Τρίτη 19 Αυγούστου 2025

Οι λόγοι του διαβόλου

Matteo Mazzoni - 19 Αυγούστου 2025

Οι λόγοι του διαβόλου

Πηγή: Ματέο Ματσόνι

Το άλλο βράδυ, ο καθηγητής Costa da Gabellini -συνοπτικά- ασχολήθηκε με το τρέχον ευρωπαϊκό πρόβλημα με όρους απώλειας ταυτότητας και, κατά συνέπεια, μελλοντικού σχεδιασμού.
Η ερμηνεία που δίνεται στις συνεχιζόμενες γεωπολιτικές ανακατατάξεις είναι αυτή του δικαιώματος που απέκτησε ο υπόλοιπος κόσμος να αναπτύξει τη δική του βιομηχανική επανάσταση, χωρίς ωστόσο να «δυτικοποιηθεί». Η Κίνα είναι ένας πολύπλοκος κόσμος στον οποίο, πίσω από τη μάσκα του κομμουνισμού, λειτουργούν ο Κομφουκιανισμός και ο Ταοϊσμός. Το Ιράν παράγει συνεχώς πτυχιούχους επιστημών, αλλά παραμένει μια ισλαμική δημοκρατία. Η Ινδία είναι ένας πολύπλοκος και αρχαίος πολιτισμός. Η Ρωσία προσπαθεί να αποκαταστήσει την ετερότητά της μέσω της έλξης της Ορθοδοξίας. Και πολλά θα μπορούσαν επίσης να ειπωθούν για την Τουρκία, η οποία περιβάλλει τον τουρανικό μύθο και τον νεοοθωμανισμό.
Εν ολίγοις, κάθε περιοχή του κόσμου βρίσκει καταφύγιο στο δικό της πολιτισμικό μπλοκ. Κάθε πολιτισμικό μπλοκ αναμορφώνεται με βάση αυτοκρατορίες ή ηγεμονίες εκατοντάδων, αν όχι χιλιάδων, ετών.
Υπάρχουν εξαιρέσεις, φυσικά. Ο αραβικός κόσμος, για παράδειγμα, που θα μπορούσε να ευημερήσει τόσο μέσω της πολιτισμικής-θρησκευτικής ενότητας όσο και μέσω της γεωγραφίας και των πόρων, αργεί να απελευθερωθεί από τις αποικιακές μεταστάσεις. Και η Αφρική. Μια απέραντη, ποικιλόμορφη και άγνωστη ήπειρος, πιθανότατα δεν θα έπρεπε να αναχθεί σε ένα μόνο μπλοκ, αλλά μάλλον να επαναπροσδιοριστεί μέσα από τις μεγάλες αυτοκρατορίες του παρελθόντος (μερικών χιλιάδων ετών): τις αυτοκρατορίες του Μάλι, του Σουδάν, του Σονγκάι, του Κονγκό...
Η ανόητη ιδέα ότι, μέσω της αγοράς, μέσω της τεχνολογίας, ολόκληρος ο κόσμος υποτίθεται ότι θα γινόταν «Δυτικός» σιγά σιγά καταρρέει. Δηλαδή, εν ολίγοις, υποφέρει από τη μηδενιστική ασθένεια, της οποίας ο φορέας υποτίθεται ότι ήταν η αγγλοαμερικανική χρηματική ηγεμονία.
Ας είμαστε σαφείς: αυτό έχει εν μέρει συμβεί. Ένας Μοσχοβίτης είναι αναμφίβολα δυτικοποιημένος, και οι Κινέζοι πολιτικοί φορούν κοστούμια και γραβάτες. Αλλά πέρα από τις μολύνσεις, διαφορετικοί πολιτισμοί έχουν προσφέρει μια ορισμένη αντίσταση, αναμφίβολα αναδιαμορφώνοντας τους εαυτούς τους στην υπηρεσία της νεωτερικότητας.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, τελικά ένα μεταστατικό προϊόν της ψυχολογίας της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης, σήμερα χρησιμεύουν ως υποκατάστατο της θαλασσοκρατικής αγγλικής αυτοκρατορίας, με την πρόσθετη συμβολή των μετα-λουθηρανικών ψυχολογιών, οι οποίες θεσπίζουν τη σκληρή διαλεκτική μεταξύ της τρέλας της αφύπνισης και της πουριτανικής τρέλας.

Αυτό που απομένει είναι να επαναπροσδιορίσουμε τι θέλει να είναι η Ευρώπη. Επί χρόνια, έχει εκλέξει μια άρχουσα τάξη με πολιτισμικό και επαγγελματικό προσανατολισμό από τις αμερικανικές δυνάμεις, και έτσι έχει εισαγάγει κάθε μορφή ιδεολογικής μόλυνσης.
Στην ομιλία του, ο καθηγητής Κόστα, ενώ επέμενε στο θέμα της «Ευρώπης», παρέλειψε μια πρόταση στην οποία παραδέχτηκε ότι, στην πραγματικότητα, όσον αφορά εμάς (δηλαδή τους Ιταλούς, πιστεύω), υπάρχει μεγαλύτερη πολιτιστική συγγένεια με πολλές χώρες της Νότιας Αμερικής παρά με τη Βόρεια Ευρώπη. Διαφωνώ ελαφρώς, αλλά θα την εκμεταλλευτώ. Γιατί, στην πραγματικότητα, ο ευρωπαϊκός μύθος μου φαίνεται, ιστορικά μιλώντας, ένας μύθος που προκαλεί αναπηρία. Τουλάχιστον στο τρέχον ιστορικό πλαίσιο.
Δεν βλέπω την πιθανότητα ενός ευρωπαϊκού πολιτισμικού μπλοκ, τουλάχιστον όχι μετά τον Λούθηρο. Αντίθετα, υπάρχει η πιθανότητα ενός ευρω-λατινικού ή ευρω-μεσογειακού πολιτισμικού μπλοκ. Ένα μπλοκ που θα ανακτούσε τα θέματα που θα έπρεπε να αποτελούν το θεμέλιο της ευρωπαϊκής ενότητας. Δηλαδή, κατά σειρά σπουδαιότητας, τον Χριστιανισμό, την ελληνική φιλοσοφία και το λατινικό δίκαιο. Με όλα όσα συνεπάγεται αυτό στην οικονομία (κοινωνικό δόγμα), την ηθική (την ελληνική έννοια των ορίων) και τη μορφή διακυβέρνησης (οικουμενή) κ.λπ., κ.λπ.
Το γεγονός ότι η Ιταλία, στη ρωσοαμερικανική σύγκρουση που διέλυσε την πιθανότητα μιας άλλης πορείας για μια «ηπειρωτική» ευρωπαϊκή διόρθωση, ακριβώς μέσω της επιρροής της Ορθοδοξίας, επιμένει να παραμείνει περισσότερο από άλλους στο ατλαντικό μέτωπο είναι ενοχλητικό, αν και είναι σαφές ότι πρόκειται για μια αναγκαστική επιλογή, επειδή υπήρξε ένας πόλεμος που χάθηκε και η επακόλουθη συνεχιζόμενη κατοχή.
Αλλά αν υπάρχει πιθανότητα ανασυγκρότησης ενός ελληνολατινικού πολιτισμικού μπλοκ, αυτό μπορεί να είναι μόνο γεωγραφικά μεσογειακό. Επομένως, από μια ορισμένη άποψη, η επιτάχυνση του εσωτερικού ρήγματος μεταξύ των διαφόρων ευρωπαϊκών ψυχώσεων θα μπορούσε ακόμη και να είναι ωφέλιμη. Ωστόσο, αυτό θα πρέπει πάντα να γίνεται με πρωταρχικό στόχο την απελευθέρωση από τις υπάρχουσες κατοχές και μια αμείωτη εχθρότητα προς άλλους πιθανούς ηγεμόνες στη Μεσόγειο. Η αναφορά στο Ισραήλ είναι προφανής, αλλά και αυτή στην Τουρκία, η οποία πιθανότατα αποτελεί το επόμενο ρήγμα με τη Ρωσία στην Κεντρική Ασία και τον Καύκασο.
Φυσικά, αυτό είναι απλώς ένα αστείο, επειδή δεν λαμβάνει υπόψη την κατάσταση ανθρωπολογικής παρακμής των ευρω-λατινικών χωρών. Αυτό, ωστόσο, πρέπει να θεωρηθεί σε μεγάλο βαθμό ως προκληθέν από τον κατακτητή για στρατηγικούς σκοπούς.
Επομένως, είναι προφανώς επιτακτικό: ακόμη και αν ο ίδιος ο Διάβολος κηρύξει μια μέρα πόλεμο εναντίον του κατακτητή, θυμηθείτε να επευφημείτε τον Διάβολο.

Δεν υπάρχουν σχόλια: