Στα όπλα, είμαστε Ευρωπαίοι! Η κραυγή αντηχεί στις χρηματιστηριακές αγορές της Ευρώπης, υπό το αμήχανο βλέμμα άλλων ηπείρων. Η γοητεία του πολέμου, ειδικά στην ξηρά, φάνηκε να έχει εξασθενήσει μετά την καταστροφή του Πρώτου και του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, ένα άσχημο δώρο από την εκλεπτυσμένη κουλτούρα και ευαισθησία της Ευρώπης του 20ού αιώνα προς τον υπόλοιπο κόσμο. Αλλά όχι. Τα πράγματα δεν πάνε καθόλου έτσι, και είμαστε ακόμα εδώ - ή μάλλον, εκεί.
Απόδειξη αυτού είναι οι ραγδαίες τιμές των όπλων και του πολεμικού εξοπλισμού στο χρηματιστήριο: σε μία εβδομάδα, η Wall Street αυξήθηκε κατά 82,8%, και της Ευρώπης κατά 126%. Ο υπόλοιπος κόσμος, συγκριτικά, ωχριά σε σύγκριση. Πράγματι, η Ευρώπη είναι αυτή που ενθουσιάζεται ιδιαίτερα με τον πόλεμο και τα διάφορα μέσα του. Ευτυχώς, ωστόσο, όπως είδαμε τις τελευταίες ημέρες, αυτό εκνευρίζει πολλούς. Ο Όρμπαν δεν είναι ο μόνος που εξοργίζεται από αυτές τις ευρωπαϊκές αναταραχές.
Πρέπει, ωστόσο, να θυμόμαστε ότι το πάθος της ευγενούς Ευρώπης για τον πόλεμο είναι ένα αιώνιο βίτσιο, το οποίο έχει στερέψει τις ορέξεις πολλών σε όλο τον κόσμο που προσπάθησαν να πείσουν τους άτυχους συγχρόνους τους να εγκαταλείψουν αυτό το νεκρικό πάθος για καταστροφή και θάνατο. Επιπλέον, καταδικάστηκε με αξιοσημείωτη ακρίβεια και σαφήνεια από τον ίδιο τον Ιησού Χριστό, που γεννήθηκε με την πάροδο του χρόνου, η έμπνευση για τη θρησκεία που έχει γίνει πιο διαδεδομένη σε όλο τον κόσμο τις τελευταίες χιλιετίες και πεισματικά ειρηνική εκτός από τον διάβολο. Ίσως και για αυτόν τον λόγο, ωστόσο, ο Χριστιανισμός βρίσκεται σε αρκετά προβλήματα στην Ευρώπη σήμερα, ειδικά και ακριβώς λόγω του ειρηνισμού του, όπως είχε εξηγήσει ο Έρασμος του Ρότερνταμ ήδη από το 1500. Ένας μεγάλος, αδιάφορος σοφός, βιαστικά και μόνο προς τα τέλη του 20ού αιώνα διορίστηκε «επίσημος νονός της σύγχρονης Ευρώπης» από πολιτικούς που ακόμη και τότε αναζητούσαν ειδικά εφέ και λίγη δημοσιότητα, συστατικά που πάντα αναζητούσαν ιδιαίτερα οι πολεμοκάπηλοι. Ο ίδιος ο Έρασμος, επιπλέον, δεν στέρησε τον εαυτό του από το να καταγγείλει την κατάσταση, αν στο διαυγές του Θρήνο για την Ειρήνη (1516) περιγράφει την πραγματικότητα της εξουσίας τόσο τέλεια: «Καημένος εγώ (εδώ μιλάει η Ειρήνη). Ανάμεσα σε αυτούς τους ανθρώπους δεν υπάρχει θέση για την Ειρήνη· μάλιστα: ακριβώς σε αυτούς πρέπει να αναγνωρίσουμε την πηγή και το φυτώριο όλων των πολέμων». Ο Θρήνος για την Ειρήνη του Έρασμου - ας τον αναγνωρίσουμε, στην ειλικρίνειά του να αποδίδει τις καταστροφές και την ηλιθιότητα των πολέμων στις υπερβολικές και άπληστες φιλοδοξίες και τα συμφέροντα «αυτών των ανθρώπων» των ηγεμόνων, περιγράφει μόνο με μεγαλύτερη σαφήνεια και ακρίβεια τον κυνισμό των φίλων του πολέμου. Όπως αποδεικνύεται σήμερα από την άνοδο των μετοχών των εταιρειών που παράγουν όπλα, αεροπλάνα και όλα όσα χρησιμοποιούνται για τον πόλεμο και τις καταστροφές και τη σκληρότητά του απέναντι σε εκείνους που δεν διεξάγουν πόλεμο αλλά πρέπει να τον υποφέρουν, πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το ξέσπασμα που αγαπήθηκε από την κόλαση.
Το γεγονός είναι ότι ο πόλεμος, με τα όπλα του τόσο πολύτιμα στο χρηματιστήριο, αλλά φοβισμένα αλλού, αποτελεί μια εύγλωττη αναπαράσταση του πανταχού παρόντος κινδύνου νίκης για τις παρορμήσεις και τις ορμές προς την καταστροφή, παρά για εκείνες προς την αγάπη. Ένα φαινόμενο που φέρνει στο νου τις αμέτρητες μαχαιριές που πολλοί φίλοι σήμερα φυτεύουν στο σώμα της γυναίκας που αγαπούν, ή το δηλητήριο που χορηγούν οι άξεστες μητέρες στις δυσκίνητες κόρες τους. Είναι πάντα ο δολοφονικός εγωισμός του πονηρού άθλιου που δεν θέλει να δώσει τίποτα: όλα είναι για τον εαυτό του και τα υπόλοιπα πρέπει να πεθάνουν.
Μετά την ανακάλυψη της ατομικής ενέργειας, το καταστροφικό δυναμικό του πολέμου έχει καταστήσει τη σύγκρουση το κύριο μέσο για την πιθανή εξόντωση του ζωντανού κόσμου. Έτσι, ο πόλεμος δεν είναι πλέον απλώς ένα ατομικό ή ομαδικό προϊόν, αλλά έχει γίνει ένα οντολογικό ζήτημα, για την ίδια την ύπαρξη, που επηρεάζει τα πάντα και τους πάντες. Ο ζωντανός κόσμος είναι αυτός που κινδυνεύει, και η ψυχή δεν πρέπει να περιορίζεται στην αντιμετώπιση της κατάστασης με τα συνήθη εμπορικά εργαλεία του υπολογισμού Κέρδους/Ζημίας. Αυτή είναι μια άλλη μάχη: η μάχη για τη Ζωή/Θάνατο του κόσμου.
Ωστόσο, στον οικονομικό ανταγωνισμό, με τις τρέχουσες δυνατότητες και τις παραγωγικές τελετουργίες, ακριβώς εκεί, στην καταστροφική του δύναμη, ο τεχνοεπιστημονικός κόσμος επιτυγχάνει τα πιο εξαιρετικά και επικερδή αποτελέσματά του, συνοδευόμενα, ωστόσο, από κινδύνους παγκόσμιας καταστροφής. Αυτό περιλαμβάνει την ανεξέλεγκτη εξάπλωση των ψυχικών διαταραχών που συνοδεύουν την θανατηφόρα ανάπτυξη του πολέμου παντού και σε όλες τις ανθρώπινες εποχές.
Πώς μπορεί να διορθωθεί αυτό; Δεν είναι απλό, και σήμερα οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στα εμπλεκόμενα συμφέροντα, όπως αποδεικνύεται από τα χρυσά στατιστικά στοιχεία των εταιρειών που συμμετείχαν στον πόλεμο. Το ότι το ζήτημα δεν θα ήταν εύκολο να επιλυθεί είχε γίνει κατανοητό εδώ και αρκετό καιρό, λίγο μετά το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Στις 30 Ιουλίου 1932, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν έγραψε στον Σίγκμουντ Φρόιντ, κατόπιν αιτήματος της Κοινωνίας των Εθνών (του ΟΗΕ εκείνη την εποχή), ζητώντας τη βοήθειά του στην εξεύρεση θεραπείας για την «τρέλα του μίσους και της καταστροφής που προκαλεί ο πόλεμος». Μετά από μια αρχική, πολύ αμήχανη ανταλλαγή απόψεων, ο Φρόιντ απάντησε ότι κατ' αρχήν, χάρη στη «διαδικασία εκπολιτισμού» που ήταν τότε στη μόδα μεταξύ της ανθρωπότητας (και η οποία παρέμεινε έτσι μέχρι πριν από λίγα χρόνια), ο πόλεμος μπορούσε μόνο να υποχωρήσει, ενώ παράλληλα παραδέχτηκε τους περιορισμούς της ψυχανάλυσης στην επίλυση του προβλήματος. Αλλά στο τέλος της συζήτησης, το έφτυσε και κατέληξε: «Λοιπόν, αφού ο πόλεμος έρχεται σε πλήρη αντίθεση με ολόκληρη την ψυχολογική στάση που η διαδικασία του πολιτισμού επιβάλλει σε ανθρώπους σαν εμάς, πρέπει αναγκαστικά να επαναστατήσουμε εναντίον του: απλά δεν μπορούμε να τον αντέξουμε άλλο. Για εμάς τους ειρηνιστές, δεν είναι απλώς μια πνευματική και συναισθηματική απόρριψη, είναι μια συνταγματική μισαλλοδοξία, η απόλυτη ιδιορρυθμία. Μου φαίνεται ότι οι αισθητικές υποβαθμίσεις του πολέμου, στην απόρριψή μας, τη δική του και τη δική μου, έχουν πολύ μικρότερο μερίδιο από τις σκληρότητές του». Με λίγα λόγια, ο πόλεμος ήταν άσχημος και άβολος. εμπόδιζε την αξιοσημείωτη ικανότητά του να απολαμβάνει τη ζωή, και αυτό ήταν αφόρητο. Και κατέληξε ευγενικά: «Σας χαιρετώ εγκάρδια και ζητώ συγγνώμη αν τα σχόλιά μου σας απογοήτευσαν. Δικός σας, Σιγ. Φρόιντ.
Είναι δύσκολο να ξεφύγεις από το πάθος για τον πόλεμο. Στην πραγματικότητα, υπήρχαν πάντα εκείνοι που έβγαλαν πολλά χρήματα από αυτόν.
Απόδειξη αυτού είναι οι ραγδαίες τιμές των όπλων και του πολεμικού εξοπλισμού στο χρηματιστήριο: σε μία εβδομάδα, η Wall Street αυξήθηκε κατά 82,8%, και της Ευρώπης κατά 126%. Ο υπόλοιπος κόσμος, συγκριτικά, ωχριά σε σύγκριση. Πράγματι, η Ευρώπη είναι αυτή που ενθουσιάζεται ιδιαίτερα με τον πόλεμο και τα διάφορα μέσα του. Ευτυχώς, ωστόσο, όπως είδαμε τις τελευταίες ημέρες, αυτό εκνευρίζει πολλούς. Ο Όρμπαν δεν είναι ο μόνος που εξοργίζεται από αυτές τις ευρωπαϊκές αναταραχές.
Πρέπει, ωστόσο, να θυμόμαστε ότι το πάθος της ευγενούς Ευρώπης για τον πόλεμο είναι ένα αιώνιο βίτσιο, το οποίο έχει στερέψει τις ορέξεις πολλών σε όλο τον κόσμο που προσπάθησαν να πείσουν τους άτυχους συγχρόνους τους να εγκαταλείψουν αυτό το νεκρικό πάθος για καταστροφή και θάνατο. Επιπλέον, καταδικάστηκε με αξιοσημείωτη ακρίβεια και σαφήνεια από τον ίδιο τον Ιησού Χριστό, που γεννήθηκε με την πάροδο του χρόνου, η έμπνευση για τη θρησκεία που έχει γίνει πιο διαδεδομένη σε όλο τον κόσμο τις τελευταίες χιλιετίες και πεισματικά ειρηνική εκτός από τον διάβολο. Ίσως και για αυτόν τον λόγο, ωστόσο, ο Χριστιανισμός βρίσκεται σε αρκετά προβλήματα στην Ευρώπη σήμερα, ειδικά και ακριβώς λόγω του ειρηνισμού του, όπως είχε εξηγήσει ο Έρασμος του Ρότερνταμ ήδη από το 1500. Ένας μεγάλος, αδιάφορος σοφός, βιαστικά και μόνο προς τα τέλη του 20ού αιώνα διορίστηκε «επίσημος νονός της σύγχρονης Ευρώπης» από πολιτικούς που ακόμη και τότε αναζητούσαν ειδικά εφέ και λίγη δημοσιότητα, συστατικά που πάντα αναζητούσαν ιδιαίτερα οι πολεμοκάπηλοι. Ο ίδιος ο Έρασμος, επιπλέον, δεν στέρησε τον εαυτό του από το να καταγγείλει την κατάσταση, αν στο διαυγές του Θρήνο για την Ειρήνη (1516) περιγράφει την πραγματικότητα της εξουσίας τόσο τέλεια: «Καημένος εγώ (εδώ μιλάει η Ειρήνη). Ανάμεσα σε αυτούς τους ανθρώπους δεν υπάρχει θέση για την Ειρήνη· μάλιστα: ακριβώς σε αυτούς πρέπει να αναγνωρίσουμε την πηγή και το φυτώριο όλων των πολέμων». Ο Θρήνος για την Ειρήνη του Έρασμου - ας τον αναγνωρίσουμε, στην ειλικρίνειά του να αποδίδει τις καταστροφές και την ηλιθιότητα των πολέμων στις υπερβολικές και άπληστες φιλοδοξίες και τα συμφέροντα «αυτών των ανθρώπων» των ηγεμόνων, περιγράφει μόνο με μεγαλύτερη σαφήνεια και ακρίβεια τον κυνισμό των φίλων του πολέμου. Όπως αποδεικνύεται σήμερα από την άνοδο των μετοχών των εταιρειών που παράγουν όπλα, αεροπλάνα και όλα όσα χρησιμοποιούνται για τον πόλεμο και τις καταστροφές και τη σκληρότητά του απέναντι σε εκείνους που δεν διεξάγουν πόλεμο αλλά πρέπει να τον υποφέρουν, πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το ξέσπασμα που αγαπήθηκε από την κόλαση.
Το γεγονός είναι ότι ο πόλεμος, με τα όπλα του τόσο πολύτιμα στο χρηματιστήριο, αλλά φοβισμένα αλλού, αποτελεί μια εύγλωττη αναπαράσταση του πανταχού παρόντος κινδύνου νίκης για τις παρορμήσεις και τις ορμές προς την καταστροφή, παρά για εκείνες προς την αγάπη. Ένα φαινόμενο που φέρνει στο νου τις αμέτρητες μαχαιριές που πολλοί φίλοι σήμερα φυτεύουν στο σώμα της γυναίκας που αγαπούν, ή το δηλητήριο που χορηγούν οι άξεστες μητέρες στις δυσκίνητες κόρες τους. Είναι πάντα ο δολοφονικός εγωισμός του πονηρού άθλιου που δεν θέλει να δώσει τίποτα: όλα είναι για τον εαυτό του και τα υπόλοιπα πρέπει να πεθάνουν.
Μετά την ανακάλυψη της ατομικής ενέργειας, το καταστροφικό δυναμικό του πολέμου έχει καταστήσει τη σύγκρουση το κύριο μέσο για την πιθανή εξόντωση του ζωντανού κόσμου. Έτσι, ο πόλεμος δεν είναι πλέον απλώς ένα ατομικό ή ομαδικό προϊόν, αλλά έχει γίνει ένα οντολογικό ζήτημα, για την ίδια την ύπαρξη, που επηρεάζει τα πάντα και τους πάντες. Ο ζωντανός κόσμος είναι αυτός που κινδυνεύει, και η ψυχή δεν πρέπει να περιορίζεται στην αντιμετώπιση της κατάστασης με τα συνήθη εμπορικά εργαλεία του υπολογισμού Κέρδους/Ζημίας. Αυτή είναι μια άλλη μάχη: η μάχη για τη Ζωή/Θάνατο του κόσμου.
Ωστόσο, στον οικονομικό ανταγωνισμό, με τις τρέχουσες δυνατότητες και τις παραγωγικές τελετουργίες, ακριβώς εκεί, στην καταστροφική του δύναμη, ο τεχνοεπιστημονικός κόσμος επιτυγχάνει τα πιο εξαιρετικά και επικερδή αποτελέσματά του, συνοδευόμενα, ωστόσο, από κινδύνους παγκόσμιας καταστροφής. Αυτό περιλαμβάνει την ανεξέλεγκτη εξάπλωση των ψυχικών διαταραχών που συνοδεύουν την θανατηφόρα ανάπτυξη του πολέμου παντού και σε όλες τις ανθρώπινες εποχές.
Πώς μπορεί να διορθωθεί αυτό; Δεν είναι απλό, και σήμερα οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στα εμπλεκόμενα συμφέροντα, όπως αποδεικνύεται από τα χρυσά στατιστικά στοιχεία των εταιρειών που συμμετείχαν στον πόλεμο. Το ότι το ζήτημα δεν θα ήταν εύκολο να επιλυθεί είχε γίνει κατανοητό εδώ και αρκετό καιρό, λίγο μετά το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Στις 30 Ιουλίου 1932, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν έγραψε στον Σίγκμουντ Φρόιντ, κατόπιν αιτήματος της Κοινωνίας των Εθνών (του ΟΗΕ εκείνη την εποχή), ζητώντας τη βοήθειά του στην εξεύρεση θεραπείας για την «τρέλα του μίσους και της καταστροφής που προκαλεί ο πόλεμος». Μετά από μια αρχική, πολύ αμήχανη ανταλλαγή απόψεων, ο Φρόιντ απάντησε ότι κατ' αρχήν, χάρη στη «διαδικασία εκπολιτισμού» που ήταν τότε στη μόδα μεταξύ της ανθρωπότητας (και η οποία παρέμεινε έτσι μέχρι πριν από λίγα χρόνια), ο πόλεμος μπορούσε μόνο να υποχωρήσει, ενώ παράλληλα παραδέχτηκε τους περιορισμούς της ψυχανάλυσης στην επίλυση του προβλήματος. Αλλά στο τέλος της συζήτησης, το έφτυσε και κατέληξε: «Λοιπόν, αφού ο πόλεμος έρχεται σε πλήρη αντίθεση με ολόκληρη την ψυχολογική στάση που η διαδικασία του πολιτισμού επιβάλλει σε ανθρώπους σαν εμάς, πρέπει αναγκαστικά να επαναστατήσουμε εναντίον του: απλά δεν μπορούμε να τον αντέξουμε άλλο. Για εμάς τους ειρηνιστές, δεν είναι απλώς μια πνευματική και συναισθηματική απόρριψη, είναι μια συνταγματική μισαλλοδοξία, η απόλυτη ιδιορρυθμία. Μου φαίνεται ότι οι αισθητικές υποβαθμίσεις του πολέμου, στην απόρριψή μας, τη δική του και τη δική μου, έχουν πολύ μικρότερο μερίδιο από τις σκληρότητές του». Με λίγα λόγια, ο πόλεμος ήταν άσχημος και άβολος. εμπόδιζε την αξιοσημείωτη ικανότητά του να απολαμβάνει τη ζωή, και αυτό ήταν αφόρητο. Και κατέληξε ευγενικά: «Σας χαιρετώ εγκάρδια και ζητώ συγγνώμη αν τα σχόλιά μου σας απογοήτευσαν. Δικός σας, Σιγ. Φρόιντ.
Είναι δύσκολο να ξεφύγεις από το πάθος για τον πόλεμο. Στην πραγματικότητα, υπήρχαν πάντα εκείνοι που έβγαλαν πολλά χρήματα από αυτόν.
H AΓΑΠΟΛΟΓΙΑ ΠΟΥ ΠΗΓΕ; ΤΟΣΑ ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΡΧΗΓΟΥΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ ΠΟΥ ΠΗΓΑΝ;. ΤΟΣΟΙ ΜΠΟΥΦΕΔΕΣ;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου