Tέως περίγελος

Η αναβάθμιση της Μόσχας και η θέση της Αθήνας

Από τον
Μανώλη Κοττάκη

Η Ρωσία απέχει πολύ από το να είναι σήμερα πλανητική δύναμη. Το ΑΕΠ της είναι εξαιρετικά πενιχρό για να της το επιτρέψει. Η οικονομία της, ρηχή. Είναι, όμως, περιφερειακή δύναμη. Για οτιδήποτε συμβαίνει στον άξονα από τον Καύκασο έως τη Μέση Ανατολή «ερωτάται» υποχρεωτικώς πλέον - αν δεν αναμειγνύεται αυτοβούλως, όταν κρίνει ότι διακυβεύονται ζωτικά συμφέροντά της. Ο νέος αυτός ρόλος, που κατόρθωσε να κερδίσει για τον εαυτό της, απέχει (επίσης) χιλιόμετρα ισχύος από τη χώρα που παρέλαβε ο Πούτιν στην πρώτη προεδρία του. Η Ρωσία εκείνη την εποχή ήταν μια χώρα περίγελος του διεθνούς συστήματος. Ο Μπιλ Κλίντον, χωρίς ίχνος διπλωματικού «τακτ», γλεντούσε τον οινόφλυγα Μπόρις Γιέλτσιν. Οταν ανέλαβε ο Πούτιν την ηγεσία αυτής της Ρωσίας, η χώρα τελούσε υπό διεθνή οικονομικό έλεγχο. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δάνειζε την τέως κραταιά ΕΣΣΔ, καθώς εκείνη δεν είχε λεφτά να πληρώσει μισθούς και συντάξεις.

Στη μακρά διαδρομή του χρόνου, ο Πούτιν άρχισε σταδιακά να βάζει ξανά τη χώρα του στον χάρτη. Με τους δρόμους της ενέργειας (Nord Stream) απέκτησε εκ νέου ειδικό βάρος. Με το νέο οπλοστάσιο που παρουσίασε στον πόλεμο της Συρίας (μαχητικά αεροπλάνα με απεριόριστη δυνατότητα ανεφοδιασμού στον αέρα) έδωσε την ισχυρή εντύπωση ότι χτίζει μια νέα, υπολογίσιμη στρατιωτική δύναμη. Από την πρώτη στιγμή της ανάληψης της εξουσίας, ο Ρώσος πρόεδρος κατάλαβε επίσης ότι η Ορθοδοξία είναι αναπόσπαστο στοιχείο της εθνικής ταυτότητας του νέου κράτους και γι’ αυτό την ενέταξε στη στρατηγική του. Η περίοδος που ακολούθησε δεν υπήρξε, βεβαίως, ανέφελη. Αμερικανικές ΜΚΟ, οι οποίες αναμείχθηκαν ανοιχτά στις ρωσικές εκλογικές αναμετρήσεις, έκλεισαν με συγκεκριμένες καταγγελίες, ανάλογες με αυτές που κάνουν οι ΗΠΑ σήμερα κατά της Ρωσίας. Η Ρωσία περικυκλώθηκε από τη Δύση με την ένταξη όλων των βαλτικών δημοκρατιών στο ΝΑΤΟ. Η απόπειρά του να πατήσει «πόδι» στη Μέση Ανατολή μέσω του αγωγού South Stream πολεμήθηκε ακόμη και με την πτώση κυβερνήσεων φιλικών προς τα σχέδια αυτά - συνέβη στην Ελλάδα το 2009.

Η θητεία Πούτιν, με αμιγώς δυτικούς όρους, δεν προσφέρεται βεβαίως για θαυμασμό. Δεν υπήρξε, ούτε αποτελεί άγγελο δημοκρατίας. Ωστόσο, αν συγκρίνουμε τη στιγμή κατά την οποία δανειζόταν από το Ταμείο για να πληρώνει μισθούς και συντάξεις με τη χθεσινή, να κάθεται ισότιμα απέναντι στον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, θα καταλάβουμε με όρους γεωπολιτικής (και όχι δήθεν συμπάθειας στο ξανθό γένος) ότι η Ρωσία διήνυσε τεράστια απόσταση. Οτι το τέλος της Ιστορίας δεν επήλθε. Και αυτό οφείλουμε να το λαμβάνουμε υπ’ όψιν.

Οχι επειδή οι Ρώσοι είναι ορθόδοξοι. Οχι επειδή μας στέλνουν τουρίστες. Οχι γιατί τάχα ταιριάζουν τα χνότα μας. Αλλά κυρίως (λόγοι εθνικού συμφέροντος) γιατί έχει αλλάξει το ειδικό βάρος τους στη ζυγαριά του νέου κόσμου. Το ακριβές: Η νέα αμερικανική ηγεσία θέλει να τους βάλει και εκείνη ξανά πάνω στη ζυγαριά. Ο Τραμπ διαβάζει τους αριθμούς και θεωρεί νούμερο ένα κίνδυνο για τις ΗΠΑ την Κίνα. Εάν πράγματι κατά τη διάρκεια της θητείας του προχωρήσει η προσέγγιση ΗΠΑ - Ρωσίας και ξεπεραστούν τα εμπόδια που του ορθώνει τμήμα του αμερικανικού κατεστημένου, η Ελλάς κινδυνεύει να μείνει μετέωρη και εκτεθειμένη μετά τις τελευταίες εξελίξεις. Οι τοπικοί αυτοσχεδιασμοί του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και οι απελάσεις Ρώσων θα συμβαδίζουν με την κεντρική πολιτική επιλογή του Λευκού Οίκου; Απλώς διερωτώμεθα.

dimokratianews