Τετάρτη 16 Ιουνίου 2021

Η ΣΟΦΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΜΠΟΥΛΓΚΑΚΟΦ (17)

 Συνεχίζεται από : Τρίτη 15 Ιουνίου 2021

Η ΚΕΝΩΣΙΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΚΑΙ Ο ΑΓΙΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΥΛΗΣ.

ΠΕΡΙ ΠΡΟ-ΠΑΤΕΡΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ.
Θεός-κόσμος: τα μονοπάτια του σοφιολογικού προβλήματος.
Η ΣΟΦΙΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΤΟΥ ΜΠΟΥΛΓΚΑΚΟΦ

ΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΤΡΙΑΔΑ. 

Η Φύση και η διαφάνειά της στο θείο υποκείμενο
Η ΤΑΥΤΙΣΗ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΣΟΦΙΑ.

Η αν-υποστατική αγάπη σαν ουσία του κόσμου.


Ο Λόγος σάν Σοφία τού Θεού. 

          Η αυτοπαραίτηση τού Πατρός οδηγεί στην αποκάλυψη στον Υιό, τον υποστατικό Του Λόγο.  Καθότι Λόγος του Πατρός, ο Υιός είναι η φανέρωση της σκέψης Του, τόσο στην έκφραση, όσο και στο περιεχόμενο, δηλαδή αυτό που η Βιβλική παράδοση ονομάζει η Σοφία του Πατρός "ο Λόγος είναι η Αρχή του νοήματος, του περιεχομένου, της διακρίσεως, της πολλαπλότητος και είναι ταυτοχρόνως αρχή διασυνδέσεως, συσχετισμού, ενότητος του παντός. Καθότι λοιπόν στην Αγία Τριάδα η ενότης της ζωής προκύπτει από την ιδιαίτερη αυτοβεβαιότητα τής καθεμίας εκ των υποστάσεων, και η αιώνια Σοφία επίσης, σύμφωνα μ' αυτή την άποψη είναι κυρίως η αυτοφανέρωση σαν Λόγος της δευτέρας Υποστάσεως που είναι ο Λόγος του Πατρός και η Σοφία του Πατρός. Η μορφή του Λόγου είναι επομένως δεμένη στην έκφραση τού περιεχομένου τής πατρικής ουσίας και η Σοφία είναι η ιδέα του Πατρός στον Υιό, μία ιδέα αφηρημένη αλλά και αιτία της πραγματικότητος όλου του Είναι, μία ιδέα που είναι πραγματική και ιδανική ταυτόχρονα, όπως το σύνολο των νοητών ουσιών του Υπερουράνιου τόπου του Πλάτωνος.
          Από την στιγμή που ο Λόγος είναι η εικόνα τής υποστάσεως(;) του Πατρός, η Σοφία, καθότι ουσία αποκεκαλυμένη στον Υιό, θα είναι η εικόνα αυτής της εικόνος, η αντικειμενική και ολοκληρωτική της αποκάλυψη. Παρόλη δε την κοινότητα τού περιεχομένου και την στενή συσχέτιση, η Σοφία και ο Υιός δεν ταυτίζονται έτσι απλώς, αντιθέτως από ότι έχει συμβεί στην ιστορία της Θεολογίας. Ο Μπουλγκάκοφ θεωρεί παραπλανητική την εξήγηση τής 1. Κορ 1,24 (Ο Χριστός δύναμις και Θεού σοφία) η οποία ξεκινώντας από τους Πατέρες απέδωσε όλους τους λόγους της Π.Δ. για την Σοφία στην δεύτερη υπόσταση, διότι το δογματικό δεδομένο δεν επιτρέπει αυτή την ερμηνεία, καθώς είναι ξεκάθαρη η διάκριση ανάμεσα στην υπόσταση και στην ουσία και επομένως και η διάκριση ανάμεσα στον ίδιο τον Λόγο σαν εικόνα του Πατρός περιλαμβάνουσα δική της προσωπική ζωή και του περιεχομένου της. [Μία ομιλούσα εικόνα, όπως τα αρχαία Αιγυπτιακά ομιλούντα αγάλματα, ταυτίζοντας την ουσία με την Σοφία, την αφαιρεί από τον Υιό, αφήνοντας τον Υιό μία απλή προσωπικότητα, γεμάτη Άγιο Πνεύμα.Δέν υπάρχει ουσία ανυπόστατος,ούτε υπόσταση ανούσιος.Δέν υπάρχει χρόνος στήν Αγία Τριάδα,δηλ. χρονική διαφορά στήν ύπαρξή τους. ].
          Η καθολικότης του Θείου κόσμου δεν υπάρχει μόνον με τον τρόπο της ιδέας, αλλά και με τον τρόπο της ανεξάντλητης πηγής και της ενδόξου ολοκληρώσεως, τρόποι οι οποίοι αναφέρονται στην υπόσταση του Πατρός και στην υπόσταση του Πνεύματος. [Πολύ αυστηρός,μπράβο.Καλό είναι νά συμμορφωθεί καί η ίδια η Αγία Τριάδα καί νά μήν λέει ανυπόστατα πράγματα,διότι ελέγχονται από τούς νεοορθοδόξους.].
          Το πνεύμα και η δόξα.
          Αφού ελέχθη λοιπόν πώς η αποκάλυψη του Υιού δεν εξαντλεί την κίνηση τής διατριαδικής αυτοαποκαλύψεως, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε με ποιόν τρόπο η ουσία τού Πατρός είναι υποστατικοποιημένη από το Πνεύμα και επομένως ποια είναι η σχέση ανάμεσα στην Σοφία και το τρίτο πρόσωπο της Τριάδος. Εάν ο Υιός υποστατικοποιούσε την Ουσία καθότι Ιδέα/Σοφία του Θεού, Το Άγιο Πνεύμα θα υποστατικοποιήσει την Σοφία καθότι Δόξα του Θεού.  [Άρα, πάμε καλά].
          Η δόξα του Θεού δεν μπορεί να θεωρηθεί με την υποκειμενική έννοια τού δοξασμού κάποιου πράγματος εκ μέρους κάποιου, του Θεού εκ μέρους τού Δημιουργήματος Του, αλλά πρέπει να εννοηθεί καθ'αυτή, σαν ιδιοτητα που ανήκει στον Θεό ανεξαρτήτως της κτίσεως. "Η Δόξα είναι η χαρά του Θεού για τον εαυτό του, ο θαυμασμός, η απόλαυση, το όραμα του εαυτού στο κάλλος. Ανήκει στον Θεό σαν σε αυτόν που είναι άξιος και είναι καθαυτός δοξασμένος". [Ούτε οι αρχαίοι ειδωλολάτρες δεν πίστευαν σε τέτοιο ανθρωπομορφικό Θεό].
          Η αποκάλυψη της δόξης είναι δεμένη αδιαχώριστα στην αποκάλυψη της Σοφίας του Θεού, επομένως στην υποστατική αποκάλυψη του Υιού, με την έννοια ότι την ολοκληρώνει και ζωοποιεί το περιεχόμενο. Στην σχέση τους ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα σχηματίζουν μία αληθινή και ιδιαίτερη δυάδα, ενδοτριαδική, η οποία αποκλείει μια για πάντα την ταύτιση ανάμεσα στην σοφιολογία και την Χριστολογία. Η ταύτιση μίας ενδοτριαδικής δυάδος χρειάζεται μόνον για να αποφύγουμε όλες τις ασυνεννοησίες γύρω από την σχέση ανάμεσα στην Σοφία και τις υποστάσεις, όπως για παράδειγμα, το γεγονός πώς η Σοφία, σαν αυτοαποκάλυψη της ουσίας τού Θεού, εξαντλείται από την Χριστολογική αποκάλυψη.  "Αυτή η δυαδική ένωση -λέει ο Μπουλγκάκοφ στον "Παράκλητο"- είναι απαραίτητη για την ίδια την πραγματοποίηση της αυτοαποκαλύψεως: Ο λόγος που δεν προφέρεται καί δεν αντηχεί, παρότι μεταδίδει το περιεχόμενό του στήν ιδέα. Ο ήχος που δεν περιέχει μία προφορική ιδέα, δεν είναι λέξη, αλλά μόνον μία κίνηση του αέρος". Η αδιάσπαστη σχέση του Υιού και του Πνεύματος, όπως αναδύεται στην βιβλική γραμματεία, εκεί όπου η Θεότης φανερώνεται σαν Σοφία και σαν δόξα, έχει βαθειές συνέπειες τόσο στο εσωτερικό των ενδοτριαδικών σχέσεων, όσο και στην ερμηνευτική της αποκαλύψεως του Θεού στον κόσμο. [Sola scriptura. Μόνον οι Γραφές και η ερμηνεία τους είναι ο κόσμος του Θεού].
          Πρώτα απ'όλα στο εσωτερικό της Θείας Σοφίας, η διπλή αλλά αδιάσπαστη αποκάλυψη τού Πατρός καταλήγει ενωμένη από το γεγονός πώς ο Θεός είναι Αγάπη και αυτή η Αγάπη έχει μία διπλή μορφή: από το ένα μέρος είναι αγάπη που αυτοταπεινώνεται, είναι αγάπη κενωτική (η μορφή του Υιού) και από το άλλο είναι αγάπη που αυτοδοξάζεται, λύνει και υπερβαίνει την ταπείνωση σε χαρά (η μορφή του πνεύματος). Μία και μοναδική Σοφία ανήκει στα τρία Θεία πρόσωπα, στον Πατέρα, καθότι κρυμμένη, μυστηριώδης, παρότι φανερωμένη στην αυτοαποκάλυψή της μέσω του Υιού και του Πνεύματος, η δυάδα η οποία αν και είναι μία διπλή αποκάλυψη είναι παρ'όλα αυτά φανέρωση τής μοναδικής και αιωνίου Σοφίας, η οποία αποκτάται με διαφορετικό τρόπο από τα ξεχωριστά πρόσωπα.
          Γι'αυτό, παρότι η Σοφία ταυτιζόμενη με την Ουσία καθότι αποκεκαλυμένη αναφέρεται στην ενότητα της Τριάδος, ταυτοχρόνως δείχνει και μία κάποια μορφή Τριαδικότητος στο εσωτερικό της. Αυτό είναι ένα ακόμη σκοτεινό σημείο στην σκέψη του Μπουλγκάκοφ, αλλά μοιάζει σαν να εννοεί μερικές φορές  μία Τριαδική διάκριση πρίν από την Τριαδική υποστατικοποίηση, να εννοεί δηλαδή ότι η ουσία είναι Τριαδική καθ'αυτή.
         [ Αυτή η ψυχολογική πλωτινιάδα, είναι υποτίθεται η Θεολογία του. Σύντομα θα δούμε και λίγα πράγματα και από την ανθρωπολογία του. Και όποιος αντέξει.Η σοφιολογία καταργεί τήν θεολογία τού Αγίου Γρηγορίου τού Παλαμά]

Αμέθυστος.

4 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Αγόρασα το μαθήματα δογματικής θεολογίας του Γιαγκαζογλου.... Καλώς ή κακώς;

amethystos είπε...

Πολύ καλώς. Χρειάζονται προσοχή, όπως όλες οι δογματικές. Καί μιά σύγχρονη δογματική δέν υπήρχε.

Ανώνυμος είπε...

Για όσους ενδιαφέρονται για νεώτερη δογματική, μπορούν να διαβάσουν αυτήν του Αγίου Ιουστίνου Ποποβιτς.

amethystos είπε...

Ευχαριστούμε φίλε, δέν τό ξέραμε ότι υπάρχει.