Συνέχεια από: Κυριακή 15 Ιουνίου 2025
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΣΗΜΕΡΑ
§ 12. Ὁ θεσμὸς τῆς πενταρχίας σήμερα (5η συνέχεια)
Καὶ ἡ ἐκκλησιολογική ταυτότητα τῶν Ὀρθοδόξων, ὡς «θεομίμητος ἱεραρχία», ὡς σωστή ἄρθρωση καὶ ἱεράρχηση τῶν θεολογικῶν καὶ πνευματικών δυνάμεων στὸ ἔργο τῆς πρόσληψης καὶ μεταμόρφωσης τοῦ ἱστορικοῦ παρόντος, εἶναι ἡ μόνη δυνατότητα νὰ φανερωθῆ ἡ Ἐκκλησία ὄχι σὰν «θρησκευτικός» ἁπλῶς θεσμός, ἀλλὰ ὡς ἀπάντηση σωτηριώδης στὸ ἀδιέξοδο τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ.[ΑΝΑΛΟΓΩΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ]
᾿Απὸ μιὰν ἄλλη, λιγώτερο δεοντολογικὴ καὶ πιὸ «πραγματική» σκοπιά : Ἡ θεολογικὴ ἐνεργοποίηση τῶν πρεσβυγενῶν Πατριαρχείων τῆς ᾿Ανατολῆς, ἀλλὰ καὶ ἡ ἀποδέσμευση τῶν αὐτοκέφαλων Ἐκκλησιῶν ἀπὸ τὴ στενότητα τῶν ἐθνικῶν σκοπιμοτήτων, εἶναι οἱ φαινόμενες ἱστορικὲς δυνατότητες γιὰ τὴν ἐπανεύρεση τῆς ἀλήθειας τῆς ἱεραρχίας ὡς τρόπου ὑπάρξεως τοῦ οἰκουμενικοῦ σώματος τῆς Ἐκκλησίας. Καὶ οἱ δυὸ δυνατότητες προϋποθέτουν τη δυναμική διεύρυνση τῆς «μέριμνας» τῶν τοπικῶν Ἐκκλησιῶν στὰ οἰκουμενικὰ ὅρια τῆς ἐκκλησιαστικῆς καθολικότητας, ποὺ εἶναι ἡ καθολικότητα τοῦ ὑπαρκτικοῦ προβλήματος τοῦ ἀνθρώπου.
᾿Αλλὰ ἡ ἀλήθεια τῆς ἱεραρχίας, ἡ ἑνότητα ὡς τρόπος ὑπάρξεως τῆς Ἐκκλησίας, δὲν ἐξαντλεῖται στὶς φαινόμενες ἱστορικὲς συνθήκες καὶ δυνατότητες. Ἡ σημερινή κρυφὴ ἐσωτερικὴ διαμάχη τῶν ἐθνικισμῶν, ἡ ἐρωτοτροπία τῶν Ὀρθοδόξων μὲ τὴν ὀρθολογιστική «ἀποτελεσματικότητα» τοῦ χριστιανισμοῦ τῆς Δύσης, ἡ σύγχυση τῶν ὁρίων ἀνάμεσα στὴ σώζουσα ἀλήθεια καὶ στὴν ἐκκοσμικευμένη θεσμοποίηση τῆς ἠθικολογικῆς θρησκευτικότητας (σύγχυση που διεκδικεῖ τὴν προμετωπίδα τῆς «ἀγάπης» καὶ τοῦ «διαλόγου»), κι ἀκόμα ἡ ἀλλοίωση τῆς λατρείας καὶ τῆς λειτουργικῆς τέχνης σὲ συναισθηματικό συμπλήρωμα τῆς «βελτίωσης» τῶν ἀτομικών χαρακτήρων – αὐτὰ ὅλα μπορεῖ νὰ συνεχιστοῦν ἐπὶ αἰῶνες, ὅσο ὁ πολιτισμὸς τῆς «ἀντικειμενικότητας» καὶ τῆς κατανάλωσης θὰ ἐπιβάλλη στοὺς ἀνθρώπους τὸ δικό του τρόπο τῆς ὑπάρξεως.[Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΣΩΖΟΥΣΑ ΕΝΝΟΙΑ]
Αὐτὰ ὅλα (ἴσως καὶ ἄλλα πιὸ ὀδυνηρά) μπορεῖ νὰ συμβαίνουν στὴν ἐπιφάνεια τῆς ζωῆς τῶν Ὀρθόδοξων Ἐκκλησιῶν τῆς ᾿Αποστολικῆς καὶ Πατερικῆς Παράδοσης. ᾿Αλλὰ αὐτὸ ποὺ ἔχει τὴν πρώτη σημασία (σημασία καθολικὴ γιὰ τὸ ἀνθρώπινο γένος) εἶναι ὅτι μέσα σὲ αὐτὲς τὶς Ἐκκλησίες σώζεται πάντοτε ἡ ἐλάχιστη ζωντανή ζύμη τῆς ὁλόκληρης ἀλήθειας τῆς Ἐκκλησίας, τὸ «μικρὸ ποίμνιο» τοῦ ὁποίου ὁ τρόπος ὑπάρξεως εἶναι ἕνσαρκη ὁμολογία πίστεως «εἰς Τριάδα ὁμοοὐσιον καὶ ἀχώριστον». Καὶ αὐτὸ τὸ κρυμμένο «λεῖμμα» (ποὺ μπορεῖ νὰ εἶναι ἔστω καὶ μόνο μιὰ ἐνορία ἢ μιὰ μοναστική κοινότητα ἢ ἡ μορφὴ ἑνὸς ἁγίου ποὺ ἐνσαρκώνει τὴν καθολικὴ ἑνοείδεια τῆς ᾿Αποστολικῆς καὶ Πατερικῆς Παράδοσης) εἶναι ἡ «βεβαία ἐλπίδα» μας, ἡ πάντοτε ἀμετάπτωτη δυνατότητα τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου καὶ τοῦ σύμπαντος κόσμου.
Αὐτὴ ἡ βεβαιότητα μᾶς ἐνώνει τοὺς ᾿Ορθοδόξους. Ὄχι ἡ ἄψογη ἱστορικὴ πραγμάτωση τῶν «ἀρχῶν» μιᾶς ὀρθόδοξης ἐκκλησιολογίας σὲ κάθε ἐπιμέρους τοπικὴ Ἐκκλησία. ᾿Αλλὰ ἡ σταυρική ἀποδοχὴ τῆς κοινῆς μας ἀποτυχίας καὶ ἀλλοτρίωσης, μὲ μέτρο καὶ ἐλπίδα μας τὸν τρόπο τῆς ὑπάρξεως ποὺ εἶναι ἡ ἐκκλησιαστικὴ ἑνότητα, ἡ πραγματικότητα τῆς κοινωνίας τῶν ἁγίων, ἡ βεβαιότητα τῆς σωτηρίας μέσα στὴν ὀρθόδοξη πραγμάτωση τῆς Ἐκκλησίας.
Ἡ ἀληθινὴ καθολικότητα τῶν Ὀρθόδοξων Ἐκκλησιῶν εἶναι μιὰ «ξένη» δυνατότητα εἰσόδου, «κεκλεισμένων τῶν θυρῶν», στὴν ἱστορικὴ πραγματικότητα, ἀλλὰ καὶ στὴν καρδιὰ τοῦ κάθε ἀνθρώπου που ζητάει τὴ σωτηρία, σὲ ὁποιαδήποτε «δικαιοδοσία» ἢ τοπική παράδοση κι ἂν ἀνήκει. Γιατὶ ἡ «μέσα ὄψη» τῆς Ἱστορίας, ὅπως καὶ τὰ βάθη τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης μαρτυροῦν πάντοτε, πὼς κάπου, ποὺ δὲν ὁρίζεται τοπικὰ ἢ διοικητικά, ἀλλὰ ὁπωσδήποτε καὶ στὴ γῆ ἀνάμεσά μας, ὑπάρχει ἡ Βασιλεία, ἡ ἔνσαρκη μέσα στὴν Ἱστορία ἀπάντηση στὴν ἀπύθμενη δίψα τῆς ὕπαρξής μας.
ΤΕΛΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου