Πέμπτη 9 Μαΐου 2019

Τι έρχεται (και τι όχι) σε Αιγαίο και Κύπρο

                       
Ενώ όλα τα κόμματα γνωρίζουν επαρκώς ότι τα χειρότερα με την Τουρκία είναι μπροστά μας, δεν πράττουν απολύτως τίποτα για να προστατεύσουν τη χώρα
Εικόνα: Αλέξανδρος ΤάρκαςΑπό τον
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ ΤΑΡΚΑ*
H ξαφνική «εισβολή» της Τουρκίας στην ΑΟΖ της Μεγαλονήσου (μάλλον νωρίτερα απ’ ό,τι ανέμεναν οι αρμόδιες κυπριακές και ελλαδικές Αρχές) αντιμετωπίζεται με ορθό διπλωματικό, νομικό και στρατιωτικό τρόπο, αλλά η ένταση θα διαρκέσει για μακρύ χρονικό διάστημα και το επόμενο στάδιο θα είναι ο συνδυασμός της με τις πάγιες απαιτήσεις της Αγκυρας στο Αιγαίο και, γενικότερα, στη ΝΑ Μεσόγειο. Ελληνικές και ξένες διπλωματικές πηγές υπογραμμίζουν ως σημαντικότερα στοιχεία της τρέχουσας κατάστασης ότι:
Πρώτον, παρά τις αλλεπάλληλες άτυπες συμφωνίες κορυφής για αποκλιμάκωση της έντασης (Τσίπρας - Ερντογάν τον Σεπτέμβριο του 2018 και τον Φεβρουάριο του 2019, Αποστολάκης - Ακάρ επίσης τον Φεβρουάριο και Κατρούγκαλος - Τσαβούσογλου τον Μάρτιο), η κατάσταση επιδεινώνεται. Το περιστατικό παρενόχλησης του ελικοπτέρου του πρωθυπουργού κατά την πτήση προς το Αγαθονήσι, το πρωί της 25ης Μαρτίου, αποτελεί κορυφαίο παράδειγμα παραβίασης στοιχειωδών κανόνων καλής γειτονίας και συμμαχικών σχέσεων, αν και η τουρκική πλευρά υποκριτικά επικαλείται δευτερεύοντα τεχνικά στοιχεία για να απορρίψει τις ελληνικές επισημάνσεις.
Δεύτερον, οι Τούρκοι πολιτικοί αξιωματούχοι και υπηρεσιακοί παράγοντες φέρεται ότι σε όλες τις τελευταίες συναντήσεις με Ελληνες ομολόγους τους κάνουν λόγο για τη δρομολόγηση λύσεων «πακέτο» για ποικίλες εκκρεμότητες στο Αιγαίο. Ασφαλώς, επί της ουσίας, η τουρκική αξίωση δεν είναι νέα και δεν αποτελεί έκπληξη (αφού αποτελούσε στόχο της Αγκυρας, ειδικά, στις κρίσεις του Μαρτίου 1987 και του Ιανουαρίου 1996), αλλά η διαφορά είναι ότι, στην παρούσα φάση, διατυπώνεται απροκάλυπτα, συνεχώς και σχεδόν ως προϋπόθεση επιτυχίας του διαλόγου.
Τρίτον, μετά την έλλειψη προόδου σε υψηλό πολιτικό επίπεδο, όπως και στις -σε βεβαρημένο κλίμα- συνομιλίες, πριν από το Πάσχα, μεταξύ του γ.γ. του υπουργείου Εξωτερικών, πρέσβη Δ. Παρασκευόπουλου και του Τούρκου υφυπουργού Σ. Ονάλ («σκληρό» στέλεχος, που πρωταγωνίστησε στη ρήξη με τις ΗΠΑ για τη Συρία, τους S-400 και τον Γκιουλέν), το επόμενο κρίσιμο σταυροδρόμι είναι η συνάντηση τεχνικών εμπειρογνωμόνων των δύο πλευρών στην Αθήνα την προσεχή εβδομάδα. Οι Ελληνες στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες, με την υποστήριξη στελεχών της διπλωματικής υπηρεσίας, θα συζητήσουν με την τουρκική πλευρά διάφορα «τεχνικά ζητήματα» και Mέτρα Oικοδόμησης Eμπιστοσύνης (ΜΟΕ), αλλά οποιαδήποτε συμφωνία θα είναι δύσκολη και οι ειδικότερες ρυθμίσεις επικίνδυνες. Χωρίς κανείς να αρνείται τη χρησιμότητα του διαλόγου και της αναζήτησης λύσεων για την αποκλιμάκωση της έντασης, το ερώτημα είναι τι παραπάνω μπορεί να συζητηθεί από το (εξαιρετικά αποτελεσματικό) μνημόνιο Παπούλια - Γιλμάζ του 1988, τα ποικίλα ΜΟΕ των δεκαετιών που μεσολάβησαν και τους γνωστούς (και λόγω ΝΑΤΟ) κώδικες συμπεριφοράς των αεροπορικών και ναυτικών δυνάμεων των δύο χωρών στο Αιγαίο.
Παράλληλα, ο κρίσιμος ελληνοτουρκικός διάλογος, που διεξάγεται σε περίοδο σκληρής και μακράς προεκλογικής αντιπαράθεσης στη χώρα μας, θα ήταν πολύ καλύτερα να είχε ανασταλεί. Ή, τουλάχιστον, αν πρέπει να διεξάγεται με στόχο τη διατήρηση ανοιχτών καναλιών επικοινωνίας με τον απρόβλεπτο Ρ.Τ. Ερντογάν, να μην αγγίζει τον πυρήνα των θεμάτων μιας μελλοντικής συμφωνίας. Οπως έχει επισημάνει η «δημοκρατία» ήδη από τον Αύγουστο του 2018 (και θυμήθηκε πολύ αργότερα η αξιωματική αντιπολίτευση), αναστολή διαλόγου -κατά περίπτωση- με την Τουρκία ή τις ΗΠΑ ή για το Σχέδιο Ανάν είχε, άλλωστε, αποφασιστεί κατά τις προεκλογικές περιόδους του 1981, του 1989 και του 2004, και δεν θα έθιγε το κύρος της κυβέρνησης. Ουδείς μπορεί να προβλέψει τη βούληση του εκλογικού σώματος και να δεσμεύσει όποια μελλοντική κυβέρνηση και, επιπλέον, δεν υπάρχει κανένας λόγος η τουρκική πλευρά να αξιώσει συνέχιση του διαλόγου από το ασαφές σημείο στο οποίο θα έχει φτάσει η παρούσα φάση του.
Επίσης, άλλο ένα ζήτημα, που ίσως αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία, είναι ότι τα θέματα διπλωματίας και εθνικής ασφάλειας απουσιάζουν από την ατζέντα των κομμάτων. Με την εξαίρεση δηλώσεων κλισέ, με προφανή επικοινωνιακή στόχευση, τα κόμματα ίσως θεωρούν ότι η Ελλάδα έχει γίνει ξαφνικά Βέλγιο ή Λουξεμβούργο, με πράους και φιλήσυχους γείτονες. Η κυβέρνηση δεν ανοίγει τα χαρτιά της για τον διάλογο με την Τουρκία, αλλά ούτε η αξιωματική αντιπολίτευση την πιέζει σχετικά ή προβάλλει τις θέσεις της, όπως είχε ξανασυμβεί με αμφότερες και το 2017, με τις δύο διασκέψεις για το Κυπριακό, και στις αρχές του 2018, κατά την πρώτη φάση διαβουλεύσεων Αθήνας - Σκοπίων. Το εκπληκτικό είναι ότι, ενώ τα κόμματα γνωρίζουν πως τα χειρότερα με την Τουρκία έρχονται, δεν πράττουν τίποτα για να προετοιμάσουν τα στελέχη τους και την κοινή γνώμη ή, στο κάτω κάτω, για να προστατεύσουν τους εαυτούς τους και, κυρίως, τη χώρα.
*Εκδότης του περιοδικού 
«Αμυνα & Διπλωματία» και σύμβουλος 
ξένων εταιριών μελέτης επιχειρηματικού ρίσκου για τη ΝΑ Ευρώπη

6 σχόλια:

χαλαρωσε είπε...

https://www.pronews.gr/amyna-asfaleia/ypex/771184_ypex-apantise-stin-agkyra-paranomoi-oi-ishyrismoi-sas-hameno-eggrafo-toy

Ανώνυμος είπε...

γιατί να κάνουν κάτι οι ΑΘΛΙΟΙ κοτζαμπάσηδες της Ελληνικής Βουλής; Αφού τα χρημάτα τους τα έχουν ΕΞΩ και αφού αν χειροτερέψει η κατάσταση με την Τουρκία θα φύγουν ΕΞΩ και αυτοί για να κάνουν λέει..αντίσταση! Τι κάθεσαι και ασχολείσαι; Χαμένος χρόνος.

amethystos είπε...

"Πάνω από μισό αιώνα, καμία ελληνική κυβέρνηση, κανένας υπουργός αλλά και διπλωμάτες δεν κίνησαν ποτέ γη και ουρανό, πρώτα για να διαπιστώσουν πως έκανε φτερά το έγγραφο του 1958 από το ελληνικό ΥΠΕΞ και δεύτερον για να ανακτήσουν το απωλεσθεν έγγραφο από άλλα πιο «επιμελή» ΥΠΕΞ άλλων χωρών (πχ. Βρετανία)".
Φίλε ψηφίζουμε ανίκανους από καιρό.Οφείλουμε νά συγκρατήσουμε τό χέρι μας στό μέλλον πού θά μάς οδηγήσει ξανά σέ ανίκανους καί νά αναλογισθούμε τίς ευθύνες μας.

Ανώνυμος είπε...

Ξήγα, τι έλεγε το έγγραφο του 1958...Ξήγα γλυκά και ταπεινά όχι με το δικό μου μόρτικο ύφος διότι...με ΜΙΑ σταγόνα ΜΕΛΙ να θυμάσαι πιάνεις πολλές μύγες. Μπορεί και μέλισσες!

amethystos είπε...

Η αποκάλυψη του pronews.gr για το χαμένο από τα αρχεία του ΥΠΕΞ έγγραφο του 1958.

• Το 1950, ο ICAO καθόρισε το FIR Αθηνών και Κωνσταντινούπολης ως εξής: «Από τις εκβολές του Εβρου ακολουθεί τα δυτικά σύνορα της Τουρκίας και καταλήγει ανατολικά του Καστελόριζου στις συντεταγμένες 3555Ν-3000 Ε, που είναι το σημείο που ενώνονται τα τέσσερα FIR Αθηνών, Κωνσταντινούπολης, Λευκωσίας και Άγκυρας. (σσ. Είναι πρόδηλο επομένως ότι το Καστελόριζο είναι διεθνώς κατοχυρωμένο ότι ανήκει στο Αιγαίο από το 1950 και όχι στη Μεσόγειο όπως έχουν ισχυριστεί προσφάτως αδόκιμοι και αδιάβαστοι Έλληνες πολιτικοί που παίζουν την κολοκυθιά στην ΤV για το πού ανήκει το νησί).
• Όμως κατά την εφαρμογή λειτουργίας των FIR Αθηνών – Κωνσταντινούπολης παρουσιάστηκαν προβλήματα εναέριας κυκλοφορίας και ασφάλειας στην περιοχή και ο ICAO ζήτησε το 1958 από την Αθήνα, Άγκυρα και Λονδίνο για λογαριασμό της Κύπρου (η νήσος έγινε ανεξάρτητο κράτος το 1960), να διαβουλευθούν και να στείλουν τα πρακτικά με τις τυχόν τροποποιήσεις στον ICAO για έγκριση, προκειμένου τα FIRs να καταστούν λειτουργικά.

• Επήλθε συμφωνία και τα πρακτικά των διαβουλεύσεων εστάλησαν στον ICAO και εγκρίθηκαν με την εξής τροποποίηση:

«Το σημείο που τέμνονται τα 4 FIRs Αθηνών, Κωνσταντινούπολης,Λευκωσίας και Άγκυρας, που το 1950 ήταν 3555Ν να μετακινηθεί βόρεια προς την Τουρκία κατά 10νμ και στις συντεταγμένες 3605Ν». Αυτή η συμφωνία χάθηκε.

Ανώνυμος είπε...

ΠΩΣ είναι δυνατόν να χάθηκε; :-(