Συνέχεια από : Τρίτη 7 Ιουνίου 2022
Αιώνιος έφηβος και δημιουργικός - Genius Ewiger Jüngling und kreativer GeniusΜέρος πρώτο: “Ο μικρός πρίγκηπας”(Saint-Exupery)
2. Η συνάντηση στην έρημο 5
Το επόμενο που μαθαίνουμε είναι η ζωή στον αστεροειδή Β-612 δεν είναι και τόσο βαρετή, όσο το φανταστήκαμε. Ο Saint-Exupery ακούει από τον μικρό πρίγκηπα πως στον πλανήτη υπάρχει μια τριανταφυλλιά, πως μια μέρα είχε έρθει από το σύμπαν ένας σπόρος ο οποίος προσγειώθηκε στο μικρό άστρο και μεγάλωσε σιγά σιγά, μέχρι που ένα πανέμορφο ρόδο εξέπτυξε την ομορφιά του. Ο Saint-Exupery το ανακαλύπτει γιατί ο μικρός πρίγκηπας είναι φοβερά ταραγμένος και συνέχεια ρωτάει αν το πρόβατο τρώει τριαντάφυλλα. Αν το κάνει αυτό, τότε δεν μπορεί να έχει το πρόβατο, γιατί πρέπει να τρώει μόνο τα baobab και όχι τριαντάφυλλα. Έτσι ο μικρός πρίγκηπας προδίδει έμμεσα δια του φόβου του πως έχει στον πλανήτη του μια τριανταφυλλιά. Τότε συνεχίζεται η περιγραφή:
Σε λίγο θα γνώριζα καλύτερα εκείνο το λουλούδι. Πάντα υπήρχαν λουλούδια στον πλανήτη του μικρού πρίγκηπα, πολύ απλά λουλούδια, που αποτελούνταν από ένα απλά στεφάνι πέταλα....το πρωί έλαμπαν στο χορτάρι και το βράδυ έσβηναν. Αλλά εκείνο το ένα έβγαλε μια μέρα ρίζες, από ένα σπόρο, ο Θεός ξέρει από που, και ο μικρός πρίγκηπας παρακολουθούσε προσεχτικά αυτό το φύτρο, που δεν έμοιαζε με τα άλλα. Θα μπορούσε να είναι ένα είδος baobab. Αλλά ο θάμνος σταμάτησε να μεγαλώνει και άρχισε να βγάζει ένα μπουμπούκι. Ο μικρός πρίγκηπας που ήταν παρών κατά την ανάπτυξη αυτού του τεράστιου μπουμπουκιού, ένιωθε πως από αυτό πρέπει να προέλθει κάτι θαυμάσιο, όμως το άνθος αργούσε, προετοιμάζοντας την ομορφιά του μέσα στον πράσινο θάλαμο του. Διάλεγε τα χρώματα του με φροντίδα, ντυνόταν σιγά σιγά, τακτοποιούσε ένα ένα τα πέταλα. Δεν ήθελε να βγει τσαλακωμένο σαν τις παπαρούνες. Δεν ήθελε να βγει πριν βρίσκεται στην πλήρη ομορφιά του. Ναι! Ήθελε να αρέσει. Το μυστηριώδες στόλισμα του διάρκεσε λοιπόν μέρες. Και ένα πρωί, ακριβώς την ώρα της ανατολής, αποκαλύφθηκε.
Και αυτό το άνθος που με τόση ακρίβεια δούλεψε είπε με ένα χασμουρητό:
“Αχ, δεν ξύπνησα ακόμη...συγγνώμη...είμαι ακόμα εντελώς συγχυσμένο.”
Ο μικρός πρίγκηπας δεν μπορούσε να κρατήσει άλλο πια τον θαυμασμό του:
“Πόσο όμορφο είστε!”
“Πως;” Απάντησε το λουλούδι. “Και γεννήθηκα την ίδια ώρα με τον ήλιο...”
Ο μικρός πρίγκηπας κατάλαβε πως δεν ήταν και πολύ μετριοπαθές, αλλά τόσο συγκινητικό!
“Πιστεύω πως είναι ώρα για πρόγευμα”, πρόσθεσε μετά από λίγο, “θα είχατε την καλοσύνη να με σκεφτείτε και εμένα;”
Έτσι, πολύ σύντομα, άρχισε να τον βασανίζει με την ντροπαλή κενοδοξία της. Μια μέρα για παράδειγμα, όταν μιλούσε για τα αγκάθια της, είπε στον μικρό πρίγκηπα:
“Ας έρθουν οι τίγρεις με τα νύχια τους!”
“Στον πλανήτη μου δεν υπάρχουν τίγρεις” απάντησε ο μικρός πρίγκηπας, “και οι τίγρεις δεν τρώνε χόρτα”
“Δεν είμαι χόρτο”, απάντησε απαλά το λουλούδι. “Με συγχωρείτε...”
“Δεν φοβάμαι τους τίγρεις, αλλά τρομάζω από τον άνεμο. Θα μπορούσατε να μου προσφέρετε ένα προστατευτικό τείχος;”
Τρόμο από τον άνεμο;...Αυτή είναι μια άσχημη προοπτική για ένα λουλούδι, διαπίστωσε ο μικρός πρίγκηπας. Αυτό το λουλούδι είναι πραγματικά δύσκολο...
“Το βράδυ να με βάλετε κάτω από ένα γυάλινο δοχείο. Κάνει πολύ κρύο εδώ σε σας. Είναι κακώς ρυθμισμένα τα πράγματα. Εκεί απ' όπου έρχομαι εγώ...”
Αλλά διέκοψε τον εαυτό του. Είχε έρθει με την μορφή ενός σπόρου. Δεν μπορούσε να ξέρει κάτι από άλλους κόσμους. Ντροπιασμένο που πιάστηκε σε ένα τέτοιο απλοϊκό ψέμα, έβηξε δυο τρεις φορές, για να ρίξει στον μικρό πρίγκηπα το άδικο:
“Το τείχος...;”
“Ήθελε να τον φέρω αλλά μιλούσατε μαζί μου!”
Τότε πιέστηκε να βήξει πάλι, για να του αυξήσει τις τύψεις.
Και έτσι ο μικρός πρίγκηπας, παρόλη την καλή θέληση της αγαπημένης του, άρχισε γρήγορα να την αμφισβητεί, να παίρνει με πίκρα τα αδιάφορα λόγια της και έγινε πολύ δυστυχισμένος.
“Δεν έπρεπε να την ακούω” μου το παραδέχτηκε μια μέρα. “Δεν πρέπει να ακούει κανείς τα λουλούδια, πρέπει να τα βλέπει και να τα μυρίζει. Το δικό μου γέμισε τον πλανήτη μυρωδιά αλλά δεν μπορούσα να την χαρώ. Αυτή η ιστορία με τα νύχια που με ερέθισε, έπρεπε να με συγκινήσει.”
Ακόμα μου εμπιστεύτηκε: “τότε δεν μπορούσα να το καταλάβω! Έπρεπε να την κρίνω σύμφωνα με τις πράξεις και όχι σύμφωνα με τα λόγια της. Μύριζε και έλαμπε για μένα. Δεν έπρεπε ποτέ να φύγω! Έπρεπε να μαντέψω την στοργή της πίσω από τις μικρόψυχες κουτοπονηριές. Τα λουλούδια είναι απαιτητικά! Αλλά εγώ ήμουν πολύ νέος για να μπορώ να την αγαπήσω.”
Εδώ φαίνεται ξεκάθαρα πως υπονοεί τις εμπειρίες του με τις γυναίκες, την πρώτη προβολή της άνιμα, και πόσο δύσκολο ήταν γι' αυτόν. Παραδέχεται πως για την κενοδοξία και τις διαθέσεις της γυναίκας ήταν τόσο ανώριμος όσο και για την γοητεία και ομορφιά μιας τριανταφυλλιάς. Ένα από τα ονόματα της γυναίκας του ήταν Ρόζα (τριανταφυλλιά), και κατά τον γάμο του ήταν σε πολύ ρομαντική διάθεση. Επειδή ο μικρός πρίγκηπας υπέφερε από την κυκλοθυμικότητα της τριανταφυλλιάς, αποφάσισε να εγκαταλείψει τον πλανήτη. Και όταν είδε ένα κοπάδι πουλιά, πιάστηκε από ένα και αφέθηκε να τόν παρασύρει. Έτσι ήρθε στη γη. Ξαφνικά μαθαίνουμε πως ήρθε στη γη γιατί δεν μπορούσε να υποφέρει την τριανταφυλλιά. Η κυκλοθυμικότητα και όλες οι δυσκολίες με την ψηλομύτα πριγκίπισσα, που συγκεντρώνονταν στην τριανταφυλλιά, τον έδιωξαν από τον πλανήτη του. Η τριανταφυλλιά είναι λίγο λυπημένη όταν την αφήνει αλλά δεν το δείχνει. Στο βιβλίο λέει:
Το πρωί της ημέρας που θα έφευγε τακτοποίησε τον πλανήτη του. Σκούπισε με φροντίδα τα ενεργά ηφαίστεια. Είχε δυο ενεργά ηφαίστεια. Αυτό ήταν πολύ πρακτικό για να φτιάχνει το πρωινό του. Είχε και ένα σβησμένο ηφαίστειο. Αλλά είπε στον εαυτό του: ποτέ δεν ξέρεις!, σκούπισε και το σβησμένο ηφαίστειο. Όταν είναι καλά καθαρισμένα, τα ηφαίστεια καίνε ήρεμα και με μια κανονικότητα, χωρίς εκρήξεις. Οι εκρήξεις των ηφαιστείων δεν είναι τίποτε άλλο παρά φωτιά στο τζάκι. Είναι σαφές: Εμείς στη γη είμαστε πολύ μικροί για να καθαρίζουμε τα ηφαίστεια μας. Γι' αυτό μας κάνουν τόση φασαρία.
Ο μικρός πρίγκηπας τράβηξε απρόθυμα και μερικά τελευταία φύτρα από τα baobab. Δεν πίστευε ότι θα έπρεπε κάποτε να επιστρέψει. Αλλά όλες αυτές οι συνήθεις δουλειές του φάνηκαν εκείνο το πρωί απίστευτα γλυκιές. Και όταν πότισε για τελευταία φορά την τριανταφυλλιά, και πήγε να την σκεπάσει με το γυάλινο δοχείο, ανακάλυψε μέσα του την ανάγκη να κλάψει.
“Αντίο”, είπε στο λουλούδι. Αλλά αυτό δεν απαντούσε. “Αντίο”, επανέλαβε.
Το λουλούδι έβηξε. Αλλά αυτό δεν προερχόταν από το κρυολόγημα.
“Ήμουν ηλίθια”, του είπε επιτέλους. “Σου ζητώ συγγνώμη. Προσπάθησε να είσαι ευτυχισμένος.”
Τον εξέπληξε που δεν τον κατηγόρησε. Στεκόταν άφωνος με το γυάλινο δοχείο στο χέρι. Δεν καταλάβαινε αυτή την σιωπηρή στοργή.
“Αλλά ξέρεις, σε αγαπώ”, είπε το λουλούδι. “Δεν ήξερες τίποτα γι' αυτό. Είναι δικό μου το φταίξιμο. Είναι εντελώς ασήμαντο. Αλλά και εσύ ήσουν το ίδιο βλάκας όπως εγώ. Προσπάθησε να είσαι ευτυχισμένος...άσε το γυάλινο δοχείο κάτω! Δεν το χρειάζομαι πια...”
“Αλλά ο άνεμος...”
“Δεν είμαι δα τόσο κρυολογημένη ώστε....Ο φρέσκος νυχτερινός αέρας θα μου κάνει καλό. Είμαι ένα λουλούδι.”
“Και τα ζώα...”
“Πρέπει να αντέξω δυο τρεις κάμπιες, αν θέλω να γνωρίσω τις πεταλούδες. Και αυτό φαίνεται πολύ να είναι πολύ όμορφο. Ποιος άλλος θα με επισκέπτεται; Εσύ θα είσαι μακριά. Όσον αφορά στα μεγάλα ζώα, δεν φοβάμαι. Έχω τα νύχια μου.”
Και έδειξε λυπημένη τα τέσσερα αγκάθια της. Τότε πρόσθεσε: “Μην το παρατραβάς, είναι εκνευριστικό. Αποφάσισες να ταξιδέψεις. Τότε φύγε!”
Γιατί δεν ήθελε να την δει πως κλαίει. Ήταν μια περήφανη τριανταφυλλιά.
Αυτή είναι μια τέλεια περιγραφή ερωτικής σχέσης, όπου ο ένας βασανίζει τον άλλο. Και οι δυο υποφέρουν από τα βάθη της καρδιάς τους, αλλά είναι υπερβολικά περήφανοι, για να κάνουν μια κίνηση συμφιλίωσης, ή δεν ξέρουν πως - ο άνιμους και η άνιμα βρίσκονται σε αντίθεση, με την αρνητική έννοια. Λόγω έλλειψης ανθρώπινων αισθημάτων και εμπειρίας, οι νέοι άνθρωποι συχνά δεν ξέρουν πως να γεφυρώσουν μια στιγμιαία δυσκολία, και χωρίζουν λόγω ενός καυγά. Αυτή είναι η μοίρα πολλών ερώτων των νεαρών. Εδώ έχουμε επίσης μια μεγαλειώδη περιγραφή της κενοδοξίας και κυκλοθυμικότητας της τυπικής άνιμα. Η γυναίκα-άνιμα έχει γενικώς κάτι από αυτή την νηπιακή κυκλοθυμικότητα, αυτό το είδος άλογης συμπεριφοράς. Και προπάντων σε αρρενωπούς άνδρες αρέσει αυτός ο τύπος γυναίκας. Είναι μια εξισορρόπηση για την λογική συνέχεια της συνειδητής ζωής τους, αλλά σε μια τέτοια συμπεριφορά βρίσκεται κάτι ανυπόφορα παιδικό. Η τριανταφυλλιά είναι με τον τρόπο της το ίδιο νηπιακή όπως ο μικρός πρίγκηπας, και γι' αυτό πρέπει να χωρίσουν.
Το τριαντάφυλλο κατά την αρχαιότητα ανήκε στην λατρεία της θεάς Αφροδίτης και του θεϊκού παιδιού της του Έρωτα. Χρησιμοποιούνταν επίσης και στα διονυσιακά μυστήρια, γιατί και ο Διόνυσος είναι φυσικά εικόνα ενός νέου που πεθαίνει νωρίς. Και στην λατρεία της Ίσιδος, παίζουν τα τριαντάφυλλα επίσης ένα ρόλο. Στον Χριστιανισμό, το σύμβολο του ρόδου χωρίστηκε σε δυο πτυχές: έγινε το σύμβολο της Παρθένου Μαρίας και της ουράνιας αγάπης από την μια, και από την άλλη σύμβολο εγκόσμιας επιθυμίας-ένα χαρακτηριστικό της Αφροδίτης. Κάποιος ποιητής του μεσαίωνα λέει για τα αγκάθια: “Έτσι δεν λείπουν ποτέ από τις χαρές του έρωτα τα πικρά αγκάθια.” Η χριστιανική αφομοίωση του αρχαίου συμβολισμού έχει γενικώς την εξής πορεία: το σύμβολο διχοτομείται, όπου το ένα μέρος αποδίδεται στον διάβολο, την αρνητική πτυχή, και το άλλο αποδίδεται στην θετική πτυχή. Όπου οι θετικές και οι αρνητικές πτυχές ήταν στενότερα συνδεδεμένες, όπως στην αρχαιότητα και τον πρώιμο Χριστιανισμό, χωρίστηκαν κάτω από το φως της χριστιανικής συνείδησης. Για τον λόγο αυτό, τα περισσότερα σύμβολα στα μεσαιωνικά βιβλία είναι αντιφατικά: το λιοντάρι είναι ένα σύμβολο του διαβόλου και ένα σύμβολο του Χριστού. Το ρόδο είναι ένα σύμβολο της Παρθένου Μαρίας και σύμβολο γήινης επιθυμίας. Το περιστέρι είναι ένα σύμβολο του Αγίου Πνεύματος αλλά και επιθυμίας, κτλ. μπορούμε να εξετάσουμε ολόκληρη την λίστα των συμβόλων, και σε όλα θα βρούμε το αντίθετο τους.
Η τριανταφυλλιά έχει τέσσερα αγκάθια και μορφή μαντάλας. Για τον λόγο αυτό είναι και ένα σύμβολο του εαυτού, και στον μυθολογικό συμβολισμό συχνά τόπος μιας εσωτερικής μυστικής μεταμόρφωσης. Εδώ όμως, το τριαντάφυλλο παριστάνει, όπως και το παιδί από τα άστρα, μια πολύ υπανάπτυκτη και πολύ παιδική πτυχή της άνιμα. Γι' αυτό πρέπει οι δυο τους να χωρίσουν για να ωριμάσουν. Τώρα είναι μόνο μια πρόγευση της εσωτερικής ολότητος, αλλά όχι ακόμη η πραγματοποίηση της.
Υπάρχουν πολλά παραμύθια, στα οποία ένα ζευγάρι παιδιών, που συνήθως ονομάζονται αδελφούλης και αδελφούλα, καταδιώκονται από μια μητριά. Συνήθως το ένα παιδί σκοτώνεται ή μαγεύεται και το άλλο το σώζει. Αυτός ο τύπος του μυθικού παιδιού παρουσιάζεται και στην ελληνική μυθολογία, όπως στην ιστορία των δυο παιδιών της Νεφέλης. Η κυρία Νεφέλη έχει δυο παιδιά, τον Φρίξο και την Έλλη. Τα παιδιά της Νεφέλης καταδιώκονται από την μητριά τους, και πετούν πάνω σε ένα χρυσό κριάρι, αλλά η Έλλη πέφτει στη θάλασσα και πεθαίνει. Ο αδελφός της Φρίξος γλυτώνει, και θυσιάζει αργότερα το κριάρι, το δέρμα του οποίου το στερεώνει σε ένα δέντρο. Αυτός είναι ο αρχικός μύθος του χρυσόμαλλου δέρατος. Τα σημερινά μέλη της τάξης του χρυσόμαλλου δέρατος, το φοράνε στον λαιμό σαν χρυσή καδένα. Το χρυσό κριάρι, το δέρμα του οποίου καρφώθηκε στο δέντρο, παρομοιάζεται με τον θυσιασμένο Χριστό, που καρφώθηκε πάνω στον σταυρό. Γι' αυτό το χρυσόμαλλο δέρας θεωρήθηκε ως σύμβολο του Χριστού, και έπαιξε ένα σπουδαίο ρόλο στο Τάγμα της Μάλτας. Μπορούμε να πούμε πως όλα αυτά τα μοτίβα των δυο παιδιών, ενός αδελφού και μιας αδελφής, από τα οποία το ένα σκοτώνεται και επαναφέρεται στη ζωή, είναι εικόνες της εσωτερικής ολότητος του ανθρώπου, που στην παιδική της προ-μορφή πρέπει να αποκοπεί, ώστε η συνείδηση του εγώ να ωριμάσει. Αργότερα θα επανενωθούν σε μια ανώτερη μορφή. Για τον λόγο αυτό διώχνει η τριανταφυλλιά τον μικρό πρίγκηπα από τον πλανήτη του. Αν το παρατηρούμε από την σκοπιά του Saint-Exupery, μπορούμε να πούμε, πως ο εσωτερικός του Genius (ο μικρός πρίγκηπας), βασανίζεται από τις διαθέσεις της άνιμα, και πως ο στόχος αυτού του βασάνου είναι να επιστρέψει στον υπερβολικά νηπιώδη πυρήνα της προσωπικότητας του να ωριμάσει. Θα μπορούσαμε να το εκφράσουμε ακόμα πιο απλά: αν είναι κάποιος νηπιώδης, θα υποφέρει από τρομερές συναισθηματικές μεταβολές-ύψη και βάθη-και θά είναι συνέχεια πληγωμένος. Αυτό είναι εντελώς ορθό, γιατί όσο είναι κανείς νηπιώδης, υπάρχει μόνο ένα φάρμακο-το βάσανο. Όταν έχει κανείς υποφέρει αρκετά, αναπτύσσεται. Κανένας δρόμος δεν το παρακάμπτει αυτό. Ο νηπιώδης πυρήνας της προσωπικότητας θα βασανιστεί αναπόφευκτα.
Αμέθυστος
Σε λίγο θα γνώριζα καλύτερα εκείνο το λουλούδι. Πάντα υπήρχαν λουλούδια στον πλανήτη του μικρού πρίγκηπα, πολύ απλά λουλούδια, που αποτελούνταν από ένα απλά στεφάνι πέταλα....το πρωί έλαμπαν στο χορτάρι και το βράδυ έσβηναν. Αλλά εκείνο το ένα έβγαλε μια μέρα ρίζες, από ένα σπόρο, ο Θεός ξέρει από που, και ο μικρός πρίγκηπας παρακολουθούσε προσεχτικά αυτό το φύτρο, που δεν έμοιαζε με τα άλλα. Θα μπορούσε να είναι ένα είδος baobab. Αλλά ο θάμνος σταμάτησε να μεγαλώνει και άρχισε να βγάζει ένα μπουμπούκι. Ο μικρός πρίγκηπας που ήταν παρών κατά την ανάπτυξη αυτού του τεράστιου μπουμπουκιού, ένιωθε πως από αυτό πρέπει να προέλθει κάτι θαυμάσιο, όμως το άνθος αργούσε, προετοιμάζοντας την ομορφιά του μέσα στον πράσινο θάλαμο του. Διάλεγε τα χρώματα του με φροντίδα, ντυνόταν σιγά σιγά, τακτοποιούσε ένα ένα τα πέταλα. Δεν ήθελε να βγει τσαλακωμένο σαν τις παπαρούνες. Δεν ήθελε να βγει πριν βρίσκεται στην πλήρη ομορφιά του. Ναι! Ήθελε να αρέσει. Το μυστηριώδες στόλισμα του διάρκεσε λοιπόν μέρες. Και ένα πρωί, ακριβώς την ώρα της ανατολής, αποκαλύφθηκε.
Και αυτό το άνθος που με τόση ακρίβεια δούλεψε είπε με ένα χασμουρητό:
“Αχ, δεν ξύπνησα ακόμη...συγγνώμη...είμαι ακόμα εντελώς συγχυσμένο.”
Ο μικρός πρίγκηπας δεν μπορούσε να κρατήσει άλλο πια τον θαυμασμό του:
“Πόσο όμορφο είστε!”
“Πως;” Απάντησε το λουλούδι. “Και γεννήθηκα την ίδια ώρα με τον ήλιο...”
Ο μικρός πρίγκηπας κατάλαβε πως δεν ήταν και πολύ μετριοπαθές, αλλά τόσο συγκινητικό!
“Πιστεύω πως είναι ώρα για πρόγευμα”, πρόσθεσε μετά από λίγο, “θα είχατε την καλοσύνη να με σκεφτείτε και εμένα;”
Έτσι, πολύ σύντομα, άρχισε να τον βασανίζει με την ντροπαλή κενοδοξία της. Μια μέρα για παράδειγμα, όταν μιλούσε για τα αγκάθια της, είπε στον μικρό πρίγκηπα:
“Ας έρθουν οι τίγρεις με τα νύχια τους!”
“Στον πλανήτη μου δεν υπάρχουν τίγρεις” απάντησε ο μικρός πρίγκηπας, “και οι τίγρεις δεν τρώνε χόρτα”
“Δεν είμαι χόρτο”, απάντησε απαλά το λουλούδι. “Με συγχωρείτε...”
“Δεν φοβάμαι τους τίγρεις, αλλά τρομάζω από τον άνεμο. Θα μπορούσατε να μου προσφέρετε ένα προστατευτικό τείχος;”
Τρόμο από τον άνεμο;...Αυτή είναι μια άσχημη προοπτική για ένα λουλούδι, διαπίστωσε ο μικρός πρίγκηπας. Αυτό το λουλούδι είναι πραγματικά δύσκολο...
“Το βράδυ να με βάλετε κάτω από ένα γυάλινο δοχείο. Κάνει πολύ κρύο εδώ σε σας. Είναι κακώς ρυθμισμένα τα πράγματα. Εκεί απ' όπου έρχομαι εγώ...”
Αλλά διέκοψε τον εαυτό του. Είχε έρθει με την μορφή ενός σπόρου. Δεν μπορούσε να ξέρει κάτι από άλλους κόσμους. Ντροπιασμένο που πιάστηκε σε ένα τέτοιο απλοϊκό ψέμα, έβηξε δυο τρεις φορές, για να ρίξει στον μικρό πρίγκηπα το άδικο:
“Το τείχος...;”
“Ήθελε να τον φέρω αλλά μιλούσατε μαζί μου!”
Τότε πιέστηκε να βήξει πάλι, για να του αυξήσει τις τύψεις.
Και έτσι ο μικρός πρίγκηπας, παρόλη την καλή θέληση της αγαπημένης του, άρχισε γρήγορα να την αμφισβητεί, να παίρνει με πίκρα τα αδιάφορα λόγια της και έγινε πολύ δυστυχισμένος.
“Δεν έπρεπε να την ακούω” μου το παραδέχτηκε μια μέρα. “Δεν πρέπει να ακούει κανείς τα λουλούδια, πρέπει να τα βλέπει και να τα μυρίζει. Το δικό μου γέμισε τον πλανήτη μυρωδιά αλλά δεν μπορούσα να την χαρώ. Αυτή η ιστορία με τα νύχια που με ερέθισε, έπρεπε να με συγκινήσει.”
Ακόμα μου εμπιστεύτηκε: “τότε δεν μπορούσα να το καταλάβω! Έπρεπε να την κρίνω σύμφωνα με τις πράξεις και όχι σύμφωνα με τα λόγια της. Μύριζε και έλαμπε για μένα. Δεν έπρεπε ποτέ να φύγω! Έπρεπε να μαντέψω την στοργή της πίσω από τις μικρόψυχες κουτοπονηριές. Τα λουλούδια είναι απαιτητικά! Αλλά εγώ ήμουν πολύ νέος για να μπορώ να την αγαπήσω.”
Εδώ φαίνεται ξεκάθαρα πως υπονοεί τις εμπειρίες του με τις γυναίκες, την πρώτη προβολή της άνιμα, και πόσο δύσκολο ήταν γι' αυτόν. Παραδέχεται πως για την κενοδοξία και τις διαθέσεις της γυναίκας ήταν τόσο ανώριμος όσο και για την γοητεία και ομορφιά μιας τριανταφυλλιάς. Ένα από τα ονόματα της γυναίκας του ήταν Ρόζα (τριανταφυλλιά), και κατά τον γάμο του ήταν σε πολύ ρομαντική διάθεση. Επειδή ο μικρός πρίγκηπας υπέφερε από την κυκλοθυμικότητα της τριανταφυλλιάς, αποφάσισε να εγκαταλείψει τον πλανήτη. Και όταν είδε ένα κοπάδι πουλιά, πιάστηκε από ένα και αφέθηκε να τόν παρασύρει. Έτσι ήρθε στη γη. Ξαφνικά μαθαίνουμε πως ήρθε στη γη γιατί δεν μπορούσε να υποφέρει την τριανταφυλλιά. Η κυκλοθυμικότητα και όλες οι δυσκολίες με την ψηλομύτα πριγκίπισσα, που συγκεντρώνονταν στην τριανταφυλλιά, τον έδιωξαν από τον πλανήτη του. Η τριανταφυλλιά είναι λίγο λυπημένη όταν την αφήνει αλλά δεν το δείχνει. Στο βιβλίο λέει:
Το πρωί της ημέρας που θα έφευγε τακτοποίησε τον πλανήτη του. Σκούπισε με φροντίδα τα ενεργά ηφαίστεια. Είχε δυο ενεργά ηφαίστεια. Αυτό ήταν πολύ πρακτικό για να φτιάχνει το πρωινό του. Είχε και ένα σβησμένο ηφαίστειο. Αλλά είπε στον εαυτό του: ποτέ δεν ξέρεις!, σκούπισε και το σβησμένο ηφαίστειο. Όταν είναι καλά καθαρισμένα, τα ηφαίστεια καίνε ήρεμα και με μια κανονικότητα, χωρίς εκρήξεις. Οι εκρήξεις των ηφαιστείων δεν είναι τίποτε άλλο παρά φωτιά στο τζάκι. Είναι σαφές: Εμείς στη γη είμαστε πολύ μικροί για να καθαρίζουμε τα ηφαίστεια μας. Γι' αυτό μας κάνουν τόση φασαρία.
Ο μικρός πρίγκηπας τράβηξε απρόθυμα και μερικά τελευταία φύτρα από τα baobab. Δεν πίστευε ότι θα έπρεπε κάποτε να επιστρέψει. Αλλά όλες αυτές οι συνήθεις δουλειές του φάνηκαν εκείνο το πρωί απίστευτα γλυκιές. Και όταν πότισε για τελευταία φορά την τριανταφυλλιά, και πήγε να την σκεπάσει με το γυάλινο δοχείο, ανακάλυψε μέσα του την ανάγκη να κλάψει.
“Αντίο”, είπε στο λουλούδι. Αλλά αυτό δεν απαντούσε. “Αντίο”, επανέλαβε.
Το λουλούδι έβηξε. Αλλά αυτό δεν προερχόταν από το κρυολόγημα.
“Ήμουν ηλίθια”, του είπε επιτέλους. “Σου ζητώ συγγνώμη. Προσπάθησε να είσαι ευτυχισμένος.”
Τον εξέπληξε που δεν τον κατηγόρησε. Στεκόταν άφωνος με το γυάλινο δοχείο στο χέρι. Δεν καταλάβαινε αυτή την σιωπηρή στοργή.
“Αλλά ξέρεις, σε αγαπώ”, είπε το λουλούδι. “Δεν ήξερες τίποτα γι' αυτό. Είναι δικό μου το φταίξιμο. Είναι εντελώς ασήμαντο. Αλλά και εσύ ήσουν το ίδιο βλάκας όπως εγώ. Προσπάθησε να είσαι ευτυχισμένος...άσε το γυάλινο δοχείο κάτω! Δεν το χρειάζομαι πια...”
“Δεν είμαι δα τόσο κρυολογημένη ώστε....Ο φρέσκος νυχτερινός αέρας θα μου κάνει καλό. Είμαι ένα λουλούδι.”
“Και τα ζώα...”
“Πρέπει να αντέξω δυο τρεις κάμπιες, αν θέλω να γνωρίσω τις πεταλούδες. Και αυτό φαίνεται πολύ να είναι πολύ όμορφο. Ποιος άλλος θα με επισκέπτεται; Εσύ θα είσαι μακριά. Όσον αφορά στα μεγάλα ζώα, δεν φοβάμαι. Έχω τα νύχια μου.”
Και έδειξε λυπημένη τα τέσσερα αγκάθια της. Τότε πρόσθεσε: “Μην το παρατραβάς, είναι εκνευριστικό. Αποφάσισες να ταξιδέψεις. Τότε φύγε!”
Γιατί δεν ήθελε να την δει πως κλαίει. Ήταν μια περήφανη τριανταφυλλιά.
Αυτή είναι μια τέλεια περιγραφή ερωτικής σχέσης, όπου ο ένας βασανίζει τον άλλο. Και οι δυο υποφέρουν από τα βάθη της καρδιάς τους, αλλά είναι υπερβολικά περήφανοι, για να κάνουν μια κίνηση συμφιλίωσης, ή δεν ξέρουν πως - ο άνιμους και η άνιμα βρίσκονται σε αντίθεση, με την αρνητική έννοια. Λόγω έλλειψης ανθρώπινων αισθημάτων και εμπειρίας, οι νέοι άνθρωποι συχνά δεν ξέρουν πως να γεφυρώσουν μια στιγμιαία δυσκολία, και χωρίζουν λόγω ενός καυγά. Αυτή είναι η μοίρα πολλών ερώτων των νεαρών. Εδώ έχουμε επίσης μια μεγαλειώδη περιγραφή της κενοδοξίας και κυκλοθυμικότητας της τυπικής άνιμα. Η γυναίκα-άνιμα έχει γενικώς κάτι από αυτή την νηπιακή κυκλοθυμικότητα, αυτό το είδος άλογης συμπεριφοράς. Και προπάντων σε αρρενωπούς άνδρες αρέσει αυτός ο τύπος γυναίκας. Είναι μια εξισορρόπηση για την λογική συνέχεια της συνειδητής ζωής τους, αλλά σε μια τέτοια συμπεριφορά βρίσκεται κάτι ανυπόφορα παιδικό. Η τριανταφυλλιά είναι με τον τρόπο της το ίδιο νηπιακή όπως ο μικρός πρίγκηπας, και γι' αυτό πρέπει να χωρίσουν.
Το τριαντάφυλλο κατά την αρχαιότητα ανήκε στην λατρεία της θεάς Αφροδίτης και του θεϊκού παιδιού της του Έρωτα. Χρησιμοποιούνταν επίσης και στα διονυσιακά μυστήρια, γιατί και ο Διόνυσος είναι φυσικά εικόνα ενός νέου που πεθαίνει νωρίς. Και στην λατρεία της Ίσιδος, παίζουν τα τριαντάφυλλα επίσης ένα ρόλο. Στον Χριστιανισμό, το σύμβολο του ρόδου χωρίστηκε σε δυο πτυχές: έγινε το σύμβολο της Παρθένου Μαρίας και της ουράνιας αγάπης από την μια, και από την άλλη σύμβολο εγκόσμιας επιθυμίας-ένα χαρακτηριστικό της Αφροδίτης. Κάποιος ποιητής του μεσαίωνα λέει για τα αγκάθια: “Έτσι δεν λείπουν ποτέ από τις χαρές του έρωτα τα πικρά αγκάθια.” Η χριστιανική αφομοίωση του αρχαίου συμβολισμού έχει γενικώς την εξής πορεία: το σύμβολο διχοτομείται, όπου το ένα μέρος αποδίδεται στον διάβολο, την αρνητική πτυχή, και το άλλο αποδίδεται στην θετική πτυχή. Όπου οι θετικές και οι αρνητικές πτυχές ήταν στενότερα συνδεδεμένες, όπως στην αρχαιότητα και τον πρώιμο Χριστιανισμό, χωρίστηκαν κάτω από το φως της χριστιανικής συνείδησης. Για τον λόγο αυτό, τα περισσότερα σύμβολα στα μεσαιωνικά βιβλία είναι αντιφατικά: το λιοντάρι είναι ένα σύμβολο του διαβόλου και ένα σύμβολο του Χριστού. Το ρόδο είναι ένα σύμβολο της Παρθένου Μαρίας και σύμβολο γήινης επιθυμίας. Το περιστέρι είναι ένα σύμβολο του Αγίου Πνεύματος αλλά και επιθυμίας, κτλ. μπορούμε να εξετάσουμε ολόκληρη την λίστα των συμβόλων, και σε όλα θα βρούμε το αντίθετο τους.
Η τριανταφυλλιά έχει τέσσερα αγκάθια και μορφή μαντάλας. Για τον λόγο αυτό είναι και ένα σύμβολο του εαυτού, και στον μυθολογικό συμβολισμό συχνά τόπος μιας εσωτερικής μυστικής μεταμόρφωσης. Εδώ όμως, το τριαντάφυλλο παριστάνει, όπως και το παιδί από τα άστρα, μια πολύ υπανάπτυκτη και πολύ παιδική πτυχή της άνιμα. Γι' αυτό πρέπει οι δυο τους να χωρίσουν για να ωριμάσουν. Τώρα είναι μόνο μια πρόγευση της εσωτερικής ολότητος, αλλά όχι ακόμη η πραγματοποίηση της.
Υπάρχουν πολλά παραμύθια, στα οποία ένα ζευγάρι παιδιών, που συνήθως ονομάζονται αδελφούλης και αδελφούλα, καταδιώκονται από μια μητριά. Συνήθως το ένα παιδί σκοτώνεται ή μαγεύεται και το άλλο το σώζει. Αυτός ο τύπος του μυθικού παιδιού παρουσιάζεται και στην ελληνική μυθολογία, όπως στην ιστορία των δυο παιδιών της Νεφέλης. Η κυρία Νεφέλη έχει δυο παιδιά, τον Φρίξο και την Έλλη. Τα παιδιά της Νεφέλης καταδιώκονται από την μητριά τους, και πετούν πάνω σε ένα χρυσό κριάρι, αλλά η Έλλη πέφτει στη θάλασσα και πεθαίνει. Ο αδελφός της Φρίξος γλυτώνει, και θυσιάζει αργότερα το κριάρι, το δέρμα του οποίου το στερεώνει σε ένα δέντρο. Αυτός είναι ο αρχικός μύθος του χρυσόμαλλου δέρατος. Τα σημερινά μέλη της τάξης του χρυσόμαλλου δέρατος, το φοράνε στον λαιμό σαν χρυσή καδένα. Το χρυσό κριάρι, το δέρμα του οποίου καρφώθηκε στο δέντρο, παρομοιάζεται με τον θυσιασμένο Χριστό, που καρφώθηκε πάνω στον σταυρό. Γι' αυτό το χρυσόμαλλο δέρας θεωρήθηκε ως σύμβολο του Χριστού, και έπαιξε ένα σπουδαίο ρόλο στο Τάγμα της Μάλτας. Μπορούμε να πούμε πως όλα αυτά τα μοτίβα των δυο παιδιών, ενός αδελφού και μιας αδελφής, από τα οποία το ένα σκοτώνεται και επαναφέρεται στη ζωή, είναι εικόνες της εσωτερικής ολότητος του ανθρώπου, που στην παιδική της προ-μορφή πρέπει να αποκοπεί, ώστε η συνείδηση του εγώ να ωριμάσει. Αργότερα θα επανενωθούν σε μια ανώτερη μορφή. Για τον λόγο αυτό διώχνει η τριανταφυλλιά τον μικρό πρίγκηπα από τον πλανήτη του. Αν το παρατηρούμε από την σκοπιά του Saint-Exupery, μπορούμε να πούμε, πως ο εσωτερικός του Genius (ο μικρός πρίγκηπας), βασανίζεται από τις διαθέσεις της άνιμα, και πως ο στόχος αυτού του βασάνου είναι να επιστρέψει στον υπερβολικά νηπιώδη πυρήνα της προσωπικότητας του να ωριμάσει. Θα μπορούσαμε να το εκφράσουμε ακόμα πιο απλά: αν είναι κάποιος νηπιώδης, θα υποφέρει από τρομερές συναισθηματικές μεταβολές-ύψη και βάθη-και θά είναι συνέχεια πληγωμένος. Αυτό είναι εντελώς ορθό, γιατί όσο είναι κανείς νηπιώδης, υπάρχει μόνο ένα φάρμακο-το βάσανο. Όταν έχει κανείς υποφέρει αρκετά, αναπτύσσεται. Κανένας δρόμος δεν το παρακάμπτει αυτό. Ο νηπιώδης πυρήνας της προσωπικότητας θα βασανιστεί αναπόφευκτα.
Αμέθυστος
ΤΟ Puer aeternus ΕΙΝΑΙ Η ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟΥ Η ΟΠΟΙΑ ΔΙΑΛΥΕΙ ΜΕΘΟΔΙΚΑ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΦΥΣΗ ΤΑΥΤΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΜΕ ΤΟΝ ΣΤΟΙΧΕΙΑΚΟ ΤΥΠΟ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ, ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΤΟΥ ΦΥΛΟΥ, Ο ΟΠΟΙΟΣ ΕΙΚΟΝΙΖΕΙ ΚΑΙ ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙΤΑΙ ΣΤΗΝ ΔΙΑΝΟΙΑ ΔΙΑ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΠΕΡΙΓΥΡΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου