Δευτέρα 22 Μαΐου 2023

Η κουκούλα που καταπιέζει και σβήνει

 του Marcello Veneziani

Έχω αφιερώσει πολλές σελίδες της La Cappa, αφιερωμένες στην κριτική του παρόντος, για να εμβαθύνω το θέμα της κουλτούρας τής ακύρωσης και το υπόβαθρό της, το πολιτικά ορθό. Το κύριο κακό και των δύο είναι η αναγωγή της ιστορίας στο παρόν, του διαφορετικού στο συμμορφούμενο, της πραγματικότητας στο ιδεολογικό σχήμα. Η Cancel Culture που πρέπει να μεταφραστεί ως ακύρωση πολιτισμού και όχι όπως ισχυρίζονται μερικοί ώς κάποια κουλτούρα ακύρωσης, επειδή είναι ένα βάρβαρο φαινόμενο, είναι η αδυναμία να αντιμετωπίσεις διαφορετικούς κόσμους, παραμέτρους διαφορετικές από τις δικές σου, να καταλάβεις ότι κάθε εποχή έχει τα δικά της πρότυπα. Ότι κανείς δεν μπορεί να φτάσει στον τελικό κριτή κάθε άλλης εποχής και πολιτισμού. Και το μεγαλείο και η ύβρις δεν μετρώνται μόνο με το μικρό κριτήριο του μανιχαϊσμού μας που επικρατεί.

Η κουλτούρα ακύρωσης είναι η αναδρομική επέκταση του πολιτικά ορθού, που αντιθέτως μαίνεται πάνω από τις σημερινές συμπεριφορές, τις γλώσσες και τα έθιμα. Όρισα το πολιτικά ορθό σάν τήν ηθικοποίηση ελλείψει ηθικής, τόν ηθικό ρατσισμό στήν απουσία ηθικής, τόν φανατισμό στήν απουσία θρησκείας και τόν αντιφασισμό στήν απουσία φασισμού. Ο αρχικά διακηρυγμένος σκοπός ήταν η προστασία των πιο αδύναμων και καταπιεσμένων μειονοτήτων, αλλά σταδιακά αναποδογύρισε, σε σημείο να δημιουργήσει μια πανοπλία ασυλίας, δηλαδή μη κριτικής για ορισμένες κατηγορίες (γκέι, τρανς, Ρομά, μαύρους, φεμινίστριες, κ.λπ.), ένας ανατρεπόμενος σουπρεματισμός, για να ορμήσει επιτέλους απέναντι σε όλα όσα δεν εμπίπτουν σε αυτές τις προστατευμένες ποικιλομορφίες: ξεκινώντας από την οικογένεια, από τους λαούς, από τον απλό άνθρωπο. Λειτουργεί όμως και ως τρομερό «επίπεδο» γιατί τιμωρεί και καταθλίβει κάθε υπεροχή, κάθε μεγαλείο, κάθε ομορφιά. Η πολιτική ορθότητα σκοτώνει την πραγματικότητα και αποθαρρύνει κάθε αναζήτηση ποιότητας, αλήθειας και αριστείας. Στο La Cappa έχω μεταφράσει αυτούς τους νέους κανόνες της υποκρισίας σε μια πραγματική πολιτιστική χειραγώγηση, σε ένα εργοστάσιο προσυσκευασμένων απόψεων και πάνω από όλα έχω αναγνωρίσει τη λογοκρισία που προκύπτει από αυτούς που δεν ευθυγραμμίζονται. Βιώνουμε μια επιστροφή της λογοκρισίας, του ελέγχου, της επιτήρησης που μαίνεται για ελεύθερες απόψεις, για ιστορικές κρίσεις που αποκλίνουν από προκαταλήψεις, για τις αποκλίσεις κανόνων και σκέψεων. Και αν αυτό το κατασταλτικό κύμα στη συνέχεια συνδυαστεί με τις συσκευές έκτακτης ανάγκης που εγκρίθηκαν τώρα για την πανδημία τώρα για τον πόλεμο στην Ουκρανία, τα αποτελέσματα είναι ένα καθεστώς επιτήρησης και ο προθάλαμος ενός ολοκληρωτικού συστήματος, αν και με τη ρητορική εμφάνιση της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Γλιστρήσαμε από την ανοιχτή κοινωνία στην σκεπαστή κοινωνία. Η λογοκρισία είναι απαράδεκτη για τά ψέματα, γιά τήν  συκοφαντία και τήν δυσφήμιση αρκούν οι αστικοί και ποινικοί κώδικες. Πιο δύσκολο, ωστόσο, είναι το ζήτημα των πιθανών λύσεων, των πιθανών απαντήσεων σε αυτή την «παγκοσμιοποιημένη» κυριαρχία. Διότι διακυβεύεται η ιδεολογική ηγεμονία που επιβάλλεται εδώ και δεκαετίες, με μια ριζοσπαστική-προοδευτική έννοια που υψώνεται πάνω από την κοινωνία σαν θόλος, ακόμα και με την έννοια της μαφίας. Και διακυβεύονται οι δεσμοί, οι πολύ ισχυρές σχέσεις μεταξύ αυτής της ηγεμονίας και των εξουσιών που συνδέονται με τη σφαίρα της πληροφόρησης, της επικοινωνίας, του πολιτισμού αλλά και με το δικαστικό σώμα, με το οικονομικό-οικονομικό και γραφειοκρατικό-διευθυντικό κατεστημένο. Αυτή η συγκόλληση, αυτό το μπλοκ, μας εμποδίζει να εναντιωθούμε μέ μια πολιτική κουλτούρα και μια διαφορετική ευαισθησία. Παρότι, πρέπει επίσης να ειπωθεί,  δεν υπάρχουν οργανωμένες δυνάμεις, πολύ περισσότερο κόμματα, ότι τουλάχιστον προσπαθήσαμε να οικοδομήσουμε εναλλακτικά δίκτυα, δομές και αφηγήσεις. Λείπει η ευαισθησία, η προνοητικότητα, η στρατηγική για μια οργανική απάντηση σε αυτή την κυριαρχία. Το μόνο που μένει είναι η χρήση της νοημοσύνης σε προσωπικό και ομαδικό επίπεδο. Για να τρυπήσεις τήν κουκούλα χρειάζεσαι το ξίφος της ευφυΐας, της κριτικής σκέψης και όσους δεν είναι ικανοποιημένοι με όσα παρέχει το μοναστήρι  μέ τούς αιώνιους όρκους.. Ο μανδύας και το σπαθί, για να χρησιμοποιήσω μυθική γλώσσα. Και με αυτό το σπαθί να επιτεθούμε στον ουρανό, αυτή τη φορά όχι για να καταρρίψουμε τους θεούς και να ανατρέψουμε κάθε ανώτερη αρχή, αλλά για να τον ελευθερώσουμε από την κουβέρτα της υποκρισίας, της ομοιομορφίας και της επιτήρησης που μας καταπιέζει και μας εμποδίζει να δούμε τον ουρανό ελεύθερα και ολοκληρωτικά. Για να τρυπήσεις το Ακρωτήρι χρειάζεσαι το ξίφος της ευφυΐας, της κριτικής σκέψης και όσων δεν είναι ικανοποιημένοι με όσα παρέχει το μοναστήρι. Ο μανδύας και το σπαθί, για να χρησιμοποιήσω μυθική γλώσσα. Και με αυτό το σπαθί να επιτεθούμε στον ουρανό, αυτή τη φορά όχι για να καταρρίψουμε τους θεούς και να ανατρέψουμε κάθε ανώτερη αρχή, αλλά για να τον ελευθερώσουμε από την κουκούλα της υποκρισίας, της ομοιομορφίας και της επιτήρησης που μας καταπιέζει και μας εμποδίζει να δούμε τον ουρανό ελεύθερα και ολοκληρωτικά.

Δεν υπάρχουν σχόλια: