Το Άγιο Πνεύμα στην Αμερική (7)

Συνέχεια από: Πέμπτη 12 Απριλίου 2018

Το Άγιο Πνεύμα στην Αμερική

Του Ernst Benz,1970 Eugen Diederichs Verlag

Κεφάλαιο ΙΙI: Η πληρότης του πνεύματος α

Στις εβδομάδες και μήνες που ακολούθησαν συμμετείχα σε διάφορες λειτουργίες πεντηκοστιανών-Church of god, Assembly of God, Church of the Apostels-και προσέλαβα πολλές συγκινητικές εντυπώσεις μιας ζωντανής, χαρούμενης, αυθόρμητης, ορμητικής χριστιανικής ευσέβειας. Στην προσπάθεια μου όμως να συμμαζέψω τις εντυπώσεις μου και να μεταδώσω μια αντικειμενική εικόνα τής θρησκευτικής και θεολογικής ιδιαιτερότητας των πεντηκοστιανικών κοινοτήτων-που είναι και η δουλειά τού ιστορικού της Εκκλησίας και  αυτή είναι και η απαίτηση που εέχει από τον εαυτό του-κατέληξα σε ένα περίεργο δίλημμα. Το βίωμα στον χώρο τού πεντηκοστιανικού Χριστιανισμού είναι στον πυρήνα του το βάπτισμα του Πνεύματος, συνδεόμενο με την γλωσσολαλιά. Είναι λοιπόν ένα αυθόρμητο βίωμα, που δωρίζεται, το οποίο μπορεί κανείς να ζητήσει, αλλά δεν μπορεί να το εξαναγκάσει. Το βίωμα αυτό έχει μια περίεργη ιδιότητα: δεν μπορεί να αποδοθεί με έννοιες και εικόνες. Για τον αποδοχέα του αποτελείται από μια μή συνειδητή γλωσσολαλιά, δηλαδή από ένα μουρμούρισμα φωνηέντων και συλλαβών, που είναι ακατανόητα γι αυτόν τον ίδιο και για τους άλλους. Είναι ως προς την ουσία του λοιπόν προ-εννοιακό και προ-λογικό, και βρίσκεται στον δρόμο που οδηγεί από το ασύλληπτο προς μια εννοιολογική περιγραφή, στον δρόμο από το άρρητο προς το ρητό.

Εκεί που επιτυγχάνεται μια τέτοια γλωσσική έκφραση, το χαρακτηριστικό της δεν είναι μια λογική έννοια, αλλά η εικόνα. Η πεντηκοστιανική κίνηση έχει αναπτύξει την δική της εικονική και συμβολική γλώσσα, η οποία δρα μέχρι και μέσα στην θεολογία τής Πεντηκοστής. Πρόκειται για μια γλώσσα στην οποία η συμβολική τής βροχής, τής δρόσου,  της κατερχόμενης φωτιάς, τού προς τα κάτω ακτινοβολούντος φωτός, τού ψελλίσματος, τής κραυγής, τού χορού, παίζουν μεγάλο ρόλο. Υπάρχει μια λεπτομερής ιστορική θεολογία τού Αγίου Πνεύματος, που βασίζεται στην  βιβλική διάκριση της πρωινής και της απογευματινής βροχής, που είναι ζωτικής σημασίας για τις χώρες της υποτροπικής ζώνης. Η πρωινή βροχή ερμηνεύεται ως η πρώτη έκχυση του Πνεύματος μετά την Ανάληψη, κατά την Πεντηκοστή, που περιγράφεται στις Πράξεις. Η απογευματινή βροχή ερμηνεύεται ως η δεύτερη, σύμφωνα με την επαγγελία τών προφητών για τα έσχατα, έκχυση τού Αγίου Πνεύματος πριν το τέλος τού κόσμου και την Δευτέρα Παρουσία. Όλα αυτά όμως είναι ερμηνείες που δίνουν αυτοί που βρίσκονται υπό την επίδραση (του Πνεύματος), καθώς η ερμηνεία ανήκει στις ενέργειες του Πνεύματος, όπως και η γλωσσολαλιά.

Ο εξωτερικός παρατηρητής-και παραμένει εξωτερικός ακόμα και αν η γνώση των ιστορικών φαινομένων τού δίνει κάποια ετοιμότητα να κατανοήσει τα παρατηρούμενα-μιλά για κάτι το οποίο δεν έχει ακόμα βιώσει, και για το οποίο είναι σε θέσει να μιλήσει μόνο εάν έχει την εμπειρία του πράγματος, αλλά και τότε (μπορεί να μιλήσει γι’ αυτά) μόνο με αποσπασματικά, με νύξεις και με εικόνες. Είδα πως βρέθηκα σε μια κατάσταση, την οποία ο αξεπέραστος σε εύστοχες διατυπώσεις δάσκαλος (Καινή Διαθήκη) μου  Adolf Deißmann διατύπωσε ως εξής: το να μιλά κανείς για το Άγιο Πνεύμα, χωρίς να το έχει είναι σαν «να έχει πιει παραλίγο σαμπάνια»-μια πολύ εύστοχη εικόνα.

Επειδή ο εξωτερικός παρατηρητής ή αυτός που δεν έχει ακόμα καταληφθεί, δεν έιναι σε θέση ούτε «να δώσει την μαρτυρία» ούτε να αποδώσει με λογικές διατυπώσεις την μαρτυρία των άλλων, καθώς στην ουσία της είναι προ-λογική (vor-rarional), μου φάνηκε καλύτερο να πάρω άλλο δρόμο. Δηλαδή ως εξωτερικός παρατηρητής-«νηφάλιος»- να στηριχθώ σε αυτούς που ήπιαν από τον οίνο του Αγίου Πνεύματος, και για τον λόγο αυτό έχουν το δικαίωμα ή τουλάχιστον οι ίδιοι θεωρούν πως έχουν, να μιλήσουν ως αγγελιοφόροι, στους άλλους για την εμπειρία αυτή και να τους οδηγήσουν σε αυτήν. Η λειτουργία τής κριτικής λοιπόν ανήκει με τον τρόπο αυτό στον αναγνώστη, αλλά το μειονέκτημα που προκύπτει από αυτό το γεγονός, είναι πολύ μικρότερο από αυτό που θα προέκυπτε εάν τα διδάσκει κάποιος που κατέχει ελλειπή γνώση του φαινομένου.

Η επιθυμητή ευκαιρία μού δόθηκε όταν, καθώς είχα επιστρέψει από την Φλόριντα στο Μαρβούργο, σκεφτόμουνα την δύσκολη κατάσταση στην οποία βρισκόμουνα ως ανταποκριτής χαρισματικών εμπειριών τις οποίες δεν είχα. Φάνηκε λοιπόν, πως ως εξωτερικός δεν είναι καθόλου εύκολο να βρεις υλικό για το πεντηκοστιανικό κίνημα. Στις θεολογικές βιβλιοθήκες υπάρχει απολογητική βιβλιογραφία, από θεολόγους των διάφορων εγκατεστημένων Εκκλησιών, όπου προειδοποιούν με οξύ τρόπο για το πεντηκοστιανικό κίνημα, και το θεωρούν δημιούργημα φλύαρων, ίσως και άρρωστων ψυχών. Για τον λόγο αυτό, κυρίως στην Γερμανία, οι Πεντηκοστιανοί κρατούν την εμπειρία τους σε ένα στενό, οικείο κύκλο.

Έστειλα επιστολές λοιπόν σε διάφορα κέντρα τού πεντηκοστιανικού κινήματος στην Αμερική, και έλαβα αμέσως ένα σωρό αυθεντικού υλικού. Από αυτό θα παρουσιάσω εν συντομία δυο-τρια φέιγ βολάν, που έλαβα από τον Α. Α. Allen από την Miracle Valley, Arizona, ένα από τα κύρια κέντρα της πεντηκοστιανικής παγκόσμιας ιεραποστολής. Είναι μικρά φύλλα, που μπορεί να βάλει κανείς στην τσέπη ή το πορτοφόλι και την τσάντα, τα οποία θεωρώ, μετά από ανάγνωση μεγάλου όγκου δευτερεύουσας βιβλιογραφίας, πως παρουσιάζουν εν συντομία και συμπυκνωμένα, την ουσία του πεντηκοστιανικού Χριστιανισμού. Η παρουσίαση γίνεται με τρόπο αναπαραστατικό, συναρπαστικό, ευκολονόητο-και φυσικά- διαφημιστικό, με το στιλ που χαρακτηρίζει το πεντηκοστιανικό ιεραποστολικό κήρυγμα.

Τα φυλλάδια αυτά είναι χαρακτηριστικά για το κίνημα και για ένα άλλο λόγο επίσης. Από την μια παρουσιάζουν το πνευματικό και συναισθηματικό εμπειρικό περιεχόμενο του πεντηκοστιανικού Χριστιανισμού με ένα ιδιαίτερα εντυπωσιακό τρόπο, αλλά από την άλλη προσφέρουν και μια βιβλική-θεολογική θεμελίωση. Αυτή η βιβλική θεμελίωση βεβαίως, με τα μάτια της ιστορικής-κριτικής έρευνας τής Καινής Διαθήκης, φέρεται από ένα απλοϊκό φονταμενταλισμό: Ο λόγος της Βίβλου είναι η αδιάψευστη μαρτυρία της θεϊκής αλήθειας και για τον λόγο αυτό, σε κάθε του λεπτομέρεια δεσμευτικός για την πίστη. Παρόλα αυτά, ο φονταμενταλισμός αυτός διαφέρει από τις παραδοσιακές ορθόδοξες, καθαρά τυπικές εμπνεύσεις, και έχει ένα φοβερό δυναμισμό. Η κατανόηση της Αγίας Γραφής καθορίζεται από την εμπειρία του βαπτίσματος του Πνεύματος, και η εμπειρία αυτή ωθεί την θεώρηση της Αγίας Γραφής σε μια συγκεκριμένη προοπτική. Ο αναγνώστης, όπως και εγώ, θα εκπλαγεί διαπιστώνοντας σε ποιο νέο φως εμφανίζεται ξαφνικά η Βίβλος μέσα σε αυτή την πεντηκοστιανική οπτική.

Συνεχίζεται

ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΜΙΑ ΙΣΧΥΡΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΟΡΓΑΣΜΟΥ, ΑΚΡΙΒΩΣ ΣΤΑ ΧΝΑΡΙΑ ΤΟΥ ΜΟΝΤΑΝΙΣΜΟΥ.