Πέμπτη 23 Οκτωβρίου 2025

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει εκεχειρία αλλά όχι ειρήνη

Barbara Spinelli - 23/10/2025

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει εκεχειρία αλλά όχι ειρήνη


Πηγή: Il Fatto Quotidiano

Αν θέλουμε να κατανοήσουμε έστω και λίγο πώς τα ευρωπαϊκά κράτη και οι θεσμοί έφτασαν σε αυτό το σημείο μετά από χρόνια πολέμου στην Ουκρανία - μια πλήρη αδυναμία εμπλοκής στην πολιτική· μια εκτεταμένη αποστροφή προς όποιον ασχολείται με τη διπλωματία· μια πεισματική πολεμοχαρή στάση που ήδη καταρρέει το κράτος πρόνοιας· μια εντελώς χαμένη αίσθηση της ιστορίας - πρέπει να εξετάσουμε δύο αποκαλυπτικά γεγονότα των τελευταίων εβδομάδων. Το πρώτο αφορά τον Τραμπ, ο οποίος, μετά από τηλεφωνική συνομιλία με τον Πούτιν στις 16 Οκτωβρίου, απέρριψε την ιδέα της αποστολής των θανατηφόρων πυραύλων Tomahawk στην Ουκρανία. Αυτοί οι πύραυλοι μπορούν να χτυπήσουν τη Ρωσία μέχρι τα Ουράλια Όρη, είναι ικανοί να μεταφέρουν πυρηνικές κεφαλές και μπορούν να λειτουργήσουν μόνο με τη βοήθεια της κυρίαρχης δύναμης του ΝΑΤΟ. Φτάνοντας στον Λευκό Οίκο για να παραλάβει τους πυραύλους στις 17 Οκτωβρίου, ο Ζελένσκι ενημερώθηκε, ή μάλλον φώναξε, «Αν ο Πούτιν θέλει, θα σας καταστρέψει». Ο Τραμπ απέκλεισε οποιαδήποτε κλιμάκωση, ενόψει της επικείμενης συνάντησής του με τον Πούτιν. Αλλά ο Ζελένσκι εξοργίστηκε και ζήτησε βοήθεια από τα λεγόμενα «πρόθυμα» ευρωπαϊκά κράτη. Έσπευσαν και τορπίλισαν αμέσως τη σύνοδο κορυφής Τραμπ-Πούτιν, η οποία έχει αναβληθεί προς το παρόν. Στόχος των «Βίλινγκ» είναι η κατάπαυση του πυρός κατά μήκος της πρώτης γραμμής και μόνο τότε θα ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για το μέλλον της Ουκρανίας και τις εγγυήσεις ασφαλείας για το Κίεβο. Ωστόσο, από τη σύνοδο κορυφής με τον Τραμπ στην Αλάσκα, ο Πούτιν απαίτησε πριν από την κατάπαυση του πυρός να γίνουν δεκτές οι εγγυήσεις ασφαλείας της Ρωσίας καθώς και της Ουκρανίας : η ουδετερότητα του Κιέβου και η μη ένταξη στο ΝΑΤΟ, η μείωση των δυσανάλογων όπλων στην Ουκρανία και μια γραπτή δέσμευση από το Ατλαντικό Σύμφωνο να μην επεκταθεί ποτέ ξανά προς τα ανατολικά. Η Μόσχα το απαιτεί αυτό εδώ και δεκαετίες, όχι μόνο σήμερα. Δεν αποκλείεται ο Τραμπ να κουραστεί να προσπαθεί να καταλήξει σε συμφωνίες με τον Πούτιν και να αφήσει τον Ζελένσκι και τους Ευρωπαίους Εθελοντές να τα βγάλουν πέρα ​​μόνοι τους, και αυτοί, όχι οι Ηνωμένες Πολιτείες, φαίνεται να είναι οι χαμένοι σε αυτή την ιστορία (αν και ο Ζελένσκι, τρομοκρατημένος τώρα από την πιθανή κατάρρευση των τελευταίων αμυντικών δυνάμεων στο Ντόνετσκ, φαίνεται να οδεύει προς ένα καθυστερημένο και απεγνωσμένο πάγωμα της σύγκρουσης). Ο πρόεδρος θεωρεί εδώ και καιρό το Άρθρο 5 του Ατλαντικού Συμφώνου μη δεσμευτικό για την Ουάσινγκτον. Αυτή δεν είναι μια εντελώς λανθασμένη ερμηνεία: το άρθρο πράγματι διακηρύσσει ότι εάν μια χώρα δεχθεί επίθεση, όλοι θα την υποστηρίξουν, αλλά διευκρινίζει ότι κάθε κράτος, «ατομικά και σε συνεννόηση με τα άλλα μέρη, θα λάβει τα μέτρα που κρίνει απαραίτητα»., συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ένοπλης βίας. Τόσο ο Ζελένσκι όσο και οι Εθελοντές της ΕΕ δυσκολεύτηκαν επίσης να χωνέψουν το γεγονός ότι η σύνοδος κορυφής Τραμπ-Πούτιν θα γινόταν στην Ουγγαρία, το κράτος που στην Ένωση και στις κύριες δυτικές εφημερίδες αντιμετωπίζεται ως παρίας, που δεν πρέπει να το αγγίξεις ούτε με την άκρη του δακτύλου. Το δεύτερο αποκαλυπτικό γεγονός, ακόμη πιο σημαντικό επειδή ήταν απροσδόκητο, είναι τα λόγια που είπε η Άνγκελα Μέρκελ στις 3 Οκτωβρίου σχετικά με το θανατηφόρο ουκρανικό κουβάρι. Και εδώ, όπως και στην περίπτωση του Τραμπ, ο επιλεγμένος συνομιλητής της πρώην Καγκελάριου είναι εντυπωσιακός: το ουγγρικό κανάλι YouTube Partizàn και ο επιδραστικός δημοσιογράφος Márton Gulyás, επίσης Ούγγρος. Η Βουδαπέστη καταγγέλλει εδώ και καιρό την απουσία σοβαρής ευρωπαϊκής διπλωματίας, επικρίνει τα πακέτα κυρώσεων (το δέκατο ένατο είναι υπό συζήτηση) και αντιτίθεται στη χρήση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που κατασχέθηκαν σε δυτικές τράπεζες. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αντιτίθενται επίσης. Το κρίσιμο πράγμα που είπε η πρώην Καγκελάριος, σχετικά με την Ουκρανία, είναι ότι ο πόλεμος θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί αν η Ευρώπη είχε αποδεχτεί αυτό που πρότεινε τον Ιούνιο του 2021, οκτώ μήνες πριν ο ρωσικός στρατός εισέλθει στην Ουκρανία. Ήταν θέμα αναγνώρισης της αποτυχίας τών συμφωνιών του Μινσκ (το Κίεβο δεν παραχώρησε ποτέ την αυτονομία που είχε υποσχεθεί στους ρωσόφωνους του Ντονμπάς, ούτε καν γλωσσικά) και της οικοδόμησης μιας «νέας μορφής» με τη Μόσχα.«: μια δομή που θα επέτρεπε στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να «μιλούν απευθείας με τον Πούτιν εκ μέρους της Ένωσης», για να διαπραγματευτούν τον τερματισμό του πολέμου που ξεκίνησε το Κίεβο το 2014 εναντίον των ρωσόφωνων και ρωσόφωνων αυτονομιστών του Ντονμπάς. Μόνο με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσε να αποφευχθεί η πιο τρομακτική κλιμάκωση: η είσοδος της Μόσχας στον πόλεμο, η οποία έλαβε χώρα τον Φεβρουάριο του 2022, και η προσάρτηση του Ντονμπάς και άλλων επαρχιών. Ο μηχανισμός που επινόησε η Καγκελάριος (και ο Μακρόν, ο οποίος δεν είχε ακόμη μετατραπεί σε μιλιταρισμό) έμοιαζε πολύ με το «κόκκινο τηλέφωνο» που εισήγαγαν ο Κένεντι και ο Χρουστσόφ στις 30 Αυγούστου 1963, μετά την Κρίση των Πυραύλων της Κούβας. Στόχος ήταν να αποτραπεί, χάρη σε μια απευθείας γραμμή προς τη Μόσχα, το ξέσπασμα μιας τυχαίας πυρηνικής σύγκρουσης. Η πρόταση ήταν λογική αλλά και πολλά υποσχόμενη. Είχε ήδη δοκιμαστεί από τον Κένεντι και πιθανότατα θα είχε αποτρέψει εκατοντάδες χιλιάδες θανάτους τα επόμενα χρόνια. Αλλά στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Ιούνιο του 2021, απορρίφθηκε σαν να την είχε προτείνει ο διάβολος. Η Μέρκελ είναι γνωστή για την ακραία λεκτική της φειδώ, αλλά στη συνέντευξη δήλωσε καθαρά: τα κράτη που αντιτάχθηκαν στο ρωσοευρωπαϊκό διαπραγματευτικό σχήμα «ήταν κυρίως τα τρία κράτη της Βαλτικής και επίσης η Πολωνία, φοβούμενα ότι η Ευρώπη δεν είχε πολιτική απέναντι στη Ρωσία», μια πολιτική που η Βαρσοβία προφανώς ήθελε, και εξακολουθεί να θέλει, να είναι λιγότερο συνεργάσιμη. Σε αντίθεση με πολλούς συναδέλφους στην Ένωση, η Μέρκελ ήθελε ο διπλωματικός μηχανισμός να είναι ανεξάρτητος από το ΝΑΤΟ. Ήταν επίσης πεπεισμένη ότι η έλλειψη άμεσων συνομιλιών κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid είχε βλάψει σοβαρά τις σχέσεις με τη Μόσχα. Η Μέρκελ τελικά αφηγείται πώς συνέχισε να υπερασπίζεται τους αγωγούς φυσικού αερίου NordStream, παρά την έντονη αντίθεση του Ζελένσκι και του Μπάιντεν. Τον Σεπτέμβριο του 2022, οι αγωγοί φυσικού αερίου που προμήθευαν τη Γερμανία και την Ευρώπη με φθηνό ρωσικό φυσικό αέριο καταστράφηκαν από Ουκρανούς σαμποτέρ με τη συγκατάθεση της Ουάσιγκτον, η οποία μπορεί τώρα να μας πουλήσει πολύ πιο ακριβό υγροποιημένο αέριο. Έτσι συνέβη το αδιανόητο. Οι μόνοι που συνειδητοποίησαν ότι αυτός ο πόλεμος θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί, ότι δεν ήταν απρόκλητος αλλά προκλητός, ότι κινδυνεύει να οδηγήσει σε πυρηνικό πόλεμο αν δεν τελειώσει σύντομα είναι ο Όρμπαν ο Απαράδεκτος, μία συνταξιούχος Καγκελάριος και ένας πρόεδρος των ΗΠΑ που είναι κάθε άλλο παρά ειρηνικός, δεδομένου ότι σκέφτεται πολέμους αλλαγής καθεστώτος στή . Βενεζουέλα ακριβώς τη στιγμή που στοιχηματίζει σε συμφωνίες με τη Μόσχα. Ο Τραμπ φέρνει στο νου τον γελωτοποιό του Κίρκεγκωρ που εισβάλλει σε ένα θέατρο στο τέλος του χρόνου. Ο γελωτοποιός εμφανίζεται από τα παρασκήνια και φωνάζει για να προειδοποιήσει το κοινό ότι πρόκειται να ξεσπάσει πυρκαγιά: «Όλοι νομίζουν ότι είναι φάρσα, οπότε χειροκροτούν και γελάνε μέχρι τελικής πτώσης. Έτσι, νομίζω, θα χαθεί ο κόσμος». (Sören Kierkegaard, Είτε/Ή). Ένας από τους πιο έξυπνους και καλλιεργημένους Ευρωπαίους βουλευτές, ο Michael von der Schulenburg (ομάδα Sahra Wagenknecht, μη εγγεγραμμένος), εξήγησε πρόσφατα σε ένα δοκίμιο ότι η μεγαλύτερη ευθύνη βαρύνει τη Γερμανία του Scholz και ιδιαίτερα του Merz. Και οι δύο ισχυρίζονται ότι έχουν έντονη μνήμη της γερμανικής ενοχής και ανάγκασαν τους Παλαιστίνιους να πληρώσουν την εξιλέωσή τους για τη γενοκτονία των Εβραίων. Αλλά αυτή η μνήμη εξασθενεί εντελώς όταν οπλίζονται μέχρι τα δόντια ενάντια στη Ρωσία (27 εκατομμύρια θάνατοι για την ανατροπή του Χίτλερ). Στην πραγματικότητα, το Βερολίνο προετοιμάζει τη χώρα για έναν πόλεμο με τη Μόσχα που θεωρείται επικείμενος, θα εξοπλιστεί με τον «ισχυρότερο στρατό στην Ευρώπη» (σύμφωνα με τα λόγια του Merz) και θα αναγκάσει τον Martin Jäger, διευθυντή της Μυστικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, να δηλώνει ότι η Μόσχα θα επιτεθεί στα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ «πολύ πριν από το 2029», όπως πιστευόταν μέχρι πρόσφατα. Ούτε ο Μερζ ούτε τα ευρωπαϊκά κράτη ούτε ο Ζελένσκι φοβούνται τον χλευασμό: αν το πρωί πουν ότι η Ρωσία απέτυχε στην εαρινή της επίθεση και είναι κοντά στην κατάρρευση, γι' αυτό και είναι καλύτερο να δώσει το τελικό χτύπημα με τους Τόμαχοκ, το βράδυ θα πουν ότι η Μόσχα είναι τόσο απειλητική, αποτελεσματική και επιθετική που θα μπορούσε να εισβάλει σε όλη την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της Ιταλίας.

Δεν υπάρχουν σχόλια: