«Τό Ἅγιο Πνεῦμα καί καί ἡ ἀπόκτησή Του»

Αρχιμανδρίτης Ιάκωβος Καραμούζης, Πρωτοσύγκελλος – Ιεροκήρυξ Ι. Μ. Μυτιλήνης

‘’ Τό Ἅγιο Πνεῦμα καί καί ἡ ἀπόκτησή Του ‘’ *

Σεβασμιώτατε Πάτερ καί Δέσποτα,
Τίμιον καί Εὐλαβέστατον Πρεσβυτέριον,
Ἀγαπητοί μου χριστιανοί

Συχνά ἀκοῦμε νά λένε οἱ συνάνθρωποί μας ἀλλά καί ἐμεῖς οἱ ἴδιοι νά ὁμολογοῦμε πολλές φορές ὅτι ‘’ὁ τάδε εἶναι μορφωμένος καί καλλιεργημένος. Εἶναι πνευματικός ἄνθρωπος‘’. Ὅταν ὁμιλοῦν ἤ ὁμιλοῦμε μέ αὐτόν τόν τρόπο ἐντοπίζουμε τό γεγονός τῆς πνευματικότητας ἑνός ἀνθρώπου στό ἐπίπεδο τῶν γνώσεων πού κατέχει. Κρίνουμε τήν ποιότητα του ἀνάλογα μέ τίς σπουδές του, τό ρητορικό του λόγο, τά μεταπτυχιακά του διπλώματα καί τίς διατριβές του καί γενικότερα τήν ἐνασχόλησή του μέ τίς τέχνες, τά γράμματα καί τίς ἐπιστῆμες.

Ἡ Ἐκκλησία μας, ὅμως, πού κατά τόν Ἀπόστολο Παῦλο, εἶναι τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ1, χωρίς νά ὑποτιμᾶ τή λογική καί τά σπουδαῖα, θαυμάσια καί μεγάλα ἀνθρώπινα ἔργα κάθε μορφῆς μέ τά ὁποῖα εἶναι προικισμένος ὁ κόσμος, πιστεύει ὅτι ‘’πνευματικός ἄνθρωπος‘’ εἶναι ἐκεῖνος , ὁ ὁποῖος ἀξιοποίησε, κατά τό ἀνθρωπίνως δυνατόν, τό Ἅγιο Πνεῦμα, τό ὁποῖο ἔλαβε τήν ἡμέρα πού βαπτίσθηκε καί χρίσθηκε μέ τό Ἅγιο Μῦρο. Εἶναι ἐκεῖνο τό πρόσωπο, πού ἐνισχυόμενο καί φωτιζόμενο ἀπό τή ΄΄Χάρη τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καί τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί Πατρός καί τήν κοινωνία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος΄΄ προσπαθεῖ καί ἀγωνίζεται ἰσοβίως νά καθαρίσει τήν ψυχή του ἀπό τόν ὀλέθριο καί σκοτεινό κόσμο τῶν παθῶν. Εἶναι ἐκείνη ἡ ἀνθρώπινη ὕπαρξη, πού θέτει τόν ἑαυτό της στό θέλημα τῆς Ἁγίας Τριάδος. Ὁ ἀββάς Μακάριος, ὁ Αἰγύπτιος, ἀναφέρει πώς ὁ ἀββάς Λογγῖνος εἶπε στόν Ἀββά Ἀκάκιο: ΄΄Ἡ ψυχή τότε γνωρίζει ὅτι συνέλαβε πνεῦμα ἅγιον ὅταν παύσουν νά κινοῦνται τά πάθη. Δῶσε αἷμα καί λάβε πνεῦμα΄΄ 2.

Ὁ εὐλογημένος καί τρισμακάριος χῶρος τῆς Ἐκκλησίας μας κρίνει, ἀντιλαμβάνεται, ζυγίζει καί μετράει τά πράγματα διαφορετικά ἀπό ὅτι τά βλέπουν τά μάτια τοῦ κόσμου. Μέ τά κοσμικά κριτήρια καί τήν ἔπαρση πού προσφέρει ἡ λογική, ἡ Ἁγία Γραφή καί τό Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ μας θά παραμένουν πάντοτε κείμενα ἀκατανόητα. Οἱ φιλόσοφοι καί οἱ ἰδεολόγοι γιά τό πνεῦμα τοῦ κόσμου θά εἶναι ἀνώτεροι ἀπό τούς προφῆτες, ὅπως ἔλεγαν οἱ αἱρετικοί τοῦ 14ου αἰῶνος, οἱ ὁποῖοι τελικά ἀντιμετωπίστηκαν νικηφόρα μέ τήν ἁγιοπνευματική διδασκαλία τοῦ ἁγ. Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ.

Οἱ ἀξίες αὐτοῦ τοῦ κόσμου μέ τίς διάφορες μορφές καί παραλλαγές θά εἶναι πάντοτε τό χρῆμα, τά χτήματα, τά ἀξιώματα, τό φαϊ, ἡ διασκέδαση, τό σέξ, τό γλέντι 3, ἡ ἀποθέωση τῆς ἀνθρώπινης λογικῆς καί τεχνολογίας καί τελικά ἡ ὑποτίμηση, παραθεώρηση καί ἄρνηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

δ) Τό Ἅγιο Πνεῦμα στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας

Σύμφωνα, λοιπόν, μέ τή δογματική διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας ὁ Θεός εἶναι Ἕνας καί Τριαδικός, δηλαδή ἔχει Τρία Πρόσωπα. Εἶναι ὁ Πατήρ, ὁ Υἱός καί τό Ἅγιο Πνεῦμα. Στό Θεό ἀκόμη διακρίνουμε οὐσία καί ἐνέργεια, ὅπως ἄλλωστε καί σέ κάθε ὄν. Τό Ἅγιο Πνεῦμα, λοιπόν, παραμένει καί κατοικεῖ μόνιμα στήν Ἐκκλησία, τό σῶμα τοῦ Θεανθρώπου Κυρίου, λαμβάνοντας ἐπισήμως τή σκυτάλη τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς, σύμφωνα μέ τήν ἐπαγγελία τοῦ Κυρίου μας στούς μαθητές του γιά τήν ἀποστολή τοῦ Παρακλήτου ἀπό Ἐκεῖνον ( δηλ. τόν Κύριό μας ), πού εἶναι τό Πνεῦμα τῆς Ἀληθείας καί ἐκπορεύεται ἀπό τόν Πατέρα 22, δίδοντας τούς εὔχυμους καρπούς Του, πού εἶναι οἱ Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας, τά πολύτιμα ἄνθη τοῦ παραδείσου, οἱ πολύφωτοι ἀστέρες τῆς Οἰκουμένης, ὅπως εὔστοχα ὀνομάζονται ἀπό τούς ἱερούς ὑμνωδούς μας. Ἐπίσης μέ τήν ἐνέργεια τοῦ Ἁγ. Πνεύματος, οἱ συγγραφεῖς τῶν βιβλίων τῆς Ἁγίας Γραφῆς συνέγραψαν τά ἱερά κείμενα καί ἑρμήνευσαν θεοπνεύστως οἱ Ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, χωρίς νά ἀφομοιώνεται καί νά καταργεῖται ὁ προσωπικός χαρακτήρας τόσο τοῦ συγγραφέως ὅσο καί τοῦ ἑρμηνευτοῦ. Μέ τή βοήθεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, οἱ θεοφώτιστοι Πατέρες στίς Οἰκουμενικές Συνόδους ἐξέφρασαν σωστά καί ὀρθά τήν πίστη μας, διακρίνοντας καί χωρίζοντας τήν ἀλήθεια ἀπό τήν πλάνη καί τήν αἵρεση. Ἐκεῖνο δέ μᾶς χαρίζει τή χάρη τῶν μυστηρίων23. Μέ τή δωρεά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, πού εἶναι παροῦσα στά Μυστήρια τοῦ Ἁγίου Βαπτίσματος καί τοῦ Ἱεροῦ Χρίσματος ὁ ἄνθρωπος λαμβάνει τή χριστιανική του ταυτότητα καί πολιτογραφεῖται στό χῶρο τῆς Ἐκκλησίας. Σέ κάθε Θεία Λειτουργία τό Ἅγιο Πνεῦμα μεταβάλλει πραγματικά, ἀλλά μυστηριακά τόν ἄρτο καί τόν οἶνο σέ Σῶμα καί Αἷμα Χριστοῦ. Τό Ἅγιο Πνεῦμα βρίσκεται σέ κάθε ‘’συντετριμμένη καί ταπεινωμένη καρδία‘’, πού βαδίζει τόν δύσκολο ἀλλά σωτήριο δρόμο τῆς μετανοίας. Μέ τή χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος συγχωροῦνται οἱ ἁμαρτίες στόν πιστό ἄνθρωπο, πού σκύβει τό κεφάλι του καί γονατίζει εὐλαβικά καί ταπεινά κάτω ἀπό τό πετραχήλι τοῦ πνευματικοῦ του γιά νά τοῦ διαβάσει τή συγχωρητική εὐχή, ἀφοῦ προηγουμένως ἔχει ἐξομολογηθεῖ τά μικρά καί μεγάλα ἁμαρτήματά του. Τό Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι παρών στή χειροτονία τῶν κληρικῶν καί τούς καθιερώνει στό ἔργο τῆς διοικήσεως, τοῦ κηρύγματος καί τῆς τελειώσεως τῶν Μυστηρίων. Μέ τήν παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος θεραπεύονται οἱ ψυχοσωματικές ἀσθένειες στό Μυστήριο τοῦ Εὐχελαίου. Ἀλλά καί στό Γάμο καθιδρύει καί ἐνισχύει τήν οἰκογενειακή ζωή24. Τό Ἅγιο Πνεῦμα ὅλον ‘’συγκροτεῖ τόν θεσμόν τῆς Ἐκκλησίας‘’ 25.

ε) Ὁ τελικός σκοπός τῆς χριστιανικῆς ζωῆς

Ὁ ἁγ. Σεραφείμ τοῦ Σάρωφ μᾶς λέγει ὅτι ‘’ἡ προσευχή, ἡ νηστεία, ἡ ἀγρυπνία καί κάθε χριστιανικό ἔργο, ὅσο καλό καθ’ ἑαυτό, δέν ἀποτελεῖ τόν σκοπό τῆς χριστιανικῆς μας ζωῆς, ἀλλά χρησιμεύει σάν μέσο γιά τήν ἐπιτυχία του. Ὁ πραγματικός σκοπός τῆς χριστιανικῆς ζωῆς εἶναι ἡ ἀπόκτησις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος‘’[26] . Αὐτός ἄραγε δέν ὀφείλει νά εἶναι καί ὁ δικός μας στόχος; Ὅλα τά ὑπόλοιπα ὅσο λαμπρά καί ἄν εἶναι δέν μποροῦν νά ἀποτελοῦν τό νόημα τῆς τόσο σύντομης ἀλλά πολύτιμης ζωῆς μας, διότι εἶναι ἐφήμερα, παροδικά καί ἀσταθῆ. Ἡ ὑπερεκτίμηση τῆς ὕλης καί τῶν γνωστικῶν ἀνθρωπίνων δυνατοτήτων περισσότερο ἀπό ὅ, τι πρέπει, ἀδικοῦν σέ τελευταῖα ἀνάλυση τόν ἴδιο μας τόν ἑαυτό, διότι ὁ ἄνθρωπος πλάσθηκε ‘’ κατ’ εἰκόνα ‘’ Θεοῦ μέ προορισμό νά φθάσει στό ‘’ καθ΄ ὁμοίωσιν ‘’ Του. Νά, λοιπόν τί μᾶς λέγει ὁ ἁγ. Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, ἀπευθυνόμενος στόν Εὐτρόπιο: ‘’ Δέν γνωρίζεις ὅτι ἡ παροῦσα ζωή εἶναι ἀποδημία; Μήπως ἐδῶ εἶσαι πολίτης; Διαβάτης εἶσαι. Κατάλαβες τί εἶπα; Δέν εἶσαι πολίτης, ἀλλά διαβάτης καί ὁδοιπόρος. Μήν πεῖς ἔχω ( ὡς μόνιμη κατοικία ) αὐτή τήν πόλη, ἔχω ἐκείνη. Κανείς δέν ἔχει πόλη. Ἡ πόλη εἶναι ἄνω ( στόν οὐρανό ). Ἡ παροῦσα ζωή εἶναι δρόμος. Ὁδοιποροῦμε λοιπόν κάθε μέρα, ἐφ’ ὅσον παρέρχεται ὁ χρόνος. Ποιός ἀποταμιεύει χρήματα ἐνῶ ταξιδεύει; Ποιός κρύβει χρυσάφι στό δρόμο πού περπατᾶ; Καί ὅταν στό ξενοδοχεῖο εἰσέλθεις, τό ξενοδοχεῖο στολίζεις; Βεβαίως ὄχι, ἀλλά τρῶς, πίνεις καί βιάζεσαι νά ἀναχωρήσεις. Μέ ξενοδοχεῖο μοιάζει καί ὁ παρών βίος. Εἰσήλθαμε σ’ αὐτόν ( μένουμε προσωρινά ) καί τελειώνει ἡ παροῦσα ζωή. Ἄς φροντίσουμε νά ἐξέλθουμε ἀπ’ αὐτόν μέ καλές ἐλπίδες, χωρίς νά ἀφήσουμε τίποτα ἐδῶ, γιά νά μή ζημιωθοῦμε ἐκεῖ, στήν ἄλλη ζωή. Ὅταν εἰσέρχεσαι στό ξενοδοχεῖο, τί λές στόν ὑπηρέτη σου; Πρόσεξε ποῦ τοποθετεῖς τίς ἀποσκευές, μήπως ξεχάσεις κάτι ἐδῶ, ὅταν φύγουμε, γιά νά μή χαθεῖ τίποτε, οὔτε μικρό οὔτε ἀσήμαντης ἀξίας, ἀλλά ὅλα νά τά μεταφέρουμε στήν οἰκία. Αὐτό καί ἐμεῖς ἄς πράττουμε στήν παροῦσα ζωή. Ἄς θεωροῦμε ὡς ξενοδοχεῖο τό βίο τοῦτο καί ἄς μήν ἀφήσουμε τίποτα σ’ αὐτόν, ἀλλά ὅλα στή Μητρόπολη ( στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ), ἄς τά μεταφέρουμε. Διαβάτης καί ὁδοιπόρος εἶσαι καί μάλιστα σέ κατώτερη θέση ἀπ’ αὐτόν. Καί πῶς αὐτό; Ἰδού. Ὁ διαβάτης καί ταξιδιώτης γνωρίζει πότε θά εἰσέλθει καί πότε θά ἐξέλθει ἀπ’ αὐτό ‘’ [27].

Τελειώνω τήν ταπεινή μου εἰσήγηση μέ μιά ἱστορία ἀπό τό Μ. Γεροντικό τῆς Ἐκκλησίας μας, ὅπου φαίνεται ξεκάθαρα ὅτι ὅλοι μας εἴτε ὡς κληρικοί εἴτε ὡς λαϊκοί μπορεῖ μέσα μας νά ἐνεργεῖ τό Ἅγιο Πνεῦμα ἀρκεῖ ἡ καρδιά μας νά τό ζητήσει καί νά τό θελήσει. Νά ἔχουμε διάθεση καί πρόθεση κάθε στιγμή καί κάτω ἀπό τίς ὁποιεσδήποτε συνθῆκες νά πραγματοποιοῦμε τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ μέ ταπείνωση καί ἀγάπη.

΄΄Κάποτε τήν ὥρα πού προσευχόταν ὁ ἀββάς Μακάριος στό κελί του, ἄκουσε μιά φωνή πού ἔλεγε: ‘’Μακάριε, δέν ἔφθασες ἀκόμη στά μέτρα τῶν τάδε γυναικῶν αὐτῆς τῆς πόλης‘’. Τό πρωϊ ὁ Γέροντας σηκώθηκε, πῆρε τό βαϊτικό ραβδί του κί ἄρχισε νά ὁδοιπορεῖ στήν πόλη.

Ὅταν ἔφθασε στήν πόλη καί βρῆκε τό σπίτι, χτύπησε τήν πόρτα. Βγῆκε ἡ μία καί τόν ὐποδέχθηκε στό σπίτι. Ἀφοῦ κάθισε γιά λίγο, ἦρθε καί ἡ ἄλλη. Τίς κάλεσε, κι ἐκεῖνες ἦρθαν καί κάθισαν μαζί του. Τίς λέει ὁ Γέροντας: ‘’ Γιά σᾶς ἔκανα τόση πορεία καί ὑπέμεινα τόσο κόπο, ὥσπου νά φτάσω ἀπό τήν ἔρημο. Πέστε μου λοιπόν τήν ἐργασία σας. Ποιά εἶναι ; ‘’.

‘’ Πάτερ – τοῦ λένε – πίστεψέ μας. Δέν εἴμαστε ἡ καθεμιά μας ἔξω ἀπό τήν κλίνη τοῦ ἄνδρα της μέχρι σήμερα. Ποιά ἐργασία λοιπόν ζητᾶς ἀπό μᾶς; ‘’ Ὁ Γέροντας ἔβαλε μετάνοια καί τίς παρακαλοῦσε: ‘’ Φανερῶστε μου τό ἔργο σας ‘’ . Τότε τοῦ λένε: ‘’ Ἐμεῖς κατά κόσμον εἴμαστε ξένες μεταξύ μας. Ἔτυχε, ὅμως, νά παντρευτοῦμε δύο ἀδελφούς κατά σάρκα. Καί νά, ἐδῶ καί δεκαπέντε χρόνια ὥς σήμερα κατοικοῦμε σ’ αὐτό τό σπίτι καί δέν ξέρουμε νά φιλονικήσουμε ποτέ ἤ νά ἀναφερθήκαμε σέ αἰσχρά πράγματα. Μάλιστα, ἦρθε στό λογισμό μας νά ἀφήσουμε τούς ἄνδρες μας καί νά μποῦμε στό τάγμα τῶν μοναχῶν. Πολύ παρακαλέσαμε τούς ἄνδρες μας νά μᾶς ἐπιτρέψουν νά φύγουμε, ἀλλά δέν τούς πείσαμε. Ἔτσι, ἀφοῦ δέν πετύχαμε αὐτόν τόν σκοπόν, κάμε συμφωνία μεταξύ μας καί μέ τόν Θεό, μέχρι τόν θάνατό μας νά μή βγεῖ ἀπό τό στόμα μας κανένας κοσμικός λόγος ‘’.

Ὅταν τ΄ ἄκουσε αὐτά ὁ ἀββᾶς Μακάριος, εἶπε: ΄΄Ἀλήθεια. Δέν ὑπάρχει παρθένα ἤ παντρεμένη ἤ μοναχός ἤ κοσμικός. Ὁ Θεός τήν πρόθεση ζητάει καί δίνει τό Ἅγιο Πνεῦμα σέ ὅλους΄΄ [28].

Σεβασμιώτατε,

Εἴθε καί τή δική μας πορεία μέ τίς προσευχές καί τίς εὐχές Σας, νά φωτίζει καί νά ἁγιάζει τό Ἅγιο Πνεῦμα, γιά νά αἰσθανόμεθα ΄΄ ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, μακροθυμία, καλοσύνη, ἀγαθότητα, πίστη, πραότητα, ἐγκράτεια ΄΄[29] , φανερώνοντας μέ τή μετάνοια καί τόν προσωπικό μας πνευματικό ἀγώνα , ὅτι τό Εὐαγγέλιο δέν εἶναι οὐτοπία ἀλλά ὁλοζώντανη πραγματικότητα καί ΄΄ ρήματα ζωῆς αἰωνίου ΄΄[30].

΄΄Πάντα χορηγεῖ τό Πνεῦμα τό Ἅγιον΄΄[31]. Ἀμήν.

*Εἰσήγηση σέ κληρικολαϊκή σύναξη μέ τήν παρουσία τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου  Μυτιλήνης  κ.  Ι Α Κ Ω Β Ο Υ

«Τό Ἅγιο Πνεῦμα καί καί ἡ ἀπόκτησή Του» | Πεμπτουσία (pemptousia.gr)

ΙΔΟΥ ΛΟΙΠΟΝ ΤΑ ΤΡΑΓΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΠΟΥ ΥΦΙΣΤΑΤΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ. ΕΦΤΑΣΕ ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ, ΚΑΙ ΒΑΖΟΥΜΕ, ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΔΟΧΗ ΤΗΣ ΑΝΤΙΦΑΣΕΩΣ, ΤΟ ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ ΝΑ ΠΟΛΕΜΑ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ. 

ΑΦΟΥ ΤΟ ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ ΕΝΕΡΓΕΙ ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ, ΣΤΟ ΣΩΜΑ ΧΡΙΣΤΟΥ, ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΠΡΟΣΠΑΘΗΣΟΥΜΕ ΝΑ ΤΟ ΑΠΟΚΤΗΣΟΥΜΕ;