Ένας μικρός διάλογος περί κληρικαλισμού από το εσωτερικό τού Αμέθυστου

Μέ αφορμή μιά ιδέα τού φίλου μας Τρελο-Γιάννη

Μιά εικόνα αφιερωμένη στό "θεολογικό διάλογο" ορθοδόξων και καθολικών στήν Βιέννη.

ΑΣΕ ΤΟΥΣ ΝΕΚΡΟΥΣ ΝΑ ΔΙΑΛΕΓΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΝΕΚΡΟΥΣ ΤΟΥΣ 

Ο Μυρμιδόνας είπε...

Καλημερα Αμέθυστε.
Συμφωνω με αυτα που γραφεις, ομως μια απορια παραμενει:
επειδή συχνα εκφραζεσαι κατα του "κληρικαλισμου", θα χαρω αν μου απαντησεις:
Δηλ η Εκκλησια να μην εχει Ιερεις;
Δηλ την Θεια Λειτουργια ποιος θα την τελει;
Θα εξομολογειται ο πιστος Χριστιανος σε ποιον, αν οχι στον παπά της Ενοριας του;
Νομιζω και αλλοι ισως θα εχουνε παρομοιες αποριες και πραγματικα θα το εκτιμησω Αμέθυστε αν μας πεις, πως θα επιθυμουσες εσυ να λειτουργει η Εκκλησια!

Ο amethystos είπε...

Η Εκκλησία είναι κατα φύσην όπως την περιγράφει ο απόστολος Παύλος. Λέει λοιπόν πώς στην Εκκλησία υπάρχουν τα διακονήματα και τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος. Καί τα δύο υπηρετούν την οικοδομή της Εκκλησίας. Τί σημαίνει οικοδομή κανένας δέν το γνωρίζει σήμερα. Τί συμβαίνει με τον Κληρικαλισμό; Τα διακονήματα ή η Χάρις των διακονημάτων η Χάρις του Κυρίου Ημών Ιησού Χριστού καλύπτει και τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος. Κάτι που στα Ευαγγέλια κατείχαν μόνο οι Απόστολοι. Η Αποστολική διαδοχή αφορά την Πίστη όπως την εξέφρασε ο Πέτρος στις πράξεις των αποστόλων. Δέν αφορά σε κάποια κληρονομιά των χαρισμάτων και των δυνάμεων των Αποστόλων. Τα παραδοσιακά μοναστήρια, δηλ. όσα έχουν για Ηγούμενο Πνευματικό και όχι αρχηγό ζούν την Εκκλησία χωρίς τον Κληρικαλισμό. Σήμερα ο Κληρικαλισμός κατέστρεψε και την ενορία. Εάν ρωτήσουμε έναν επίσκοπο τί σημαίνει ότι βάζει τάξη στα χαρίσματα, που είναι ένας απο τους ορισμούς του Επισκόπου, τί εννοεί σαν χαρίσματα, θα σου απαντήσει τους καντηλανάφτες τους προέδρους των επιτροπών για το έργο τής πρόνοιας της Εκκλησίας κ.τ.λ. Ποιός οικοδομεί την Εκκλησία εάν δέν επιτρέπουμε το Άγιο Πνεύμα να κάνει το έργο του π.χ Ένας αγράμματος Παπάς γιατί να ερμηνεύει και το Ευαγγέλιο και να βάζει σε δοκιμασία τις ψυχικές δυνάμεις των ανθρώπων; Γιατί νομίζει ότι με τη χειροτονία έγινε και δάσκαλος; Απο όλη την Ασκητική μας παράδοση πόσοι ήταν Ιερείς; Απο όλη την Ιστορία των Αιρέσεων πόσοι δέν ήταν επίσκοποι; πώς εξηγείται το φαινόμενο του Πατέρα Παίσιου; Η μήπως νομίζουμε πώς ήταν σπάνιο φαινόμενο; όσοι τον επισκέπτονταν δέν πήγαιναν στην Εκκλησία, δέν πλησίαζαν τον Κύριο; Ποιός οδηγεί σήμερα στο μυστήριο της Μετανοίας; Κάθε ιερεύς με ένα πτυχίο Θεολογίας ανακηρύσσεται πνευματικός. Όπως γίνονται οι πτυχιούχοι διευθυντές στο δημόσιο. Θα επανέλθουμε σύντομα.

Ο Μυρμιδόνας είπε...

Αμέθυστε, διαβασα με προσοχή την απαντηση σου.
Θα περιμενω την "συνεχεια" οπως γραφεις!
Δεν εχει νοημα να σε βομβαρδισω τωρα με ερωτησεις και αποριες.
Υ.Γ.: γραφεις:
"Τα παραδοσιακά μοναστήρια, δηλ. όσα έχουν για Ηγούμενο Πνευματικό και όχι αρχηγό ζούν την Εκκλησία χωρίς τον Κληρικαλισμό".
Θελω να σε καταλαβω, αλλα δεν μπορώ! Δηλ σε αυτα τα μοναστηρια υπήρχε μονο ενας ιερεας, και αυτος ητανε ο Ηγουμενος;
Ο Ηγουμενος του Μοναστηριου δεν ητανε απαραίτητα ιερεας;
Υπήρχε Αμέθυστε Θεια Λειτουργια;
Αν ναι, ποιος την τελουσε;
Θα περιμενω με αγωνια να μου απαντησεις!

Ο amethystos είπε...

Αγαπητέ φίλε είσαι μιά ευχάριστη έκπληξη μέ τίς ερωτήσεις σου.
Άς δοκιμάσουμε μέ τά μοναστήρια. Τά μοναστήρια είναι τόποι μετανοίας, καί γιαυτό τό λόγο είναι τόποι προσευχής. Όπως έλεγε ο Άγιος Κοσμάς κλαίνε γιά τίς αμαρτίες τους.
Τά χαρίσματα, η χάρις τού Αγίου Πνεύματος είναι καρπός προσευχής. Γιαυτό λοιπόν οι καλόγεροι μάς άφησαν σάν παράδοση τόν ησυχασμό, τήν προσευχή. Ο Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς βγήκε στόν κόσμο καί δίδασκε πώς όλοι οι Χριστιανοί πρέπει να ασκηθούν στή νοερά προσευχή.
Ο κληρικαλισμός διδάσκει αντιθέτως πώς ο άνθρωπος σώζεται διά τής Θείας Ευχαριστίας καί μόνον. Ενώ γνωρίζουμε από τούς Πατέρες ότι στή Θ.Ευχαριστία ζητούμε άφεση αμαρτιών.
Στά Ευαγγέλια ο Κύριος θεράπευε δίνοντας άφεση αμαρτιών, αλλά αυτό δέν αφορούσε τούς μαθητές Του. Οι μαθητές Τού προήλθαν από τόν Πρόδρομο καί από τόν λαό. Δέν τόν πλησίασαν γιά να θεραπευθούν.
Κληρικαλισμός λοιπόν είναι η ταύτιση τής εκκλησίας με τόν κλήρο, ενώ εορτάζουμε τά γενέθλια τής Εκκλησίας τήν Πεντηκοστή, όπου οι μαθητές προσηύχοντο καί δέχθηκαν τήν υπόσταση τού Αγίου Πνεύματος, τόν Παράκλητο.
Ο Κύριος έκανε απόστολο τόν Πάυλο, τόν μεγάλο διώκτη. Γιά φαντάσου άν θα γινόταν ποτέ χριστιανός ο Παύλος σήμερα, μέ τόσους κανόνες πού θα τόν φόρτωναν. Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ. Ευτυχώς γιά όλους μας.

Ο Μυρμιδόνας είπε...

Καλημέρα Αμέθυστε.
Σε διαβαζω και προσπαθω να σε καταλαβω, οποτε συνεχισε εσυ τις Αποκαλυψεις σου...και βλεπουμε! Δυο αποριες:
α) Γραφεις:"πώς εξηγείται το φαινόμενο του Πατέρα Παίσιου;"
Τι θελεις να πεις; Οτι ο Γερ. Παίσιος αγιασε...επειδή δεν ήτανε ιερέας; Αλλα απλος μοναχός;
Απο οτι ξερω ομως, ο Γερ. Παισιος εκανε υπακοή στους Ιερεις και Επισκόπους...και μονο γιατι ετσι το 'επιβαλλει' η Μητέρα Εκκλησια!
και β) απορια Αμέθυστε:
Εσυ ας πουμε...δεν πηγαινεις ΕΚκλησια; Δεν εκκλησιαζεσαι; Αν ναι, εκει δεν τελουνε καποιοι Ιερεις την Θεια Λειτουργια;
Σε ρωταω...προς διευκρινιση...διοτι νομιζω βρε Αμεθυστε οτι με αυτα που γραφεις...μας εχεις μπερδεψει λιγο!
Μπορει να εχεις περισσοτερο δικαιο απο οτι εγω αυτη την στιγμη μπορω να αντιληφτω...αλλα μας μπερδεψες!
Καντο λιγο πιο λιανά... ειμαστε 'πτωχοι τω πνευματι' γαρ!

Ο amethystos είπε...

Καταρχάς αγαπητέ δέν γράφουμε αποκαλύψεις, περιγράφουμε ορισμένα πράγματα που τα ξέρουμε όλοι και δέν τα ομολογούμε. Ας πάρουμε την ενορία.Δέν υπάρχει πλέον. Υπάρχει ένας ναός όπου λειτουργούνται ορισμένοι πιστοί, όπου απουσιάζουν οι νέοι, όπου τελείται η Θεία Λειτουργία, κάθε Κυριακή. Και έπειτα; Μέχρι την επόμενη Κυριακή; Το Εκκλησίασμα αποτελεί μια αδελφότητα; Αγαπάμε ο ένας τον άλλον ώστε να δείχνουμε ότι είμαστε μαθητές του Κυρίου; Γνωριζόμαστε μεταξύ μας; Τί σώζουμε λοιπόν; Ο Παίσιος διάβαζε ευχές, θεράπευε, ησύχαζε, ανθρώπους οι οποίοι πήγεναν σε αυτόν αναγνωρίζοντας τον σαν φορέα του Αγίου Πνεύματος σαν κάποιον που τον ακούει ο Θεός. Αυτός δέν είναι ο σκοπός του Χριστιανού; Δέ θα έπρεπε στις ενορίες να υπάρχουν πολλοί Παίσιοι; Γιατί δέν υπάρχουν; Γιατί δέν ανησυχούμε; Γιατί ανεχόμαστε τους Ιερείς και τους Επισκόπους να παίζουν θέατρο, όταν παίζουν, ότι είναι Χριστιανοί;

Ο Μυρμιδόνας είπε...

Άρα Αμέθυστε, το 'πρόβλημα' σου δεν ειναι οτι υπαρχουνε ιερεις στην Εκκλησια, αλλα οτι δεν υπαρχουνε σωστοι ιερεις, σωστα;
Αν αυτο ειναι το θεμα που θετεις, νομιζω 99,9% του ελληνικου λαου θα σου δωσει δικαιο!
Αν και βεβαια, υπαρχουνε και σωστοι ιερεις, μην τους βαλουμε ολους στο ιδιο τσουβαλι!
Μην διαπραξουμε το ιδιο λαθος με τις φεμινιστριες, που τσιριζουνε: "Δεν υπάρχουνε αλλο αντρες ρε"!
Ως εδω...σωστα σε καταλαβα λοιπον Αμέθυστε;

Ο amethystos είπε...

Δεν υπαρχουν σωστοι χριστιανοι αυτο ειναι το προβλημα.

Ο Μυρμιδόνας είπε...

Καλησπέρα Αμέθυστε
Γράφεις πιο πανω:
"...οι Χριστιανοί πρέπει να ασκηθούν στή νοερά προσευχή.
Ο κληρικαλισμός διδάσκει αντιθέτως πώς ο άνθρωπος σώζεται διά τής Θείας Ευχαριστίας καί μόνον. Ενώ γνωρίζουμε από τούς Πατέρες ότι στή Θ.Ευχαριστία ζητούμε άφεση αμαρτιών"
Καντο πιο λιανα βρε Αμέθυστε!
Εμεις ειμαστε απλοι χριστιανοι...
Πάντως δεν εχω ακουσει ποτέ καποιον Ιερεα να λεει: "Κοινωνηστε μονο, δεν χρειαζεστε την προσευχη"!
Η Θεια Κοινωνια δεν ειναι το ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΣΗΜΕΙΟ στην Ορθοδοξη Λειτουργια και ΘΕΟΛΟΓΙΑ;
Σωματι και Αιματι Ιησου Χριστου...ειναι κατι 'το λιγο' που πρεπει να 'συμπληρωθει' απο την προσευχη και μαλιστα την νοερα;
Εδω βρε Αμεθυστε, δεν πιστευουμε καν στον Θεο και εσυ ζητας να κανουμε και νοερα προσευχη;
Εδω ετοιμαζουμε τον δρομο για τον Αντιχριστο και εσυ το εχεις παραπονο γιατι μονο Κοινωναμε, διχως να κανουμε 'αδιαλειπτη προσευχη';
Ευχης έργο ειναι αυτα που σκεφτεσαι να γινουνε...ομως τωρα πια ειναι αργά! Μονο για "λιγους και εκλεκτους" - Μακάριος ο ανήρ που θα ανηκει στους φίλους του Ναζωραιου!
Υ.Γ.: Επισης θα ηθελα να σου πω Αμέθυστε, σιγουρα αντιλαμβάνεσαι, οτι καποιες στιγμες, οταν γραφεις κατα του "κληρικαλισμου' και "της Θειας Ευχαριστιας" ενω καλη ειναι και η Νοερα προσευχη (Εγω τουλαχιστον ετσι σε καταλαβα, ζηταω συγγνωμη αν κανω λαθος) - οτι ετσι ...προτεσταντιζεις;
Θα χαρω να μου πεις την αποψη σου επι αυτου!
Ξερεις Αμεθυστε, θα ητανε κριμα (μιλαω γενικα τωρα)..να πολεμαμε τους ΟΙκουμενιστες και τους Παπικους...και καλα κανουμε...ομως την ιδια στιγμη να αλλοιθωρίζουμε προς τον Μαρτίνο Λουθηρο...!
Θα χαρω αν διαβασω την απαντηση σου!

Ο amethystos είπε...

Νοερά είναι η φύσις τού ανθρώπου. Έτσι έχει κατασκευαστεί. Εάν αρνηθούμε αυτό το δώρο τού Κυρίου, τό πρώτο, τά πρωτοτόκια, πώς θά δεχθούμε τα υπόλοιπα δώρα;
Σήμερα έρχεται η ώρα να πουλήσουμε καί το πιάτο τίς φακές, όπως λές σωστά. Πρέπει να ξέρουμε όμως πώς αποκτήσαμε τίς φακές, γιά να καταλάβοθυμε τί έκανε ο Κύριος γιά νά μάς επαναφέρει στό αρχαίο Κάλλος.
Ο αντίχριστος θα έρθει όταν ξεχάσουμε τόν Κύριο.
Κουράστηκες, καλύτερα να ξεκουραστείς,έχεις χάσει τό ενδιαφέρον σου.
Μπορούμε να ξαναπροσπαθήσουμε.

Ο Ανώνυμος είπε...

Μυρμιδόνα γράφεις:
"Απο οτι ξερω ομως, ο Γερ. Παισιος εκανε υπακοή στους Ιερεις και Επισκόπους...και μονο γιατι ετσι το 'επιβαλλει' η Μητέρα Εκκλησια!"
- Υπακοή στους Καλούς Ποιμένες είναι εκείνη που σώζει.
Όταν βρισκόμαστε σε ειρήνη κάνουμε γιορτές και παρελάσεις ενώ όταν βρισκόμαστε σε πόλεμο ετοιμάζουμε τα στρατεύματα για μάχη. Αν τα μπερδέψουμε και πάμε να κάνουμε γιορτές και παρελάσεις ενώ δεχόμαστε επίθεση είμαστε χαμένοι.
Ειρήνη στην Εκκλησία είναι όταν δεν διώκεται η Πίστη, όταν υπάρχει Ορθόδοξη Σύνοδο που ορθοτομεί τον Λόγο της Αληθείας και πόλεμος είναι όταν διώκεται η Πίστη, όταν αιρετικοί καταλαμβάνουν τις θέσεις των Επισκόπων και διώκουν την Πίστη με τη συνεργασία της κοσμικής εξουσίας.
Δεν αρκεί η Θεία Ευχαριστία για τη σωτηρία μας και μάλιστα είναι κρίμα και κατάκριμα όταν υπάρχει κοινωνία με αίρεση. Αυτό που είναι απολύτως απαραίτητο είναι η Ορθοδοξία, η Ορθή Πίστη και ο Ορθός Βίος. Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης στον Αόρατο Πόλεμο λέει ότι με τη νοερά προσευχή - που αναφέρει ο Αμέθυστος- κοινωνείται νοερώς και πνευματικώς ο Χριστός. "Αν και μυστηριωδώς δεν μπορούμε να δεχθώμεν τον Κύριον μας περισσότερο από μίαν φορά την ημέρα, όμως πνευματικώς και νοερώς ημπορούμεν να τον δεχώμεθα κάθε ώρα και κάθε στιγμήν διά μέσου της εργασίας όλων των αρετών και των εντολών, εξαιρέτως δε της θείας προσευχής και μάλιστα της νοεράς"
Ο κληρικαλισμός τι έχει μεταξύ άλλων πετύχει; Την απαλοιφή διακρίσεως από το ποίμνιο, "μην ανησυχείται οι Ποιμένες αγρυπνούν για την Πίστη", εσείς να κάνετε γιορτές και παρελάσεις, δηλαδή να αγωνιζόσαστε πνευματικά με υπακοή στον Επίσκοπο και μετοχή στα Άγια Μυστήρια. Όταν όμως ο Επίσκοπος είναι αιρετικός η υπακοή σε αυτόν και η συμμετοχή στα Μυστήρια με τα οποία κοινωνούμε την αίρεση τελικά, είναι συνταγή καταστροφής και όχι σωτηρίας. Παράλληλα όμως αναφέρει ο Αμέθυστος, δεν υπάρχει ουσιαστικά η ενορία. Στις Πράξεις των Αποστόλων μαθαίνουμε για τις "αγάπες" των πρώτων χριστιανών που είχαν τα πάντα κοινά και ο ένας ενδιαφερόταν για τον άλλο. Σήμερα όμως είμαστε απομονωμένοι μεταξύ μας και δεν διαδραματίζουμε ενεργό ρόλο στα δρώμενα της Εκκλησίας, όπως λχ στην εκλογή Επισκόπων.
Σκοτεινά όμως κυκλώματα λειτουργούν έτσι ώστε οι χειρότεροι δυνατοί να εκλέγονται ως Επίσκοποι με την έννοια ότι είναι υποταγμένοι στον Οικουμενισμό.
Γιατί υπάρχει φόβος μήπως εκλεγεί ένας τολμηρός Επίσκοπος με ορθή πίστη και βίο γιατί αυτόν δεν θα μπορούν να τον κάνουν ότι θέλουν και μέσω αυτού και τον λαό.
Λόγω του κληρικαλισμού ο ιερέας και πολύ περισσότερο ο Επίσκοπος θεωρείται ότι βρίσκεται ψηλά εις τύπο και τόπο Χριστού
(ανεξάρτητα αν είναι ορθόδοξος ή αιρετικός, αν είναι στο Φωτισμό του Αγίου Πνεύματος ή μέσα στο βόρβορο των παθών) και ως εκ τούτου οι ευσεβείς υποτάσσονται δίχως να εξετάζουν την Πίστη του.

Ο Μυρμιδόνας είπε...

Καλημερα Αμέθυστε και Ανώνυμε
εγω συμφωνω με τα γραφομενα σας και ειναι ευχης εργο! Μακαρι να συμβουνε.
Ομως...ετσι οπως γραφει ο Αμεθυστος, καποιες φορες λιγο αποτομα και στο ξαφνικο, κατα του Κληρου - δημιουργει την εντυπωση οτι:
"Ελα μωρε..παπάδες τωρα και παπαδαριό...ελα μωρε...τι τους χρειαζεσαι αυτους; Να τους διωξουμε απο την Εκκλησια να καθαρισει και ο τόπος"!
Αμέθυστε, οντως φαινεσαι πολυ διαβασμενος και εχεις ζησει σιγουρα πολλα - ομως επειδή εσυ εχεις προχωρησει στην Θεολογια, καμια φορα ετσι οπως εκφραζεσαι, γινεσαι παρεξηγησιμος!
Οι εχθροι του Χριστου, απο το πρωι εως το βραδυ ενα πραγμα κανουνε: κοροιδευουμε τον Κληρο!
Μιλα με κουμουνιστη, να δεις τι ειρωνικα σχολια θα ακουσεις για τους ιερεις της Ορθοδοξου Εκκλησιας!
Αν αρχισουμε και εμεις οι Ορθοδοξοι Χριστιανοι να μιλαμε τοσο 'απαξιωτικα' για τον Κληρο...τοτε τι;
Και κλεινω Αμεθυστε:
Εχεις δικαιο σε αυτα που γραφεις, και πολλα κειμενα σου τα εκανα κόπυ και τα κραταω στο αρχειο μου, διοτι τα βρισκω ακρως ενδιαφερον!
Ομως ξεχωρισε την σταση σου επιτελους βρε Αμεθυστε, αφου εισαι παλληκαρι και τα λες εξω απο τα δοντια:
ΕΣΥ ΤΙ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙΣ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΜΕ ΤΟΝ ΚΛΗΡΟ; ΤΙ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙΣ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ;
Να καταργήσουμε τον Βαθμο τοΥ επισκόπου; Οι Ιερεις να μην ειναι εμμισθοι, αλλά όποιος λαικος 'εχει την θεληση' να τελει το 'αξιωμα' αυτο;
Χρειαζομαστε τον Κληρο για τα Μυστηρια..ή θα μπορουσε π.χ. το Μυστηριο της θειας Κοινωνιας να το τελεσει και ενας λαικος;
Εν τελει χρειαζομαστε την Θεια Ευχαριστια;
Θα περιμενω την απαντηση σου.

Ο amethystos είπε...

Αγαπητέ Μυρμιδόνα πρέπει να επανέλθουμε στήν αρχαία τάξη.
Η Ιερωσύνη είναι τού Κυρίου. Πρέπει λοιπόν να επιλέγει τούς Ιερείς μας ο Κύριος καί πρέπει να τούς επιλέγει μέσα από κάθε ενορία.
Σέ κάθε ενορία φαίνονται αμέσως οι άνθρωποι πού θά μπορούσαν να γίνουν επιλογή τού Κυρίου γιά τό διακόνημα τού Ιερέως. Ο Κύριος είπε αιτείτε καί δοθήσεται. Τό ίδιο ισχύει καί γιά τούς επισκόπους. Πώς έγινε επίσκοπος ο Άγιος Νικόλαος;
Πρέπει να ξαναδούμε τήν νομιμότητα καί τά όρια τής διοικήσεως τής εκκλησίας. Άν κάτι πρέπει να καταργηθεί αυτό είναι η διοίκηση τής εκκλησίας, όχι οι ιερείς!
Μέ ποιό δικαίωμα, μέ ποιά κριτήρια η διοίκηση επιλέγει επισκόπους καί τούς μοιράζει όπου νομίζει;
Μέ ποιά κριτήρια αυτός ο επίσκοπος επιλέγει ιερείς; Με διοικητικά κριτήρια!!! Αυτά τα κριτήρια δημιουργούν τόν κληρικαλισμό καί ο κάθε επίσκοπος και ιερέας δέν ξέρουν τίποτε άλλο νά κάνουν από το να εξασκούν εξουσία. Εφόσον η εξουσία τούς γέννησε !!!
Όσο γιά τούς ιερείς ο πατήρ Παίσιος έλεγε: δέν μπορούν να γίνουν όλοι ιερείς. Χρησιμοποιούμε πχ. κύπελα πού έχουν σπάσει καί τά έχουμε ξανακολλήσει, καί είναι πιό δυνατά από πρίν. Αλλά τί κύπελο θα δώσουμε στό Βασιληά να πιεί; Αυτός είναι ο ιερεύς καί εμείς τόν κρατάμε.
Πώς πηγαίνουμε τήν Κυριακή στήν εκκλησία μέ τά καθαρώτερα ρούχα μας; Νομίζουμε πώς καί τα δύο αποσπάσματα τού Σμέμαν είναι διαφωτιστικά.
Δυστυχώς ούτε το παλαιό ημερολόγιο πού είχε τήν ευκαιρία επέστρεψε στήν αρχαία τάξη.

Αμέθυστος