«ΕΝΑΣ ΛΑΟΣ ΠΟΥ ΦΘΟΓΓΙΖΕΙ ΤΑ ΚΑΙΡΙΑ» («Οἱ ὀρθόδοξες κοινότητες τῶν Κυκλάδων τίθενται ἐπὶ ποδὸς πολέμου».1653 καὶ 2013!)

«Εἰσαγωγὴ στὴν Ἱστορία τῆς Δυτικῆς Θεολογίας» 

τοῦ καθηγητοῦ Γεωργίου Παναγόπουλου

. Ἔτος 1653: Ἡ Ὀθωμανικὴ αὐτοκρατορία βυθίζεται στὴν δίνη μιᾶς βαθιᾶς καὶ ἐπώδυνης γιὰ τὸν πολυεθνοτικὸ πληθυσμό της κρίσης. Ὑπὸ τὴν σκιώδη βασιλεία τοῦ μόλις 11ετοῦς Σουλτάνου Μεχμὲτ Δ´, ἕνας ἰδιαιτέρως αἱμοσταγὴς Μ. Βεζίρης, ὁ Ἀχμὲτ Πασάς, ἀναλαμβάνει νὰ συγκρατήση τὸ κράτος ἀπὸ τὴν ὁλοκληρωτικὴ κατάρρευση: ναυτικὸς ἀποκλεισμὸς τῶν Δαρδανελλίων ἀπὸ τοὺς Βενετούς, δημόσια οἰκονομικὰ καθημαγμένα ἀπὸ τὴν διαφθορὰ καὶ τὴν κακοδιοίκηση πυροδοτοῦν ἕναν θηριώδη πληθωρισμό, ποὺ σὲ συνδυασμὸ μὲ τὴν σιτοδεία στὶς πόλεις γίνεται αἰτία ἐξάπλωσης ἑνὸς καταστροφικοῦ λιμοῦ. Ἐκείνη τὴν χρονιὰ ἡ δεύτερη Κυριακή τῆς Μ. Σαρακοστῆς, ποὺ ἑορτάστηκε τὴν 9η Μαρτίου, βρίσκει τοὺς Ὀρθόδοξους Ρωμηοὺς τῶν Κυκλάδων ἀνάστατους: διαμαρτύρονται σὲ δημόσιες συγκεντρώσεις καὶ ἀναθεματίζουν τοὺς Φράγκους μισιονάριους, καθὼς καὶ ἕναν Ἰησουΐτη ὀνόματι Φρ. Ρουσιέ. Τί εἶχε συμβῆ; Στὴν γειτονικὴ Σαντορίνη ὁ ἐν λόγῳ Ἰησουΐτης διακήρυσσε δημόσια ὅτι ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς (ὁ κορυφαῖος ὑπέρμαχος τῆς ἐκκλησιαστικῆς παράδοσης τὸν 14ο αἰ.) εἶναι «ψευδοάγιος», ἐνῶ παράλληλα προπαγάνδιζε τὶς ἰδέες αὐτὲς διακινώντας ἕνα βιβλίο ἀνάμεσα στὰ λαϊκότερα στρώματα τοῦ πληθυσμοῦ. Οἱ ὀρθόδοξες κοινότητες τῶν Κυκλάδων τίθενται ἐπὶ ποδὸς πολέμου, ἐνῶ ἀκόμα καὶ τὰ παιδιὰ περνώντας μὲ λιτανεία ἔξω ἀπὸ τὸ ρωμαιοκαθολικὸ μοναστήρι τῆς Νάξου ἐκτοξεύουν ἀναθεματισμοὺς κατὰ τῶν Λατίνων μὴν μπορώντας νὰ συγκρατήσουν τὴν ὀργή τους.
.  Διερωτᾶται κανείς: τί εἶναι αὐτὸ ποὺ σηκώνει στὸ πόδι ἕναν ὁλόκληρο λαὸ γιὰ τὴν ὑπεράσπιση τῆς μνήμης ἑνὸς ἁγίου; Τί εἶναι, ἐν τέλει, αὐτὸ ποῦ ὠθεῖ ἕναν ὁλόκληρο λαὸ νὰ ἀγωνιστῆ γιὰ «πράγματα μὴ παραδεδεγμένης χρησιμότητας», ὅπως θὰ ἔλεγε ὁ Παπαδιαμάντης, τὴν ἴδια στιγμὴ ποὺ διαβιοῖ πενόμενος ὑπὸ τὴν κυριαρχία ἑνὸς ἀλλόδοξου καὶ πολιτισμικὰ κατώτερου δυνάστη; Γιατί τὸ γένος μας, παρὰ καὶ εἰς πεῖσμα τῆς ἀτέρμονης σειρᾶς τῶν ἱστορικῶν δυστυχημάτων, ἀλλὰ καὶ λαθῶν του, εὕρισκε τὴν δύναμη νὰ στέκεται ὄρθιο καὶ τὴν δυνατότητα νὰ διακρίνη καί, κατὰ τὸ αἰσχύλειο παράγγελμα, νὰ φθογγίζη «τὰ καίρια»; Γιατί οἱ Ἕλληνες τοῦ Ἀρχιπελάγους, ποὺ τὸν Μάρτη τοῦ 1653, ἐν μέσῳ γενικῆς κοινωνικῆς, οἰκονομικῆς καὶ πολιτικῆς παράλυσης, ἐξανίστανται καὶ διαμαρτύρονται ὄχι γιὰ μισθούς, ἐπιδόματα καὶ δικαιώματα, ἀλλὰ ἐπειδὴ θίχθηκε στὸν πυρήνα της ἡ πίστη του, εἶναι ἕνας λαὸς ποὺ φθογγίζει τὰ καίρια: λαϊκὸ σῶμα ποὺ ἐξακολουθεῖ νὰ διαθέτη ἀντισώματα πνευματικοῦ ἡρωϊσμοῦ καὶ διάκρισης, διάκρισης τῆς ἀλήθειας ἀπὸ τὸ ψεῦδος, τοῦ οὐσιώδους ἀπὸ τὸ ἐπουσιῶδες ἤ, κατὰ τὸν λόγο τοῦ Κυρίου, τοῦ «ἑνός ἐστι χρεία».
. Ἀκόμα καὶ ἀθέλητα σκέφτεται κανεὶς ὅτι ἡ ἀντιπαραβολὴ τοῦ τότε μὲ τὸ σήμερα μόνον σὲ μελαγχολία μπορεῖ νὰ μᾶς ἐμβάλη. Ἀλήθεια, πόσοι ἀπὸ τοὺς συμπατριῶτες μας σήμερα εἶναι σὲ θέση, ὄχι νὰ ξιφουλκήσουν γιὰ τὴν ὑπεράσπιση τῆς ὀρθόδοξης πνευματικότητας, ἀλλὰ νὰ ἀπαντήσουν ἁπλῶς στὸ ἐρώτημα ποιός ἦταν ὁ Γρηγόριος Παλαμᾶς καὶ τί σημαίνει τὸ ἔργο του γιὰ τὴν πνευματικὴ ὑπόσταση αὐτῶν πού, ὅπου γῆς, πιστεύουν εἰς Χριστὸν ὀρθοδόξως; Πόσα ἀπὸ τὰ παιδιά μας ἄραγε δὲν συγχέουν τὸν Γρηγόριο Παλαμὰ μὲ τὸν συνεπώνυμό του ἐθνικὸ ποιητή μας Κωστῆ Παλαμά; Δὲν μᾶς τρομάζει ἡ αὐτονόητη ἀπάντηση στὸ ρητορικὸ αὐτὸ ἐρώτημα; Ἢ μᾶς ἀρκεῖ ποὺ ἀκόμα καὶ τὰ σχολιαρόπαιδα γνωρίζουν λεπτομερῶς τὰ τεκταινόμενα στὰ ἐνδότερα τοῦ ὀθωμανικοῦ παλατίου τοῦ μεγαλοπρεποῦς σουλτάνου;
. Πόσοι ἀλήθεια γνωρίζουν τί εἶναι ὁ ἡσυχασμός, ἡ φιλοκαλικὴ παράδοση τῶν νηπτικῶν Πατέρων τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, ποιά πάλη μὲ τὸ ἰλιγγιῶδες ἐρώτημα γιὰ τὸ νόημα τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης καὶ τοῦ κόσμου ἀντιπροσωπεύουν αὐτὰ τὰ μεγέθη; Ἀκόμα καὶ οἱ ἐκπρόσωποι τῆς ἰντελιγκέντσιας, οἱ λεγόμενοι πνευματικοί μας ταγοί, εἶναι ἆραγε ἔστω καὶ ὑποψιασμένοι γιὰ τὸ πενταπόσταγμα ἁγιοπνευματικῆς πείρας καὶ ζωῆς ποὺ ἐνσωματώνεται σὲ αὐτὸ ποὺ θὰ ἀποκαλοῦσα – προσφεύγοντας καταχρηστικὰ σὲ ἕναν πολυχρησιμοποιημένο ὅρο – πολιτισμὸ τῆς θεώσεως;
.  Ἑτοιμαζόμενος γιὰ τὴν σημερινὴ παρουσίαση τοῦ βιβλίου: Εἰσαγωγὴ στὴν Ἱστορία τῆς Δυτικῆς Θεολογίας, ἄκουσα, ὄχι ἅπαξ, ὅτι ἡ παρουσίαση ἑνὸς θεολογικοῦ πονήματος στὶς μέρες τοῦτες περιττεύει: Στὴν ἐποχὴ τοῦ ἀσφυκτικοῦ δημοσιονομικοῦ νάρθηκα, στὸν ὁποῖο ἐνθηκεύεται ἑκὼν ἄκων ὁ λαός μας, ἡ θεολογία μοιάζει πολυτέλεια περιττὴ καὶ ἄρα ἐξοβελιστέα. Στὴν σημερινὴ Ἑλλάδα τῆς ὁλικῆς φθίσης καὶ παρακμῆς, στὴν Ἑλλάδα τῆς τριτοκοσμικῆς δουλοκτησίας τύπου Μανωλάδας ἢ τῶν γκανγκστερικῶν ἐπιθέσεων, ὅπως αὐτὲς τῶν ὁποίων ἐσχάτως ἔγινε θέατρο ἡ πόλη μας, δὲν ὑπάρχει οὔτε χρόνος οὔτε διάθεση γιὰ θεολογία: «τεθήκαμεν ψεῦδος τὴν ἐλπίδα ἡμῶν καὶ τῷ ψεύδει σκεπασθησόμεθα»; (σ. 28, 15).
. Αὐτὸ τὸ ψεῦδος, αὐτὴν τὴν ἀπάτη εἶναι ὥρα νὰ ἀποτινάξουμε. Καὶ ἂν σὲ κάποιους ἡ θεολογία φαντάζη ἄκαιρη ἐνασχόληση, γιὰ κάποιους ἄλλους ὁ λόγος τῆς ἐκκλησιαστικῆς μας παράδοσης γιὰ τὸν Τριαδικὸ Θεό, τὸν κόσμο καὶ τὸν ἄνθρωπο εἶναι ἀνάγκη στοιχειώδης καὶ πρωταρχική, εἶναι ὅρος ἐπιβίωσης, ὅμοια ὅπως γιὰ τοὺς Πατέρες μας ὁ λόγος καὶ ἡ ἐν Χριστῷ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας μας ἦταν ὁ «σηματωρός», γιὰ νὰ θυμηθοῦμε τὸν Ἐλύτη, ποὺ ζητοῦσε ἡ ψυχή τους στὰ σταυροδρόμια τῆς πολυώδυνης ἱστορίας μας. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ κριτικὸς ἀναστοχασμὸς ἐπὶ τῆς πνευματικῆς ἰδιοπροσωπίας μας συνιστᾶ κατ’ ἐξοχὴν πράξη ἀντίστασης σὲ μιὰ κοινωνία ποὺ ξέμαθε τὴν Ἱστορία της πρὸς χάρη τῆς νέας καθαρογραμμένης ἀφήγησης τοῦ πολιτικὰ ὀρθοῦ, πού, θαρρεῖς, ἔχασε τὴν πίστη καὶ τὴν ψυχή της γιὰ μερικὰ ψιχία εὐρωκοινοτικῶν εἰσροῶν, ἢ τὴ δανειοστεγαστικὴ θαλπωρὴ τῆς νεοπλουτίστικης μεζονέτας… Πόσο δίκιο εἶχε ἡ Σαπφώ: «Πλοῦτος ἄνευ ἀρετῆς οὐκ ἀσινὴς πάροικος».

. Τὸ βιβλίο ποὺ παρουσιάζεται σήμερα (βλ. σχετ.: Α´ Μέρος: https://christianvivliografia.wordpress.com/2013/05/09/σχολαστικὴ-καὶ-μεταπατερικὴ-θεολογ/,  Β´ Μέρος: https://christianvivliografia.wordpress.com/2013/05/14/σχολαστικὴ-καὶ-μεταπατερικὴ-θεολογ2/
ἀντιπροσωπεύει μιᾶς πρώτης τάξεως εὐκαιρία γιὰ ἀναστοχασμὸ καὶ κριτικὴ αὐτοεξέταση μέσα ἀπὸ μιὰ ἀντιπαράθεση μὲ τὴν δυτικὴ θρησκευτικὴ σκέψη καὶ πνευματικότητα, ἡ ὁποία δὲν μένει στὰ ἐπιφαινόμενα, δὲν ἐνδιατρίβει μὲ ὁμολογιακὴ μικρόνοια στὰ ἐπιπολάζοντα, ἀλλὰ ἐξικνεῖται μέχρι τὴν ἀνίχνευση τοῦ ἱστορικοφιλοσοφικοῦ καὶ πολιτισμικοῦ ὑποβάθρου ποὺ ἀντιδιαστέλλει τὴν δυτικὴ Χριστιανοσύνη ἀπὸ τὴν ζῶσα παράδοση τῆς Μίας Καθολικῆς τοῦ Χριστοῦ Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας. Εἶναι, φρονῶ, προφανὲς ὅτι κάθε ἐγχείρημα ἑρμηνείας τοῦ «ἀλλοτρίου» συνιστᾶ ἕναν τρόπο ἐπανακαθορισμοῦ καὶ ἐπιβεβαίωσης τοῦ ἰδίου, ὄχι ὁπωσδήποτε μὲ τὴν ἔννοια τῆς αὐτοσυγκρότησης τῆς οἰκείας ταυτότητας μέσα ἀπὸ τὴν δημιουργία ἑνὸς «ἀντιπάλου δέους». Μᾶλλον πρόκειται γιὰ ἕναν «ἀνακαινισμὸ» μὲ ὅρους κατοπτρικῆς πρόσληψης τοῦ «ἰδίου» μέσα ἀπὸ τὸ «ἕτερον».

.  Ἑπομένως, τὸ ἐν λόγῳ πόνημα ἐνσωματώνει πρωτίστως μιὰ δοκιμὴ καὶ ἐν ταὐτῷ ἕνα κάλεσμα αὐτογνωσίας. Φιλοδοξεῖ νὰ λειτουργήση ὡς ἕνα ἐρέθισμα ἀναψηλάφησης τῆς πνευματικῆς μας ἰδιοπροσωπίας στὰ ὅρια δυὸ κόσμων, τῆς ἡγεμονευόμενης πιὰ ἀπὸ τὴν Γερμανία Εὐρώπης καὶ τοῦ ἀνανεωμένου στὴν βάση τῆς τουρκοϊσλαμικῆς σύνθεσης νεοοθωμανικοῦ ἡγεμονισμοῦ, οἱ ὁποῖοι ἐκ νέου συναντῶνται στὴν ἑλλαδικὴ ἐσχατιὰ τῆς Εὐρασιατικῆς ἠπείρου, ἀναβιώνοντας τὶς συνθῆκες τῆς ἱστορικῆς περικύκλωσης ἐκ δυσμῶν καὶ ἐξ ἀνατολῶν, ποὺ ἀπὸ τὸν 11ο αἰώνα ἔχει ἐξαναγκάσει τὸν ἱστορικὸ λαό μας σὲ ἕναν διμέτωπο ἀγώνα ἐπιβίωσης.
. Τὶς πνευματικὲς συντεταγμένες αὐτοῦ τοῦ διμέτωπου ἀγώνα ἐπιβίωσης, ἀλλὰ καὶ δημιουργίας, ἐξετάζω σὲ δυὸ ἐρευνητικὲς φάσεις. Τὸ βιβλίο ποὺ παρουσιάζεται σήμερα ἐνσωματώνει τὴν ἐρευνητικὴ φάση ποὺ ἀφορᾶ τὴν ἐκ δυσμῶν πρόκληση ὑπὸ τὴν μορφὴ τῆς ἀλλοτρίωσης τῆς ἐκκλησιαστικῆς πίστης καὶ ζωῆς, τῆς ραχοκοκαλιᾶς τῆς Ρωμηοσύνης. Σὲ μιὰ ἑπόμενη συγγραφικὴ ἀπόπειρα, ποὺ εὐελπιστῶ ὅτι θὰ δῆ τὸ φῶς τῆς δημοσιότητας μέχρι τὸ τέλος τοῦ τρέχοντος ἔτους, φιλοδοξῶ νὰ ψηλαφήσω τὴν πνευματικὴ διάσταση τῆς ἐξ ἀνατολῶν πρόκλησης: Πρόκειται γιὰ μιὰ σειρὰ μελετημάτων μὲ θέμα τὴν ἑλληνικὴ θεολογικὴ σκέψη καὶ ἐκκλησιαστικὴ ζωὴ στὴν Τουρκοκρατία. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸν φρονῶ ὅτι θὰ παρουσιάσω σὲ ἕνα συγγραφικὸ δίπτυχο, βεβαίως ἁδρομερῶς, τὸ πνευματικὸ ἀποτύπωμα τῆς σοβοῦσας ἐδῶ καὶ 1000 περίπου χρόνια στρατηγικῆς περικύκλωσης τοῦ Ἑλληνισμοῦ.
. Παράλληλα τὸ σήμερα παρουσιαζόμενο βιβλίο, μολονότι ἔρχεται νὰ ἐκθέση τὴν σκέψη θεολόγων τῆς δυτικῆς παράδοσης ποὺ ἔχουν ἐλάχιστα ἀπασχολήσει τὴν σύγχρονη ἑλληνικὴ ἐπιστήμη, δὲν φιλοδοξεῖ νὰ πρωτοτυπήση, ἀλλὰ νὰ ξαναπιάση τὸν μίτο ψηλάφησης τῶν ὅρων συγκρότησης τῆς πνευματικῆς μας αὐτοσυνειδησίας ἀπὸ ἐκεῖ ποὺ τὸν ἄφησαν γίγαντες τῆς ὀρθόδοξης θεολογικῆς σκέψης, ἀνάμεσα στοὺς ὁποίους, κατὰ τὴν ἀντίληψή μου, ἰδιαιτέρως ξεχωρίζει ὁ μακαριστὸς π. Ἰω. Σ. Ρωμανίδης. Πνεῦμα μαθητείας χαρακτηρίζει τὸ βιβλίο αὐτὸ καὶ ὅσον ἀφορᾶ τὴν ὀφειλή μου σὲ μιὰ σειρὰ ἄξιων συνεχιστῶν τοῦ Ρωμανίδη ἢ συνοδοιπόρων του, οἱ ὁποῖοι, ἂν καὶ ὄχι πάντα διὰ τῆς ἰδίας ὁδοῦ καὶ μεθόδου, συνέβαλαν στὴν ἐπανανακάλυψη τῆς ὀρθόδοξης πατερικῆς σκέψης καὶ τὸ μπόλιασμα τῆς ἀνικμης ἀκαδημαϊκῆς μας θεολογίας μὲ τὴν ἐμπειρικὴ διάσταση τῆς ἀσκητικῆς καὶ μυστηριακῆς ζωῆς τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σώματος: Ὁ ἅγιος Ι. Πόποβιτς, Ντ. Στανιλοάε, Γ. Μαντζαρίδης, Ν. Ματσούκας εἶναι μερικοὶ ἀπὸ τοὺς πρωτεργάτες τῆς νεοπατερικῆς σύνθεσης, στοὺς ὁποίους ἀναγνωρίζω ἀναφανδὸν τὶς πολλαπλὲς ὀφειλές μου. Μέριμνά μου ὑπῆρξε τέλος νὰ συνδέσω τὶς θεολογικὲς ζυμώσεις τῆς ἑλλαδικῆς ὀρθόδοξης θεολογίας μὲ τὶς θεολογικὲς ἐξελίξεις στὴν Ρωσία. Γι’ αὐτὸ καὶ προσπάθησα νὰ συνθεωρήσω, ὅσο τὸ ἐπέτρεπαν τὰ ὅρια καὶ ἡ κεντρικὴ θεματολογία τοῦ βιβλίου, κάποιες ἀπὸ τὶς ἀπαντήσεις τῆς ρωσικῆς ὀρθόδοξης θεολογίας στὴν δυτικὴ πρόκληση.
. Ξεχωριστῆς μνείας, ὅμως, χρήζει ἐν προκειμένῳ ἡ περίπτωση τοῦ κεντρικοῦ ὁμιλητή της σημερινῆς ἐκδήλωσης, τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου κ. Ἰεροθέου, ὁ ὁποῖος μὲ τὴν ἐδῶ παρουσία τοῦ σήμερα τιμᾶ ὅλους μας, κατ’ ἐξοχὴν δὲ τὸν ὑποφαινόμενο. Καὶ τοῦτο γιατί στὸ πρόσωπό του συνδυάζονται ἡ μαρτυρικὴ εὐθύνη τῆς ἀρχιερατείας μὲ μιά, δίχως ὑπερβολή, ἡφαιστειακὴ θεολογικὴ καὶ συγγραφικὴ φλέβα, ποὺ μᾶς χάρισε μέχρι τώρα ἄνω τῶν 60 βιβλίων καὶ δυσεξαρίθμητα ἄρθρα, μὲ τὰ ὁποῖα γαλουχήθηκε μιὰ ὁλόκληρη γενιά, ὄχι μόνον θεολόγων καὶ κληρικῶν, ἀλλὰ καὶ φιλόθεων λαϊκῶν κάθε ἐπαγγελματικῆς καὶ κοινωνικῆς κατηγορίας.
.  Στὰ ἴχνη τῶν ὡς ἄνω προαναφερθέντων γιγάντων στοιχῶν καὶ ἐγὼ μὲ πνεῦμα μαθητείας, ἐκφράζω τὴν εὐχὴ ἡ εἰσαγωγικὴ αὐτὴ δοκιμὴ νὰ διαβαστῆ καὶ ἐκτὸς τῶν στενῶν ὁρίων τῆς ἀκαδημαϊκῆς κοινότητας ἀπὸ ἕνα εὐρύτερο κοινὸ ἀναγνωστῶν, ἐνδιαφερομένων γιὰ τὴν πνευματικὴ προϊστορία τῆς σύγχρονης Εὐρώπης, ἀλλὰ καὶ τὴν πάλη τῶν πνευματικῶν Πατέρων τοῦ Γένους μας ἐνάντια στὴν παραχάραξη τῆς παραδοσιακῆς ἐκκλησιαστικῆς πνευματικότητας ἀπὸ τὶς ὀθνεῖες ἐπιδράσεις.
. Ρώτησαν κάποτε, στὴν Ἀθήνα τοῦ 4ου π. Χ. αἰώνα, τὸν κυνικὸ φιλόσοφο Διογένη γιατί προσέρχεται στὸ θέατρο, ἀφοῦ ἔχει λήξει ἡ παράσταση καὶ ὁ κόσμος ἀπέρχεται, καὶ ὁ φιλόσοφος ἀπάντησε, «γιὰ νὰ δείξω ποιός εἶναι ὁ ἀληθὴς σκοπὸς τῆς φιλοσοφίας, δηλ. τὸ ἀναποδογύρισμα τῆς λογικῆς τοῦ κόσμου». Τοσοῦτο μᾶλλον αὐτὸ ἰσχύει γιὰ μᾶς τοὺς Ὀρθοδόξους: Ἡ θεολογία εἶναι ὁ λόγος τοῦ Σταυροῦ, ποὺ στὸν κόσμο φαντάζει μωρία, γι’ αὐτὸ καὶ μᾶς προκαλεῖ σὲ μιὰ ἀντιστροφὴ τῶν ὅρων κατανόησης τοῦ κόσμου καὶ τῆς ζωῆς μας ὑπὸ τὸ φῶς τοῦ ἐν Χριστῷ δοξασμοῦ τῆς ἀδαμιαίας φύσης μας: «Ξένον τόκον ἰδόντες, ξενωθῶμεν τοῦ κόσμου, τὸν νοῦν εἰς οὐρανὸν μεταθέντες».

ΠΗΓΗ: parembasis.gr

Πηγή : Χριστιανική Βιβλιογραφία

Σχόλιο: Είναι τραγικό όταν ξαναβλέπουμε το αδιέξοδο και των Ελλήνων και των Ορθοδοξων  σήμερα, διότι δέν διαθέτουν πλέον ούτε ορθή πίστη, ούτε ορθό φρόνημα. Και δυστυχώς δέν αντιλαμβάνονται κάν την έλλειψη τους. Μία Χριστιανική οργάνωση κάποτε είχε βραβεύσει με το καλύτερο βραβείο Χριστιανικού ποιήματος μια συλλογή ποιημάτων, "οι Καμπάνες της Βατοπαιδίου", που είχε γράψει ένας γνωστός Θεόσοφος και διδάσκαλος Θεοσοφίας, χωρίς κανένα κριτήριο. Βασιζόμενη μόνο στίς λέξεις. Αυτό βλέπουμε να επαναλαμβάνεται εδώ. Η δυτική Θεολογία δέν είναι κάποια ετερότης. Είναι αίρεση. Δέν είναι δυνατόν να γνωρίσουμε την δική μας παράδοση μελετώντας την ετερότητα. Η Ορθοδοξία οφείλεται στην χάρη του Κυρίου. Η αίρεση οφείλεται στην απουσία της χάριτος του Κυρίου και στην άρνησή της. Μπορεί η κυνική φιλοσοφία να είναι το αντίστροφο του κοσμικού φρονήματος. Αλλά η Θεολογία ούτε κυνική είναι, ούτε έχει ουδεμία σχέση με το κοσμικό φρόνημα. ΕΙΝΑΙ Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΗΣ ΧΑΡΙΤΟΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ. Ή ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΙΠΟΤΑ. 

Το πιό ανησυχητικό φαινόμενο σήμερα είναι το γεγονός ότι δέν συνειδητοποιούμε την άγνοιά μας αλλά αντιθέτως πιστεύουμε ότι η άγνοια μας είναι γνώση. 

Καλά ξεμπερδέματα. 

Αμέθυστος.