηση τού καθαρού λόγου και της καθαρής ΚΡΙΤΙΚΗΣ, τείνει να κατακτήσει εσωτερικά τον κόσμο, να τον μεταμορφώσει, και όχι εις βάρος αλλά αντιθέτως υπέρ ενός «πανχριστισμού»).
Ο Μπουλγκάκωφ δέν δεχόταν την ακινησία τής Εκκλησίας , τον πνιγμό της κάτω απο τον Αυτοκρατορικό θόλο. Ο μυστικισμός του δέν δέχεται ούτε την περιπλάνησή της χωρίς σταματημό στον κόσμο, στην ανακάλυψη ενός πέραν τού εαυτού της, σαν να μήν είχε ήδη δεχθεί την αρχή τής πληρότητός της απο τον Χριστό και απο το Πνεύμα ενωμένα : Διαλογίζεται έναν άλλο θόλο, εκείνον τής Αγίας Σοφίας, συμβόλου τής πληρότητος που απεκτήθη μία φορά για πάντα μέσα στον Λόγο, του οποίου μάλιστα του επετράπη σε σπάνιες, φευγαλέες στιγμές, να λάβει μία πρώτη συνείδηση.
Συνεχίζεται (Με τον Μπερντιάεφ).
Αμέθυστος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου