Άγ. Συμεών ο Νέος Θεολόγος - Βίβλος των ηθικών (11)

 Συνέχεια από: Τρίτη 19 Σεπτεμβρίου 2023

Ηθικός Λόγος Α'

ια'. Στο ρητό του Ευαγγελίου· «και απέστειλε τους δούλους του να καλέσουν στους γάμους τούς προσκεκλημένους και δεν ήθελαν να έλθουν».

1. Ποιοί λοιπόν ήσαν απεσταλμένοι; Οι προφήτες, λέγει. Ποιοί οι προσκεκλημένοι; Τα παιδιά των Ιουδαίων· διότι εκείνοι ήταν τότε αρχικώς οι προσκεκλημένοι, και δεν ηθέλησαν να τους ακούσουν. «Πάλι απέστειλε άλλους δούλους λέγοντας· να πείτε στους προσκεκλημένους, να ετοίμασα το άριστό μου, οι ταύροι μου και τα σιτευτά είναι σφαγμένα κι όλα έτοιμα· ελάτε στους γάμους. Αυτοί όμως αμέλησαν και επήγαν άλλος στον αγρό του, άλλος στο εμπόριό του· άλλοι πάλι εκράτησαν τους δούλους του, τους έβρισαν και τους εσκότωσαν». Ποιους λέγει δούλους; Τους αποστόλους του. Και ποιο είναι το άριστο; Η βασιλεία των ουρανών, την οποία προετοίμασε για τους κατά πρόθεση κλητούς όντας από καταβολής κόσμου. Ποιους λέγει ταύρους και σιτευτά; Αυτόν τον Υιό της Παρθένου και Θεό, που είναι ο μόσχος ο σιτευτός της θεότητας. Πράγματι, αυτός είναι ο ταύρος, στην δύναμη όντως αήττητος, και εκάλεσε πληθυντικώς τον εαυτό του ταύρους, διότι η αγία του σάρκα διαιρείται σε πολλά και η κάθε μία μερίδα από αυτόν είναι πάλι όλος εκείνος· κι είναι τόσο πολύ δυνατός, διότι και τους εχθρούς εκείνων που τον λαμβάνουν τους αποτρέπει όλους και σ' εκείνους δίνει δύναμη, ώστε να νικήσουν τον κόσμο και να μπορέσουν να γίνουν κι αυτοί υιοί του Θεού. «Αμνός» πάλι λέγεται ο πανάμωμος αμνός του Θεού ως ενιαύσιος, κριός επειδή φέρει επάνω του τον σταυρό ως κέρατα, με τον οποίο έδωσε στον αντίπαλο καίρια την πληγή (το τελειωτικό χτύπημα), και στον οποίο σταυρό εκείνοι τον εσταύρωσαν και τον εσκότωσαν. «Άλλους δούλους» λέγει τους αγίους του αποστόλους, τους οποίους απέστειλε παραγγέλλοντάς τους να μη πορευθούν στην οδό των εθνών και να μη εισέλθουν στην πόλη των Σαμαρειτών, αλλά να πορευθούν μάλλον προς τα απολωλότα πρόβατα του οίκου Ισραήλ. Αυτοί όμως οι Ισραηλίτες ούτε αυτούς εδέχθηκαν, αλλ᾽ άλλους έβρισαν και εκτύπησαν, κι άλλους εσκότωσαν, ανάμεσα στους οποίους υπάρχει και ο Στέφανος ο πρωτομάρτυρας. «Μόλις το άκουσε ο βασιλεύς οργίσθηκε και στέλλοντας τα στρατεύματά του εσκότωσε τους φονείς εκείνους και έκαψε την πόλη τους». Τους ασεβείς Εβραίους εννοεί, τους οποίους και κατέσφαξε, εργαζόμενος την τέλεια ερήμωσή τους με την έφοδο των Ρωμαίων. Στρατεύματα του Θεού λέγονται και οι πονηροί, οι οποίοι στέλλονται για τιμωρία άλλων πονηρών, όπως λέγει ο Θεός διά του Μωϋσέως· «θα αποστείλω εναντίον τους θυμό και οργή, αποστολή με πονηρούς αγγέλους».

2. «Τότε λοιπόν λέγει στους δούλους του ο γάμος βέβαια είναι έτοιμος, οι προσκεκλημένοι όμως δεν ήταν άξιοι· πηγαίνετε λοιπόν στα σταυροδρόμια και όσους ευρείτε, να τους καλέσετε στους γάμους». Είδες ακολουθία πραγμάτων; Είδες ακρίβεια παραβολής; «Τότε», λέγει. «Τότε»; Πότε; Οταν δηλαδή οι Ιουδαίοι, προσκεκλημένοι στην βασιλεία των ουρανών από τους αποστόλους, όχι μόνο δεν ανέχθηκαν να τους ακούσουν, αλλά τους έβρισαν και τους εσκότωσαν, τότε τους απέστειλε σ' όλον τον κόσμο και σ' όλα τα έθνη. «Και εξερχόμενοι», λέγει, «εκείνοι οι δούλοι στις οδούς, συγκέντρωσαν όλους όσους ευρήκαν, πονηρούς και αγαθούς, και εγέμισε η αίθουσα του γαμηλίου συμποσίου από τους συνδαιτημόνες». Πράγματι, οι απόστολοι περιήλθαν όλην την οικουμένη, και εκήρυξαν τον λόγο του Θεού και όλους όσοι υπάκουσαν τους συγκέντρωσαν σε μία πίστη θεογνωσίας, και τους πονηρούς στους τρόπους και τους αγαθούς συγχρόνως, οι οποίοι βεβαίως άλλαξαν και επανοδηγήθηκαν στην αρετή. Αυτό λοιπόν δηλώνει το «συγκέντρωσαν»· αλλ' όμως και από τα επόμενα πάλι αυτό το ίδιο διδασκόμαστε. Διότι λέγει· «εισερχόμενος ο βασιλεύς να ιδεί τους συνδαιτημόνες, είδε εκεί κάποιον άνθρωπο που δεν εφορούσε ένδυμα γάμου και του λέγει· φίλε, πως εισήλθες εδώ χωρίς ένδυμα γάμου; Εκείνος έμεινε άφωνος. Τότε είπε ο βασιλεύς στους διακόνους· να δέσατε τα χέρια και τα πόδια του, και να τον πάρετε και να τον πετάξετε στο σκότος το εξώτερο· διότι πολλοί είναι οι κλητοί (οι καλεσμένοι), λίγοι όμως οι εκλεκτοί». Βλέπεις πως λέγει να συγκεντρωθούν στους γάμους όσοι αλλάζουν τρόπο ζωής, ενώ όσοι διατηρούν την πονηρία ή κάποια κακία, κι αν ακόμη εισελθουν, λέγει να εκβληθούν πάλι με αισχύνη από τους αγγέλους, τους οποίους καλεί και διακόνους; 

Αυτοί λοιπόν που παρακάθονται στους γάμους είναι οι άγιοι. Αυτός που δεν έχει ένδυμα γάμου, γνωρίζω ότι σκέπτονται μερικοί ότι είναι εκείνοι που κατασπιλώνουν τα σώματά τους στην πορνεία μόνο, στην μοιχεία και τους φόνους. Αλλά δεν συμβαίνει αυτό, δεν είναι δυνατόν· διότι μολυσμένο λέγει τον καθένα που κυριαρχείται από οποιοδήποτε πάθος ή κακία. Και ότι είναι αληθινό αυτό, άκουε τον Παύλο που λέγει· «μη πλανάσθε, ούτε οι πόρνοι, ούτε οι μοιχοί, ούτε οι μαλθακοί (θηλυπρεπείς), ούτε οι αρσενοκοίτες, ούτε οι κλέπτες, ούτε οι πλεονέκτες, που είναι βεβαίως και ειδωλολάτρες, ούτε οι μέθυσοι, ούτε οι υβριστές», και προσθέτω ούτε όσοι μισούν κάποιον αδελφό ή έχουν φθόνο «θα κληρονομήσουν την βασιλεία του Θεού», ούτε έχουν μερίδιο στην ευφροσύνη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Βλέπεις πως κάθε πονηρία και αμαρτία μολύνει το ένδυμα της ψυχής κι εμάς μας εκβάλλει από την βασιλεία;

Το πρωτότυπο κείμενο

ια΄. Εἰς τό ῥητόν τοῦ Εὐαγγελίου· “Καί ἀπέστειλε τούς δούλους αὐτοῦ καλέσαι τούς κεκλημένους εἰς τούς γάμους καί οὐκ ἤθελον ἐλθεῖν”.

1. Τίνες οὖν ἦσαν οἱ ἀπεσταλμένοι; Οἱ προφῆται, φησί. Τίνες οἱ κεκλημένοι; Τῶν Ἰουδαίων οἱ παῖδες· ἐκεῖνοι γάρ ἦσαν οἱ τότε καί ἐξ ἀρχῆς κεκλημένοι, καί οὐκ ἠθέλησαν ἀκοῦσαι αὐτῶν· “Πάλιν ἀπέστειλεν ἄλλους δούλους λέγων· Εἴπατε τοῖς κεκλημένοις· Ἰδού τό ἄριστόν μου ἡτοίμασα,  οἱ ταῦροί μου καί τά σιτιστά τεθυμένα καί πάντα ἕτοιμα· δεῦτε εἰς τούς γάμους. Οἱ δέ ἀμελήσαντες ἀπῆλθον, ὁ μέν εἰς τόν ἴδιον ἀγρόν, ὁ δέ εἰς τήν ἐμπορίαν αὐτοῦ· οἱ δέ λοιποί κρατήσαντες τούς δούλους αὐτοῦ ὕβρισαν καί ἀπέκτειναν”. Ποίους λέγει δούλους; Τούς ἀποστόλους αὐτοῦ. Τί δέ ἐστι τό ἄριστον; Ἡ τῶν οὐρανῶν βασιλεία, ἥν προητοίμασε τοῖς κατά πρόθεσιν κλητοῖς οὖσιν ἀπό καταβολῆς κόσμου. Ταύρους δέ τίνας λέγει καί σιτιστά; Αὐτόν τόν τῆς Παρθένου Υἱόν καί Θεόν, τόν μόσχον ὄντα τῇ θεότητι σιτευτόν· οὗτος γάρ καί ταῦρός ἐστι τῇ δυνάμει ὄντως ἀήττητος, πληθυντικῶς δέ ταύρους ἑαυτόν ἐκάλεσεν, ὅτι εἰς πολλά μερίζεται ἡ ἁγία αὐτοῦ σάρξ καί μία ἑκάστη μερίς ἡ ἐξ αὐτοῦ ὅλος ἐκεῖνος πάλιν ἐστί, τοσοῦτον ὤν δυνατός, ὅτι καί τούς ἐχθρούς τῶν λαμβανόντων αὐτόν ἀποτρέπεται ἅπαντας κἀκείνοις δύναμιν δίδωσιν, ὥστε νικῆσαι τόν κόσμον καί δυνηθῆναι γενέσθαι αὐτούς υἱούς Θεοῦ. Ἀμνός δέ λέγεται ὁ πανάμωμος ἀμνός τοῦ Θεοῦ ὡς ἐνιαύσιος, κριός δέ ὡς κεράτων δίκην τόν σταυρόν ἐπιφερόμενος ἄνωθεν, δι᾿ οὗ καί τήν πληγήν καιρίαν τῷ ἀντιπάλῳ δέδωκε καί εἰς ὅν ἐκεῖνοι τοῦτον σταυρώσαντες ἀπέκτειναν. Ἄλλους δέ δούλους φησί τούς ἁγίους ἀποστόλους αὐτοῦ, οὕς καί ἀπέστειλε παραγγείλας αὐτοῖς εἰς ὁδόν ἐθνῶν μή ἀπελθεῖν καί εἰς πόλιν Σαμαρειτῶν μή εἰσελθεῖν, πορευθῆναι δέ μᾶλλον πρός τά ἀπολωλότα πρόβατα τοῦ οἴκου Ἰσραήλ· οἱ δέ οὐδέ τούτους ἐδέξαντο, ἀλλά τούς μέν ὕβρισαν καί ἔτυψαν, τούς δέ καί ἀπέκτειναν, ἐξ ὧν καί Στέφανος ὁ πρῶτος τῶν μαρτύρων ὑπάρχει. “Ἀκούσας δέ ὁ βασιλεύς ὠργίσθη και πέμψας τά στρατεύματα αὐτοῦ ἀπώλεσε τούς φονεῖς ἐκείνους καί τήν πόλιν αὐτῶν ἐνέπρησε”. (94) Τούς ἀσεβεῖς Ἑβραίους φησίν, οὕς καί κατέσφαξε, διά τῆς τῶν Ῥωμαίων ἐφόδου τήν παντελῆ ἐρήμωσιν αὐτῶν ἐργασάμενος. Στρατεύματα δέ Θεοῦ καί οἱ πονηροί λέγονται, εἰς τιμωρίαν ἑτέρων πονηρῶν ἐκπεμπόμενοι, καθώς φησι διά Μωϋσέως ὁ Θεός· “Ἐπαποστελῶ εἰς αὐτούς θυμόν καί ὀργήν, ἀποστολήν δι᾿ ἀγγέλων πονηρῶν”.

2. “Τότε τοίνυν λέγει τοῖς δούλοις αὐτοῦ· Ὁ μέν γάμος ἕτοιμός ἐστιν, οἱ δέ κεκλημένοι οὐκ ἦσαν ἄξιοι· πορεύεσθε οὖν ἐπί τάς διεξόδους τῶν ὁδῶν καί ὅσους ἄν εὕρητε καλέσατε εἰς τούς γάμους”. Εἶδες ἀκολουθίαν πραγμάτων; Εἶδες παραβολῆς ἀκρίβειαν; “Τότε” γάρ φησι. Τότε; πότε; Ὅτε οἱ Ἰουδαῖοι δηλονότι, κληθέντες εἰς τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν ὑπό τῶν ἀποστόλων, οὐ μόνον οὐκ ἠνέσχοντο ἀκοῦσαι αὐτῶν, ἀλλά καί ὑβρίσαντες αὐτούς ἀπέκτειναν, τότε ἀπέστειλεν αὐτούς εἰς τόν σύμπαντα κόσμον καί εἰς πάντα τά ἔθνη. “Καί ἐξελθόντες, φησίν, οἱ δοῦλοι ἐκεῖνοι εἰς τάς ὁδούς, συνήγαγον πάντας ὅσους εὗρον πονηρούς τε καί ἀγαθούς καί ἐπλήσθη ὁ γάμος ἀνακειμένων”. Τήν γάρ οἰκουμένην περιελθόντες οἱ ἀπόστολοι πᾶσαν, ἐκήρυξαν τόν τοῦ Θεοῦ λόγον καί τούς ὑπακούσαντας πάντας εἰς μίαν συνήγαγον θεογνωσίας πίστιν πονηρούς τε ἅμα τοῖς τρόποις καί ἀγαθούς, μεταβαλλομένους δηλονότι καί πρός ἀρετήν ἐπαναγομένους. Τοῦτο γάρ δηλοῖ τό “συνήγαγον”· ἀλλά γάρ καί ἀπό τῶν ἑξῆς τό αὐτό τοῦτο πάλιν διδασκόμεθα. Φησί γάρ· “Εἰσελθών δέ ὁ βασιλεύς θεάσασθαι τούς ἀνακειμένους, εἶδεν ἐκεῖ ἄνθρωπον οὐκ ἐνδεδυμένον ἔνδυμα γάμου καί λέγει αὐτῷ· Ἑταῖρε, πῶς εἰσῆλθενς ὦδε μή ἔχων ἔνδυμα γάμου; Ὁ δέ ἐφιμώθη. Τότε εἶπεν ὁ βασιλεύς τοῖς διακόνοις· Δήσαντες αὐτοῦ χεῖρας καί πόδας, ἄρατε αὐτόν καί ἐκβάλετε εἰς τό σκότος τό ἐξώτερον· πολλοί γάρ εἰσι κλητοί, ὀλίγοι δέ ἐκλεκτοί”. Ὁρᾷς ὅπως τούς μεταβαλλομένους τόν  τρόπον συνάγεσθαι εἰς τούς γάμους λέγει, τούς δέ μετά πονηρίας ἤ κακίας τινός, κἄν εἰσέλθωσι, πάλιν μετ᾿ αἰσχύνης ὑπό τῶν ἀγγέλων ἐκβάλλεσθαι, οὔς καί διακόνους καλεῖ. 

Οἱ οὖν ἀνακείμενοι ἐν τοῖς γάμοις οἱ ἅγιοί εἰσιν. Αὐτόν δέ τόν μή ἔχοντα ἔνδυμα γάμου, οἶδα ὅτι τινές τούς ἐν πορνείᾳ μόνον καί μοιχείᾳ καί φόνοις τά ἑαυτῶν καταρρυπώσαντας σώματα λογίζονται εἶναι. Ἀλλ᾿ οὐκ ἔστι τοῦτο, οὐκ ἔστι· πάντα γάρ τόν ὑπό οἱουδηποτοῦν πάθους ἤ κακίας λέγει ῥερυπωμένον. Καί ὅτι τοῦτό ἐστιν ἀληθές, ἄκουε Παύλου λέγοντος· “Μή πλανᾶσθε· οὔτε πόρνοι, οὔτε μοιχοί, οὔτε μαλακοί, οὔτε ἀρσενοκοῖται, οὔτε κλέπται, οὔτε πλεονέκται, οἱ καί εἰδωλολάτραι δηλονότι, οὔτε μέθυσοι, οὔτε λοίδοροι”, προσθήσω δέ οὔτε οἱ μῖσος πρός τινα ἀδελφόν ἤ φθόνον ἔχοντες “βασιλείαν Θεοῦ οὐ κληρονομήσουσιν”, οὐδέ μερίδα ἔχουσιν ἐν τῇ εὐφροσύνῃ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὁρᾷς πῶς τό τῆς ψυχῆς ἔνδυμα πᾶσα πονηρία καί ἁμαρτία μολύνει καί ἡμᾶς ποιεῖ τῆς βασιλείας ἐκβάλλεσθαι;

ΔΥΣΤΥΧΩΣ Η ΑΓΙΑ ΜΑΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗ, Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΣΩΤΗΡΙΑΣ, Η ΜΕΤΑΝΟΙΑ, Η ΤΗΡΗΣΗ ΤΩΝ ΕΝΤΟΛΩΝ ΚΑΙ Η ΥΙΟΘΕΣΙΑ, ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΠΟΝΤΑΙ ΣΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΑΓΑΠΗ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ ΜΑΣ, ΤΟΥ ΕΓΩ ΜΑΣ.