Το Έθνος – Κράτος καταρρέει.

Το εθνικό κράτος είναι δημιούργημα της βιομηχανικής εποχής. Η ανάγκη ύπαρξης ενιαίας αγοράς, επέβαλε την ιδέα ενός ενιαίου έθνους που ομογενοποίησε τις διάφορες λαϊκές αποχρώσεις σε μια ενιαία λαϊκή μάζα.

Το κράτος έγινε νομικό πρόσωπο και η ενιαία κρατική εξουσία οργανώθηκε με βάση το...

συγκεντρωτικό πολίτευμα της αντιπροσωπευτικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας στην οποία η κατάληψη και η άσκηση της κρατικής εξουσίας γίνεται από οργανωμένα ιδιωτικά clubs (πολιτικά κόμματα). Οργανώθηκε εθνική οικονομία (η οποία απέκτησε και υπουργείο εθνικής οικονομίας), αντιμετωπίζοντας το λαό ενιαία ως στατιστικά νούμερα. Εντός αυτού άνθισαν οι ολιγάρχες εθνικοί καπιταλιστές, ενώ από την άλλη υπήρχαν οι μεγάλες λαϊκές μάζες, χωρισμένες σε μεσαία και κατώτερα οικονομικά στρώματα. Τα κόμματα, στον αγώνα τους για την κατάληψη της εξουσίας, διακήρυτταν ιδεολογίες με βασικούς στόχους την ελευθερία ή τον έλεγχο της εθνικής αγοράς και τον τρόπο κατανομής του εθνικού πλούτου.

Όμως η βιομηχανική εποχή που κράτησε περίπου 300 χρόνια, αποτελεί ήδη παρελθόν. Βρισκόμαστε σήμερα σε ένα μεταβατικό στάδιο προς μια νέα μεταβιομηχανική εποχή. Κάτω από τη νέα πραγματικότητα, το δημιούργημα της βιομηχανικής εποχής, το Έθνος – Κράτος καταρρέει. Συγκεκριμένα, δέχεται πιέσεις τόσο από έξω όσο όμως και από μέσα.

Η Παγκοσμιοποίηση διαπερνά το εθνικό κράτος από έξω και αναγκάζει τις εθνικές κυβερνήσεις να ευθυγραμμίζονται με τις επιταγές των διεθνών συμφερόντων που την ελέγχουν.

Αυτή η κατάλυση της εθνικής κυριαρχίας του εθνικού κράτους από υπέρτερες του ίδιου δυνάμεις, η ποδηγέτηση των εθνικών κυβερνήσεων, μαζί με την ταυτόχρονη αδυναμία εσωτερικών μαζικών κινημάτων να διασφαλίσουν τα συμφέροντα των μελών τους, η επικράτηση της σύγχρονης ψηφιακής τεχνολογίας που απαγκιστρώνει τα άτομα από τα ΜΜΕ της βιομηχανικής εποχής, αλλά και η υπόλοιπη τεχνολογία που αυξάνει τις ατομικές δυνατότητες και ατομικές ιδιαιτερότητες, όλα αυτά οδηγούν σε μια επιταχυνόμενη απομαζικοποίηση των εθνικών κοινωνιών. Έτσι το εθνικό κράτος δέχεται πιέσεις και από μέσα, από την κατάρρευση της μαζικής κοινωνίας, που ήταν το βασικό στήριγμά του.

Καθώς η μαζική κοινωνία της βιομηχανικής εποχής αποσυντίθεται, περιφερειακές, τοπικές, εθνικές, κοινωνικές, πολιτικές και θρησκευτικές ομάδες χάνουν την ενότητά τους. Ακόμα και τα ίδια τα άτομα ανακαλύπτουν διαφορές μεταξύ τους και υπάρχει πλέον μια γενικευμένη σύγχυση, ασυνεννοησία και μη αποδοχή της άλλης άποψης.

Οι εθνικές κυβερνήσεις, ενώ δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν την επίθεση της Παγκοσμιοποίησης από τα έξω, ταυτόχρονα, παγιδευμένες μέσα σε πολιτικούς θεσμούς και γραφειοκρατικές δομές, που σχεδιάστηκαν για μαζικές κοινωνίες, δεν μπορούν στο εσωτερικό να εφαρμόσουν ενιαίες πολιτικές μέσα σε μια απομαζικοποιημένη κοινωνία με ποικίλες διαφοροποιημένες ανάγκες και πολύπλοκα εξειδικευμένα προβλήματα. Έχουμε δηλαδή κυβερνήσεις που λειτουργούν μέσα σε θεσμούς μιας άλλης πραγματικότητας, όταν αυτή έχει ήδη αλλάξει.

Το πλήγωμα της εθνικής υπερηφάνειας που γεννά η κατάρρευση του εθνικού κράτους από εξωτερικές δυνάμεις αλλά και η εσωτερική δυσαρέσκεια από την αδυναμία των εθνικών κυβερνήσεων να αντιμετωπίσουν τα απομαζικοποιημένα ατομικά προβλήματα και ανάγκες, φουντώνουν τις φλόγες της αγανάκτησης. Άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους, τόσο εθνικιστικές δυνάμεις (ανεξάρτητα από τον πλούτο ή τη φτώχεια των κρατών) που στοχεύουν στην διατήρηση του παραδοσιακού εθνικού κράτους, όσο και διεθνιστικές, τοπικιστικές, αυτονομιστικές ή φυγόκεντρες δυνάμεις.

Όλη αυτή η κατάσταση, αναγκαστικά και νομοτελειακά θα μας οδηγήσει σε σύγκρουση και σε αλλαγή των θεσμών και των γραφειοκρατικών δομών, όσο και αν αντιστέκονται σήμερα οι βολεμένοι του συστήματος. Προς ποια κατεύθυνση; Αυτό πρέπει να αρχίσουμε να ψάχνουμε. Πάντως θα πρέπει οπωσδήποτε να απηχούν τη νέα πραγματικότητα.

 

προεδρική δημοκρατία