Πέμπτη 30 Ιουλίου 2015

.. «ήρθεν η ώρα να θάψωμεν τον Ιλισσόν»…



Οι όχθες του Ιερού Ποταμού της Αρχαίας Αθήνας ήταν διάσπαρτες από Ιερά. Το πιο γνωστό απ’ όλα ήταν το Ιερό της Αγροτέρας Αρτέμιδος (Η λέξη «αγροτέρα» προκύπτει από τη λέξη «άγρα», η οποία σημαίνει «κυνήγι»).
Στα νεώτερα χρόνια, σε ιστορίες της παλιάς Αθήνας, οι φτωχές γυναίκες έπλεναν τα ρούχα της οικογένειας ενώ τα παιδάκια έπαιζαν στα καθαρά νερά του Ιλισσού.
Στο νησάκι που ξεπρόβαλε από τα νερά του, το Βατραχονήσι, χτίστηκαν τα πρώτα «καφέ – Σαντάν», καθώς τόσο η ερημική τοποθεσία και το ειδυλλιακό τοπίο προσφέρονταν…
Σε έντυπο της εποχής διαβάζουμε: «Οι νέοι τέρπονταν ακούγοντας τα γαλλικά και ιταλικά τραγούδια και καταφλέγονταν, βλέποντας τις σταχιές κνήμες των χορευτριών, οι οποίες σε ορισμένες στιγμές ύψωναν τους πόδας τόσον υψηλά, ώστε επαρουσίαζον απόκρυφα θέλγητρα, τα οποία ο τότε συρμός τα απέκρυπτεν επιμελέστατα και η εμφάνισις των οποίων ηδύνατο να προκαλέση δημόσιον σκάνδαλον και την αστυνομικήν επέμβασιν».
Στους πρόποδες του Αρδητού θα χτιστεί η μπυραρία του Γερμανού Κάρολου Φιξ, που θα ονομαστεί «Μετς», από την πόλη της Γαλλίας στην οποία διεξήχθη μάχη μεταξύ Γάλλων και Γερμανών, με νικηφόρα έκβαση για τη Γερμανία. Σ’ αυτή τη μπυραρία οφείλει τ’ όνομά της η συνοικία του Μετς.
Ο Ιλισσός πηγάζει από τον Υμηττό και καταλήγει στο Φαληρικό Όρμο.
Άλλες γραφές του ονόματός του είναι:
Ιλισός, Ειλισσός και σε επιγραφές του 5ου αι. π.Χ. Ηιλισσός. Το άγαλμα του θεού Ιλισσού βρισκόταν στο αέτωμα του Παρθενώνα, ενώ τώρα φιλοξενείται στο Βρετανικό Μουσείο.
Σήμερα πια είναι καλυμμένος από αλλεπάλληλα στρώματα ασφάλτου, με ένα και μοναδικό τμήμα του να παραμένει ελεύθερο, στο ύψος της συμβολής των οδών Βασιλέως Κων/νου και Βουλιαγμένης.
Ήταν τέλη της δεκαετίας του ’30 όταν ο Ι. Μεταξάς ανήγγειλε πως «ήρθεν η ώρα να θάψωμεν τον Ιλισσόν»… η κοίτη του άλλοτε Ιερού Ποταμού μπαζώθηκε για να δημιουργηθεί η οδός Μιχαλακοπούλου. Οι εργασίες επικάλυψης του Ιλισσού ολοκληρώθηκαν τη δεκαετία του ’60.
Οι περιηγητές του 19ου αι. μ.Χ. αναφέρονται σε… ζαλάδες που τους δυσκόλευαν την πεζοπορία, οφειλόμενες σε μια «πανδαισία τριανταφύλλων» από τους κήπους των σπιτιών που βρίσκονταν στις όχθες του ποταμού.
Βασιζόμενος σε αναφορές των περιηγητών ο Κοσμάς Δ. Τσολάκος, γράφει: Συνεχίζοντας τον περίπατό τους, οι περιηγητές και περνώντας μέσα από τους δρόμους της συνοικίας, άκουγαν μέσα στο σούρουπο ευχάριστα τις φωνές των παιδιών που έπαιζαν στους γύρω χωματένιους δρόμους της, ενώ δέχονταν τον ευγενή χαιρετισμό των ανθρώπων που βρίσκονταν καθισμένοι έξω από τις πόρτες των σπιτιών τους και συζητούσαν κάνοντας γειτονία. Αυτό τους έκανε να μην αισθάνονται καμία κούραση ανεβαίνοντας ως την κορυφή του λόφου που βρισκόταν ο μύλος, γιατί η απόλαυση του ανυπέρβλητου τοπίου όλης της Αθήνας που τους προσφερόταν από εκεί ψηλά ήταν θαυμάσια. Φτάνοντας στο μύλο και με το χαιρετισμό τους στην κοπέλα που καθότανε στην πόρτα του, δεχόντουσαν από το χέρι της ένα κλαράκι μυρωδάτου βασιλικού κομμένο από την γλάστρα που υπήρχε στο στρογγυλό παραθυράκι του μύλου.
Ακολούθως οι περιπατητές με το βασιλικό στο χέρι, κατηφόριζαν το λοφίσκο για να κατευθυνθούν στο σπίτι τους, εκτός κι αν ήθελαν να επισκεφθούν κάποιο ταβερνάκι της γειτονιάς για να πιούν το κατοσταράκι τους από αγνή βαρελίσια ρετσίνα.
Για το φινάλε της σημερινής περιπλάνησης, κρατήσαμε τα σοφά λόγια της προσευχής του Σωκράτη, κατά το τέλος της συνάντησής του με το Φαίδρο, στο ειδυλλιακό τοπίο του Ιλισσού – που ήταν αγαπημένο σημείο περισυλλογής και μελέτης των αρχαίων Αθηναίων:
«Σωκράτης: Αγαπημένε μου Πάνα και εσείς οι άλλοι θεοί τούτου εδώ του τόπου, κάνετε να γίνω μέσα μου όμορφος, και τα εξωτερικά μου αποκτήματα να είναι αγαπημένα, μέσα σε μια αρμονία, με τα εσωτερικά. Να θεωρώ ότι πλούσιος είναι ο σοφός. Κι η ποσότητα του πλούτου που θα έχω, να είναι τόση που να μην μπορεί να τη φέρει μαζί του και να πορεύεται με αυτήν άλλος, παρά μόνο ο συνετός άνθρωπος. Φαίδρε, χρειάζεται να παρακαλέσουμε για κάτι άλλο; Γιατί σε ό,τι με αφορά, προσευχήθηκα μετρημένα. Φαίδρος: Προσευχήσου και για μένα τα ίδια, γιατί τα πράγματα μεταξύ των φίλων είναι κοινά.»
(Πλάτωνος «Φαίδρος», μτφ Παναγιώτη Δόικου)

 https://www.facebook.com/InfocasaAthens

Δεν υπάρχουν σχόλια: