Πηγή: Red Jackets
Ανοιχτή επιστολή του Τζέφρι Σακς προς τον Καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς: «Η ασφάλεια είναι αδιαίρετη και η ιστορία έχει σημασία».
Ο Καγκελάριος Μερτς,
Έχετε επανειλημμένα μιλήσει για την ευθύνη της Γερμανίας για την ευρωπαϊκή ασφάλεια. Αυτή η ευθύνη δεν μπορεί να εκπληρωθεί μέσω συνθημάτων, επιλεκτικών αναμνήσεων ή της συνεχούς ομαλοποίησης των πολεμικών λόγων. Οι εγγυήσεις ασφαλείας δεν είναι μονόδρομα εργαλεία. Λειτουργούν αμφίδρομα. Δεν πρόκειται για ρωσική ή αμερικανική θέση. Είναι μια θεμελιώδης αρχή της ευρωπαϊκής ασφάλειας, η οποία κατοχυρώνεται ρητά στην Τελική Πράξη του Ελσίνκι, στο πλαίσιο του ΟΑΣΕ και σε δεκαετίες μεταπολεμικής διπλωματίας.
Η Γερμανία έχει καθήκον να αντιμετωπίσει αυτή τη στιγμή με σοβαρότητα και ιστορική ειλικρίνεια. Σε αυτό το σημείο, η πρόσφατη ρητορική και οι πολιτικές επιλογές είναι επικίνδυνα ελλιπείς.
Από το 1990, οι βασικές ανησυχίες της Ρωσίας για την ασφάλεια έχουν επανειλημμένα αγνοηθεί, αποδυναμωθεί ή παραβιαστεί άμεσα, συχνά με την ενεργό συμμετοχή ή τη συναίνεση της Γερμανίας. Αυτή η ιστορία δεν μπορεί να σβηστεί αν θέλουμε να τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία και δεν μπορεί να αγνοηθεί αν θέλουμε να αποτραπεί το ενδεχόμενο η Ευρώπη να βρεθεί σε κατάσταση μόνιμης σύγκρουσης.
Στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου, η Γερμανία έδωσε στους Σοβιετικούς και στη συνέχεια στους Ρώσους ηγέτες επανειλημμένες και σαφείς διαβεβαιώσεις ότι το ΝΑΤΟ δεν θα επεκτεινόταν προς τα ανατολικά. Αυτές οι διαβεβαιώσεις δόθηκαν στο πλαίσιο της επανένωσης της Γερμανίας. Η Γερμανία ωφελήθηκε πάρα πολύ. Η ταχεία ενοποίηση της χώρας σας -εντός του ΝΑΤΟ- δεν θα είχε συμβεί χωρίς τη σοβιετική συναίνεση, βάσει αυτών των δεσμεύσεων. Το να προσποιούμαστε στη συνέχεια ότι αυτές οι διαβεβαιώσεις δεν είχαν ποτέ σημασία ή ότι ήταν απλώς επιφανειακές παρατηρήσεις, δεν είναι ρεαλιστικό. Είναι ιστορικός αναθεωρητισμός.
Το 1999, η Γερμανία συμμετείχε στον βομβαρδισμό της Σερβίας από το ΝΑΤΟ, τον πρώτο μεγάλο πόλεμο που διεξήγαγε το ΝΑΤΟ χωρίς την άδεια του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Δεν επρόκειτο για αμυντική ενέργεια. Ήταν μια παρέμβαση που δημιούργησε προηγούμενο και άλλαξε ριζικά την τάξη ασφαλείας μετά τον Ψυχρό Πόλεμο. Για τη Ρωσία, η Σερβία δεν ήταν μια αφαίρεση. Το μήνυμα ήταν αδιαμφισβήτητο: το ΝΑΤΟ θα χρησιμοποιούσε βία πέρα από την επικράτειά του, χωρίς την έγκριση του ΟΗΕ και ανεξάρτητα από τις ρωσικές αντιρρήσεις.
Το 2002, οι Ηνωμένες Πολιτείες αποχώρησαν μονομερώς από τη Συνθήκη για τους Αντιβαλλιστικούς Πυραύλους (ABM), ακρογωνιαίο λίθο της στρατηγικής σταθερότητας για τρεις δεκαετίες. Η Γερμανία δεν έφερε σοβαρές αντιρρήσεις. Ωστόσο, η διάβρωση της αρχιτεκτονικής ελέγχου των εξοπλισμών δεν συνέβη στο κενό. Τα συστήματα αντιπυραυλικής άμυνας που αναπτύχθηκαν πιο κοντά στα σύνορα της Ρωσίας ορθώς θεωρήθηκαν από τη Ρωσία ως αποσταθεροποιητικά. Η απόρριψη τέτοιων αντιλήψεων ως παράνοιας ήταν πολιτική προπαγάνδα, όχι ορθή διπλωματία.
Το 2008, η Γερμανία αναγνώρισε την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου, παρά τις σαφείς προειδοποιήσεις ότι αυτό θα υπονόμευε την αρχή της εδαφικής ακεραιότητας και θα δημιουργούσε προηγούμενο που θα είχε επιπτώσεις και αλλού. Για άλλη μια φορά, οι αντιρρήσεις της Ρωσίας απορρίφθηκαν ως κακή πίστη, αντί να αντιμετωπιστούν ως σοβαρές στρατηγικές ανησυχίες.
Η συνεχιζόμενη προσπάθεια του ΝΑΤΟ για επέκταση στην Ουκρανία και τη Γεωργία —η οποία διακηρύχθηκε επίσημα στη Σύνοδο Κορυφής του Βουκουρεστίου το 2008— έχει ξεπεράσει τα όρια, παρά τις έντονες, σαφείς, συνεπείς και επαναλαμβανόμενες αντιρρήσεις της Μόσχας εδώ και χρόνια. Όταν μια μεγάλη δύναμη προσδιορίζει ένα βασικό συμφέρον ασφαλείας και το επαναλαμβάνει εδώ και δεκαετίες, η αγνόησή του δεν αποτελεί διπλωματία. Είναι σκόπιμη κλιμάκωση.
Ο ρόλος της Γερμανίας στην Ουκρανία από το 2014 είναι ιδιαίτερα ανησυχητικός. Το Βερολίνο, μαζί με το Παρίσι και τη Βαρσοβία, μεσολάβησαν για τη συμφωνία της 21ης Φεβρουαρίου 2014 μεταξύ του Προέδρου Γιανουκόβιτς και της αντιπολίτευσης, μια συμφωνία που αποσκοπούσε στον τερματισμό της βίας και στη διατήρηση της συνταγματικής τάξης. Μέσα σε λίγες ώρες, η συμφωνία κατέρρευσε. Ακολούθησε βίαιη ανατροπή. Μια νέα κυβέρνηση αναδύθηκε με εξωσυνταγματικά μέσα. Η Γερμανία αναγνώρισε και υποστήριξε αμέσως το νέο καθεστώς. Η συμφωνία που είχε εγγυηθεί η Γερμανία εγκαταλείφθηκε χωρίς συνέπειες.
Η συμφωνία Μινσκ II του 2015 υποτίθεται ότι θα ήταν η λύση: ένα διαπραγματευμένο πλαίσιο για τον τερματισμό του πολέμου στην ανατολική Ουκρανία. Η Γερμανία ενήργησε για άλλη μια φορά ως εγγυήτρια δύναμη. Ωστόσο, για επτά χρόνια, το Μινσκ II δεν εφαρμόστηκε από την Ουκρανία. Το Κίεβο απέρριψε ανοιχτά τις πολιτικές του διατάξεις. Η Γερμανία δεν τις εφάρμοσε. Πρώην ηγέτες της Γερμανίας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών αργότερα παραδέχτηκαν ότι το Μινσκ αντιμετωπίστηκε περισσότερο ως μέτρο ανάσχεσης παρά ως ειρηνευτικό σχέδιο. Αυτή και μόνο η παραδοχή θα πρέπει να οδηγήσει σε απολογισμό.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι εκκλήσεις για ολοένα και μεγαλύτερη χρήση όπλων, ολοένα και πιο σκληρή ρητορική και ολοένα και μεγαλύτερη «αποφασιστικότητα» ακούγονται κενές περιεχομένου. Ζητούν από την Ευρώπη να ξεχάσει το πρόσφατο παρελθόν προκειμένου να δικαιολογήσουν ένα μέλλον μόνιμης αντιπαράθεσης.
Αρκετά με την προπαγάνδα. Αρκετά με την ηθική παιδικοποίηση της κοινής γνώμης. Οι Ευρωπαίοι είναι απόλυτα ικανοί να κατανοήσουν ότι τα διλήμματα ασφαλείας είναι πραγματικά, ότι οι ενέργειες του ΝΑΤΟ έχουν συνέπειες και ότι η ειρήνη δεν μπορεί να επιτευχθεί προσποιούμενοι ότι οι ανησυχίες ασφαλείας της Ρωσίας δεν υπάρχουν.
Η ευρωπαϊκή ασφάλεια είναι αδιαίρετη. Αυτή η αρχή υπονοεί ότι καμία χώρα δεν μπορεί να ενισχύσει τη δική της ασφάλεια εις βάρος της ασφάλειας μιας άλλης χωρίς να προκαλέσει αστάθεια. Σημαίνει επίσης ότι η διπλωματία δεν είναι πράξη συγκατάβασης και ότι η ιστορική ειλικρίνεια δεν είναι προδοσία.
Η Γερμανία κάποτε το κατάλαβε αυτό. Η Ostpolitik δεν ήταν αδυναμία, αλλά στρατηγική ωριμότητα. Αναγνώρισε ότι η σταθερότητα της Ευρώπης εξαρτάται από τη δέσμευση, τον έλεγχο των όπλων, τους οικονομικούς δεσμούς και τον σεβασμό των νόμιμων συμφερόντων ασφαλείας της Ρωσίας.
Σήμερα, η Γερμανία χρειάζεται ξανά αυτή την ωριμότητα. Σταματήστε να μιλάτε σαν ο πόλεμος να ήταν αναπόφευκτος ή ενάρετος. Σταματήστε να αναθέτετε τη στρατηγική σκέψη σε θέματα συζήτησης για τις συμμαχίες. Αρχίστε να ασχολείστε σοβαρά με τη διπλωματία, όχι ως άσκηση δημοσίων σχέσεων, αλλά ως μια γνήσια προσπάθεια για την ανοικοδόμηση μιας ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφάλειας που να περιλαμβάνει, αντί να αποκλείει, τη Ρωσία.
Μια ανανεωμένη ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας πρέπει να ξεκινήσει με σαφήνεια και μετριοπάθεια. Πρώτον, απαιτεί ένα κατηγορηματικό τέλος στην επέκταση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς: στην Ουκρανία, τη Γεωργία και οποιοδήποτε άλλο κράτος κατά μήκος των συνόρων της Ρωσίας.
Η επέκταση του ΝΑΤΟ δεν ήταν αναπόφευκτο χαρακτηριστικό της μεταψυχροπολεμικής τάξης. Ήταν μια πολιτική επιλογή, που έγινε κατά παράβαση των επίσημων διαβεβαιώσεων που δόθηκαν το 1990 και επιδιώχθηκε παρά τις επανειλημμένες προειδοποιήσεις ότι θα αποσταθεροποιούσε την Ευρώπη.
Η ασφάλεια στην Ουκρανία δεν θα προέλθει από την προωθημένη ανάπτυξη γερμανικών, γαλλικών ή άλλων ευρωπαϊκών στρατευμάτων, η οποία μόνο θα εδραίωνε τη διαίρεση και θα παρέτεινε τον πόλεμο. Θα προέλθει από την ουδετερότητα, υποστηριζόμενη από αξιόπιστες διεθνείς εγγυήσεις. Η ιστορία είναι κατηγορηματική: ούτε η Σοβιετική Ένωση ούτε η Ρωσική Ομοσπονδία παραβίασαν την κυριαρχία ουδέτερων κρατών στην μεταπολεμική τάξη - ούτε η Φινλανδία, η Αυστρία, η Σουηδία, η Ελβετία ή άλλες. Η ουδετερότητα λειτούργησε επειδή αντιμετώπισε τις νόμιμες ανησυχίες ασφαλείας όλων των πλευρών. Δεν υπάρχει σοβαρός λόγος να προσποιηθούμε ότι δεν μπορεί να λειτουργήσει ξανά.
Δεύτερον, η σταθερότητα απαιτεί αποστρατιωτικοποίηση και αμοιβαιότητα. Οι ρωσικές δυνάμεις θα πρέπει να διατηρούνται μακριά από τα σύνορα του ΝΑΤΟ και οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ -συμπεριλαμβανομένων των πυραυλικών συστημάτων- πρέπει να διατηρούνται μακριά από τα σύνορα της Ρωσίας. Η ασφάλεια είναι αδιαίρετη, όχι μονομερής. Οι παραμεθόριες περιοχές θα πρέπει να αποστρατιωτικοποιηθούν μέσω επαληθεύσιμων συμφωνιών και όχι να είναι κορεσμένες με συνεχώς αυξανόμενο αριθμό όπλων.
Οι κυρώσεις θα πρέπει να αρθούν ως μέρος μιας λύσης μέσω διαπραγματεύσεων· δεν έχουν καταφέρει να φέρουν ειρήνη και έχουν προκαλέσει σοβαρή ζημιά στην ευρωπαϊκή οικονομία.
Η Γερμανία, ειδικότερα, θα πρέπει να απορρίψει την απερίσκεπτη δήμευση ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων, μια κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου που υπονομεύει την εμπιστοσύνη στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Η αναβίωση της γερμανικής βιομηχανίας μέσω νόμιμου και διαπραγματευμένου εμπορίου με τη Ρωσία δεν αποτελεί συνθηκολόγηση. Είναι οικονομικός ρεαλισμός. Η Ευρώπη δεν πρέπει να καταστρέψει τη βιομηχανική της βάση στο όνομα ηθικής στάσης.
Τέλος, η Ευρώπη πρέπει να επιστρέψει στα θεσμικά θεμέλια της ασφάλειάς της. Ο ΟΑΣΕ -όχι το ΝΑΤΟ- θα πρέπει για άλλη μια φορά να χρησιμεύσει ως το κεντρικό φόρουμ για την ευρωπαϊκή ασφάλεια, την οικοδόμηση εμπιστοσύνης και τον έλεγχο των όπλων. Η στρατηγική αυτονομία για την Ευρώπη σημαίνει ακριβώς αυτό: μια ευρωπαϊκή τάξη ασφαλείας που διαμορφώνεται από τα ευρωπαϊκά συμφέροντα, όχι μόνιμη υποταγή στον επεκτατισμό του ΝΑΤΟ.
Η Γαλλία θα μπορούσε δικαίως να επεκτείνει την πυρηνική της αποτροπή ως ομπρέλα ευρωπαϊκής ασφάλειας, αλλά μόνο σε μια αυστηρά αμυντική στάση, χωρίς συστήματα που αναπτύσσονται προωθημένα και απειλούν τη Ρωσία.
Η Ευρώπη θα πρέπει να πιέσει επειγόντως για την επιστροφή στο πλαίσιο της INF και για ολοκληρωμένες διαπραγματεύσεις για τον έλεγχο των στρατηγικών πυρηνικών όπλων, στις οποίες θα συμμετέχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία και, με την πάροδο του χρόνου, και η Κίνα.
Αλλά πάνω απ' όλα, Καγκελάριε Μερτς, μάθετε από την ιστορία και να είστε ειλικρινείς γι' αυτήν. Χωρίς ειλικρίνεια, δεν μπορεί να υπάρξει εμπιστοσύνη. Χωρίς εμπιστοσύνη, δεν μπορεί να υπάρξει ασφάλεια. Και χωρίς διπλωματία, η Ευρώπη κινδυνεύει να επαναλάβει τις καταστροφές από τις οποίες ισχυρίζεται ότι έχει πάρει μαθήματα.
Η ιστορία θα κρίνει τι επιλέγει να θυμάται και τι επιλέγει να ξεχάσει η Γερμανία. Αυτή τη φορά, ας επιλέξει η Γερμανία τη διπλωματία και την ειρήνη και ας τηρήσει τον λόγο της.
Με σεβασμό,
Τζέφρι Ντ. Σακς,
Καθηγητής Πανεπιστημίου Κολούμπια
scheerpost.com — Μετάφραση από τον Old Hunter
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου