Ο ΚΑΝΤ ΚΑΙ Η ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΦΥΣΙΚΗ (3)

 Συνέχεια από: Κυριακή 18 Ιουλίου 2021

Ο ΚΑΝΤ ΚΑΙ Η ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΦΥΣΙΚΗ 

LUIGI SCARAVELLI.

Η αντίληψη…είναι ο μοναδικός χαρακτήρας τής πραγματικότητος.

          Το συνεχές τής αιτιότητος είναι τόσο θεμελιώδες που ο Jordan (παρότι στενεύει πολύ το πλαίσιο στο οποίο μπορεί να εφαρμοσθεί) το θεωρεί ισχύον ακόμη και σήμερα: “η σύλληψη τού Κάντ ότι η αιτιότης χωρίς κενά, των φυσικών δραστηριοτήτων είναι εξ’αρχής μία απαραίτητη προϋπόθεση κάθε φυσικής σκέψης, είναι ισχύουσα πάντοτε: ακόμη και τα πειράματα στο πεδίο τής φυσικής τών κβάντων (όπου το συνεχές δεν έχει θέση) πραγματοποιούνται με μακροσκοπικά όργανα φυσικής (Στα οποία κυριαρχεί η αρχή τής συνέχειας). Έχουμε ανάγκη οργάνων τα οποία θα λειτουργούν σύμφωνα με την πιο αυστηρή αιτιότητα [ας σημειώσουμε αυτόν τον στενό σύνδεσμο ανάμεσα στην συνέχεια και στην αιτιότητα], για να μπορέσουμε να κάνουμε παρατηρήσεις στον ατομικό κόσμο και να εδραιώσουμε κάποιους νόμους (οι οποίοι είναι νόμοι της στατιστικής ή του μέσου όρου). Παραμένει λοιπόν η κλασσική φυσική η απαραίτητη κορνίζα (πλαίσιο), από την οποία, και μόνον, είναι δυνατόν να διεισδύσουμε στον κόσμο τών κβάντων και τών ατόμων”. Και επειδή η ουσία τών στατιστικών νόμων βρίσκεται στην δυνατότητα, η οποία είναι εν τέλει προβλέψιμη, στον χώρο και στον χρόνο και σύμμορφος στις κλασσικές έννοιες τής αιτίας και τού συνεχούς, το συνολικό αποτέλεσμα πολλών διαδικασιών ξεχωριστών ή στοιχειακών “παρότι αυτές καθαυτές, είναι απρόβλεπτες, δεν υπάρχει δυσκολία να εννοήσουμε την συνέχεια χωρίς κενά των μακροφυσικών διαδικασιών σαν συνέπεια νόμων αποκλειστικά στατιστικών τών στοιχειωδών διαδικασιών”.

          Παρουσιάζεται εδώ καθαρά εκείνη που ονομάσθηκε “αρχή τής αντιστοιχίας ή τής αναλογίας” (του Bohr). Δηλαδή η σχέση την οποία πρέπει να ιδρύσουμε ανάμεσα στους κλασσικούς νόμους (πρακτικά: μακροσκοπικά σώματα) και τους νόμους της στατιστικής (πρακτικά: την συμπεριφορά τών ατόμων και τών συστατικών τους η οποία δεν ακολουθεί κλασσικούς νόμους). Όπως ένα μακροσκοπικό σώμα είναι το όλον μυριάδων ατόμων, έτσι και ο κλασσικός νόμος είναι ο μέσος όρος, σταθεροποιημένος, τών νόμων της στατιστικής. Έτσι λοιπόνα φού μόνον χρησιμοποιώντας μακροσκοπικά όργανα μπορούμε να εντοπίσουμε τον ατομικό κόσμο, προκύπτει ότι μόνον επαναφέροντας σε μεγάλους μέσους όρους (κλασσικούς νόμους) τα ατομικά συμβάντα (στατιστικοί νόμοι) δύνανται να ερμηνεύσουν τις εμπειρίες μας και μπορούν νά δώσουν ένα νόημα στις επιστημονικές μας γνώσεις.

          Όμως αποδεχόμενοι αυτή την θέση τής σχολής τού Χάιζενμπεργκ, η κλασσική φυσική, αντί να κάνει μάλλον τήν κορνίζα ή την οριακή περίπτωση, όπως μας λένε ο Bohr, o Jordan κ.τ.λ. αποτελεί το γενικό σημείο εκκίνησης για το όραμα αυτών που συμβαίνουν σ’έναν μη-κλασσικό κόσμο.

          Με την παρουσίαση τής κλασσικής φυσικής, μέ τα ουσιώδη της στοιχεία, συνέχεια, αιτιότητα, χώρο και χρόνο, μόνον σαν πλαίσιο, κορνίζα, για να συγκεντρώσει τα μακροσκοπικά φαινόμενα, ομολογείται ότι τα μικροσκοπικά, εσωτερικά στο άτομο (που είναι όμως τα θεμελιώδη, εκείνα που σχηματίζουν τον εσωτερικό ιστό τού σύμπαντος) είναι φαινόμενα τα οποία εκτυλίσσονται όχι μόνον ανεξαρτήτως τής συνέχειας και τής αιτιότητος αλλά και έξω τού χώρου-και ίσως και τού χρόνου. Και έτσι ο Χάιζενμπεργκ μπορεί ακριβώς γι’αυτό να ολοκληρώσει το κεφάλαιο στο οποίο αναφερθήκαμε ήδη, τών φυσικών αρχών της θεωρίας τών κβάντων, επαναλαμβάνοντας το συνθετικό σχήμα τού Bohr. Στην κλασσική θεωρία έχουμε αιτιότητα και περιγραφή τών φαινομένων στον χώρο και στον χρόνο. Στην κβαντική θεωρία έχουμε ή την περιγραφή τών φαινομένων στον χώρο και στον χρόνο αλλά αφαιρώντας την αιτιότητα στην βάση τής αρχής τής απροσδιοριστίας, ή έχουμε ένα μαθηματικό σχήμα (μόνον από μαθηματικά διανοητικά όντα) το οποίο όμως δεν αντιστοιχεί ούτε στον χώρο ούτε στον χρόνο (δηλαδή “ένα σχήμα το οποίο δεν μπορεί να σχηματοποιηθεί με τις έννοιες τού χώρου-χρόνου). Σ’αυτή τήν περίπτωση διατηρείται κατά κάποιο τρόπο η αιτιώδης συνέχεια! Αυτές οι δύο εναλλαγές τής θεωρίας τών κβάντων δεν είναι δυνατόν να υπάρξουν μαζί: μπαίνουν σε σχέση μέσω στατιστικών σχέσεων. Ο αιτιατός καθορισμός λοιπόν, με την συνέχειά του και την αναπαράσταση τών συμβάντων τού κόσμου στον χρόνο και στον χώρο, είναι δύο πράγματα τα οποία αποκλείονται αμοιβαίως. [Δεν μπορούμε να γνωρίσουμε ούτε την ουσία της φύσεως, όπως και του Θεού, λέει η ορθοδοξία, οι Λατίνοι, ισχυρίσθηκαν το αντίθετο και ακόμη προσπαθούν με την αναλογία τής στατιστικής να γνωρίσουν και να εκμεταλλευθούν την ουσία τής φύσης].

          Μοιάζει λοιπόν ακάλυπτη η απόσταση τών εννοιολογήσεων τού Κάντ από τις σύγχρονες θεωρίες τής φυσικής. Και οπωσδήποτε εάν σταθούμε στην πρώτη εντύπωση- λίγο γενική- τών δηλώσεων του Κάντ γύρω από την Επιστήμη, εάν μείνουμε στο πλαίσιο τών ιδεών που περιέχονται στην Υπερβατική αισθητική, αντλώντας μόνον εξ ’αυτής όλα τα συμπεράσματα για την επιστημονική του σκέψη, και πάνω απ’όλα εάν στηριχθούμε στις ιδέες που εκθέτει ο Κάντ στις πρώτες μεταφυσικές αρχές τής επιστήμης τής φύσεως, στις οποίες έδωσε και θέλησε να δώσει μία “μεταφυσική” πορεία στην φυσική του σύλληψη, δεν μπορούμε παρά να αναγνωρίσουμε σαν σωστές τις αντιρρήσεις που παρουσιάσαμε πιο πάνω!

          Αλλά το πράγμα αλλάζει εάν κοιτάξουμε στον Κάντ τής Κριτικής, τον πραγματικά κριτικό!

Συνεχίζεται

EΔΩ ΛΟΠΟΝ ΕΧΟΥΜΕ ΤΗΝ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΝΑ ΣΚΕΦΘΟΥΜΕ ΤΗΝ ΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΜΕ ΝΑ ΧΑΡΑΞΟΥΜΕ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΜΑΣ, ΚΑΙ ΝΑ ΤΟΝ ΝΟΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΟΥΜΕ. ΕΙΝΑΙ Η ΤΑΥΤΙΣΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΕΩΣ ΚΑΙ ΦΥΣΕΩΣ, Η ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΝΕΧΕΣ ΤΗΣ ΑΙΤΙΑΣ ΜΕΧΡΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ, ΤΑ ΔΥΟ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΕΓΩ ΚΑΙ ΤΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΟΣ. 

ΑΥΤΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ ΕΝ ΟΛΙΓΟΙΣ. ΑΣ ΜΗΝ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΜΕ ΚΑΙ ΠΟΛΛΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΙΣΤΗ ΛΟΙΠΟΝ, ΔΕΝ ΧΩΡΑΕΙ ΤΙΠΟΤΕ ΜΕΣΑ Σ' ΑΥΤΑ ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΣΥΝΕΙΔΗΣΙΑΣ ΠΟΥ ΜΑΣ ΕΧΟΥΝ ΘΕΣΕΙ ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ.

Αμέθυστος.