Ταχύτατη, πολύ επικίνδυνη κλιμάκωση μεταξύ ΗΠΑ - Ρωσίας

Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου 

Η απομάκρυνση του Τίλερσον και η τοποθέτηση του Πομπέο επικεφαλής της CIA αυξάνουν την πιθανότητα πολύ μεγάλου νέου πολέμου στη Μέση Ανατολή και πολύ σοβαρής κρίσης με τη Ρωσία.

Η Μόσχα προειδοποίησε την Ουάσιγκτων να μην προχωρήσει στο σχέδιο βομβαρδισμού της Δαμασκού που, σύμφωνα με τις ρωσικές αρχές, έχει στα σκαριά.
Οι συνέπειες αυτής της κατάστασης, ειρήσθω εν παρόδω, μπορεί να είναι τραγικές και για την Ελλάδα και Κύπρο, που μετατρέπονται τάχιστα σε προκεχωρημένο φυλάκιο της Δύσης απέναντι και στο Ιράν και στη Ρωσία.

Ότι γίνεται στα ελληνοτουρκικά, με το μακεδονικό, με την Αλβανία, είναι αποτέλεσμα της βούλησης των Αμερικανών και όχι κάποια ελληνική πρωτοβουλία. Η παγκόσμια κρίση συμπίπτει με την απουσία ελληνικού εθνικού υποκειμένου, την πλήρη σύγχυση και εξάρτηση του πολιτικού και μέρους του κρατικού προσωπικού, που δεν είχε σημειωθεί ποτέ στη χώρα μετά το 1974.

Ποτέ μετά τις κρίσεις της Κούβας και του Βερολίνου, η παγκόσμια κατάσταση δεν έμοιαζε τόσο επικίνδυνη όσο σήμερα. Η επιδείνωση των σχέσεων Δύσης και Ρωσίας άρχισε με το ουκρανικό, το 2013, τώρα όμως έχει φτάσει σε παροξυσμό, με καθημερινές ενέργειες και δηλώσεις που πυροδοτούν το κλίμα, διαμορφώνοντας μια κατάσταση που κινδυνεύει να γίνει ανεξέλεγκτη, οδηγώντας, ακόμα και από λάθος εκτιμήσεις ή εσφαλμένη πρόσληψη της πραγματικότητας, σε παγκόσμια πυρηνική καταστροφή.

Κάθε σοβαρό κανάλι συνεννόησης μεταξύ Μόσχας και Ουάσιγκτων μοιάζει να έχει καταστραφεί. Η δομή των συνθηκών ελέγχου των εξοπλισμών που οικοδομήθηκε σε δεκαετίες διαπραγματεύσεων έχει κλονιστεί. Δεν υφίσταται αντιπολεμικό και αντιπυρηνικό κίνημα διεθνώς, ούτε ανεξάρτητοι πολιτικοί τύπου Ντε Γκωλ. Το σημερινό πολιτικό προσωπικό έχει ανδρωθεί σε μια πολύ ειδική κατάσταση δυτικής παντοδυναμίας, και δεν έχει τα αντανακλαστικά που είχαν οι γενηές των προηγούμενων πολιτικών, που είχαν γνωρίσει τον Ψυχρό Πόλεμο και την αντιπαράθεση των υπερδυνάμεων. Θεωρούν ανωμαλία την ανάδυση της Ρωσίας ως ισχυρής πολιτικο-στρατιωτικής δύναμης και της Κίνας ως ισχυρής οικονομικής δύναμης. Ο διεθνής πολιτικός λόγος που υιοθετείται όλο και περισσότερο οδηγεί κανονικά μόνο σε πόλεμο και η εκατέρωθεν δυσπιστία έχει χτυπήσει κρεσέντο.

Το χάος που μοιάζει να επικρατεί στον Λευκό Οίκο, οι διαρκείς διαμάχες και για τα σοβαρότερα θέματα μεταξύ των συμβούλων και Υπουργών του Τραμπ, οι πρωτοφανείς δηλώσεις που κατά καιρούς γίνονται στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν δημιουργήσει μεγάλη ανασφάλεια όχι μόνο στη Ρωσία, αλλά επίσης στο Κονγκρέσο των Ηνωμένων Πολιτειών και μεταξύ βασικών συμμάχων των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ.

Η αμεσότητα και η σοβαρότητα του κινδύνου φαίνεται από το γεγονός ότι ο Ρώσος Πρόεδρος Πούτιν, μία εβδομάδα μετά την ομιλία του για τα νέα πυρηνικά όπλα της 1ης Μαρτίου, έκρινε σκόπιμο, σε συνέντευξη που έδωσε, να εξηγήσει αναλυτικά γιατί είναι αποφασισμένος να διατάξει πυρηνική επίθεση, ακόμα και διακινδυνεύοντας παγκόσμια καταστροφή. ‘Όπως είπε χαρακτηριστικά:

«Ασφαλώς θα είναι μια παγκόσμια καταστροφή για την ανθρωπότητα, για όλο τον κόσμο… Αλλά ως πολίτης της Ρωσίας και ως ο αρχηγός του ρωσικού κράτους οφείλω να ρωτήσω τον εαυτό μου: Γιατί θα θέλαμε έναν κόσμο χωρίς τη Ρωσία;…Μια απόφαση για χρήση πυρηνικών όπλων μπορεί να ληφθεί μόνο αν το σύστημά μας έγκαιρης ειδοποίησης όχι μόνο ανιχνεύσει μια εκτόξευση, αλλά προβλέψει ότι οι πολεμικές κεφαλές θα πλήξουν τη ρωσική επικράτεια. Αυτό ονομάζεται ανταποδοτικό πλήγμα».

Λες και ήθελε να μην αφήσει αμφιβολίες για το τι θα πράξει σε κατάσταση κρίσης, δημοσιοποιήθηκε ταυτόχρονα περιστατικό που συνέβη κατά τους Ολυμπιακούς του Σότσι του 2014, όταν πιλότος επιβατικού αεροπλάνου που κατευθυνόταν στην Τουρκία ανακοίνωσε ότι ένας επιβάτης είπε ότι έχει βόμβα και θα ανατινάξει το αεροπλάνο αν δεν κατευθυνθεί στο Σότσι, στο στάδιο του οποίου ήταν 40.000 θεατές για την τελετή έναρξης. Ο Πούτιν διέταξε να καταρριφθεί το αεροσκάφος, που τελικά κατευθύνθηκε, παρά τις απειλές του αεροπειρατή, αν όντως υπήρξαν, στην Τουρκία και το περιστατικό έληξε χωρίς συνέχεια. Ειπώθηκε ότι ο πιλότος ήταν μεθυσμένος.

Πολύ υψηλά ιστάμενος παρατηρητής στη Μόσχα μας είπε: «Εκτιμούμε ότι επίκεινται πολύ σοβαρές εξελίξεις στο θέμα του Πολέμου και της Ειρήνης». Σε άρθρο του που δημοσιεύτηκε χτες, ο αναλυτής και ιστορικός Ισραέλ Σαμίρ υποστήριξε ότι ο κύριος λόγος που ο Πρόεδρος Πούτιν πιθανώς εξεφώνησε την ομιλία με την οποία αποκάλυψε τα νέα όπλα της χώρας του, ήταν ότι οι υπηρεσίες πληροφοριών του τον έπεισαν ότι επίκειται αμερικανική πυρηνική επίθεση κατά της Ρωσίας.

Η αλήθεια είναι ότι όταν αμερικανοί σχολιαστές παρομοιάζουν την εικαζόμενη ρωσική ανάμειξη στις αμερικανικές εκλογές με το … Περλ Χάρμπορ και η Βρετανία αναφέρεται στην υπόθεση δηλητηρίασης πρώην Ρώσου πράκτορα στο έδαφός της ως επίθεση κατά της χώρας, η ερμηνεία ότι δημιουργείται προπολεμικό κλίμα δύσκολα μπορεί να αποκλεισθεί.

Είναι πιθανό ότι η επιδείνωση των τελευταίων ημερών μπορεί να εντάσσεται “απλώς” σε επικοινωνιακή «επίθεση» κατά της Ρωσίας και του Πούτιν, σχεδιασμένη να συμπέσει με τις προεδρικές εκλογές στη Ρωσία. Το πρόβλημα είναι ότι κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος. Και μόνο η καχυποψία που έχει τώρα εγκατασταθεί μεταξύ Μόσχας και Ουάσιγκτων μπορεί να προκαλέσει αφ’ εαυτής μεγάλες περιπλοκές. Αν, όπως έχει συμβεί επανειλημμένα στο παρελθόν, το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης των μεν ή των δε δώσει λάθος συναγερμό, είναι πιθανότερο, στις σημερινές πολιτικές συνθήκες, να εκληφθεί ως πραγματική επίθεση, από αυτούς που θα πρέπει να λάβουν σε μερικά λεπτά την απόφαση να … καταστρέψουν ή όχι τον κόσμο.

Η ανησυχία δεν περιορίζεται άλλωστε στη Μόσχα. Βρετανός δημοσιογράφος που ανήκει στον στενό κύκλο των συμβούλων του Τζέρεμι Κόρμπιν, του ηγέτη του Εργατικού Κόμματος, μας λέει ότι η Πρωθυπουργός Μέι είναι ένα βήμα από τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων με τη Ρωσία, κάτι που δεν είχε συμβεί ούτε στο αποκορύφωμα του Ψυχρού Πολέμου. Για τον λόγο αυτό ο κ. Κόρμπιν κάλεσε, μιλώντας χτες στο Κοινοβούλιο, τη βρετανική κυβέρνηση σε μια «αποφασιστική και αναλογική» απάντηση στην απόπειρα δολοφονίας πρώην Ρώσου πράκτορα σε βρετανικό έδαφος, αφού ολοκληρωθεί η έρευνα των υπευθύνων των αντιτρομοκρατικών υπηρεσιών, προσθέτοντας ότι χρειάζεται εστίαση «στον περιορισμό των συγκρούσεων και των εντάσεων, όχι στην άυξησή τους… Χρειάζεται να συνεχίσουμε να επιχειρούμε ένα σοβαρό διάλογο με τη Ρωσία σε όλα τα ζητήματα, εσωτερικά και διεθνή, μάλλον, παρά απλά να κόψουμε τις επαφές και να αφήσουμε τις εντάσεις να χειροτερέψουν και να γίνουν, δυνητικά, πιο επικίνδυνες».

Η ομιλία του αρχηγού του Εργατικού Κόμματος (που προηγείται στις δημοσκοπήσεις) προκάλεσε τις εντονότατες αντιδράσεις όχι μόνο των Βρετανών Συντηρητικών, αλλά και της «δεξιάς», «μπλαιρικής» πτέρυγας του κόμματος, ένας εκπρόσωπος της οποίας έφτασε στο σημείο να υπαινιχθεί, εμμέσως πλην σαφώς, ότι συνιστά ευτύχημα για την εθνική ασφάλεια της Βρετανίας ότι την κυβερνά η Μέι και όχι ο Κόρμπιν!

Την ίδια στιγμή ο πρώην Πρόεδρος Ολάντ στο Παρίσι που, όπως και ο Σαρκοζί, υπήρξε πιστός σύμμαχος των Νεοσυντηρητικών και του Νετανιάχου, εξαπέλυσε επίθεση εναντίον του Μακρόν ότι αφήνει αβοήθητους τους αμάχους της Συρίας. Ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ αντιμετωπίζει τώρα σοβαρή κρίση στο εσωτερικό της χώρας του.

Παρατηρητής με μεγάλη πείρα στις αμερικανο-ρωσικές σχέσεις, ο ιστορικός Gilbert Doctorow μας λέει, σχεδόν τρομοκρατημένος: «Φανταστείτε, ότι η ειρήνη κρέμεται σήμερα από μια κλωστή, από έναν μόνο άνθρωπο που προβάλλει αντίσταση μέσα στην αμερικανική κυβέρνηση κι αυτός είναι ένας άνθρωπος που φέρει το παρατσούκλι Λυσσασμένο Σκυλί». Πρόκειται για τον Αμερικανό Υπουργό Άμυνας κ. Ματίς, που ονομάζεται έτσι από τον τύπο της χώρας του, αλλά έχει ανακόψει, σύμφωνα με τις πληροφορίες που διαρρέουν στα Μέσα, την πλέον πολεμοχαρή πτέρυγα των διοικούντων την υπερδύναμη.

kostasxan