Το Μοντέρνο Πνεύμα της Ασίας (9) - Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΩΝ ΜΟΝΤΕΡΝΩΝ ΘΡΗΣΚΕΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΚΟΣΜΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΗΣ ΔΥΣΕΩΣ.

Συνέχεια από Παρασκευή, 28 Φεβρουαρίου 2014 

The Modern Spirit of Asia (9) - The Spiritual and the Secular in China and India 
Η απομυθοποίηση της ενώσεως των θρησκειών καί τής θρησκειολογίας

Η πνευματικότητα στην μοντέρνα κοινωνία

Κεφάλαιο 2ο
Το πνεύμα της εποχής

Οι Gandhi, Kandinsky, Vivekananda, Tagore, Liang Qichao, Taixu και Chen Yingning απήχαν κόσμους ολόκληρους ο ένας από τον άλλο, όμως η παγκόσμια έννοια τηςπνευματικότητας ήταν κρίσιμη για τον καθένα, στην απάντηση που έδωσε ο καθένας τους στην μεταμόρφωση της οποίας υπήρξε μάρτυρας. Η ασάφεια αυτής της έννοιας επιτρέπει την χρήση της από μια μεγάλη ποικιλία καλλιτεχνών, στοχαστών, πολιτικών ακτιβιστών, από τους Αμερικανούς υπερβατικούς όπως οι Emerson, Thoreau και Whitman, μέχρι τους Ευρωπαίους εκπροσώπους της αφηρημένης τέχνης όπως οι Kandinsky και Mondrian, μέχρι τους νέο-κονφουκιανούς στοχαστές όπως ο Tu Wie-ming και πολιτικούς ηγέτες όπως ο Gandhi. Η κηδεία του Walt Whitman, με αναγνώσματα των λόγων του Κομφούκιου, του Ιησού Χριστού και του Gautama Buddha, είναι ένα παράδειγμα κοσμοπολίτικης πνευματικότητας, και δεν αρκεί να πούμε πως η πνευματικότητα αυτή βασίζεται σε εσφαλμένη μετάφραση κειμένων από διάφορες παραδόσεις⁴³. Παρομοίως, μπορεί κανείς να ερμηνεύσει την πνευματικότητα του Gandhi και τα «πειράματα του με την αλήθεια» ως ελαττωματικές μεταφράσεις της ινδουιστικής σκέψης. Αυτό όμως υποδεικνύει μια στενή αντίληψη περί μεταφράσεως. Θα μπορούσαμε μάλλον να δούμε αυτές τις κινήσεις ως προσπάθειες δημιουργίας γεφυρών μεταξύ ριζικά διαφορετικών εννοιολογικών συμπάντων, με σκοπό την δημιουργία ευκαιριών μη βίας. Αυτή βέβαια δεν είναι ολόκληρη η ιστορία. Η έννοια της πνευματικότητας μπορεί να χρησιμοποιηθεί επίσης για να κάψει γέφυρες. Είναι εθνικοποιημένο ή ταυτισμένο με κάποια φυλή, με σκοπό να εξυπηρετήσει την θεμελίωση της ανωτερότητας κάποιας ομάδας ή του εθνικισμού. Το πνεύμα του έθνους ή της φυλής σημαίνει την ουσιώδη ποιότητα αυτής της ομάδας σε αντίθεση προς την «νοοτροπία σκλάβου» άλλων κατώτερων ομάδων. Το τελειότερο παράδειγμα είναι η χρήση του αποκρυφισμού και αναφορές στον εσωτερισμό και στην γερμανική μυθολογία από τους ναζί⁴⁴.

Όπως τα αντίστοιχα τους στη Δύση, έτσι και οι πνευματικότητες στην Κίνα και Ινδία, βρίσκονται έξω από την οργανωμένη θρησκεία. Φορείς τους είναι διανοούμενοι οι οποίοι μπορεί να έχουν τάσεις προς την «δεξιά πτέρυγα» ή την «αριστερή πτέρυγα», είναι ενωμένοι όμως στην προσπάθεια τους για την αναμόρφωση των παραδόσεων τους, ώστε να ταιριάζουν στην παγκόσμια αντίληψη περί πνευματικότητας. Ταυτόχρονα όμως δεν χάνουν την σκοπιά τους τις συνεισφορές των εθνών τους. Αυτός ο συνδυασμός εθνικισμού και παγκοσμιότητας, όπως ενσαρκώθηκε σε μορφές όπως οι Tagore και Liang Qichao, είναι το χαρακτηριστικό της πνευματικότητας της Ασίας. Γύρω από αυτόν τον μαγικό κύκλο των διανοουμένων και καλλιτεχνών, συμβαίνει μια πολύ πιο πλατιά μεταρρύθμιση στην Ινδία και την Κίνα, η οποία επηρεάζεται από την διαπραγμάτευση περί πνευματικότητας. Μορφές όπως οι Vivekananda και Taixu είναι καλά παραδείγματα τέτοιων προγραμμάτων μεταρρύθμισης, που έχουν ως αποτέλεσμα νέες μορφές μοναστικής πράξης και «αφιερωμένης» θρησκείας. Αυτά τα παραδείγματα είναι προσπάθειες επαναπρόσληψης μερικών από τις δημιουργικές ενέργειες της μοντέρνας πνευματικότητας στα πλαίσια των θρησκευτικών διαμορφώσεων. Η έννοια της πνευματικότητας είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική σε όλες αυτές τις προσπάθειες. 

Συνεχίζεται
Αμέθυστος.