Το απομεσήμερο ενός φαύλου

Το ποίημα αυτό έχει τίτλο «Το απομεσήμερο ενός φαύλου» και έχει ιδιαίτερη αξία, η ιστορία του…

Πριν ακριβώς 76 χρόνια,  τον Αύγουστο του 1944, λήφθηκε η οριστική απόφαση για την επιστροφή της εξόριστης Ελληνικής κυβέρνησης του Καϊρου, στην Ελλάδα.

Ενδιάμεσος σταθμός στην Ιταλία, οπού εγκαταστάθηκαν σε μία κωμόπολη της περιοχής του Salerno στην νότια Ιταλία, με το όνομα Cava dei Tirreni (Σπήλαιο των Τυρηννών). Πολιτικοί, Στρατιωτικοί και διπλωμάτες εγκατασταθήκαν σε δύο ξενοδοχεία της πολίχνης και ο Γ.Παπανδρέου σε μια βίλα που είχε μείνει προηγούμενα ο Μουσολίνι. Μαζί τους και ο διπλωματικός υπάλληλος Γιώργος Σεφεριάδης (ο μετέπειτα νομπελίστας ποιητής Γιώργος Σεφέρης).

Κατά την διάρκεια της παραμονής τους εκεί, μέχρι να έλθουν οριστικά στην Ελλάδα (με την έγκριση των Άγγλων), ο ποιητής έγραψε τον Οκτώβριο του 1944, ίσως το μοναδικό σατυρικό, σαρκαστικό, ειρωνικό (αλλά και διαχρονικά επίκαιρο), ποίημα της καριέρας του.

Τράβα αγωγιάτη, καρότσα τράβα,

τράβα να φτάσουμε γοργά στην Κάβα!

Φύσα βαπόρι, βόα μηχανή,

να ’ρθούμε πρώτοι εμείς! — οι στερνοί.

Τα στερνοπαίδια και τ’ αποσπόρια

και τ’ αποβράσματα και τ’ αποφόρια

μιας μάχης που ήτανε γι’ άλλα κορμιά

για μάτια αλλιώτικα κι άλλη καρδιά.

Πολιτικάντηδες, καραβανάδες,

ψιλικατζήδες, κολλυβιστάδες,

μούργοι, μουνούχοι και θηλυκά —

τράβα αγωγιάτη! βάρα αμαξά!

Φτωχή Πατρίδα, στα μάγουλά σου

μαχαίρια γράφουνε το γολγοθά σου·

μάνα λιοντόκαρδη, μάνα ορφανή,

κοίτα αν αντέχεις τέτοια πομπή:

το ματσαράγκα, το φαταούλα

με μπογαλάκια και με μπαούλα·

τη χύτρα που έβραζε κάθε βρωμιά

λες και την άδειασαν όλη μεμιά

σ’ αυτούς ανάμεσα τους ήπιους λόφους

όπου μας κλείσανε σαν υποτρόφους

ενός αδιάντροπου φρενοβλαβή

που στο βραχνά του παραμιλεί.

Δες το σελέμη, δες και το φάντη

πώς θυμιατίζουνε τον ιεροφάντη

που ρητορεύεται λειτουργικά

μπρος στα πιστά του μηρυκαστικά.

Μαυραγορίτες από τα Νάφια(*)

της προσφυγιάς μας άθλια σινάφια,

γύφτοι ξετσίπωτοι κι αρπαχτικοί,

λένε, πατρίδα, πως πάνε εκεί

στα χώματά σου τα λαβωμένα

γιατί μαράζωσαν, τάχα, στα ξένα

και δεν μπορούνε χωρίς εσέ —

οι φαύλοι: τρέχουνε για το λουφέ.

Cava dei Tirreni, 7.10.1944

(*) Τα Νάφια είναι ιδιωματική απόδοση των NAAFI, πού ήταν καταστήματα των Άγγλων ένστολων και πηγή εφοδιασμού για τους Έλληνες μαυραγορίτες.

Όταν τον Απρίλιο του 1941 οι Γερμανοί κατέλαβαν την Ελλάδα, η ελληνική κυβέρνηση κατέφυγε στο Κάιρο. Ο Γ. Σεφέρης, που ήταν διπλωματικός υπάλληλος, την ακολούθησε και από την υπηρεσιακή του θέση (στο Κάιρο και την Πραιτόρια της Ν. Αφρικής) έζησε τις διπλωματικές ζυμώσεις μεταξύ των Ελλήνων πολιτικών και των συμμάχων, οι οποίες αφορούσαν το πολιτικό μέλλον της Ελλάδας. Στα ημερολόγιά του, που εκδόθηκαν μετά το θάνατό του με τον τίτλο Μέρες και Πολιτικό Ημερολόγιο, έχει καταγράψει τους πολιτικούς αυτούς αγώνες, τις δολοπλοκίες και τους καιροσκοπισμούς ανθρώπων και υπηρεσιών, σε μια εποχή που η Ελλάδα με την Αντίστασή της συνέχιζε τον αγώνα εναντίον των κατακτητών και υπέφερε τα πάνδεινα (πείνα, εκτελέσεις, βασανιστήρια, πυρπολήσεις κτλ.).

Το σαρκαστικό, ειρωνικό και διαχρονικά επίκαιρο ποίημά του «Το Απομεσήμερο ενός Φαύλου» γράφτηκε στην Ιταλία, ενώ η ελληνική κυβέρνηση της Μέσης Ανατολής περίμενε την έγκριση των Άγγλων για να επιστρέψει στη μόλις απελευθερωμένη Ελλάδα.

Την όλη κατάσταση που επικρατεί στο χωριό Cava dei Tirreni ο Γ.Σεφέρης την περιγράφει γλαφυρά και καυστικά στο ποίημά του «Το απομεσήμερο ενός φαύλου» που έγραψε στις 7 Οκτωβρίου 1944. Σε αυτό ειρωνεύεται τη στάση που κρατάει ο Γεώργιος Παπανδρέου, το ρόλο που έπαιξε η ΝAAFI[347] στις  συνειδήσεις των Ελλήνων αξιωματούχων. Η NAAFI (Navy, Army and Air Force Institute) ήταν καντίνες και πρατήρια για τις Ένοπλες Δυνάμεις και κατά προέκταση βασικές πηγές της μαύρης αγοράς στα κατεχόμενα εδάφη ή στις απελευθερωμένες περιοχές. Κοροϊδεύει και σαρκάζει τους πολιτικούς, λυπάται για την πατρίδα του που έχει αυτούς τους πολιτικούς που το μόνο που έχουν στο νου τους είναι το προσωπικό κέρδος.

Πηγή : https://www.alfavita.gr/koinonia/135801_oi-politikes-anafores-toy-giorgoy-seferi και https://anemourion.blogspot.com/2018/05/cava-dei-tirreni.html\

Η ΑΥΤΟΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΚΥΒΕΡΝΩΝΤΩΝ.

Διαβάστε το κείμενο: Ο ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΜΥΘΟΣ