Δευτέρα 3 Νοεμβρίου 2025

Η πολιτική έχει παραδοθεί στην τεχνολογία

Massimo Cacciari - 3 Νοεμβρίου 2025

Η πολιτική έχει παραδοθεί στην τεχνολογία


Πηγή: La Stampa


Imperator absconditus... Υπάρχει κάποιος υπεύθυνος; Το σαγόνι του Τραμπ φαινόταν πολλά υποσχόμενο - αλλά μετά τι; Χρειάστηκε μόνο μία μέρα για να μετατραπεί η ειρήνη στη Γάζα σε κάτι λιγότερο από μια φευγαλέα ανακωχή. Μήπως οι ΗΠΑ υπαγορεύουν την πολιτική του Ισραήλ ή το αντίστροφο; Ή μήπως δεν ισχύει τίποτα από τα δύο, και ισχυροί ενδογενείς παράγοντες διαμορφώνουν και κατευθύνουν την πολιτική αυτών των χωρών, χωρίς να αφήνουν κανέναν εντός τους εξοπλισμένο για να δείξει τον δρόμο προς μια νέα ισορροπία;
Η αδυναμία της Ευρώπης, λέγεται, η υποταγή της στην Αμερική, αλλά πού θα εκδήλωνε η ​​τελευταία την ηγεμονία της σήμερα; Για να την υπερασπιστεί αποτελεσματικά - και είναι απολύτως λογικό ότι αυτός είναι ο στόχος της διεθνούς πολιτικής μιας Αυτοκρατορίας - θα πρέπει να είναι σε θέση να επικεντρώσει τους στόχους, τις στρατηγικές και τους πόρους της στον ανταγωνισμό με την Κίνα, κυρίως προσπαθώντας να εμποδίσει την τελευταία να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην τεράστια ομάδα χωρών που τώρα διστάζουν να πιστέψουν ότι η ευημερία της Δύσης είναι σε αρμονία με τη δική τους ανάπτυξη.
Για τον σκοπό αυτό, θα ήταν απαραίτητη μια επίλυση της ισραηλινοπαλαιστινιακής σύγκρουσης και ένας τερματισμός του πολέμου στην Ουκρανία. Τώρα, ωστόσο, ο Νετανιάχου -και φοβάμαι την πλειοψηφία των ισραηλινών πολιτικών δυνάμεων- απαιτεί απλώς την εξόντωση της Παλαιστίνης ως πολιτικής οντότητας, και αυτό συνεπάγεται έναν μόνιμο πόλεμο, ίσως διεξάγεται με άλλα μέσα, ικανό να ξαναπυρπολήσει ολόκληρη τη Μέση Ανατολή ανά πάσα στιγμή.
Και στην Ουκρανία, η σφαγή και η καταστροφή συνεχίζονται, προσποιούμενοι ότι πιστεύουν ότι το σενάριο μπορεί να επιτρέψει μια ριζοσπαστική λύση επί τόπου, με την παράδοση του Εχθρού, χωρίς την είσοδο στον πόλεμο του ίδιου του ΝΑΤΟ, δηλαδή των Ηνωμένων Πολιτειών, αφενός, και την ανάπτυξη ολόκληρης της ρωσικής στρατιωτικής δύναμης, αφετέρου. Κανείς δεν είναι αρκετά ισχυρός, κανένας Αυτοκράτορας, για να υπαγορεύσει ή έστω να προτείνει αυτές τις συμφωνίες, αυτές τις συμφωνίες που η πολιτική θα έπρεπε να θεωρεί ως τις μόνες λογικές.
Όσο περισσότερο η πολιτική αποκαλύπτει την αδυναμία της, τόσο περισσότερο ο Βασιλιάς εμφανίζεται γυμνός, τόσο περισσότερο οι μάσκες που θα τον αντιπροσώπευαν εφαρμόζουν πιασάρικες φράσεις και απαγγέλλουν ευγενή λόγια. Στα οποία κανένα πραγματικό νόημα δεν φαίνεται να αντιστοιχεί πια. Η πολιτική γλώσσα είναι επίσης, αναγκαστικά, αυτή του «πρέπει να είναι», αλλά αλίμονό μας αν αυτό το «πρέπει να είναι» γίνει απλή ρητορική φαντασίωση, και ακόμη περισσότερο αλίμονό μας αν με αυτό απλώς επαναλαμβάνουμε ιδέες από μια περασμένη εποχή.
Πόσο νοσταλγικά αντηχούν σήμερα οι αγαπημένοι όροι των δικαιωμάτων, της δημοκρατίας και της ελευθερίας στα στόματα εκείνων που πιστεύουν ειλικρινά ότι είναι αξίες που πρέπει να διατηρηθούν, όχι αρχές που πρέπει να επανεξετάζονται και να ανανεώνονται κατά καιρούς. Πολύ χειρότερα όταν γίνονται η κενή φλυαρία μιας πλέον μη αντιπροσωπευτικής άρχουσας τάξης, λέξεις χρήσιμες μόνο για την κάλυψη κενών στη στρατηγική και τα προγράμματα.
Ίσως αυτό συμβαίνει ακριβώς για να ξεχαστεί το οδυνηρό γεγονός ότι αν λείπει ο πολιτικός Αυτοκράτορας, οι αφέντες δεν λείπουν καθόλου. Όχι πια αυτοί του Μάντσεστερ του 19ου αιώνα, σίγουρα, αλλά παρόλα αυτά το Σύστημα που ο Μαρξ, ακολουθούμενος από πολλούς άλλους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων της φιλελεύθερης σχολής, είχε σε κάποιο βαθμό προφητεύσει: ένα οικονομικό-χρηματοοικονομικό-επιστημονικό-τεχνικό σύστημα, βασισμένο σε κολοσσιαίες εταιρείες που περικλείουν τους κόσμους της γης και του αέρα.
Η εξαιρετική καινοτόμος ορμή του απαιτεί, για να εκφραστεί, έναν σχολαστικό έλεγχο των κινήσεων, των συμπεριφορών και των επιθυμιών του καθενός μας. Πρέπει να μας γνωρίζει καλύτερα από ό,τι γνωρίζουμε εμείς οι ίδιοι για να καθορίσει, με βάση τα δεδομένα που οι ίδιοι παρέχουμε συνεχώς, το μέλλον μας. Όποιος αρνηθεί να συμμετάσχει σε αυτό το Μεγάλο Παιχνίδι θα απομονωνόταν, απλώς θα του απαγορεύονταν να ζήσει.
Η ιδέα οποιασδήποτε ιδιωτικότητας σε αυτό το Σύστημα αρνείται εκ των προτέρων. Και έτσι πρέπει να αναρωτηθούμε, τι απογίνεται ο παλιός Νόμος αν δεν υπάρχει πλέον ένα «εσωτερικό φόρουμ»; Υπήρχε μια εποχή που το διάταγμα των νομικών αντηχούσε απειλητικά σε όλη την Ευρώπη: σκάστε, θεολόγοι, το δίκαιο και η πολιτική δεν σας αφορούν. Τώρα, εξίσου δυνατά, η κραυγή των Μασκ αντηχεί: σκάστε, νομικοί, η δική μου δουλειά, όπως και οι υποθέσεις της Γάζας, δεν σας αφορά. Όλα πρέπει να εμπίπτουν στη λογική των οικονομικών, τεχνολογικών και στρατιωτικών σχέσεων ισχύος, και όσοι αρνηθούν θα αναγκαστούν να το κάνουν.
Αυτοί είναι τεράστιοι μετασχηματισμοί. Η σύγχρονη τεχνολογία έχει επιφέρει ένα ποιοτικό άλμα σε σύγκριση με την τεχνολογία που κυριάρχησε στην εποχή της μεταποίησης. Είναι τεχνολογία ικανή να «χτίζει ζωή», όχι μόνο να παρακολουθεί αλλά και να κατευθύνει τη συμπεριφορά μας χωρίς την ανάγκη για μπαστούνια και μαύρα ή καφέ πουκάμισα. Όποια θέση κι αν επιλέξει κανείς να πάρει σχετικά με αυτή την κατάσταση πραγμάτων, θα είναι πρώτα απαραίτητο να αναγνωρίσει την καινοτομία της και να καταλάβει ότι η προσπάθεια αντιμετώπισής της αντιστεκόμενη στις δημοκρατικές δομές και τις ιδέες του δικαίου του χθες μπορεί να οδηγήσει μόνο σε ευγενείς ήττες. Η κριτική σκέψη είναι, πάνω απ' όλα, ρεαλιστική και απογοητευμένη σκέψη.
Ας επιστρέψουμε στις σχέσεις παραγωγής: εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν από ανισότητες, όχι μόνο οικονομικές, που δημιουργήθηκαν από την «ελεύθερη ανάπτυξη» της καπιταλιστικής επανάστασης. Όλοι έχουμε τεθεί σε εργασία, παρέχοντας στοιχεία για την θαυμαστή πρόοδό της - απλήρωτη εργασία, αλλά στην πραγματικότητα, εργασία για την οποία πληρώνουμε. Το Κράτος, δηλαδή η Πολιτική που εξακολουθεί να υπάρχει, έχει μετατραπεί σε έναν φορέα ανάθεσης υπηρεσιών, καταστρέφοντας την καθολικότητά τους. Παραδίδοντας αυτή την υποτιθέμενη μοίρα, η δεξιά και η αριστερά έχουν βαδίσει, ή μάλλον υποχωρήσει, μαζί.
Ωστόσο, κοινές κριτικές προοπτικές έχουν αναδυθεί και εντός των παλαιών στρατοπέδων. Τα παλιά πολεμικά συνθήματα είναι άχρηστα. Η επίθεση σε νοσταλγικούς δεξιούς ή αριστερούς είναι ακόμη λιγότερο άχρηστη. Είτε τοποθετούμε την πολιτική μας δράση στο πλαίσιο των τρεχουσών κοινωνικών και οικονομικών σχέσεων, είτε καταφέρνουμε να κάνουμε τις νέες γενιές να κατανοήσουν το μεταδημοκρατικό και νεοαυταρχικό πεπρωμένο που τους ετοιμάζει η καπιταλιστική επανάσταση, είτε το σαρακοστιανό σύνθημα για τα «παραβιασμένα δικαιώματα» και η καταδίκη των τεσσάρων ηλιθίων που τραγουδούν το «Fazietta Nera» θα γίνουν παραμύθια για ύπνο.

Δεν υπάρχουν σχόλια: