Συνέχεια από:Σάββατο, 2 Απριλίου 2016
Προλεγόμενα σε μία φιλοσοφική χριστολογία.
Παρ' όλα αυτά είναι ο Χριστός των Ευαγγελίων ακριβώς, ο Χριστός των ημερών τού σώματός του που φανέρωσε τις θείες εντολές και κήρυξε την Καθολική θρησκεία. Υπήρξε ο υπέρ-φιλόσοφος όπως θα είναι για τον Μπέρξον, ο υπερμυστικιστής και για τον Brunner, η ουσία τής ιδιοφυΐας. Και άν για τους αποστόλους είναι ανοιχτά ο δρόμος τής σωτηρίας, και σιωπηρώς, για τους φιλοσόφους και τους πτωχούς τώ πνεύματι τής αγαθής θελήσεως, μπορεί σε κάποιες συνθήκες να γίνει φανερώς καί για τους φιλοσόφους; Με άλλα λόγια ο Σπινοζισμός είναι δυνατός χωρίς τον Χριστιανισμό; Χωρίς τον Ιουδαιο-Χριστιανικό κλάδο; Αυτή η ερώτηση δικαιωματικά γίνεται ακριβώς-διότι διαφορετικά είναι μία αργολογία-στην σχέση τής καθολικής θρησκείας με τον νοησιαρχικό μυστικισμό!
Του Xavier Tilliette.
CHRISTUS SUMMUS PHILOSOPHUS.
3. Η οδός της σωτηρίας.
Θα αναρωτηθούμε βεβαίως ξεκινώντας, στο όνομα μιάς προϋποθέσεως, γιατί ο Χριστός είναι ο υπέρτατος φιλόσοφος! Είναι διότι απέκτησε την νοητική αποκάλυψη της σωτηριώδους συμπαντικής βουλήσεως και των μέσων για να την κατακτήσουν εκ μέρους όσων αγνοούν την φιλοσοφία. Δέν υπάρχει αμφιβολία ότι επιχαίρεται με την γνώση του τρίτου γένους. Αυτό μπορούμε να το επιβεβαιώσουμε απο την θαυματουργό του δύναμη και απο την επιστήμη τού ανθρωπίνου σώματος που διαθέτει, και πάνω απ'όλα, φυσικά απο την βαθειά γνώση του ανθρώπου η οποία τον καθιστά έναν Δάσκαλο της εσωτερικής ζωής. Δέν θέλησε να διορθώσει τις εξωτερικές πράξεις αλλά να διευθετήσει τις διαθέσεις της ψυχής. Δέν ήταν ούτε προφήτης ούτε νομικός, ούτε δικαστής, αλλά ο έσχατος αποκαλύψας, ο Λόγος τού Θεού. Τινάζοντας στον αέρα το ιδιαίτερο πλαίσιο του Εβραϊκού νόμου, πρόφερε εκείνη την θαυμάσια λέξη η οποία κρυβόταν στην Π.Δ. , το αίτημα για δικαιοσύνη και για καθολικό έλεος. Πραγματοποίησε το αβυσσαλέο βήμα τής θρησκείας απο την καταδίκη της ανυπακοής στην σωτηρία μέσω της υπακοής.
Όλοι οι άνθρωποι είναι εν δυνάμει Χριστιανοί. Αποκαλύπτοντας τήν "Αληθινή θρησκεία" την "καθολική θρησκεία", ο Χριστός ελευθέρωσε τον Φυσικό Θείο νόμο, την πεμπτουσία του μωσαικού Νομου: να αγαπήσουμε τον Θεό πάνω απ'όλα και τον πλησίον σαν τον εαυτό μας. Είναι ο δημιουργός αυτής τής θαυμαστής απλοποιήσεως την οποία τόνισε και ξεχώρισε στην συνέχεια ο Μπερξόν. Είναι δάσκαλος σοφίας, όχι διαλογισμού. Πρέπει λοιπόν να συνδέσουμε απευθείας σ'αυτόν το αποκορύφωμα τού στοχασμού, τα επτά άρθρα της πίστεως που αποτελούν το ελάχιστο πιστεύω; Η εξέτασή τους είναι αντικείμενο συζητήσεως εκ μέρους τών ερμηνευτών; Σε κάποιο άλλο μέρος συνέθεσε την κατάσταση του θέματος! Δύο προβλήματα προστίθενται το ένα πάνω στο άλλο: ο δεσμός τών στοχαστικών προτάσεων τού πιστεύω με την εσωτερική διδασκαλία τού Χριστού, η σχέση τής θρησκείας όλων, μαζί με τα στοχαστικά της άρθρα, με την φιλοσοφία ή με την νοησιαρχική αποδεικτική βεβαιότητα. Στο πρώτο σημείο η μετάθεση είναι σιωπηλή αλλά ξεκάθαρη. Στο δεύτερο οι επαφές και οι παραλληλισμοί δέν λείπουν. Παρ'όλα αυτά οι συγκλίσεις δέν κατορθώνουν να διώξουν απο την μνήμη ότι ο Σπινόζα με περίσσεια ενέργεια διατηρεί δύο δρόμους σωτηρίας ετερογενείς και φυσικά ασυμβίβαστους. Είναι μάταιο λοιπόν να προσπαθούμε να γεμίσουμε το κενό και να ενώσουμε τα ασύνδετα. Ο Francis Kaplan σκανδαλίζεται απο μία σωτηρία "με δύο ταχύτητες". Αλλά η πραγματικότης μίας πρακτικής σωτηρίας, όχι νοητικής, γίνεται αποδεκτή απο την ΗΘΙΚΗ. Απο το άλλο μέρος η αποδοχή περιορισμού -αυτοπεριορισμού-τής νοήσεως δέν είναι παράλογη, ανήκει στην σοφία. Αλλά δέν συμπεραίνεται ότι η Αποκάλυψη διαφεύγει δικαιωματικώς απο κάθε νοησιαρχία; Πώς είναι δυνατόν να νοηθεί αυτό το σημείο! Σ'αυτό όμως ακριβώς το σημείο επανεμφανίζεται ο κυρίαρχος ρόλος τού Χριστού και τού πνεύματός Του, σαν μία πεντηκοστή της νοήσεως! Η φιλοσοφία αναμειγνύεται με το οικοδόμημα τής αποκεκαλυμένης θρησκείας, με τον Σολομώντα ιδιαιτέρως και με τον Απ. Παύλο, του οποίου ο Σπινοζισμός είναι αδιαφιλονίκητος! Ο Χριστός εκ μέρους του δέν θέλησε να θεωρητικοποιήσει καθώς απευθυνόταν στο πλήθος και μίλησε με παραβολές. Αλλά είναι πιθανόν να άφησε τις σκέψεις του σε κάποιον του μαθητή (τον Ιωάννη, τον Παύλο), κάποια εσωτερική διδασκαλία ίσως! Ο Σπινόζα είναι πεισμένος ότι ο Ιησούς ήταν φιλόσοφος δέν ήταν προφήτης. Ο Χριστός δέν παρασυρόταν απο τους ανθρωπομορφισμούς του και απο τις ηθικές του εντολές και αποφθέγματα. Η αποκάλυψη που μετέφερε στους ταπεινούς είχε σαν σκοπό της το φυσικό φώς. Παρότι λοιπόν δέν αναγνωρίσθηκε ευρέως, η αξιοπρέπεια τού φιλοσόφου τού ήταν ομοούσιος. Αυτή φωτίζει την παιδαγωγία του, την ένωση της νοήσεως στην αποκάλυψη, το πέρασμα απο την υποταγή στην αγάπη κάτω απο την ρητή εντολή της γνώσεως της αλήθειας. Αυτή είναι η διαδρομή τής πνευματικής προόδου που περιγράφεται μυστικά στο Πέμπτο βιβλίο της Ηθικής. Ο Χριστός λοιπόν είναι στην κορυφή. Έζησε με πληρότητα την διανοητική αγάπη του Θεού. Η κατάλληλη ιδέα του Θεού, το ελατήριο της ενστικτώδους γνώσεως, είναι το πνεύμα του Χριστού. Μόνον αυτός, πολύ πιθανόν, θα υπήρξε ολοκληρωτικώς συνειδητός τού Θεού, του εαυτού του και των πραγμάτων.
Σ'αυτό το σημείο θα τολμήσουμε να γράψουμε ότι, εάν εκείνος δέν είναι το κρυμμένο κλειδί του συστήματος, είναι όμως ο δεσμός των δύο του εποχών τής νοήσεως. Και έτσι πίσω απο την επίκληση τής φιγούρας λόγω μίας συνέπειας που θα συμβεί και στον Φίχτε, αναδύεται μία Χριστολογία! Ο Χριστός έγινε ο τέλειος Σπινοζιστής μόνον επειδή ήταν το απόλυτο μοντέλλο. Δέν ήταν ένας διαχωρισμένος Χριστός, αλλά ο αιώνιος Υιός του Θεού-με μία ανάμνηση της Καμπάλα-είναι ταυτοχρόνως ο Χριστός των Ευαγγελίων, άνθρωπος υπεράνθρωπος, μαντεία του Θεού! Η εξάπλωση της Καθολικής θρησκείας σχετίζεται με τις ενέργειες του και με την ιστορία του. Το πνεύμα του πυροδότησε τους Αποστόλους, το πάθος του οχύρωσε τους μαθητές. Για την ασύγκριτη αγιότητα τής ζωής του και του θανάτου του, ανυψώνεται ανάμεσα στα πάλλευκα μνημεία! Είναι το μοντέλλο της αληθινής ζωής. Ακολουθώντας το παράδειγμά του οι μαθητές σηκώνονται απο τους τάφους τους. Παρότι υπάρχει η αλληγορική έννοια τής Αναστάσεως, ο Σταυρός και το κουράγιο του Χριστού δέν απουσιάζουν απο το σύμπαν τής κατανοημένης ανάγκης. Δέν είναι απαραίτητο να επιμείνουμε σ'αυτό το σημείο, το οποίο γενικώς απωθείται, αλλά η σύνδεση του Σπινόζα της υπερεμπνεύσεως και της τέλειας υποταγής μάς ανακαλεί την Σιμόν Βέιλ και τον ανυψωμένο σταυρό, την τελειότητα τής γεωμετρίας συνδεδεμένη με το υπέρτατο κακό. Σ'αυτό το σημείο δέν είναι παράλογο να συνδέσουμε την ηθική του Σπινόζα με την Χριστιανική νίκη του θανάτου και να συσχετίσουμε την δόξα του Χριστού με την δύναμη της ψυχής του αληθινού φιλοσόφου. Δέν είναι τόσο αποκρουστικό να δείξουμε ότι η παραδειγματική ιστορία του Χριστού, είναι ταυτοχρόνως η φλόγα που φωτίζει την λογική ζωή!
Συνεχίζεται
Αμέθυστος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου