Σάββατο 27 Ιουνίου 2020

Μετανθρωπισμός: Η νέα θρησκεία της επερχόμενης τεχνοκρατίας

Σε ένα πρόσφατο δοκίμιο της Wall Street Journal με τίτλο «Περιμένοντας ανυπόμονα το τέλος της ανθρωπότητας», ο Adam Kirsch βλέπει ένα τεχνολογικό άλμα, που ωθείται από την παγκόσμια πανδημία κορονοϊού και το οποίο θα εξαλείψει τον θάνατο:
Η αιώνια ζωή μέσω της προηγμένης τεχνολογίας μοιάζει με όνειρο σε μια κοινωνία που, μέχρι πρόσφατα, είχε πρόβλημα να κατασκευάσει αρκετές μάσκες για να σώσει τη ζωή των γιατρών και των νοσηλευτών. Ωστόσο, ο Covid-19 μπορεί να αποδειχθεί απλώς το είδος της κρίσης που απαιτείται για την υπερ-προώθηση των προσπαθειών, ώστε να δημιουργηθεί αυτό που οι υποστηρικτές του αποκαλούν "μετανθρώπινο" μέλλον. Με τη βιολογική μας ευθραυστότητα να είναι πιο εμφανής από ποτέ, πολλοί άνθρωποι θα είναι έτοιμοι να αγκαλιάσουν το μήνυμα της Μετανθρωπιστικής Διακήρυξης, ένα πρόγραμμα οκτώ σημείων που εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1998: «Οραματιζόμαστε τη δυνατότητα διεύρυνσης των ανθρωπίνων δυνατοτήτων ξεπερνώντας τη γήρανση,τις γνωστικές ελλείψεις, το ακούσιο μαρτύριο και τον περιορισμό μας στον πλανήτη Γη. "
Υπάρχουν άφθονες και αξιοσέβαστες προσωπικότητες που πιστεύουν ότι αυτό είναι δυνατό, συμπεριλαμβανομένου του ιδρυτή της Google Ventures Bill Maris που αναφέρεται στο άρθρο, και ο Yuval Noah Harari στο βιβλίο του Homo Deus (άνθρωπος θεός) καθορίζει τον τόνο νωρίς, δηλώνοντας:
Τον 21ο αιώνα, οι άνθρωποι είναι πιθανό να κάνουν μια σοβαρή προσπάθεια για αθανασία .... Οι άνθρωποι πεθαίνουν πάντα λόγω κάποιου τεχνικού σφάλματος .... Τίποτα μεταφυσικό σχετικά με αυτό. Είναι απλώς τεχνικά προβλήματα.
Φυσικά, καμία συζήτηση τεχνολογικού ουτοπισμού δεν θα ήταν πλήρης χωρίς τον Ray Kurzweil, ο οποίος θέτει μια «τεχνολογική μοναδικότητα» που θα παρέχει ένα εξατομικευμένο και πλήρως ελεγχόμενο σύμπαν για κάθε άνθρωπο, όπου κάποιος θα είχε πλήρη έλεγχο για να βιώσει ότι επιθυμεί καθ΄όλη τη διάρκεια της αιωνιότητας, μόλις ανεβάσουμε όλοι τις συνειδήσεις μας στο cloud
Το δημοσίευμα της WSJ αγγίζει το ίδιο θέμα:
“ Σήμερα, οι γνωστικοί επιστήμονες συχνά συγκρίνουν τον εγκέφαλο με το hardware και το μυαλό με το λογισμικό που τρέχει σε αυτό. Αλλά ένα πρόγραμμα λογισμικού είναι απλώς πληροφορίες, και βασικά δεν υπάρχει λόγος για τον οποίο οι πληροφορίες της συνείδησης πρέπει να κωδικοποιούνται σε νευρώνες.
Το Πρόγραμμα Human Connectome, που ξεκίνησε το 2009 από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας, περιγράφεται ως «μια φιλόδοξη προσπάθεια χαρτογράφησης των νευρικών οδών που αποτελούν τη βάση της λειτουργίας του ανθρώπινου εγκεφάλου». Εάν αυτά τα μονοπάτια θα μπορούσαν να χαρτογραφηθούν πλήρως και να μεταφραστούν σε ψηφιακά 0 και 1, τα δεδομένα θα μπορούσαν να φορτωθούν σε έναν υπολογιστή, ο οποίος θα μπορούσε να επιβιώσει επ 'αόριστον.”
Μήπως κάτι τέτοιο ακούγεται σαν παράδεισος; Ή Βαλχάλα; Αυτό δεν προκαλεί έκπληξη, διότι ο Επιστημονισμός (ως κάτι διαφορετικό από την έρευνα και την ανακάλυψη με τη χρήση της επιστημονικής μεθόδου) εισήγαγε μια νέα εποχή υλιστικού απλουστευτισμού, έτσι ώστε από τη θρησκεία, την πνευματικότητα ή οποιαδήποτε άλλη άϋλη πτυχή της πραγματικότητας που δεν μπορεί εύκολα να ποσοτικοποιηθεί, να έχει αφαιρεθεί κάθε νόημα και συνάφεια στο θαυμαστό νέο κόσμο μας.
Κάτι πρέπει να γεμίσει το κενό ότι θα αφήσουν η απουσία θρησκείας και πνευματικότητας. Στο επόμενο βιβλίο μου με τίτλο“The Singularity Has Been #Canceled” , θεωρώ ότι αυτό το κενό θα γεμίσει με ένα τεχνο-ουτοπικό σκεπτικότο οποίο μέσω της υπόσχεσης της τεχνολογίας, θα μετατοπίσει την ουτοπία και την αιώνια ευδαιμονία από την επόμενη ζωή, σε αυτή τη ζωή.
Η υπόθεσή μου για το βιβλίο περιλαμβάνει τέσσερις βασικούς ισχυρισμούς, οι οποίοι είναι:
  • Το τεχνο-ουτοπικό σκεπτικό, η ιδέα δηλαδή ότι τα συστήματα και η διαχείριση τους από ειδήμονες μπορούν να θέτουν υπό έλεγχο όλα τα ανεπιθύμητα αποτελέσματα, είναι αυτό που παράδοξα επιδεινώνει τα ανεπιθύμητα αποτελέσματα που επιδιώκουν να βελτιώσουν.
  • Η αληθινή «τεχνητή νοημοσύνη» που προσδιορίζεται ως «ευρεία τεχνητή νοημοσύνη», συναισθαντική και συνειδητή, δεν μπορεί ποτέ να επιτευχθεί σύμφωνα με τις τρέχουσες υποθέσεις μας. Η ιδέα ότι η συνείδηση είναι κάτι που ο εγκέφαλος μας εκπέμπει «όπως το συκώτι εκκρίνει χολή», νομίζω, είναι πραγματικά λανθασμένη. Καμία τεχνολογική πρόοδος δεν θα επιτύχει ευρεία τεχνητή νοημοσύνη, όσο αυτή είναι η βασική ιδέα.
  • Ότι υπάρχουν θεμελιώδεις εσωτερικές αντιφάσεις στο τεχνο-ουτοπικό σκεπτικό. Η λογική επέκταση του διανοητικού πλαισίου είναι ότι η συνείδηση είναι μια ψευδαίσθηση, παρόλο που θα είμαστε σε θέση να την διαιωνίσουμε μεταφορτώνοντάς την στο cloud. Αυτές οι εσωτερικές ασυνέπειες, όταν καθιερώνονται σε κοινωνικό επίπεδο, οδηγούν σε μία μορφή υπερ-ομαλοποίησης ή σε αυτό που ο πνευματικός φιλόσοφος Ken Wilbur αποκαλεί «τρέλα της απόψεως» (aperspectival madness).
Τέλος, επειδή δεν είμαι πολέμιος της τεχνολογίαςτο αντίθετο μάλιστα, εισάγω ένα πλαίσιο για αυτό που αποκαλώ «τεχνο-ρεαλισμό», με κεντρική υπόθεση ότι κάθε τεχνολογικό άλμα εισάγει ένα νέο σύνολο μεγαλύτερων, πιο περίπλοκων προβλημάτων και ότι αυτό είναι φυσιολογικό. Νομίζω ότι είναι πιθανή μια επερχόμενη εποχή ακραίας επέκτασης της ζωής , για όσους μπορούν να το αντέξουν οικονομικά . Η παράταση όμως της ζωής δεν αποτελεί αιωνιότητα. Κάντε τα μαθηματικά.
Το μειονέκτημα είναι ότι κάθε τεχνολογικό κβαντικό άλμα διχοτομεί επίσης την κοινωνία σε έναν αυτονομημένο πολιτισμό που θα ηγηθεί της νέας τεχνολογίας. Οι ευρύτερες μάζες ωφελούνται πιο αργά (αν και ωφελούνται με την πάροδο του χρόνου), και ο μετριασμός αυτής της ανισότητας συνήθως παρεμποδίζεται από εδραιωμένα θεσμικά συμφέροντα.
Αυτό μας φέρνει πίσω στο άρθρο της Wall Street Journal, το οποίο διακηρύττει μια τεχνο-ουτοπική αθανασία και παρουσιάζει ευαγγελιστές σαν την Google και μυριάδες δεξαμενές σκέψης για να την προωθήσει.
Καθώς προχωρούμε σε μια πιο αλγοριθμικά ελεγχόμενη κοινωνία, αναμένω τα τεχνοκρατικά συστήματα κοινωνικής βαθμολογίας (social credit systems) να αντικαταστήσουν τις συμβατικές ηθικές δομές και η προοπτική να μεταφορτωθεί το μυαλό σας σε έναν αιώνιο παράδεισο θα είναι η θρησκευτική ανταμοιβή για τη συμμόρφωση σας με τους κανόνες.
Θα είναι ενδιαφέρον να δούμε πώς αυτό το αφήγημα θα διαδοθεί από τους διάφορους ηγέτες σκέψης και τα ΜΜΕ τα επόμενα χρόνια. Ελπίζω να εκδώσω το βιβλίο μου κάποια στιγμή το 2021.

1 σχόλιο:

Νίκος Κ. είπε...

Ο γνωστός σε όλους Κωνσταντίνος Δασκαλάκης, καθηγητής του τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Επιστήμης Υπολογιστών του ΜΙΤ και μέλος του Εργαστηρίου Πληροφορικής και Τεχνητής Νοημοσύνης του MIT, είπε σε μια από τις συνεντεύξεις του, ότι η τεχνητή νοημοσύνη έχει τη δυνατότητα να αποδεσμεύσει τον ανθρώπινο εγκέφαλο από τις τετριμμένες νοητικές λειτουργίες, ώστε το μυαλό μας να απασχοληθεί με πιο δημιουργικά και ενδιαφέροντα πράγματα. Αναλυτικότερα, αναφερόμενος για το ποιες είναι οι ευκαιρίες που μας δίνει η τεχνητή νοημοσύνη τόνισε ότι: «η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αντικαταστήσει τον άνθρωπο σε νοητικές λειτουργίες, που δε θα έπρεπε να απασχολούν τον άνθρωπο. Δηλαδή, αν σκεφτείς την καθημερινότητά μας, χρησιμοποιούμε τον εγκέφαλό μας, ο οποίος είναι από τα καλύτερα κατασκευάσματα που έχει φέρει η εξέλιξη, για πολλές τετριμμένες εργασίες. Είναι άδικο να χρησιμοποιείτε ο εγκέφαλός μας για τετριμμένες εργασίες. Επομένως η τεχνητή νοημοσύνη είναι μια ευκαιρία να αποδεσμεύσουμε τον ανθρώπινο εγκέφαλο από τετριμμένες νοητικές λειτουργίες και να τον απασχολήσουμε σε πιο δημιουργικές, πιο ενδιαφέρουσες και πιο ταιριαστές -για ένα τόσο καλό βιολογικό υπολογιστή- λειτουργίες».
Ο κ.Τακαρίδης στην εργασία του "Η οντολογία του νού κατά τον Άγιο Γρηγόριο Παλαμά" αναφέρει: "Ο άγιος θεωρεί κρίσιμο σημείο για την ένωση τού ανθρώπου με τον Θεό, ο νούς να απαλλαγεί από όλες τις δραστηριότητες που μπορεί να τον αποσπάσουν, ακόμη και από τις καλές σκέψεις. Έτσι ο νούς, με την διάθεση τής ενέργειάς του στην προσευχή, σιγά–σιγά αποβάλλει τις σχέσεις προς τα όντα, πρώτα τις σχέσεις προς τα αισχρά και πονηρά και όλα γενικά τα φαύλα, και στην συνέχεια προς τα μεσαία, τα οποία προσαρμόζονται προς το χειρότερο ή το καλύτερο ανάλογα με την πρόθεση εκείνων που τα χρησιμοποιούν. Ο νους λοιπόν πρέπει να μείνει απερίσπαστος και απλός, χωρίς τα περιττά βάρη ακόμη και αυτών των ουδέτερων ή και των καλών σκέψεων, να παραμερίσει από τη μέση κάθε επίκτητο στοιχείο και οποιεσδήποτε γνώσεις κατά την ώρα της προσευχής, οι οποίες προσφέρονται από τον εχθρό για να μας αρπάξουν το καλύτερο. Αυτές λοιπόν και τις σχέσεις αυτών προς τα ανώτερα απορρίπτοντας ο νους, απομακρύνεται τελείως από όλα τα όντα κατά την ειλικρινή προσευχή."

Διαβάζοντας και συγκρίνοντας μπορούμε να διακρίνουμε το "ένδυμα φωτός" του Μετανθρώπου.