ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑ: ΟΧΙ, ΔΕΝ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟ ΔΟΓΜΑ ΤΟΥ ΜΟΝΡΟΕ, ΑΛΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΕΝΟΣ ΜΕΤΑ-ΒΕΣΤΦΑΛΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΟΠΟΥ ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΤΑΡΓΕΙΤΑΙ.
ΜΙΑ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ
Ας ξεκινήσουμε με μια απαραίτητη προϋπόθεση: όποιος πιστεύει ότι μια κατάσταση στην οποία ο νόμος υπόκειται σε υλικές σχέσεις εξουσίας ισοδυναμεί με μια κατάσταση στην οποία ο νόμος απουσιάζει εντελώς, απλώς δεν γνωρίζει την ιστορία και τη λειτουργία της πολιτικής.
Επομένως, σε όποιον σχολιάζει αυτήν την ανάρτηση επικαλούμενος την υποτιθέμενη ανυπαρξία διεθνούς δικαίου στην ιστορία, δεν θα απαντήσω επειδή δεν είναι δουλειά μου να κάνω πρόβα το αλφάβητο της πολιτικής.
Ας ξεκινήσουμε με μια απαραίτητη προϋπόθεση: όποιος πιστεύει ότι μια κατάσταση στην οποία ο νόμος υπόκειται σε υλικές σχέσεις εξουσίας ισοδυναμεί με μια κατάσταση στην οποία ο νόμος απουσιάζει εντελώς, απλώς δεν γνωρίζει την ιστορία και τη λειτουργία της πολιτικής.
Επομένως, σε όποιον σχολιάζει αυτήν την ανάρτηση επικαλούμενος την υποτιθέμενη ανυπαρξία διεθνούς δικαίου στην ιστορία, δεν θα απαντήσω επειδή δεν είναι δουλειά μου να κάνω πρόβα το αλφάβητο της πολιτικής.
ΑΠΟ ΤΟ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΧΕΙΡΟΤΕΡΟ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΣΤΗ ΔΕΞΙΑ
Όπως πολλοί άλλοι, καλωσόρισα ορισμένες πτυχές της Αμερικανικής Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας 2025: για πρώτη φορά, οι Ηνωμένες Πολιτείες ασπάστηκαν ρητά το όραμα ενός πολυπολικού κόσμου, επανασχεδιάζοντας επίσης -με την πρόταση μιας C5 μεταξύ ΗΠΑ, Ρωσίας, Κίνας, Ινδίας και Ιαπωνίας που θα αντικαταστήσει την G7- μια μετα-δυτική ηγεσία.
Το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η διεθνής τάξη είναι, ωστόσο, το ίδιο και εντός των επιμέρους δυτικών χωρών.
Για δεκαετίες, έχω ασχοληθεί με ένα αριστερό όραμα λιγότερο επιδεινούμενης κατάστασης, και σήμερα, με μια δεξιά πτέρυγα που κερδίζει λαϊκή υποστήριξη στη Δύση, βρίσκομαι να επιχειρηματολογώ με ένα λιγότερο επιδεινούμενο όραμα του αντίθετου είδους: το θέμα είναι ότι σήμερα θεωρώ το δεύτερο απαράδεκτο, όπως ακριβώς χθες θεωρούσα το πρώτο ανεπαρκές
Η ΗΤΤΑ ΤΩΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΤΩΝ ΣΤΟ ΕΓΧΩΡΙΟ ΜΕΤΩΠΟ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ
Η μερική ήττα του άξονα της προοδευτικής -παγκοσμιοποίησης (η οποία, ωστόσο, εξακολουθεί να ελέγχει την Ευρωπαϊκή Ένωση) έχει σίγουρα μπλοκάρει, στο άμεσο μέλλον, ένα έργο επαναπροσδιορισμού της κοινωνίας και της ίδιας της ζωής με ολοκληρωτική έννοια, αλλά υπάρχουν εύλογες αμφιβολίες για το αν έχει αλλάξει εξίσου τις γενικές στρατηγικές αρχές.
Το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η διεθνής τάξη είναι, ωστόσο, το ίδιο και εντός των επιμέρους δυτικών χωρών.
Για δεκαετίες, έχω ασχοληθεί με ένα αριστερό όραμα λιγότερο επιδεινούμενης κατάστασης, και σήμερα, με μια δεξιά πτέρυγα που κερδίζει λαϊκή υποστήριξη στη Δύση, βρίσκομαι να επιχειρηματολογώ με ένα λιγότερο επιδεινούμενο όραμα του αντίθετου είδους: το θέμα είναι ότι σήμερα θεωρώ το δεύτερο απαράδεκτο, όπως ακριβώς χθες θεωρούσα το πρώτο ανεπαρκές
Η ΗΤΤΑ ΤΩΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΤΩΝ ΣΤΟ ΕΓΧΩΡΙΟ ΜΕΤΩΠΟ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ
Η μερική ήττα του άξονα της προοδευτικής -παγκοσμιοποίησης (η οποία, ωστόσο, εξακολουθεί να ελέγχει την Ευρωπαϊκή Ένωση) έχει σίγουρα μπλοκάρει, στο άμεσο μέλλον, ένα έργο επαναπροσδιορισμού της κοινωνίας και της ίδιας της ζωής με ολοκληρωτική έννοια, αλλά υπάρχουν εύλογες αμφιβολίες για το αν έχει αλλάξει εξίσου τις γενικές στρατηγικές αρχές.
Στην πραγματικότητα, οι οικονομικές δυνάμεις που υποστηρίζουν τον Τραμπ, όπως ο Thiel και ο Yarvyn, διασκεδάζουν με τα ίδια μελλοντικά σενάρια με τους προοδευτικούς ομολόγους τους:
α) άμεσο εταιρικό έλεγχο της κοινωνίας·
β) αντικατάσταση της ανθρωπότητας με μηχανές.
Με απλά λόγια, η «δεξιά» πιστεύει ότι μπορεί να επιτύχει αυτά τα αποτελέσματα χωρίς να επιβάλει την κουλτούρα της αλλαγής φύλου στα παιδιά και χωρίς να χρειαστεί να θέσει ολόκληρο τον κόσμο σε καραντίνα.
α) άμεσο εταιρικό έλεγχο της κοινωνίας·
β) αντικατάσταση της ανθρωπότητας με μηχανές.
Με απλά λόγια, η «δεξιά» πιστεύει ότι μπορεί να επιτύχει αυτά τα αποτελέσματα χωρίς να επιβάλει την κουλτούρα της αλλαγής φύλου στα παιδιά και χωρίς να χρειαστεί να θέσει ολόκληρο τον κόσμο σε καραντίνα.
Η ΗΤΤΑ ΤΩΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΤΩΝ ΣΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΜΕΤΩΠΟ
Η παρόμοια ήττα των παγκοσμιοποιητών στη διεθνή σκηνή έχει απομακρύνει αμέσως την πιθανότητα ενός παγκόσμιου θερμοπυρηνικού πολέμου, περιορίζοντας αυτή τη δυνατότητα μόνο στην Ευρώπη.
Ωστόσο, αυτό που εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια μας είναι το ακριβώς αντίθετο από τον κόσμο - βασισμένο στον σεβασμό όλων των κυριαρχιών και σε ένα ανανεωμένο και ενισχυμένο διεθνές δίκαιο - που η Κίνα, η Ρωσία και τα έγγραφα των BRICS θεωρητικοποιούν εδώ και χρόνια.
Αρκετοί γεωπολιτικοί σχολιαστές, αντίθετα, μιλούν για την έλευση ενός μετα-Βεστφαλικού κόσμου, δηλαδή ενός διεθνούς πλαισίου όπου η αρχή της εθνικής κυριαρχίας που κατοχυρώνεται στην Ειρήνη της Βεστφαλίας του 1648 δεν ισχύει πλέον, όχι μόνο πραγματικά αλλά και νομικά.
Η παρόμοια ήττα των παγκοσμιοποιητών στη διεθνή σκηνή έχει απομακρύνει αμέσως την πιθανότητα ενός παγκόσμιου θερμοπυρηνικού πολέμου, περιορίζοντας αυτή τη δυνατότητα μόνο στην Ευρώπη.
Ωστόσο, αυτό που εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια μας είναι το ακριβώς αντίθετο από τον κόσμο - βασισμένο στον σεβασμό όλων των κυριαρχιών και σε ένα ανανεωμένο και ενισχυμένο διεθνές δίκαιο - που η Κίνα, η Ρωσία και τα έγγραφα των BRICS θεωρητικοποιούν εδώ και χρόνια.
Αρκετοί γεωπολιτικοί σχολιαστές, αντίθετα, μιλούν για την έλευση ενός μετα-Βεστφαλικού κόσμου, δηλαδή ενός διεθνούς πλαισίου όπου η αρχή της εθνικής κυριαρχίας που κατοχυρώνεται στην Ειρήνη της Βεστφαλίας του 1648 δεν ισχύει πλέον, όχι μόνο πραγματικά αλλά και νομικά.
ΤΟ ΙΣΡΑΗΛΙΝΟ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ
Ακόμα κι αν, ως εκ θαύματος, η ειρήνη φτάσει αύριο στα παλαιστινιακά εδάφη και η σύγκρουση μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Βενεζουέλας τερματιστεί, οι δύο κρίσεις που αναφέρθηκαν έχουν δημιουργήσει προηγούμενα που θέτουν σε μεγάλο βαθμό σε κίνδυνο το μέλλον των διεθνών σχέσεων όσον αφορά την πλήρη εξάλειψη του δικαίου.
1) Στην περίπτωση της ισραηλινοπαλαιστινιακής σύγκρουσης, οι υποστηρικτές του Τραμπ υποστηρίζουν ότι ο Αμερικανός πρόεδρος στην πραγματικότητα εμπόδισε την ισραηλινή κυβέρνηση να κλιμακώσει τόσο τη σύγκρουση με το Ιράν όσο και να συνεχίσει τις εχθροπραξίες στη Μέση Ανατολή με στόχο τη δημιουργία ενός «Μεγάλου Ισραήλ».
Αυτές οι σκέψεις μπορεί να είναι αληθείς, αλλά από την οπτική γωνία του προβλήματος που αντιμετωπίζουμε, είναι εξίσου άσχετες. Πράγματι, ακόμη και αν ο Νετανιάχου δεν κατάφερε να λάβει από τις Ηνωμένες Πολιτείες όλα όσα ήθελε, παρόλα αυτά έχουμε γίνει μάρτυρες -από την πλευρά του Ισραήλ και χάρη στην αμερικανική υποστήριξη- μιας σειράς πρωτοφανών πράξεων υπεροχής:
α) μια σκόπιμη σφαγή του άμαχου πληθυσμού που πραγματοποιήθηκε ουσιαστικά ατιμώρητα (εκτός από τυχόν εξελίξεις στις διαδικασίες στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο)·
β) τη δημόσια και επίσημη διακήρυξη μιας αρχής θεολογικής ανωτερότητας·
γ) μια εντατικοποίηση του ελέγχου επί της παγκόσμιας πληροφόρησης, με στόχο την απαγόρευση της κριτικής του ισραηλινού κράτους
ΤΟ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΤΗΣ ΕΠΙΘΕΣΗΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑΣ
2) Ερχόμενοι στα γεγονότα στη Βενεζουέλα, σε όσους υποστηρίζουν τη θέση περί ιστορικής ανυπαρξίας διεθνούς δικαίου, προτείνω μια συγκριτική ανάλυση των περιπτώσεων του Ιράκ, της Λιβύης και της Βενεζουέλας:
α) του πολέμου κατά του Ιράκ το 2003 προηγήθηκε εντατική διπλωματική εργασία με στόχο την εγγύηση της νομικής νομιμότητας της αμερικανικής επιθετικότητας,με κατασκευή ψευδών αποδεικτικών στοιχείων που αφορούν τις υπηρεσίες πληροφοριών τουλάχιστον τριών εθνών·
β) η επιθετικότητα κατά της Λιβύης το 2011, από την άλλη πλευρά, δεν απαιτούσε ψευδή στοιχεία, αλλά μόνο ψευδείς ειδήσεις που κανείς, εκείνη την εποχή, δεν τολμούσε να σκεφτεί να επαληθεύσει. Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, ωστόσο, όλα τελικά έλαβαν χώρα υπό την νομική ομπρέλα των Ηνωμένων Εθνών.
γ) η επιθετικότητα των ΗΠΑ κατά της Βενεζουέλας, τέλος, σηματοδοτεί ένα περαιτέρω ποιοτικό άλμα, καθώς δεν επιδιώκει νομική νομιμοποίηση από καμία διεθνή αρχή και, πάνω απ' όλα, δεν εκφράζει κανένα κίνητρο πέρα από τη σαφή επιθυμία για νεοαποικιακή θήρευση.
Ακόμα κι αν, ως εκ θαύματος, η ειρήνη φτάσει αύριο στα παλαιστινιακά εδάφη και η σύγκρουση μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Βενεζουέλας τερματιστεί, οι δύο κρίσεις που αναφέρθηκαν έχουν δημιουργήσει προηγούμενα που θέτουν σε μεγάλο βαθμό σε κίνδυνο το μέλλον των διεθνών σχέσεων όσον αφορά την πλήρη εξάλειψη του δικαίου.
1) Στην περίπτωση της ισραηλινοπαλαιστινιακής σύγκρουσης, οι υποστηρικτές του Τραμπ υποστηρίζουν ότι ο Αμερικανός πρόεδρος στην πραγματικότητα εμπόδισε την ισραηλινή κυβέρνηση να κλιμακώσει τόσο τη σύγκρουση με το Ιράν όσο και να συνεχίσει τις εχθροπραξίες στη Μέση Ανατολή με στόχο τη δημιουργία ενός «Μεγάλου Ισραήλ».
Αυτές οι σκέψεις μπορεί να είναι αληθείς, αλλά από την οπτική γωνία του προβλήματος που αντιμετωπίζουμε, είναι εξίσου άσχετες. Πράγματι, ακόμη και αν ο Νετανιάχου δεν κατάφερε να λάβει από τις Ηνωμένες Πολιτείες όλα όσα ήθελε, παρόλα αυτά έχουμε γίνει μάρτυρες -από την πλευρά του Ισραήλ και χάρη στην αμερικανική υποστήριξη- μιας σειράς πρωτοφανών πράξεων υπεροχής:
α) μια σκόπιμη σφαγή του άμαχου πληθυσμού που πραγματοποιήθηκε ουσιαστικά ατιμώρητα (εκτός από τυχόν εξελίξεις στις διαδικασίες στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο)·
β) τη δημόσια και επίσημη διακήρυξη μιας αρχής θεολογικής ανωτερότητας·
γ) μια εντατικοποίηση του ελέγχου επί της παγκόσμιας πληροφόρησης, με στόχο την απαγόρευση της κριτικής του ισραηλινού κράτους
ΤΟ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΤΗΣ ΕΠΙΘΕΣΗΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑΣ
2) Ερχόμενοι στα γεγονότα στη Βενεζουέλα, σε όσους υποστηρίζουν τη θέση περί ιστορικής ανυπαρξίας διεθνούς δικαίου, προτείνω μια συγκριτική ανάλυση των περιπτώσεων του Ιράκ, της Λιβύης και της Βενεζουέλας:
α) του πολέμου κατά του Ιράκ το 2003 προηγήθηκε εντατική διπλωματική εργασία με στόχο την εγγύηση της νομικής νομιμότητας της αμερικανικής επιθετικότητας,με κατασκευή ψευδών αποδεικτικών στοιχείων που αφορούν τις υπηρεσίες πληροφοριών τουλάχιστον τριών εθνών·
β) η επιθετικότητα κατά της Λιβύης το 2011, από την άλλη πλευρά, δεν απαιτούσε ψευδή στοιχεία, αλλά μόνο ψευδείς ειδήσεις που κανείς, εκείνη την εποχή, δεν τολμούσε να σκεφτεί να επαληθεύσει. Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, ωστόσο, όλα τελικά έλαβαν χώρα υπό την νομική ομπρέλα των Ηνωμένων Εθνών.
γ) η επιθετικότητα των ΗΠΑ κατά της Βενεζουέλας, τέλος, σηματοδοτεί ένα περαιτέρω ποιοτικό άλμα, καθώς δεν επιδιώκει νομική νομιμοποίηση από καμία διεθνή αρχή και, πάνω απ' όλα, δεν εκφράζει κανένα κίνητρο πέρα από τη σαφή επιθυμία για νεοαποικιακή θήρευση.
ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟ ΔΟΓΜΑ ΜΟΝΡΟΕ, ΑΛΛΑ ΕΝΑΣ ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΜΕΤΑ ΤΗ ΒΕΣΤΦΑΛΙΑ
Μεταξύ των υποστηρικτών του Τραμπ, υποστηρίζεται ότι τελικά η επιστροφή των Ηνωμένων Πολιτειών στο Δόγμα Μονρόε -δηλαδή, στην ιμπεριαλιστική λαβή της Νότιας Αμερικής- είναι ένα τίμημα που αξίζει να πληρωθεί εάν η ανταμοιβή είναι ένας πολυπολικός και ειρηνικός κόσμος.
Εκτός από την παρόμοια περίπτωση του υποστηριζόμενου από τις ΗΠΑ ισραηλινού μιλιταριστικού υπερεθνικισμού που επηρεάζει ένα εντελώς διαφορετικό μέρος του πλανήτη, τα νομικά προηγούμενα που δημιουργήθηκαν από την τρέχουσα κρίση ΗΠΑ-Βενεζουέλας είναι πολύ ευρεία και πολύ μακροσκοπικά για να εξεταστεί σοβαρά το ενδεχόμενο να παραμείνουν περιορισμένα στην Καραϊβική Θάλασσα.
Ουσιαστικά, πλοία έχουν βυθιστεί χωρίς καμία απόδειξη ή ένδειξη ότι μετέφεραν ναρκωτικά, και αυτό το προηγούμενο υπονοεί μια de facto άδεια για τις Ηνωμένες Πολιτείες να πραγματοποιούν πράξεις διεθνούς τρομοκρατίας χωρίς καμία πρόφαση ή συγκάλυψη. Η χθεσινή δήλωση του Τραμπ ότι το πετρέλαιο της Βενεζουέλας ανήκει στις Ηνωμένες Πολιτείες σηματοδοτεί ένα σημείο χωρίς επιστροφή: νομιμοποιεί την αρπαγή και το δίκαιο του ισχυρότερου, μια νομιμότητα που οι ευρωπαϊκές αποικιακές δυνάμεις του 19ου αιώνα δεν τόλμησαν ποτέ να εκφράσουν τόσο ρητά.
Όχι, λοιπόν, δεν πρόκειται για επιστροφή στο Δόγμα Μονρόε, αλλά μάλλον για ένα προηγούμενο που στοχεύει στη νομική υπονόμευση του διεθνούς δικαίου.
Το ερώτημα που προκύπτει σε αυτό το σημείο είναι το εξής: πώς μπορεί αυτή η λογική της Άγριας Δύσης, αυτό το νεοβαρβαρικό παράδειγμα που διακηρύσσει την υπεροχή της βίας έναντι του νόμου, να είναι συμβατό με τη δηλωμένη επιθυμία συνύπαρξης με άλλους σε έναν πολυπολικό κόσμο;
Μεταξύ των υποστηρικτών του Τραμπ, υποστηρίζεται ότι τελικά η επιστροφή των Ηνωμένων Πολιτειών στο Δόγμα Μονρόε -δηλαδή, στην ιμπεριαλιστική λαβή της Νότιας Αμερικής- είναι ένα τίμημα που αξίζει να πληρωθεί εάν η ανταμοιβή είναι ένας πολυπολικός και ειρηνικός κόσμος.
Εκτός από την παρόμοια περίπτωση του υποστηριζόμενου από τις ΗΠΑ ισραηλινού μιλιταριστικού υπερεθνικισμού που επηρεάζει ένα εντελώς διαφορετικό μέρος του πλανήτη, τα νομικά προηγούμενα που δημιουργήθηκαν από την τρέχουσα κρίση ΗΠΑ-Βενεζουέλας είναι πολύ ευρεία και πολύ μακροσκοπικά για να εξεταστεί σοβαρά το ενδεχόμενο να παραμείνουν περιορισμένα στην Καραϊβική Θάλασσα.
Ουσιαστικά, πλοία έχουν βυθιστεί χωρίς καμία απόδειξη ή ένδειξη ότι μετέφεραν ναρκωτικά, και αυτό το προηγούμενο υπονοεί μια de facto άδεια για τις Ηνωμένες Πολιτείες να πραγματοποιούν πράξεις διεθνούς τρομοκρατίας χωρίς καμία πρόφαση ή συγκάλυψη. Η χθεσινή δήλωση του Τραμπ ότι το πετρέλαιο της Βενεζουέλας ανήκει στις Ηνωμένες Πολιτείες σηματοδοτεί ένα σημείο χωρίς επιστροφή: νομιμοποιεί την αρπαγή και το δίκαιο του ισχυρότερου, μια νομιμότητα που οι ευρωπαϊκές αποικιακές δυνάμεις του 19ου αιώνα δεν τόλμησαν ποτέ να εκφράσουν τόσο ρητά.
Όχι, λοιπόν, δεν πρόκειται για επιστροφή στο Δόγμα Μονρόε, αλλά μάλλον για ένα προηγούμενο που στοχεύει στη νομική υπονόμευση του διεθνούς δικαίου.
Το ερώτημα που προκύπτει σε αυτό το σημείο είναι το εξής: πώς μπορεί αυτή η λογική της Άγριας Δύσης, αυτό το νεοβαρβαρικό παράδειγμα που διακηρύσσει την υπεροχή της βίας έναντι του νόμου, να είναι συμβατό με τη δηλωμένη επιθυμία συνύπαρξης με άλλους σε έναν πολυπολικό κόσμο;
ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΣΥΜΒΑΤΟ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου