Αναφορά στη μετάνοια, π. Συμεών Κραγιόπουλος (†)

Αναφορά στη μετάνοια
π. Συμεών Κραγιόπουλος (†)

Η μετάνοια είναι κατάσταση μέσα στην ψυχή. Είναι μια λύπη μέσα στην ψυχή, αλλά λύπη κατά Θεόν. Είναι συνεχής κατάσταση, η οποία κάνει την ψυχή να είναι σε συντριβή, κάνει την ψυχή να έχει φόβο Θεού και ευλάβεια, κάνει την ψυχή να μην ξεθαρρεύει. Η μετάνοια φέρνει λύτρωση, φέρνει ελευθερία εσωτερική, φέρνει χαρά και ευτυχία. Επομένως, δεν είναι μετάνοια το να τρώγεται κανείς συνέχεια με τον εαυτό του και συνέχεια να κλαψουρίζει. Τα παθαίνει κανείς αυτά, ακριβώς επειδή δεν μετανοεί. Πώς μπερδεύτηκαν τα πράγματα και ο σημερινός άνθρωπος δεν μπορεί να μετανοήσει. Η μετάνοια, επαναλαμβάνω, φέρνει λύτρωση, η μετάνοια είναι ξαλάφρωμα. Δεν λέγεται τι ξαλάφρωμα είναι! Και όμως ο άνθρωπος το φέρνει βαρέως που σκέπτεται τις αμαρτίες του, που είναι αναγκασμένος να μετανοεί για τις αμαρτίες του. Νιώθει άσχημα, νιώθει κατάθλιψη. Επειδή δεν έχει μετάνοια, γι’ αυτό νιώθει έτσι.

Ο σημερινός άνθρωπος έχει και κάτι άλλο· δεν αντέχει ν’ ακούσει να τον μαλώνουν λίγο, να τον παρατηρούν λίγο. Δεν αντέχει ν’ ακούσει να του πουν: «Κοίταξε· έκανες αμαρτίες. Πρέπει να μετανοήσεις, πρέπει να διορθωθείς, πρέπει να αλλάξεις». Και βλέπετε, θέσαμε σε λειτουργία άλλη τακτική· να μην πούμε τίποτε, να μη στενοχωρήσουμε τον άλλο, να μην τον ανησυχήσουμε. Γιατί; Αυτά είναι στραβά πράγματα, ανάποδα πράγματα.

Εάν παίρνουμε σωστή στάση απέναντι στον Θεό, η πρόνοια του Θεού επάνω μας, όταν αμαρτάνουμε, είναι σαν μαστίγιο. Ακριβώς, επειδή αμαρτάνουμε. Η αμαρτία κυριολεκτικά αναστατώνει τον άνθρωπο. Έρχεται η ενοχή, έρχονται οι τύψεις, και ο άνθρωπος αισθάνεται την πρόνοια του Θεού σαν μαστίγιο. Αλλά όταν δεν το φοβηθεί αυτό και πει: «Θεέ μου, αυτό είναι ακριβώς που μου χρειάζεται. Θεέ μου, μη με λυπηθείς», τότε είναι ακριβώς που λυτρώνεται ο άνθρωπος, τότε είναι που ο άνθρωπος ξαλαφρώνει, τότε είναι που ο άνθρωπος βρίσκει τον εαυτό του, τότε είναι που αισθάνεται πολύ όμορφα και πολύ ωραία και αυθόρμητα λέει: «Κι άλλο, Θεέ μου, να μ’ ελέγξεις. Κι άλλο, Θεέ μου, να με παρατηρήσεις. Κι άλλο, Θεέ μου, να με μαστιγώσεις, για να μη μείνει κανένας μώμος μέσα μου».

Ο άνθρωπος ο σημερινός – μιλούμε για τον χριστιανό – ο οποίος δεν αγάπησε τη μετάνοια και δεν έχει μετάνοια στην ψυχή του, μην ακούσει τέτοια πράγματα. Δεν τα αντέχει. Και γι’ αυτό, λέει, θέλει να αισθάνεται να τον αγαπούν, θέλει να αισθάνεται να τον προσέχουν κλπ. Δηλαδή τέλειος αποπροσανατολισμός και αλλοτρίωση, και τελείως βγαίνει ο άνθρωπος από τα νερά του, από τη σωστή κατάστασή του και γίνεται άλλο πράγμα.

* * *

Παρακαλώ, αδελφοί μου, παρακαλώ, παρακαλώ, παρακαλώ. Ακόμη μία φορά θα πω· να γίνουμε χριστιανοί. Και μη φοβόμαστε τίποτε από κει και πέρα. Να γίνουμε χριστιανοί. Δεν μπορεί κανένας να μας κάνει τίποτε. Όλοι να τα βάλουν μαζί μας, όλοι να πέσουν επάνω μας και ο διάβολος. Τι θα γίνει; Καλό μόνο θα γίνει. Κακό δεν πρόκειται να γίνει. Αν όσα μας λένε είναι αληθινά, τι άλλο καλύτερο να σου λένε αυτά τα οποία είναι αληθινά; Όσο κι αν σε κατηγορήσουν, καλό σου κάνουν. Αν πάλι δεν είναι αληθινά και είναι ψέματα και είναι συκοφαντίες, τι άλλο καλύτερο; Τι άλλο καλύτερο; Πλέκουν το στεφάνι της ψυχής σου, που θα έχεις στη Βασιλεία του Θεού.

Από το βιβλίο: π. Συμεών Κραγιοπούλου, “Θέλεις να αγιάσεις;”, Πανόραμα Θεσσαλονίκης, 1999, σελ. 366.

https://www.koinoniaorthodoxias.org

Πατερικός: Αναφορά στη μετάνοια, π. Συμεών Κραγιόπουλος (†)

Βιωματικὴ συσταύρωση μὲ τὸν Χριστὸ

Άγιος Σωφρόνιος

Ἡ νίκη ἐπὶ τῶν παθῶν καὶ τὰ παθήματα ὡς μοχλὸς ἐν Πνεύματι ἐμπειρίας

Πολλάκις ἠσθάνθην ἐμαυτὸν ἐσταυρωμένον ἐπὶ ἀοράτου σταυροῦ. Τοῦτο συνέβαινεν ἐν τῷ Ἄθῳ, ὅτε θυμὸς ἐκυρίευεν ἐμοῦ ἐναντίον ἐκείνων, οἵτινες προσέβαλλον ἐμέ. Τὸ πονηρὸν τοῦτο πάθος ἐφόνευεν ἐν ἐμοὶ τὴν προσευχὴν καὶ οὕτως ὡδήγει ἐμὲ εἰς φρίκην.

Κατὰ καιροὺς ἡ πάλη πρὸς τὸ πάθος τοῦτο ἐφαίνετο ἀδύνατος: Κατέσχιζεν ἐμέ, ὡς τὸ ἄγριον θηρίον κατασπαράσσει τὸ θύμα αὐτοῦ. Συνέβη ποτε ἐξ αἰτίας στιγμιαίου ἐρεθισμοῦ ἡ προσευχὴ νὰ ἀποχωρήση ἀπ’ ἐμοῦ. Ἠγωνιζόμην ἐπὶ ὀκτὼ μήνας, ὅπως ἐπιστρέψη αὕτη. Ὅτε ὅμως ὁ Κύριος ἐνέδωσεν εἰς τὰ δάκρυά μου, τότε ἡ καρδία μου ἐγένετο νηφαλιωτέρα καὶ πλέον ὑπομονητική.

Ἡ πείρα αὕτη τῆς σταυρώσεως ἐπανελήφθη ἀργότερον (ἐν Γαλλίᾳ ἤδη), ἀλλὰ δι’ ἄλλου τρόπου. Δὲν ἠρνούμην νὰ διακονῶ ὡς πνευματικός τούς προσερχομένους εἰς ἐμέ. Ἰδιαιτέρως συνέπασχεν ἡ καρδία μου μετὰ τῶν ψυχικῶς ἀσθενούντων. Τινὲς ἐξ αὐτῶν κλονισθέντες ὑπὸ ἀκραίων δυσκολιῶν τῆς συγχρόνου ζωῆς, ἐζήτουν ἐπιμόνως παρ’ ἐμοῦ διαρκῆ προσοχήν, πρᾶγμα ὅπερ ὑπερέβαινε τὰς δυνάμεις μου. Ἐδημιουργοῦντο ἀδιέξοδοι καταστάσεις: Πρὸς οἱανδήποτε κατεύθυνσιν καὶ ἐὰν ἐκινούμην, ὑπῆρχε τὶς, ὅστις θὰ ἔκραζεν ἐκ τοῦ πόνου. Τοῦτο ἀπεκάλυψεν εἰς ἐμὲ τὰ παθήματα τῶν συγχρόνων ἀνθρώπων, τῶν συντετριμμένων ὑπὸ τῆς ἀγριότητος τοῦ περιβοήτου ἡμῶν πολιτισμοῦ.

Ἡ κολοσσιαία κρατικὴ μηχανή, καίτοι ἐδημιουργήθη ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων, φέρει ἐν τούτοις χαρακτῆρα ἀπροσώπου, ἵνα μὴ εἴπω ἀπανθρώπου, συσκευῆς, ἥτις μετὰ ἀδιαφορίας καταπιέζει ἑκατομμύρια ἀνθρωπίνων ὑπάρξεων. Ἀνίσχυρος νὰ ἀλλάξω τὰ κατ’ οὐσίαν ἀνυπόφορα καὶ ὅμως νόμιμα ἐγκλήματα τῆς κοινωνικῆς ζωῆς τῶν λαῶν, κατὰ τὴν ἐκτὸς πάσης ὁρατῆς εἰκόνος προσευχήν μου ἠσθάνθην τὴν παρουσίαν τοῦ ἐσταυρωμένου Χριστοῦ. Ἔζων τὸ Πάθος Αὐτοῦ ἐν Πνεύματι τοσοῦτον ἐναργῶς, ὥστε ἡ φυσικὴ ὅρασις τοῦ «ὑψουμένου ἐκ τῆς γῆς» (βλ. Ἰωάν. 12,32) οὐδόλως θὰ ἐνίσχυε τὴν συμμετοχήν μου εἰς τὸν πόνον Αὐτοῦ. Ὅσον μηδαμινὰ καὶ ἂν ἦσαν τὰ βιώματά μου, ἐν τούτοις ηὔξανον εἰς βάθος τὴν γνῶσιν τοῦ Χριστοῦ, ὡς πρὸς τὴν ἐπὶ γῆς ἐμφάνισιν Αὐτοῦ, ἵνα σώση τὸν κόσμον.

Θαυμαστὴ ἀποκάλυψις ἐδόθη εἰς ἡμᾶς ἐν Αὐτῷ. Οὗτος ἑλκύει πρὸς Ἑαυτὸν τὸ πνεῦμα ἡμῶν διὰ τοῦ μεγαλείου τῆς ἀγάπης Αὐτοῦ. Ἡ ψυχή μου μετὰ κλαυθμοῦ ηὐλόγει καὶ εὐλογεῖ τὸν Θεὸν καὶ Πατέρα, τὸν εὐδοκήσαντα νὰ ἀποκαλύψη εἰς ἐμὲ διὰ τοῦ Πνεύματος τοῦ Ἁγίου τὴν μετ’ οὐδενὸς συγκρινομένην ἁγιότητα καὶ ἀλήθειαν τοῦ Υἱοῦ Αὐτοῦ, διὰ μέσου μικρῶν παθημάτων εἰς τὰ ὁποῖα ὑποβαλλόμεθα.