Παρουσιάζουμε ένα δοκίμιο σχετικά με τη θεολογική αξιολόγηση της θητείας του Πάπα Φραγκίσκου, το οποίο θα δημοσιευτεί σε έξι μέρη. Το πλήρες κείμενο θα δημοσιευτεί σε μορφή PDF μαζί με το τελευταίο μέρος.
Συμπέρασμα: Μια Στερεά Κληρονομιά και ένα Δίλημμα για το Μέλλον
. Μετά τον θάνατο του Φραγκίσκου, η αντίληψη για την κληρονομιά του ήταν πολύ διχασμένη: αφενός, υπήρχε ο ενθουσιασμός των προοδευτικών ρευμάτων που τον αναγνώρισαν ως έναν αποφασιστικό μεταρρυθμιστή· αφετέρου, υπήρχε ανησυχία, μερικές φορές άμεση αντίθεση, από εκείνους που αντιλαμβάνονταν τις πρωτοβουλίες του ως ρήξη με την Παράδοση.
Παρά την έντονα διχασμένη αυτή κατάσταση, μπορεί κανείς να συμπεράνει παραδόξως ότι ο Πάπας Φραγκίσκος ήταν παθιασμένος με την ενότητα.
Όλες οι ενέργειές του προσανατολίζονταν στην επιδίωξη αυτού του στόχου: την ένωση των ανθρώπων, την προσέγγιση των λαών, την ενσωμάτωση των περιφερειών.
Ένα Ποντιφίκειο Εντυπωσιακής Συνοχής.
Αυτό το πάθος για την ενότητα αναπτύχθηκε στην πράξη σε δύο συμπληρωματικά επίπεδα:
στην Εκκλησία: στη συνοδικότητα, ένα εργαλείο για τη συγκέντρωση και τον μετασχηματισμό·
στον κόσμο: στην ολοκληρωμένη οικολογία, μια συγκεκριμένη βάση για την ένωση της ανθρωπότητας.
Αλλά η επιδιωκόμενη ενότητα δεν ήταν αυτή που παραδοσιακά αποτελεί το διακριτικό γνώρισμα της Εκκλησίας: αυτή που βασίζεται ιδιαίτερα στην αποκαλυφθείσα αλήθεια και στην ένταξη στο Μυστικό Σώμα του Χριστού.
Στο όραμα του Φραγκίσκου, η ενότητα επιτυγχάνεται πρώτα και κύρια στην ιστορία, σε οριζόντιο επίπεδο, μέσω της συνεργασίας και του διαλόγου: βλέπει την Εκκλησία να αναδιοργανώνεται για να συμμετάσχει σε ένα τεράστιο έργο παγκόσμιας αδελφότητας.
Η ενότητα δεν είναι πλέον μια πραγματικότητα που βιώνεται μέσω της προσήλωσης σε μια κοινή αλήθεια. είναι ο στόχος ενός ταξιδιού που πρέπει να διανυθεί μαζί στην ποικιλομορφία των πεποιθήσεων και των πρακτικών.
Επομένως, η αποκαλυφθείσα αλήθεια δεν είναι πλέον το θεμέλιο αυτής της ενότητας, αλλά απλώς ένα στοιχείο που τίθεται στην υπηρεσία ενός ευρύτερου παγκόσμιου έργου.
Ο Φραγκίσκος, επομένως, δεν επιδιώκει να πείσει κηρύττοντας την παγκόσμια αλήθεια. Θέλει να ενώσει μέσω της δράσης και μέσω κοινών έργων και συμβολικών χειρονομιών: καλωσορίζοντας τους μετανάστες, υπερασπιζόμενος το περιβάλλον, καταπολεμώντας τη φτώχεια και τον αποκλεισμό και αναμορφώνοντας την Εκκλησία εσωτερικά.
Στο τέλος αυτού του δοκιμίου για τη θεολογική αξιολόγηση του ποντιφικάτου του Πάπα Φραγκίσκου, οι πέντε μεγάλοι πυλώνες του ποντιφικάτου εμφανίζονται με αξιοσημείωτη εσωτερική συνοχή:
1. η «θεολογία του λαού», η εννοιολογική ρίζα·
2. το έλεος,
η ποιμαντική και δογματική κινητήρια δύναμη·
3. η παγκόσμια αδελφότητα, ο τελικός ορίζοντας·
4. η ολοκληρωμένη οικολογία, το πεδίο της συγκεκριμένης δράσης·
5. η συνοδικότητα, μια μέθοδος εσωτερικού μετασχηματισμού.
Αυτή η συνοχή καθιστά το σύστημα εξαιρετικά ισχυρό και πολύ δύσκολο να αμφισβητηθεί.
Το μέλλον: ρήξη ή συνέχεια;
Ο Φραγκίσκος δεν συνέλαβε αυτό το έργο εκ του μηδενός . Επέκτεινε και ενίσχυσε τους προσανατολισμούς που υπήρχαν ήδη στα κείμενα της Δεύτερης Βατικανού Συνόδου.
Οι ιδέες των Lumen Gentium και Gaudium et Spes βρήκαν μια σαφή και πλήρως αποδεκτή υλοποίηση κατά τό ποντιφίκιό του.
Μπορεί να ειπωθεί ότι ο Φραγκίσκος μπόρεσε να αναπτύξει το δυναμικό της Συνόδου, φέρνοντάς το στο λογικό της συμπέρασμα: με αυτή την έννοια, η κληρονομιά του αποτελεί μέρος μιας συνέχειας που υπερβαίνει κατά πολύ το δικό του πρόσωπο.
Για να επιστρέψουμε στην παραδοσιακή αντίληψη της Εκκλησίας, δεν αρκεί να διορθώσουμε τη μία ή την άλλη πτυχή: ολόκληρο το σύστημα πρέπει να αναθεωρηθεί, από τα θεμέλιά του.
Η δύναμη του έργου του Φραγκίσκου έγκειται ακριβώς στη συνοχή του και στις συνοδικές του ρίζες.Η απελευθέρωση από το τέλμα στο οποίο βρίσκεται η Εκκλησία δεν θα είναι επομένως εύκολη.
Φαίνεται ότι με μια τέτοια κληρονομιά, ο Πάπας Λέων ΙΔ΄ αντιμετωπίζει μια αποφασιστική επιλογή:- είτε να συνεχιστεί η διαδικασία που ξεκίνησε η Σύνοδος και εφαρμόστηκε από τον Φραγκίσκο: δηλαδή, να συνεχιστεί η μεταρρύθμιση της Εκκλησίας μέσω της συνοδικότητας και να προωθηθεί η παγκόσμια αδελφότητα για την ένωση της ανθρωπότητας με ειρήνη και δικαιοσύνη, στην υπηρεσία του «κοινού σπιτιού»·
- είτε να επιστρέψει στην αποστολή της Εκκλησίας, της Κιβωτού της Σωτηρίας: να μεταδώσει την αποκαλυφθείσα αλήθεια στην ανθρωπότητα για να την οδηγήσει στην Αγία Τριάδα μέσω του Ιησού Χριστού: κάτι που συνεπάγεται ρήξη με την κληρονομιά του Φραγκίσκου και τους θεμελιώδεις προσανατολισμούς της ίδιας της Συνόδου.
Η αρχιερατεία του Φραγκίσκου είχε το πλεονέκτημα να καταστήσει αυτό το δίλημμα σαφές και αναπόφευκτο.
Το μέλλον θα δείξει αν η κληρονομιά που άφησε θα εδραιωθεί και θα εμβαθύνει από τον διάδοχό του ή αν θα επανεξεταστεί και θα διορθωθεί, μαζί με τις επιβλαβείς αρχές της.
Σε κάθε περίπτωση, αυτή η κληρονομιά δεν μπορεί να αγνοηθεί.
Menzingen, 4 Οκτωβρίου 2025,
Εορτή του Αγίου Φραγκίσκου.
4. η ολοκληρωμένη οικολογία, το πεδίο της συγκεκριμένης δράσης·
5. η συνοδικότητα, μια μέθοδος εσωτερικού μετασχηματισμού.
Αυτή η συνοχή καθιστά το σύστημα εξαιρετικά ισχυρό και πολύ δύσκολο να αμφισβητηθεί.
Το μέλλον: ρήξη ή συνέχεια;
Ο Φραγκίσκος δεν συνέλαβε αυτό το έργο εκ του μηδενός . Επέκτεινε και ενίσχυσε τους προσανατολισμούς που υπήρχαν ήδη στα κείμενα της Δεύτερης Βατικανού Συνόδου.
Οι ιδέες των Lumen Gentium και Gaudium et Spes βρήκαν μια σαφή και πλήρως αποδεκτή υλοποίηση κατά τό ποντιφίκιό του.
Μπορεί να ειπωθεί ότι ο Φραγκίσκος μπόρεσε να αναπτύξει το δυναμικό της Συνόδου, φέρνοντάς το στο λογικό της συμπέρασμα: με αυτή την έννοια, η κληρονομιά του αποτελεί μέρος μιας συνέχειας που υπερβαίνει κατά πολύ το δικό του πρόσωπο.
Για να επιστρέψουμε στην παραδοσιακή αντίληψη της Εκκλησίας, δεν αρκεί να διορθώσουμε τη μία ή την άλλη πτυχή: ολόκληρο το σύστημα πρέπει να αναθεωρηθεί, από τα θεμέλιά του.
Η δύναμη του έργου του Φραγκίσκου έγκειται ακριβώς στη συνοχή του και στις συνοδικές του ρίζες.Η απελευθέρωση από το τέλμα στο οποίο βρίσκεται η Εκκλησία δεν θα είναι επομένως εύκολη.
Φαίνεται ότι με μια τέτοια κληρονομιά, ο Πάπας Λέων ΙΔ΄ αντιμετωπίζει μια αποφασιστική επιλογή:- είτε να συνεχιστεί η διαδικασία που ξεκίνησε η Σύνοδος και εφαρμόστηκε από τον Φραγκίσκο: δηλαδή, να συνεχιστεί η μεταρρύθμιση της Εκκλησίας μέσω της συνοδικότητας και να προωθηθεί η παγκόσμια αδελφότητα για την ένωση της ανθρωπότητας με ειρήνη και δικαιοσύνη, στην υπηρεσία του «κοινού σπιτιού»·
- είτε να επιστρέψει στην αποστολή της Εκκλησίας, της Κιβωτού της Σωτηρίας: να μεταδώσει την αποκαλυφθείσα αλήθεια στην ανθρωπότητα για να την οδηγήσει στην Αγία Τριάδα μέσω του Ιησού Χριστού: κάτι που συνεπάγεται ρήξη με την κληρονομιά του Φραγκίσκου και τους θεμελιώδεις προσανατολισμούς της ίδιας της Συνόδου.
Η αρχιερατεία του Φραγκίσκου είχε το πλεονέκτημα να καταστήσει αυτό το δίλημμα σαφές και αναπόφευκτο.
Το μέλλον θα δείξει αν η κληρονομιά που άφησε θα εδραιωθεί και θα εμβαθύνει από τον διάδοχό του ή αν θα επανεξεταστεί και θα διορθωθεί, μαζί με τις επιβλαβείς αρχές της.
Σε κάθε περίπτωση, αυτή η κληρονομιά δεν μπορεί να αγνοηθεί.
Menzingen, 4 Οκτωβρίου 2025,
Εορτή του Αγίου Φραγκίσκου.
ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΝΕΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ Η ΟΠΟΙΑ ΕΔΡΑΊΩΣΕ ΤΌΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΤΙΚΌ ΔΙΑΛΟΓΟ ΣΤΟ ΠΣΕ. Ο ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ Ο ΗΣΥΧΑΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΕΧΘΡΟΣ ΤΗΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΖΗΖΙΟΥΛΑ: Η ΕΜΜΕΝΕΙΑ. ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΕΝ ΧΡΙΣΤΩ ΣΩΤΗΡΙΑΣ, Η ΖΩΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ ΑΙΩΝΟΣ, Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΩΝ ΟΥΡΑΝΩΝ. ΜΕ ΤΗΝ ΝΕΑ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ.
ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΤΗΝ ΟΝΟΜΑΣΟΥΜΕ ΚΑΙ ΕΚΚΟΣΜΙΚΕΥΣΗ. Ο ΛΟΥΔΟΒΙΚΟΣ Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΖΗΛΩΤΗΣ ΙΕΡΟΚΗΡΥΚΑΣ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΚΑΝΕΙ ΓΙΟΡΤΗ ΜΕ ΤΗΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΝΟΙΑ ΤΩΝ ΠΑΝΤΩΝ ΚΑΙ ΧΟΡΤΑΙΝΕΙ ΜΕ ΛΕΞΕΙΣ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου