Το Ισραήλ άνοιξε το κουτί της Πανδώρας της ατομικής βόμβας

 από Pino Arlacchi - 14/06/2025

Πηγή: Il Fatto Quotidiano

Τα γεγονότα της νύχτας μεταξύ 12 και 13 Ιουνίου 2025 θα παραμείνουν στην ιστορία ως η στιγμή που η εγκληματική ανευθυνότητα του Τελ Αβίβ, υποστηριζόμενη από τη συνενοχή της Ουάσιγκτον και την ανικανότητα της Ευρώπης, κατάφερε ένα πλήγμα, ίσως μοιραίο, στο μεγαλύτερο εμπόδιο στον πυρηνικό πόλεμο: το καθεστώς μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων που θεσπίστηκε με τη Συνθήκη του 1970 [Συνθήκης Μη Διάδοσης Πυρηνικών Όπλων (Nuclear Non-Proliferation Treaty, NPT)] και χτίστηκε υπομονετικά τις δεκαετίες μετά τον Ψυχρό Πόλεμο.
Το Ισραήλ έχει διαπράξει ένα έγκλημα ιστορικών διαστάσεων. Βομβαρδίζοντας τις μη στρατιωτικές πυρηνικές εγκαταστάσεις ενός κράτους μέλους της NPT, που τέθηκε υπό τον έλεγχο του Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας της Βιέννης (IAEA), ο Νετανιάχου παραβίασε ταυτόχρονα το διεθνές δίκαιο, τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και κάθε αρχή αναλογικότητας. Αλλά η πιο σοβαρή πτυχή είναι ότι αυτή η πράξη παρείχε στο Ιράν την τέλεια νομική δικαιολογία για να αποσυρθεί από τη ΣΜΔ (ΝPT) και να αναπτύξει πυρηνικά όπλα με πλήρη διεθνή νομιμότητα. Το άρθρο 10 της ΣΜΔ (ΝPT) επιτρέπει την αποχώρηση όταν «έκτακτα γεγονότα έχουν θέσει σε κίνδυνο τα υπέρτατα συμφέροντα» ενός κράτους. Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ένα πιο έκτακτο γεγονός από μια στρατιωτική επίθεση. Η Βόρεια Κορέα επικαλέστηκε το ίδιο άρθρο το 2003 για πολύ λιγότερα. Και τρία χρόνια αργότερα είχε τη βόμβα, σύμφωνα με τη διεθνή νομιμότητα, επειδή ποτέ δεν ήταν δυνατό να απαγορευτεί η ατομική βόμβα.
Το Ιράν μπορεί τώρα να επικαλεστεί μια βαριά στρατιωτική επίθεση κατά της εδαφικής κυριαρχίας και των νόμιμων στρατιωτικών εγκαταστάσεών του. Ο Νετανιάχου μόλις έδωσε στο Ιράν τη νόμιμη οδό προς τα πυρηνικά όπλα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν γίνει συνένοχες σε αυτή τη διπλωματική καταστροφή. Η δήλωση του υπουργού Εξωτερικών Ρούμπιο ότι «δεν εμπλέκονται» στην επίθεση είναι γελοία: το Ισραήλ δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς τη σιωπηρή αμερικανική συγκατάθεση. Αλλά είναι η απειλή του Trump για πιο «ακόμη πιο βάναυσες» επιθέσεις εάν το Ιράν δεν υπογράψει την πυρηνική συμφωνία που βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση που αποκαλύπτει την πραγματική, παράλογη στρατηγική: να αναγκάσει το Ιράν να υπογράψει μια συμφωνία που δεν θα είναι σε θέση να υπογράψει από τώρα και στο εξής. Εάν το Ιράν ενδώσει στο στρατιωτικό τελεσίγραφο για τις διαπραγματεύσεις, θα δημιουργηθεί ένα τρομακτικό προηγούμενο: οποιοδήποτε πυρηνικό κράτος θα μπορούσε να βομβαρδίσει τους γείτονές του για να επιτύχει πολιτικές παραχωρήσεις ή να τους τιμωρήσει. Τι περισσότερη εμπιστοσύνη θα μπορέσουν να δείξουν τα μη πυρηνικά κράτη σε μια συνθήκη που απέτυχε να τα προστατεύσει από στρατιωτική επιθετικότητα, ακόμη και όταν συμμορφώθηκαν με τις διεθνείς υποχρεώσεις τους;
Το Ιράν, παρά τις αντιπαραθέσεις των τελευταίων ετών, παρέμεινε υπό το καθεστώς διασφάλισης του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας. Η ατομική βόμβα ήταν το αντικείμενο ενός φετφά που ξεκίνησε από τους ανώτατους ηγέτες της χώρας. Οι εγκαταστάσεις εμπλουτισμού της υποβλήθηκαν σε διεθνείς ελέγχους. Οι επιστήμονές της εργάστηκαν σε ένα νομικό πλαίσιο, αν και ένιωθαν άβολα από τις δυτικές κυρώσεις. Η εξόντωση τους σημαίνει ότι έχουμε μετατρέψει την πολιτική πυρηνική ενέργεια σε στρατιωτικό στόχο, καταστρέφοντας – όπως στη Γάζα – μία από τις σημαντικότερες διακρίσεις του διεθνούς δικαίου. Η Ευρώπη παρακολουθεί ανήμπορη την κατάρρευση ενός από τα πολιτικά και διπλωματικά αριστουργήματά της. Η συμφωνία του 2015 που ήρε τις κυρώσεις και επανένταξε την Τεχεράνη στο διεθνές πλαίσιο ήταν το σύμβολο της ευρωπαϊκής πολυμέρειας, απόδειξη ότι η Ευρώπη θα μπορούσε να είναι ένας αυτόνομος παγκόσμιος παίκτης. Η συμφωνία διαλύθηκε από τον Trump το 2018, αλλά παρέμεινε σε ισχύ από την ευρωπαϊκή πλευρά. Σήμερα, η Γαλλία, η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο περιορίζονται σε δειλές εκκλήσεις για «μετριοπάθεια», ενώ το αριστούργημά τους καταστρέφεται μπροστά στα μάτια τους.
Αυτή η ευρωπαϊκή ανικανότητα δεν είναι μόνο στρατηγική, είναι υπαρξιακή. Εάν η Ευρώπη αποτύχει να υπερασπιστεί την πολυμέρεια όταν δέχεται επίθεση, ποιος είναι ο γεωπολιτικός λόγος ύπαρξής της; Το προηγούμενο είναι καταστροφικό: εάν ένα κράτος μπορεί να βομβαρδίσει τις μη στρατιωτικές πυρηνικές εγκαταστάσεις ενός άλλου χωρίς συνέπειες, η ΣΜΔ (NPT) είναι άχρηστο χαρτί.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας, παραλυμένο από τα διασταυρωμένα βέτο, θα παραμείνει αδρανές όπως έκανε με τη Βόρεια Κορέα. Το αποτέλεσμα θα είναι ένα σπιράλ διάδοσης των πυρηνικών όπλων που θα περιλαμβάνει τη Σαουδική Αραβία, την Τουρκία, την Αίγυπτο και άλλους περιφερειακούς παίκτες. Ο εφιάλτης που αποφεύγαμε για εβδομήντα χρόνια θα μπορούσε να γίνει πραγματικότητα. Το Ιράν έχει τώρα 90 ημέρες για να αποσυρθεί από τη ΣΜΔ και θα έχει το διεθνές δίκαιο με το μέρος του. Ένα πυρηνικό Ιράν δεν θα είναι πλέον ένα «αδίστακτο καθεστώς», αλλά ένα κυρίαρχο κράτος που υπερασπίζεται τον εαυτό του σε έναν κόσμο όπου η βία φαίνεται να έχει, προς το παρόν, αντικαταστήσει το νόμο.
Ο Νετανιάχου, ο Τραμπ και η Ευρώπη μόλις άνοιξαν το πυρηνικό κουτί της Πανδώρας. Οι συνέπειες αυτής της ανευθυνότητας θα βαρύνουν τις επόμενες γενιές.

Το Ισραήλ άνοιξε το Το κουτί της Πανδώρας της ατομικής βόμβας