Πηγή: Αντόνιο Καταλάνο
Το γεγονός ότι ο κόσμος μας έχει εισέλθει σε μια εποχή σφοδρών αντιφάσεων και συγκεκριμένων απειλών πολέμου ανακοινώθηκε στις αρχές του έτους από τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε: «Πρέπει να μετατοπιστούμε σε μια νοοτροπία πολέμου!» Στη διαλυμένη Ευρώπη μας, οι πιο δραστήριες σε αυτή τη μετατόπιση είναι οι σκανδιναβικές άρχουσες τάξεις, οι οποίες, σε πλήρη μιλιταριστική φρενίτιδα, βασισμένες σε αδιάκοπη προπαγάνδα για υποτιθέμενες ρωσικές απειλές, ζητούν επανεξοπλισμό και την αναγκαιότητα του πολέμου.
Και ενώ όλα γύρω μας κινούνται προς την ομαλοποίηση της ίδιας της έννοιας του πολέμου, καθιστώντας τον όχι μόνο δυνατό αλλά και επιθυμητό, το πολιτικό κλίμα μολύνεται από μια νοοτροπία «μικρού παλιού κόσμου». Κουρασμένοι και ανεύθυνα, συνεχίζουμε να συλλογιζόμαστε με κατηγορίες που, αν μη τι άλλο, θα μπορούσαν να είχαν δικαιολογηθεί τον περασμένο αιώνα.
Η θεωρητική κατανόηση της υπέρβασης της διχοτομίας αριστερά/δεξιά υπάρχει από τη δεκαετία του 1980, με τις φιλοσοφικές και πολιτικές συνεισφορές θαρραλέων μελετητών που αμφισβήτησαν την κοινή λογική με κόστος την απομόνωση και την περιθωριοποίηση, αν όχι την άμεση εξορία και τον πλήρη αποκλεισμό. Στην Ιταλία, αναφέρομαι ιδιαίτερα στις σκέψεις του Costanzo Preve, ο οποίος, ενάντια σε όλες τις πιθανότητες, μας εξήγησε γιατί αυτή η διχοτομία έπρεπε να ξεπεραστεί. Κατηγορήθηκε ότι ήταν καστανοκόκκινος [επάνω του έπεσε η ρετσινιά του κοκκινο-καφέ, η λέξη αποδίδει το ιταλικό «rossobruno» (rosso-bruno), έναν όρο που χρησιμοποιείται υποτιμητικά στην Ιταλία (και στη Γαλλία: rouge-brun) για να χαρακτηρίσει πρόσωπα ή ρεύματα που επιχειρούν να υπερβούν τη διάκριση δεξιάς–αριστεράς συνδυάζοντας στοιχεία και από τα δύο — «κόκκινα» (σοσιαλιστικά, μαρξιστικά) και «καφέ» (φασιστικά ή εθνικιστικά)], καθιστώντας επικίνδυνο ακόμη και να τον αναφέρει κανείς. Στη Γαλλία, ο Jean-Claude Michéa...
Αλλά η σκέψη του φιλοσόφου του Τορίνο, ανεξάρτητα από το αν γνώριζε ή όχι αυτή την υπέρβαση, έχει τροφοδοτήσει έναν νέο πολιτικό λόγο από τα πρώτα χρόνια αυτού του αιώνα. Επομένως, σήμερα είναι σίγουρα λιγότερο «επικίνδυνο» να μιλάμε για το τέλος αυτής της διχοτομίας.
Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αυτή η διχοτομία έχει εξαφανιστεί από την πολιτική συζήτηση. Πράγματι, ίσως περισσότερο από ποτέ τα τελευταία χρόνια, ο κόσμος φαίνεται διχασμένος μεταξύ αριστεράς και δεξιάς. Με μια νεοσυντηρητική φιλελεύθερη-ελευθεριακή δεξιά να κατηγορεί την ελευθεριακή (αφυπνισμένη/woke) φιλελεύθερη-ελευθεριακή αριστερά για κομμουνισμό, η οποία με τη σειρά της κατηγορεί την πρώτη για φασισμό. Είναι ένα όμορφο γαϊτανάκι.
Ένα γαϊτανάκι που στροβιλίζεται με ολοένα και αυξανόμενες ταχύτητες, αδυσώπητο ακόμη και μπροστά στα πιο κραυγαλέα στοιχεία, φτιαγμένο από αντιφάσεις που δεν μπορούν να εξηγηθούν με τη χρήση κατηγοριών που γεννήθηκαν από την κοινωνία του περασμένου αιώνα. Ένα γαϊτανάκι που προκαλεί ζάλη και χαλιναγωγεί τόσο τη σκέψη όσο και την ενέργεια, και τα δύο στην υπηρεσία της κοινωνικής ναρκωτοποίησης. Οποιαδήποτε προσπάθεια να τοποθετηθεί η κοινωνική αντίφαση στο επίκεντρο, έξω από αυτό το σκληρωτικό σχηματισμό, κατακλύζεται αμέσως από τις δυνατές αποδοκιμασίες των αντίπαλων υποστηρικτών.
Μερικά παραδείγματα, απλώς για να διευκρινίσουμε. Επισημαίνετε τη χρήση της μετανάστευσης για κοινωνική αποσταθεροποίηση; Φασίστας! Επικρίνετε την απονομή του Νόμπελ Ειρήνης στη Μαρία Κορίνα Ματσάδο, μια Βενεζουελάνα ακτιβίστρια κατά του Μαδούρο υπό την αιγίδα των ΗΠΑ; Κομμουνιστής! Αλλά θα μπορούσαμε εύκολα να συνεχίσουμε. Τα τρέχοντα γεγονότα δεν μας γλιτώνουν παραδείγματα — η επικαιρότητα δεν μας λυπάται.
Ωστόσο, πρέπει να αναγνωριστεί, για πνευματική ειλικρίνεια, ότι σε αυτή την άσκηση καταστροφής της αναλυτικής σκέψης, οι καλύτεροι είναι αυτοί της «αριστεράς», για τους οποίους εύκολα θεωρείσαι δεξιός — φυσικά από τους χείριστους — αν τολμήσεις απλώς να θελήσεις να κατανοήσεις το φαινόμενο Κερκ, ή αν κριτικάρεις τη «θεωρία» woke, ή αν αμφισβητείς την ανθρωπογενή βάση της κλιματικής αλλαγής, ή αν θεωρείς ότι η πανδημία υπήρξε μια μεγάλη επιχειρηματική ευκαιρία για τις φαρμακευτικές πολυεθνικές, καθώς και πεδίο πειραματισμού στον βαθμό χειραγώγησης της κοινωνικής συναίνεσης, ή... Και είναι πραγματικά θλιβερό να βλέπουμε τόσους πολλούς ανθρώπους, ειδικά διανοούμενους, παγιδευμένους σε αυτά τα μοτίβα και αυτά τα σχήματα.
Σε αυτό το σημείο, κάποιος θα μπορούσε να ρωτήσει: εντάξει, αλλά ποιο είναι το πρόβλημα; Το πρόβλημα είναι ότι κόβουμε τα φτερά κάθε προσπάθειας να ξεπεράσουμε τον συστημικό κομφορμισμό... κάτι που εν τω μεταξύ μας οδηγεί σε πόλεμο.
Αλλά, όπως είπα σε έναν φίλο μου που είχε κουραστεί να σπαταλάει την ενέργειά του μόνο και μόνο για να θυμίζει ότι δύο συν δύο ίσον τέσσερα και ότι τα φύλλα είναι πράσινα το καλοκαίρι — «Με σκισμένα παπούτσια, κι όμως πρέπει να προχωράμε!»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου