Δημήτρη Φωτιάδη Τι ήταν όμως αυτά τα δάνεια που γίνηκαν αιτία οι Έλληνες, ξεχνώντας τον εχθρό, να πολεμάνε ανάμεσά τους; Δυο στάθηκαν «τα δάνεια της ανεξαρτησίας», όπως ονομάστηκαν, που πήρε η επαναστατημένη Ελλάδα από την Αγγλία. Το ένα, τού 1824, ονομαστικής αξίας 800.000 λιρών, και το άλλο, τού 1825, 2.000.000 λιρών.
Το πρώτο, που το διαπραγματεύτηκε ο Τραπεζιτικός Οίκος Lougham του Λονδίνου, εκδόθηκε στα 59% με τόκο 5%. Όποιος δηλαδή έδινε 59 λίρες έπαιρνε μετοχή 100 λιρών. Το πραγματικό λοιπόν ποσό του δανείου 472.000 λίρες. Κι απ' αυτές μονάχα 298.726 λίρες στάλθηκαν στην Ελλάδα σε χρήμα και 10.063 σ' εφόδια.
Τι γίνηκαν τ' άλλα; Απλούστατα: δόθηκαν για μεσιτείες 25.746 λίρες και κρατήθηκαν προκαταβολικά για τόκους δυο χρόνων 80.000 λίρες και για χρεωλύσια 16.000 λίρες. Απομένουν 41.465 λίρες, που σπαταλήθηκαν με τον πιο ασυνείδητο τρόπο. Φτάνει να πούμε πως ο Ορλάνδος κι ο Λουριώτης πήραν, για προσωπικά τους έξοδα, το μυθώδες για κείνον τον καιρό ποσό των 5.046 λιρών. Ο Howe γράφει: «Οι κύριοι αυτοί έπρεπε να ζουν σα Μεγάλοι Άρχοντες στην Bond Street όταν χιλιάδες συμπατριώτες τους πέθαιναν από την πείνα πάνω στα βουνά».
Κι ο Ορλάνδος — ο πάμπλουτος Ορλάνδος που βρήκε την ευκαιρία ν' αυξήσει από τα δάνεια την περιουσία του — σε γράμμα του που θα γράψει έπειτα από λίγο στα πεθερικά του, τους Κουντουριώτηδες, θα δώσει στην κυβέρνηση τούτες εδώ τις συμβουλές: «Αν η Διοίκησις ενίκησε τους αποστάτας αυτούς, ως ακούομεν, και δεν τους έκρινε να τους θανάτωση, δια να παστρεύση την Ελλάδα από τέτοιες βρώμαις (τον Κολοκοτρώνη, τον Νικηταρά και τους ομοίους τους), αλλά τους εσυγχώρησεν ως άλλοτε, τότε όλη η Ευρώπη θέλει στοχασθή, ότι η Ελληνική Διοίκησις δεν είναι διοίκησις, αλλά σκιά, και ούτε δύναται να στερεωθή ποτέ». Και σ' αυτό πάλι το γράμμα του, που έγραψε στις 24 τού Μάη 1824, έλεγε πως ένας και μόνο τρόπος ήταν να σωθεί η Ελλάδα˙ να πετάξει όλους τους πολεμικούς αρχηγούς — δηλαδή τους ήρωες τού Εικοσιένα — και να φέρει, πλερώνοντάς τους, Ιταλούς αξιωματικούς να διοικήσουν τον επαναστατικό στρατό μας!
Το δεύτερο δάνειο τού 1825 γίνηκε με όρους πιο χειρότερους και η ρεμούλα στάθηκε ακόμα πιο μεγάλη. Η τιμή έκδοσης του ορίσθηκε σε 551/2%. Ξεκαθάρισε δηλαδή μονάχα 1.100.000 λίρες. Κι απ' αυτές κατόρθωσαν να φτάσουν στην Ελλάδα 33.713 σε μετρητά και 65.986 σ' εφόδια. Ο Howe γράφει: «Περισσότερα από δώδεκα εκατομμύρια δολλάρια ζητήθηκαν και η Ελλάδα επιβαρύνθηκε με το τρομερό αυτό χρέος, που το ένα πέμπτο απ' αυτά, καλά χρησιμοποιημένο, θα έφτανε για να την κάνει ανεξάρτητη. Η Κυβέρνηση δεν είχε πάρει απ' αυτά ούτε καν δυο εκατομμύρια δολλάρια, όταν έλαβε την καταπληχτική είδηση πως το κεφάλαιο από τα δάνεια εξαντλήθηκε!».
Που πήγαν τα άλλα; Ακολουθώντας πάντα τον Howe θ' αναφέρουμε μερικά χαρακτηριστικά κονδύλια:
1) 64.000 λίρες μεσιτικά κι έξοδα που τσέπωσαν οι τραπεζίτες Ρικάρδος και Ράλλης·
2) 200.000 λίρες που κρατήθηκαν προκαταβολικά για τόκους δυο χρόνων και χρεωλύσια·
3) 160.000 λίρες που φαγώθηκαν από τον περιβόητο ναύαρχο Κόχραν και τους Άγγλους ναυπηγούς και που γι' αυτά θα μιλήσουμε παραΰστερα·
4) 156.990 λίρες που στάλθηκαν στην Αμερική για να ναυπηγηθούν δυο φρεγάδες και που απ' αυτές μονάχα μια, η «Ελλάς», θα φτάσει στον τόπο μας·
5) 11.000 λίρες που πήρε «φιλοδώρημα» ο αφιλοκερδής πρόεδρος τού Αγγλοελληνικού κομιτάτου τού Λονδίνου σερ Τζών Μπόουριγκ·
6) 15.108 λίρες που δόθηκαν στον συνταγματάρχη και ιστορικό Γκόρντον για να τις χρησιμοποιήσει κατά την κρίση του στην Ελλάδα·
7) 2.695 λίρες που έφαγε ο έμπορας Ιωάννης Μαυρογορδάτος τού Λονδίνου·
8) 7.500 λίρες για ν' αγοραστούν μετοχές για λογαριασμό τού Ελληνικού κράτους. Αγοράστηκαν, με τη διαφορά όμως πως τις τσέπωσαν ο Ορλάνδος κι ο Λουριώτης·
9) 113.000 λίρες για την αγορά μετοχών τού πρώτου δανείου, που η τιμή τους στο χρηματιστήριο είχε ξεπέσει. Πουλιώνταν 22%, μα οι δυο αντιπρόσωποι μας «τις χρέωσαν στην Κυβέρνηση με 54 και 55%· τη διαφορά πονηρά οικειοποιήθηκαν»·
10) 6.716 λίρες για ατομικά έξοδα τού Ορλάνδου και τού Λουριώτη, εξόν απ' όσα βούτηξαν από το πρώτο δάνειο.
Και οι καλοί αυτοί πατριώτες, όπως είχε πια ανοίξει η όρεξή τους, κάνανε τούτη δω την κοινή λωποδυσία. Το Φιλελληνικό Κομιτάτο της Καλκούτας στις Ινδίες τους στέλνει, έπειτα από έρανο, 2.200 λίρες. Αυτοί μοιράζονται, για τον κόπο που πήραν να τις εισπράξουν, τις 1.000 λίρες και πιστώνουν την κυβέρνηση με 1.200 μονάχα.
Και τούτη η ρεμούλα γινόταν πότε; Όταν η κυβέρνηση δεν είχε χρήματα ν' αγοράσει αρκετά τρόφιμα να τα στείλει με το στόλο στο πολιορκημένο Μεσολόγγι.
Αυτά στάθηκαν τα περιβόητα δάνεια της Ανεξαρτησίας, όπου «δια την πληρωμήν των βάλθηκαν εις υποθήκην τα Εθνικά κτήματα της Ελλάδος εν γένει, ιδιαιτέρως δε τα εισοδήματα των τελωνείων και τα προϊόντα των αλυκών και αλιεύσεων».
Ο Κοραής έγραφε από το Παρίσι στις 12 του Φλεβάρη 1825 στον Γ. Κουντουριώτη τούτη δω την αλήθεια: «Το δάνειον το γενόμενον από το Αγγλικόν Έθνος, δεν πρέπει να στοχάζεσθε πολλά μεγάλην ευεργεσίαν και εις αυτόν τον διάβολον ήθελαν μετά χαράς δανείσουν αργύρια, αν ο διάβολος είχε να τους ασφαλίσει με ενέχυρα».
Οι οικονομικές αλυσίδες, όπου απ' αυτές ποτέ δε γλιτώσαμε, είχανε δέσει τον τόπο μας πριν ακόμα αποχτήσει τη λευτεριά του. Κι όμως η Βουλή της κυβέρνησης Κουντουριώτη δέχτηκε με μεγάλες εκδηλώσεις χαράς την είδηση της συνομολόγησης του δανείου, όπως της χάριζε τη βεβαιότητα πως θα κέρδιζε τον εμφύλιο σπαραγμό. Σωστά ειπώθηκε πως «με την προοπτική της διανομής του πρώτου δανείου τερματίζεται ο πρώτος εμφύλιος πόλεμος και με την προοπτική του δεύτερου αρχίζει ο δεύτερος».
Όταν πήρε τέλος κι ο δεύτερος εμφύλιος πόλεμος κι έπεσε το Μεσολόγγι και παραιτήθηκε ο Κουντουριώτης και σχηματίστηκε η κυβέρνηση Ζαΐμη βρέθηκαν στο γενικό ταμείο τού κράτους όλα κι όλα 60 γρόσια!
ΠΗΓΗ : ΤΡΕΛΟ-ΓΙΑΝΝΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου