ΤΟ ΑΛΙΕΥΤΙΚΟ ΕΓΚΛΗΜΑ

  Βασίλης Βιλιάρδος

Η αλιεία μας απειλείται από τα αλιευτικά της Τουρκίας που δεν υπόκεινται σε κοινοτικούς περιορισμούς, σύμφωνα με την κοινή πολιτική αλιείας – όσον αφορά για παράδειγμα το μέγεθος των διχτυών, τις ποσοστώσεις, την προστασία περιβάλλοντος κλπ. Παράλληλα, η Τουρκία μπορεί να εξάγει στην ΕΕ αδασμολόγητα μέσω της Ελλάδας – εν προκειμένω και του τελωνείου των Κήπων. Έτσι, τα ελληνοποιημένα ή μη ψάρια της Τουρκίας, κατευθύνονται μέσω της χώρας μας στις αγορές της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Γαλλίας (βίντεο στο τέλος).

.Επίκαιρη Ερώτηση

Η ιχθυόσκαλα Καβάλας υπάγεται στον Οργανισμό Κεντρικής Αγοράς Αθηνών ΑΕ,  τον ΟΚΑΑ (link), που με τη σειρά του υπάγεται στο Υπερταμείο των ξένων – το οποίο ιδρύθηκε μεν από το ΣΥΡΙΖΑ, αλλά ήταν υποχρέωση του 3ου μνημονίου που ψηφίσθηκε από την Τρόικα Εσωτερικού.

Διαχειρίζεται την Κεντρική Λαχαναγορά Αθηνών και Πατρών, καθώς επίσης 11 κατά τόπους ιχθυόσκαλες. Η ιχθυόσκαλα Καβάλας, μαζί με αυτήν της Αλεξανδρούπολης, αποτελούν τις μοναδικές στο βόρειο Αιγαίο. Απασχολεί 250-300 άτομα, 30 καΐκια και θεωρείται ένας από τους βασικούς οικονομικούς πυλώνες της περιοχής.

Το 2018 διακινήθηκαν από την ιχθυόσκαλα Καβάλας 11.600 τόνοι ψαριών με αξία 30,6 εκ. € – ενώ εξάγει ψάρια στα Βαλκάνια, στις Η.Π.Α., στην Ιαπωνία και σε άλλες χώρες.

Σύμφωνα τώρα με εμπόρους της ιχθυόσκαλας, έχει γίνει από την κτηνιατρική υπηρεσία έλεγχος που έχει εντοπίσει προβλήματα – αν και δεν υπάρχει κάτι γραπτό. Βέβαια, τα τελευταία χρόνια έχουν διενεργηθεί κάποιες εργασίες αναβάθμισης με ΕΣΠΑ, αλλά δεν έχουν παραδοθεί επίσημα – έτσι ώστε να κλείσει ο φάκελος και να μπορούν να διεκδικηθούν νέα ποσά από τα ΕΣΠΑ για περαιτέρω έργα.

Παράλληλα, ο ΟΚΑΑ έκλεισε το συσκευαστήριο της ιχθυόσκαλας, με αποτέλεσμα το πάγωμα των εξαγωγών μέσα στην κρίση – οπότε χάθηκαν πάρα πολλά έσοδα και συνάλλαγμα που έχουν τόσο πολύ ανάγκη η χώρα μας και η περιοχή.

Εκτός αυτού, σε συνεργασία με την περιφέρεια, μετέφερε το συσκευαστήριο σε μία αποθήκη εκτός της ιχθυόσκαλας που νοικιάζει ο ΟΚΑΑ σε ιδιώτη. Αυτή η αποθήκη, μετατράπηκε σε συσκευαστήριο και παγοποιείο που εξυπηρετεί μεγάλα supermarket – δημιουργώντας αθέμιτο ανταγωνισμό στην ιχθυόσκαλα που έχει το κατοχυρωμένο δικαίωμα του συσκευαστηρίου/παγοποιείου.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει όμως η ιχθυόσκαλα είναι το ανταποδοτικό τέλος 2% επί του τιμολογίου – σύμφωνα με την Κ.Υ.Α. 158825, και την απόφαση του ΟΚΑΑ.

Όταν τώρα γίνονται πολλαπλές συναλλαγές μεταξύ των χονδρεμπόρων για τη μεταβίβαση των ψαριών από τον ένα στον άλλο, το 2% χρεώνεται ξανά και ξανά – ενώ ο νόμος γράφει μία μόνο φορά.

Λογικά λοιπόν οι έμποροι απαιτούν να πληρώνεται το 2% μόνο την πρώτη φορά που εισέρχεται ένα κιβώτιο στην Ιχθυόσκαλα – όχι κάθε φορά που αλλάζει χέρι, είτε στην ίδια την ιχθυόσκαλα Καβάλας, είτε σε κάποια άλλη.

Άλλωστε, για τα ψάρια 3ων χωρών, πληρώνεται ένα ποσοστό λίγο μεγαλύτερο από 2% αλλά για μία μόνο φορά  – με βάση τον Αλιευτικό Κώδικα.

Τέλος, υπάρχει φόβος πως η υποβάθμιση της Ιχθυόσκαλας έχει στόχο το ξεπούλημα της από τον ΟΚΑΑ και τη μετατροπή της σε πολυαγορά ή σε κάτι άλλο – όπως της Αλεξανδρούπολης που έγινε πάρκινγκ. Επί πλέον, δεν υπάρχει κτηνίατρος σε σταθερή βάση. Οι ερωτήσεις μας εδώ είναι οι εξής:

(α) Τι σκοπεύετε να κάνετε για την αναβάθμιση των εγκαταστάσεων της ιχθυόσκαλας Καβάλας, τόσο όσο αφορά τους υπάρχοντες χώρους, όσο και τη λειτουργία του συσκευαστηρίου-παγοποιείου στους χώρους της, έτσι ώστε να συνεχιστεί η απρόσκοπτη λειτουργία της και οι εξαγωγές;

(β) Τι σκοπεύετε να κάνετε για την εξίσωση του τέλους 2%, με τις επιβαρύνσεις σε εισαγωγές τρίτων χωρών; Να μη χρεώνεται δηλαδή ξανά και ξανά;

Συνεχίζοντας, η αλιευτική δραστηριότητα είναι παραδοσιακά σημαντική για την Ελλάδα – για εθνικούς και οικονομικούς λόγους. Εν τούτοις, τα τελευταία χρόνια έχει μειωθεί αρκετά.

Ειδικότερα, το 2016 η παραγωγή του κλάδου ανερχόταν σε 781 χιλιάδες τόνους αλιευμάτων, μαζί με τις υδατοκαλλιέργειες – καταλαμβάνοντας μια πολύ σημαντική θέση στην ΕΕ. Αποτελεί δε έναν βασικό τομέα απασχόλησης, ειδικά για τις νησιωτικές οικονομίες. Για όλα όσα αναφέρουμε θα καταθέσουμε στα πρακτικά έγγραφα που τα τεκμηριώνουν – έτσι ώστε να μην επαναλαμβανόμαστε.

Η αλιεία τώρα απειλείται από τα αλιευτικά της Τουρκίας που δεν υπόκεινται σε κοινοτικούς περιορισμούς, σύμφωνα με την κοινή πολιτική αλιείας – όσον αφορά για παράδειγμα το μέγεθος των διχτυών, τις ποσοστώσεις, την προστασία περιβάλλοντος κλπ.

Παράλληλα, η Τουρκία μπορεί να εξάγει στην ΕΕ αδασμολόγητα μέσω της Ελλάδας – εν προκειμένω και του τελωνείου των Κήπων. Πλέον, εμφανιζόμαστε ως η 2η μεγαλύτερη αγορά της Τουρκίας στην Ε.Ε. – με τις εισαγωγές μας από την Τουρκία να έχουν αυξηθεί στα 67,1 εκ. € το 2019, από 32,1 εκ. € το 2017.

Έτσι, τα ελληνοποιημένα ή μη ψάρια της Τουρκίας, κατευθύνονται μέσω της χώρας μας στις αγορές της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Γαλλίας. Συνολικά οι εξαγωγές ψαριών της Τουρκίας έχουν υπερβεί το 1 δις €, εκ των οποίων το 60% στην ΕΕ συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας.

Σημαντική είναι επίσης η πτώση του ιστορικά πολύ σημαντικού κλάδου μας της υδατοκαλλιέργειας, όπου μας έχει ξεπεράσει πια η Τουρκία – αφού παράγουμε πλέον 118.000 τόνους από 137.000 το 2010, όταν η Τουρκία 154.000 έναντι μόλις 68.000.

Να σημειώσουμε εδώ πως σε πρόσφατη ερώτηση του Ευρωβουλευτή μας για το θέμα των εξαγωγών, η ΕΕ επιβεβαίωσε το δικαίωμα μας να ελέγχουμε την προέλευση των εισαγομένων ψαριών – έτσι ώστε να μην εμφανίζονται ως Ελληνικά. 

Επίσης πως τα τελευταία χρόνια στόλος τουρκικών αλιευτικών ψαρεύει στο Αιγαίο, φτάνοντας έως και τα 6 μίλια για παράδειγμα από τη Σαμοθράκη – πουλώντας τα δικά μας ψάρια σε εμάς, επειδή δεν έχουμε καθορίσει αλιευτικές ζώνες.

Τέλος, εκτός από τον αθέμιτο ανταγωνισμό που είναι ιδιαίτερα αισθητός στην Αλεξανδρούπολη, η ιχθυόσκαλα της οποίας έχει πια μαραζώσει, υπάρχει θέμα εθνικής ασφάλειας – μεταξύ άλλων επειδή δεν γνωρίζουμε τι μεταφέρουν αυτά τα αλιευτικά. Οι ερωτήσεις μας εδώ είναι οι εξής:

(α) Προτίθεστε να ελέγξετε την προέλευση και την ποιότητα των εισαγομένων ψαριών; Πώς θα εξασφαλίσετε αποτελεσματικό κτηνιατρικό έλεγχο που δεν υπάρχει;

(β) Πως σκοπεύετε να υπερασπίσετε την αλιευτική δραστηριότητα στο Αιγαίο, σε σχέση με την επιδρομή των τουρκικών και άλλων αλιευτικών;

Το αλιευτικό έγκλημα – The Analyst