Η ιστορική ρίζα της Μονής πηγαίνει πίσω στον Ιουστινιανό, πολύ πριν την εμφάνιση του Ισλάμ στην περιοχή. Όπως επισημαίνει ο κ. Φίλης, υπάρχει ακόμα και λόγος του ίδιου του Προφήτη Μωάμεθ, ο οποίος καλεί τους μουσουλμάνους να σεβαστούν τους μοναχούς της Μονής, επιτρέποντάς τους να επιτελούν το έργο τους ανενόχλητοι. Η ύπαρξη τέτοιου ιστορικού ντοκουμέντου προσδίδει μία σχεδόν «συμβολική νομική θωράκιση» στο μοναστήρι.
Ωστόσο, στη σύγχρονη Αίγυπτο, η προστασία αυτή μοιάζει να γίνεται ασταθής. Σύμφωνα με τον κ. Φίλη, οι μοναχοί κινδυνεύουν να μετατραπούν σε «ενοικιαστές» του χώρου που κατοικούν επί 1500 χρόνια. Η νομιμοποίηση της ιδιοκτησίας φαίνεται να μετατοπίζεται προς την αιγυπτιακή κυβέρνηση, θέτοντας εν αμφιβόλω την ανεξαρτησία του πνευματικού έργου της Μονής.
Το ενδεχόμενο αξιοποίησης της περιοχής γύρω από τη Μονή για τουριστικά θέρετρα αναδεικνύει ένα βαθύτερο διακύβευμα: την προσπάθεια των αιγυπτιακών αρχών —σε συνεννόηση με το Ισραήλ και ενδεχομένως και με δυτικούς παίκτες όπως οι ΗΠΑ— να ελέγξουν τη δυναμική του προσφυγικού ζητήματος, αποτρέποντας εγκατάσταση Παλαιστινίων στην περιοχή, πρόσθεσε ο κ. Φίλης. Εκεί όπου ορισμένοι βλέπουν πολιτιστικό τουρισμό, άλλοι διαβάζουν μία ευρύτερη στρατηγική εδαφικού και πληθυσμιακού ελέγχου. Η Μονή γίνεται έτσι όχι μόνο πνευματικός χώρος, αλλά και γεωστρατηγικός κόμβος, ακούσια εμπλεκόμενη σε πολύπλοκες πολιτικές διευθετήσεις.
Στο πλαίσιο αυτό, τίθεται το ερώτημα: πού βρίσκεται η Ελλάδα σε αυτή τη γεωπολιτική εξίσωση; Ο κ. Φίλης υπογραμμίζει ότι η Αίγυπτος προσβλέπει σε ευρωπαϊκά κονδύλια και η Ελλάδα, μαζί με την Κύπρο και την Ευρωπαϊκή Ένωση, διαθέτει διαπραγματευτικό όπλο. Το πρόβλημα όμως εντοπίζεται όχι στην απουσία ισχύος, αλλά στη μη αξιοποίησή της. Ο ελληνικός δισταγμός εκλαμβάνεται ως αδυναμία, και η προειδοποίηση είναι ξεκάθαρη: εάν δεν ενισχυθούν θεσμικά οι ελληνο-αιγυπτιακές συμφωνίες —ειδικά στο πλαίσιο της ΑΟΖ— η Ελλάδα μπορεί να βρεθεί προ τετελεσμένων.
Η πρόταση που πέφτει στο τραπέζι από τον κ. Φίλη είναι τολμηρή: να μεταβιβαστεί στο ελληνικό δημόσιο η περιουσία του Ιμαρέτ και του Μωχαμέτ Αλή στην Καβάλα, ως εργαλείο διαπραγμάτευσης. Παρά την αμφιλεγόμενη ιστορική φιγούρα του Μωχαμέτ Αλή —ο οποίος στάλθηκε στην Ελλάδα ως στρατιωτικός αντίπαλος των Ελλήνων— η συμβολική του σημασία στην Αίγυπτο ως «πατέρας του σύγχρονου κράτους» ενδέχεται να λειτουργήσει ως δίαυλος πολιτιστικής και πολιτικής ανταλλαγής.
"Να μας σέβονται εχθροί και φίλοι", καταλήγει ο κ. Φίλης — και ίσως αυτή να είναι η φράση-κλειδί για όσα διακυβεύονται πίσω από τους τοίχους μιας αρχαίας Μονής, βαθιά μέσα στην έρημο του Σινά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου