ΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΚΑΙ Η ΜΑΓΕΙΑ

Πηγή : Αντιαιρετικόν Εγκόλπιον

ΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΚΑΙ Η ΜΑΓΕΙΑ

Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο τοῦ π. Θωμᾶ Βαμβίνη:

«Σχόλια σέ μιά θεολογική τραγωδία. Ἀπάντηση στόν π. Ἰωάννη Διώτη»

Σχόλιο Ἀντιαιρετικοῦ Ἐγκολπίου γιά τό κείμενο πού θά διαβάσετε: Πρόκειται γιά ἀπάντηση στήν κριτική καί σέ ὁρισμένες ἀπό τίς θέσεις πού περιέχονται στό βιβλίο τοῦ Πρωτοπρ. Ἰωάννου Διώτη: «Ἡ θεολογική τραγωδία τοῦ Ναυπάκτου Ἰεροθέου», Ἀθήνα 2008. Ἐκτός ἀπό τίς ὑβριστικές ἐκφράσεις γιά τόν Μητροπολίτη κ.Ἰερόθεο καί τόν μακαριστό γέροντα Σοφρώνιο Ζαχάρωφ –ἀνάρμοστες γιά τήν γραφίδα χριστιανοῦ, καί πολύ περισσότερο πρεσβυτέρου τῆς Ἐκκλησία– στό βιβλίο τοῦ π.Ἰωάννου Διώτη περιέχονται ἐπιπλέον θεολογικά καί ποιμαντικά λάθη ἐπικίνδυνα γιά τούς ἁπλούς χριστιανούς οἱ ὁποῖοι ἀνεξέταστα τό διάβασαν ἤ θά τό διαβάσουν.

Κάθε συνετός ἀναγνώστης γνωρίζει ὅτι βιβλία μεστά ἀπό θεολογία καί ποιμαντική ἐμπειρία δέν εἶναι σωστό καί ἀποδοτικό νά διαβάζονται ἐπιπόλαια «μέ ὀλιγόλεπτον πρόχειρον ἄνοιγμα» τῶν σελίδων τους, ὅπως ὁμολογεῖ ὅτι ἔκανε ὁ π.Ἰ.Δ.(π. Ἰωάννης Διώτης). Μιά τέτοια μελέτη δέν μπορεῖ νά ὁδηγήση στήν κατανόηση τῶν θεμάτων τους, προπαντός ὅταν οἱ προσλαμβάνουσες παραστάσεις τοῦ «πρόχειρου καί ὀλιγόλεπτου ἀναγνώστη» ἀπέχουν πολύ ἀπό τήν ἀποστολική καί πατερική ὁρολογία καί εἰκονολογία πού προϋποθέτουν τά κείμενα αὐτά.

Ὁ π.Ἰ.Δ. ὁμολογεῖ πάντως εὐθαρσῶς τά ἀκόλουθα γιά τήν «μαχητική θεολογική» ἔρευνά του στά ἔργα τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου:

«Μέ ὀλιγόλεπτον πρόχειρον ἄνοιγμα ἑνός ἀκόμη βιβλίου τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου μέ τίτλον “Ὅσοι πιστοί” (β΄ ἔκδοσις 2002), ἐπείσθην ὅτι, ἐκτός τῶν δύο ὡς ἀνω κριθέντων βιβλίων του [“Ὀρθόδοξη ψυχοθεραπεία” καί “Οἶδα ἄνθρωπον ἐν Χριστῷ”] ὑπάρχουν καί πολλά ἄλλα βιβλία τοῦ Ναυπάκτου μέ κακοδόξους καί παραδόξους πλάνας του. Ἡ ὑποψία μου περί αὐτοῦ ἦτο ἔντονος. Τώρα ἡ ὑποψία ἔγινε πραγματικότης»[1].

Γιά τήν ἀξιοπιστία καί τήν ἐρευνητική εὐσυνειδησία τοῦ π.Ἰ.Δ. ἐπισημαίνουμε τά ἐξῆς ἁπλά πράγματα: Πρῶτον, ὡς ὀρθόδοξος κληρικός καί ἐπανεκδότης τῆς Πατρολογίας, θά ἔπρεπε νά ἔχη πειστῆ ἀπό τόν Πατέρα τῆς Ἐκκλησίας ἀββᾶ Δωρόθεο (ἄν τόν ἔχη μελετήσει) νά μήν ἀφήνη τόν ἑαυτό του νά διακατέχεται ἀπό «ἔντονες ὑποψίες», διότι οἱ ὑποψίες –«αἱ ὑπόνοιαι»– συνιστοῦν τό «κατά διάνοιαν ψεῦδος». Καί τό χειρότερο: «χρονίζουσαι ἐν ἡμῖν ἄρχονται πείθειν ἡμᾶς καί ἐναργῶς δοκεῖν βλέπειν πράγματα μήτε ὄντα, μήτε γενόμενα»[2]. Δεύτερον, ὁ π.Ἰ.Δ. διαπίστωσε «ἐναργῶς» «πράγματα μήτε ὄντα, μήτε γενόμενα», δηλαδή «κακόδοξες καί παράδοξες πλάνες» τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου σέ πολλά –καί πολυσέλιδα– βιβλία του μελετώντας γιά λίγα λεπτά καί πρόχειρα ἕνα ἀπό αὐτά!!!...

Νομίζουμε ὅτι τά σχόλια περιττεύουν. Ἐμεῖς ὅμως μέ κάθε σοβαρότητα θά περάσουμε στήν προσεκτική μελέτη τῆς πρόχειρης καί ὀλιγόλεπτης κριτικῆς τοῦ π.Ἰ.Δ..

Ὁ π.Ἰ.Δ. ἁλιεύει ἀπό τό βιβλίο τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου: «Ὅσοι πιστοί» τήν πρόταση:

«Μυστήρια χωρίς τήν ἄσκηση εἶναι, τρόπον τινά, μαγεία» (σελ. 61).

Καί ἀμέσως ἐξαπολύει τόν «πρόχειρο» θεολογικό θυμό του. Καί γράφει:

«Σεβασμιώτατε, μαγεῖαι χωρίς μάγους δέν ὑπάρχουν. Οἱ Ἱερεῖς λοιπόν τῆς Ἐκκλησίας εἶναι μάγοι;

Ὄχι Σεβασμιώτατε. Βλασφημεῖται τό Ἅγιον Πνεῦμα μέ αὐτήν τήν τερατώδη πλάνην σας. Τά ἱερά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἔγκυρα καί πραγματικά, ἀνεξαρτήτως τῆς “ἀσκήσεως”, ὅπως καί ἄν τήν ἐννοεῖτε σεῖς. Τό δέ μέτρον τῆς ἀσκήσεως αὐτῆς εἶναι ἀκαθόριστον. Ποῖος καθορίζει αὐτό ἑκάστοτε καί δι’ ἕκαστον πρόσωπον καί ἀποφαίνεται αὐθεντικῶς ἐν ποίᾳ δεδομένῃ στιγμῇ τά Μυστήρια εἶναι “μαγεία” ἤ δέν εἶναι;»[3].

Πρῶτον, ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου χρησιμοποιεῖ τήν φράση «τρόπον τινά, μαγεία», δηλαδή «κατά κάποιο τρόπο, μαγεία». Δέν εἶπε ὅτι τά «Μυστήρια χωρίς τήν ἄσκηση εἶναι μαγεία», διότι τό ἴδιο μυστήριο γιά ἕναν πού μετέχει μέ εἰλικρινῆ πίστη παρέχει τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ, ἐνῶ σέ ὅποιον μετέχει μηχανικά, χωρίς ἀσκητική προσπάθεια συντονισμοῦ τῆς ζωῆς του μέ τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, λειτουργεῖ «τρόπον τινά» σάν μιά «μαγική τελετή». Ἡ «τρόπον τινά, μαγεία» ἔχει σχέση μέ τίς προϋποθέσεις τῶν προσερχομένων στά Μυστήρια καί ὄχι μέ αὐτά καθ’ ἑαυτά τά Μυστήρια.

Δεύτερον, ἐλπίζουμε ὅτι π.Ἰ.Δ. θά διδάσκη τό ἀπαραίτητο τῆς τήρησης τῶν εὐαγγελικῶν ἐντολῶν γιά τήν σωτηρία μας –δηλαδή θά διδάσκη τήν ἄσκηση– καί ὅτι δέν ἀρκοῦν, χωρίς αὐτήν, μόνον τά Μυστήρια. Ἐλπίζουμε ἐπίσης νά διδάσκη ὅτι χωρίς τήν κατάλληλη προετοιμασία καί τόν ἁρμόζοντα τρόπο ζωῆς ἡ Θ. Κοινωνία εἶναι πῦρ καί «κατάκριμα» καί ὄχι ζωή.

Τρίτον, βιαστικός ὅπως ἦταν ὁ π.Ἰ.Δ. δέν πρόσεξε ὅτι δέν τίθεται ἀπό τόν Μητροπολίτη Ναυπάκτου θέμα ἐγκυρότητας τῶν μυστηρίων. Γιά τό θέμα αὐτό δέν γίνεται κἄν συζήτηση. Ὁ π.Ἰ.Δ. στήν παραπάνω μαχητική του ἀμετροέπεια «βγῆκε ἐκτός θέματος». Τό θέμα πού θίγεται ἀπό τόν Μητροπολίτη Ναυπάκτου, ὅπως ἤδη σημειώσαμε, εἶναι τό πῶς μετέχουν στά ἔγκυρα Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας τά μέλη της πού βρίσκονται σέ διάφορες πνευματικές ἡλικίες· μέ ποιά συνείδηση προσέρχονται σ’ αὐτά. Διότι πολλές φορές οἱ προϋποθέσεις καί ὁ τρόπος προσέλευσής τους εἶναι βλασφημία τοῦ Μυστηρίου καί κατά συνέπεια βλασφημία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Γιά νά γίνη αὐτό σαφές θά φέρουμε ὡς παράδειγμα ἕνα πραγματικό γεγονός. Κάποιοι «χριστιανοί», ἐπειδή δέν ἤθελαν νά ἐπωμισθοῦν τήν προσωπική τους εὐθύνη καί δέν εἶχαν διάθεση νά ἀποκόψουν τό ἴδιον θέλημά τους, προσέφυγαν γιά κάποιο οἰκογενειακό τους πρόβλημα σέ μάγο, θεωρώντας ὅτι μέ μηχανικό τρόπο, χωρίς τό κόστος τῆς εὐαγγελικῆς ἄσκησης, αὐτός θά τούς τό λύση. Ὁ μάγος μέσα στήν «μαγική» λύση του «τούς ἔβαλε κανόνα» νά κάνουν στό σπίτι τους τρία Εὐχέλαια μέ τρεῖς διαφορετικούς Ἱερεῖς. Μεριμνώντας μάλιστα ὁ κάθε Ἱερέας νά μή γνωρίζει τίποτε γιά τά Εὐχέλαια πού τέλεσαν ἤ ἐπρόκειτο νά τελέσουν οἱ ἄλλοι Ἱερεῖς. Οἱ Ἱερεῖς ἦταν κανονικοί καί τά Εὐχέλαια, φυσικά, ἔγκυρα. Στήν συνείδηση ὅμως αὐτῶν τῶν «χριστιανῶν» τά Εὐχέλαια ἦταν ἐντολή τοῦ μάγου καί οἱ Ἱερεῖς ἐν ἀγνοία τους ἦταν οἱ ἐκτελεστές αὐτῆς τῆς ἐντολῆς. Αὐτά, λοιπόν, τά ἔγκυρα μυστήρια ἀπό τούς κανονικούς Ἱερεῖς δέν ἦταν γι’ αὐτούς τούς «χριστιανούς» μαγεία;

Τέτοιες περιπτώσεις, δυστυχῶς, δέν εἶναι σπάνιες. Εἶναι λοιπόν κάτι τό τελείως διαφορετικό ἡ ἐγκυρότητα τῶν Μυστηρίων ἀπό τήν «μαγική συνείδηση» μέ τήν ὁποία προσέρχονται σ’ αὐτά ὁρισμένοι χριστιανοί. Ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου μέ τίς θεολογικές καί ποιμαντικές συγγραφές του θέλει νά ἐνεργοποιήση τόν λαό στήν τήρηση τῶν ἐντολῶν τοῦ Χριστοῦ. Θέλει νά ἐνεργοποιήση δηλαδή θετικά τήν ἐλευθερία τῶν ἀναγνωστῶν καί ἀκροατῶν του. Αὐτό εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς γρηγορούσης ποιμαντικῆς του συνειδήσεως. Γι’ αὐτό θέλει νά ἀποτρέψη τόν λαό ἀπό τήν «μηχανική χρήση» τῶν Μυστηρίων, δηλαδή ἀπό τήν μετοχή σ’ αὐτά χωρίς τήν ὀρθή πίστη, χωρίς τήν ὀρθή ζωή, χωρίς ἀγάπη γιά τόν Χριστό καί τίς ἐντολές Του, χωρίς στόχο τήν θεραπεία τῆς ψυχῆς του.

---

[1] Ἡ θεολογική τραγωδία..., σ. 81.

[2] Φιλοκαλία Χρήστου, τόμος 12^ος, σ. 438.

[3] Ἡ θεολογική τραγωδία..., σ. 81.

Σημ. Τό βιβλίο τοῦ π. Θωμᾶ Βαμβίνη: «Σχόλια σέ μιά θεολογική τραγωδία. Ἀπάντηση στόν π. Ἰωάννη Διώτη», σέ ὅσους ἐνδιαφέρονται γιά τό θέμα του, διατίθεται δωρεάν ἀπό τήν Ἱερά Μητρόπολη Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου.